Thorichthys ellioti Thorichthys ellioti (Meek, 1904) Bakmaat: 150 cm voor een klein groepje, Familie: Cichlidae (cichliden) voor een koppel met enkele kleinere, rustige Subfamilie: Cichlasomatinae (baarsachtige) scholenvissen kan een bak van 100-120 cm Class: Actinopterygii (straalvinnige) ook al voldoen. Er geldt wel dat hoe groter Nederlandse naam: niet bekend de bak, hoe meer plezier je aan deze vissen Synoniem: T. maculipinnis; Cichlasoma el- zult beleven. lioti; Heros maculipinnis Natuurlijke habitat Afmeting: man 15 cm, vrouw blijft iets kleiner Deze vis leeft van nature in helder, minder Herkomst: zuidoost Mexico, Rio Nacional en helder of zelfs troebel water met zeer be- Papaloapán basin lager dan 300 meter. perkte zichtbaarheid. Het water stroomt lang- Klimaat: tropisch zoetwater, 22-28°C zaam en heeft meestal een zanderige bodem Waterwaarden: pH 7,0-8,5; GH 8-12; hoewel welke vaak bedekt is door een laag bladeren aan de waterwaarden niet heel veel eisen van bomen. Door het troebele water en over- gesteld worden is een goede waterkwaliteit hangende takken is de hoeveelheid licht mi- wel belangrijk. nimaal en waterplanten zijn hierdoor meestal aponogeton nieuws l 9 Thorichthys ellioti - door Erik Smits afwezig. De rivieren zijn meestal omgeven door bomen waarvan de wortels in het water staan. Deze geven extra schuilplaatsen voor Thorychtis. Het water heeft een pH tussen de 7.5 en 8.0 en een hardheid van ongeveer 8 DH. De temperatuur varieert tussen 25 en 28°C. In het natuurlijke leefgebied komen cichliden voor als Petenia splendida, “C” urophthalmus, Archocentrus octofasciatus, “C” salvini, Paratheraps fenestratus, en Paraneetroplus nebuliferus. Ook veel andere vissen zijn aanwezig, waaronder vissen uit de families Atherinidae, Belonidae, Characidae, Clupeidae, Glasbaarzen, Cyprinodontidae, Eleotridae, Gerreidae, drukt. De rugvin, met draadvormig verlengde Lepisosteidae, Mugilidae, Pimelodidae, Poeci- stralen (welke zich ook aan de rug-, aars- en liidae en Symbranchidae. staartvin bevinden), heeft aan de bovenkant een rode streep. De aarsvin heeft eenzelfde Uiterlijke beschrijving rode streep, alleen zit deze aan de onderkant. Thorichthys ellioti lijkt heel erg veel op de an- Verder heeft deze vis een redelijk spitse kop dere Thorichthys soorten, zoals de meer be- met een niet al te groot bekje. kende vuurkeelcichlide (T. meeki). Opvallend Het is vaak lastig deze vis te onderscheiden bij T. ellioti zijn de rode buik, de fluoriserende van andere Thorichthys soorten. Een verschil blauwe vlekken bij de bek die doorgaan op de zou zijn dat T. ellioti dikkere lippen heeft dan buik en de grote zwarte stip op de zijkant van de andere Thorichthys soorten. Tussen de het lichaam. Net als alle Thorichthys soorten mannetjes en de vrouwtjes van deze soort (behalve de T. callolepsis) heeft ook T. ellioti bestaat nog minder verschil. De mannetjes een zwarte, op een oog gelijkende vlek op de worden over het algemeen wat groter en de kieuwdeksels. In de paartijd en tijdens het ver- vinnen lopen iets puntiger uit, maar dit ver- dedigen van het territorium zijn de verticale schil is niet heel groot. banden over het gehele lijf duidelijk te zien. Buiten de paartijd is dit minder duidelijk. Vaak Bakinrichting loopt er dan, in plaats van de verticale ban- De bodem moet bestaan uit een fijn en niet den, een horizontale donkere streep over het te scherp substraat. Zand als bodem is voor hele lichaam dat zijdelings sterk is samenge- deze vis ideaal. Het is belangrijk dat het zand aponogeton nieuws l 11 Thorichthys ellioti - door Erik Smits niet te grof en niet te scherp is omdat deze Voedsel vis regelmatig een hap zand neemt waarbij T. ellioti eet vrijwel alle soorten voer. Hoewel een deel van het zand er via de kieuwen weer rode muggenlarven tot het natuurlijke dieet uitkomt. Scherp materiaal zal de kieuwen dan behoort wordt dit afgeraden. Deze worden ook beschadigen en moet dus worden ver- vaak gekweekt in redelijk vervuild water en meden. hier is de vis toch wat kwetsbaar voor. Het De inrichting kan verder bestaan uit keien en is beter om te kiezen voor voedsel als krill, kienhout. Zorg uiteraard dat deze stevig lig- mysis of artemia. Ook droogvoer als spiruli- gen zodat de vissen er niet onder vast kun- navlokken of cichlidensticks worden goed nen komen te zitten. gegeten. Planten zijn mogelijk, maar deze moeten Het voer wordt uit alle waterlagen gegeten, stevig zijn en een goed wortelgestel hebben. maar het beste is als het voer niet te lang aan Hoewel deze vis geen grote graver is zullen het oppervlak blijft drijven, maar langzaam kleine plantjes of planten die niet stevig in naar beneden zakt. Het voer dat niet meteen de bodem staan uitgegraven worden. Vooral gepakt wordt en op de bodem komt te liggen wanneer ze eieren hebben wil er nog wel wordt meestal later nog wel opgegeten. Ze eens aardig gegraven worden. Planten als nemen dan een flinke hap zand en halen hier Echinodorus zijn zeer geschikt. het voer tussen uit. Het zand wordt daarna weer uitgespuugd. Gedrag T. ellioti houd zich nabij de bodem of de middenlaag van de waterkolom op, boven zanderige en rotsachtige bodem. Van nature komt hij voor in stilstaande of langzaam stromende wateren. Hier leeft hij buiten het broedseizoen in losse groepen. Tijdens het broedseizoen vallen deze groepen uit elkaar en vormen er zich koppels. Het is een rustige vis die in het aquarium redelijk gemakkelijk te houden is. In tegenstelling tot sommige Midden-Amerikaanse cichliden is T. ellioti geen agressieve soort. Zelfs wanneer hij een nest heeft is hij nog relatief vreedzaam. Hier dient men bij de keuze van aponogeton nieuws l 13 Thorichthys ellioti - door Erik Smits de medebewoners dan ook rekening mee te wisselend voeren zullen ze regelmatig eieren houden. Agressieve medebewoners zullen afzetten. De hoeveelheid eieren kan tussen al snel zorgen voor de dood van deze vis. de 100 en 500 stuks liggen. Hoewel het mogelijk is deze vis in koppels Hoewel deze vissen in de vrije natuur hun ei- te houden, schijnt het beter te zijn hem in eren in een hol afzetten hoeft er in het aqua- groepen te houden. Houd deze vis niet met rium geen grot gebouwd te worden. De vis- te kleine medebewoners. Wanneer het in zijn sen nemen ook al snel genoegen met andere bek past is de kans aanwezig dat dit ook zal mogelijkheden om hun eieren af te zetten, gebeuren. bijvoorbeeld een gladde steen of een groot Hoewel het mogelijk is meerdere Thorichthys blad. Na het poetsen van de ondergrond zet soorten bij elkaar in één bak te houden is dit het vrouwtje de eieren af en worden deze be- niet aan te raden. Het is mogelijk dat de soor- vrucht door het mannetje. ten met elkaar kruisen en dat is natuurlijk niet Na het afzetten bewaaieren de ouders de ei- gewenst. eren en verdedigen ze deze tegen eierrovers. Hoewel zonder veel agressie weten ze hun Kweken mannetje wel te staan. Naar het schijnt wordt Het vormen van een koppel gaat meestal zelfs een Vieja pearsei of synspillum van 30 zeer eenvoudig. Met een man en een vrouw cm zonder aarzelen verjaagd. Bij het verdedi- bij elkaar ontstaat er meestal vanzelf al een gen van het territorium zet het mannetje zijn koppel. Bij een goede waterkwaliteit en af- kieuwen op en zwemt dreigend op de indrin- aponogeton nieuws l 15 Thorichthys ellioti - door Erik Smits ger af. Meestal is dit genoeg om de indringer is ook makkelijker met het voeren. Dit kan te verjagen. De vis zal een indringer dan ook gedaan worden met Liquifry, stofvoer of met niet beschadigen of de dood injagen om zijn artemia naupliën. jongen te beschermen. Het territorium is Alles bij elkaar is dit naar mijn mening een erg meestal maar zo’n 30 cm groot. Dit maakt leuke vis om te houden. Hij is niet heel erg het dan ook een goede cichlide voor de “wat moeilijk te houden en er is ook geen enorm kleinere bakken”. Met “de wat kleinere bak- grote bak voor nodig, dit in tegenstelling tot ken” worden hier niet bakjes van 60 en 80 cm veel andere midden-amerikaanse cichliden. bedoeld, maar bakjes vanaf 1 meter, wat voor Zeker een aanrader voor de beginnende mid- een Midden-Amerikabak relatief klein is. den-amerika liefhebber, maar ook de gevorderde aquariaan zal aan deze vis veel plezier Ook wanneer de eitjes zijn uitgekomen blij- beleven. Mocht u na het lezen van dit stuk ven de ouders de jonge visjes beschermen. geïnteresseerd zijn om deze vis te gaan hou- In eerste instantie worden de nog niet zwem- den, dan wil ik u er op wijzen dat ik nog een mende jongen overgebracht naar een kuiltje aardig aantal jonge vissen van deze soort heb in de buurt. Vaak worden ze hierna nog een zitten die nog op zoek zijn naar een nieuw aantal keer verplaatst naar een ander kuiltje, onderkomen. Wilt u deze soort gewoon een tot dat ze vrij rond gaan zwemmen. keertje in het echt zien, dan bent u natuurlijk Dit is het moment waarop het snel fout kan ook van harte welkom. gaan. De jongen blijven meestal wel redelijk in de buurt van de ouders, maar regelmatig Bronnen zullen er enkele toch afdwalen. De ouders • Database A.V. AquaVisie; http://aquavisie. zullen ze dan in de bek nemen en terug uit- retry.org/Database/Vissen/Thorichthys_el- spuwen in de groep. Dit is ook het moment dat de ouders even minder goed opletten en lioti.html (laatst bezocht op 30-11-2007) • Fishbase; http://www.fishbase.org/summa- daar wordt door andere vissen graag gebruik ry/speciessummary.php?id=26501 van gemaakt. Als dit regelmatig gebeurt, zal bezocht op 30-11-2007) de groep ook snel slinken. Het is mijzelf tot nu toe nog niet gelukt om de jongen in de bak groot te brengen. Vaak vielen ze uiteindelijk ten prooi aan de andere (laatst • Malawicichlidhomepage; http://www.malawicichlidhomepage.com/other/thorichthys_ ellioti.html (laatst bezocht op 30-11-2007) • The cichlidroom; http://www.cichlidae. vissen. Bij de laatste kweek heb ik er voor ge- com/article.php?id=143 (laatst bezocht op kozen een (toch wat groot deel) van het nest 30-11-2007) af te zuigen en over te zetten in een opfokbak. Dit is veiliger voor de jongen, maar het • Kahl, W.; Atlas aquariumvissen; Uitgeversmaatschappij Tirion. aponogeton nieuws l 17