20-1-2014 Beleving en waarneming van aardbevingen in Noord-Oost Groningen ir. R. Th. (Theo) van Wageningen 16 januari 2014 Aardbevingen Spectrum tektonisch vs. geïnduceerd Tektonisch Geïnduceerd 1 20-1-2014 Aardbevingen Geïnduceerde beving Aardbevingen Gemeten bodemdaling 2008 Bron: NAMplatfrom 2 20-1-2014 Aardbevingen Verwachte bodemdaling 2070 Bron: NAMplatfrom Aardbevingen Opgetreden bevingen (M>2) in relatie tot bodemdaling Bron: NAMplatfrom 3 20-1-2014 Aardbevingen Bevingen in relatie met breuklijnen T. Van Eck et al. / Engineering Geology 87 (2006) 105-121 Aardbevingen Overzicht bevingen 2013 Website RTV-Noord 4 20-1-2014 Aardbevingen Bepaling maximaal te verwachten magnitude (t/m 2012) Tot 2012 aanname maximale Magnitude = 3.9 Bron: The august 16, 2012 earthquake near Huizinge (Groningen) – Dorst en Kraaijpoel – KNMI 2013 Aardbevingen Bepaling maximaal te verwachten magnitude (vanaf 2013 - ??) Nieuwe input, nieuwe statistieken 5 20-1-2014 Aardbevingen Schaal van Richter Verband tussen energie (E) en magnitude (n) Indicatie van de sterke van de schok M=4 à M=5: factor 10 in energietoename M=4 à M=5: factor √(10) toename versnellingen (=3.2) Deze verhouding tussen magnitude en energie is niet 1 op 1 over te nemen voor geïnduceerde bevingen. Deze relatie moet nog worden vastgesteld. Aardbevingen Demping ondergrond Op basis van de tot nu toe voorgekomen geïnduceerde bevingen in Groningen is een model gemaakt van de PGA op een bepaalde afstand van het episch centrum. Uit de standaarddeviatie blijkt de grote onzekerheid die er in dit stadium van het onderzoek nog is. PGA = Peak Ground Acceleration Rapportage Deltares 1208149-000 2013,B 6 20-1-2014 Aardbevingen Beving op 0 km afstand à Tot magnitude 3 vergelijkbaar met orkaankracht wind Beving op 10 km afstand à Tot magnitude 4 vergelijkbaar met orkaankracht wind Beving op 15 á 20 km afstand à Tot magnitude 5 vergelijkbaar met orkaankracht wind Aardbevingen Demping ondergrond 7 20-1-2014 Aardbevingen Demping ondergrond (Gevoelsschaal) Bron: The august 16, 2012 earthquake near Huizinge (Groningen) – Dorst en Kraaijpoel – KNMI 2013 Aardbevingen Geldt niet voor Groningen! 8 20-1-2014 Aardbevingen Tektonische beving Geïnduceerde beving - - - Hypocentrum tussen 10 en 30 km diep. Piekgrondversnelling orde 0.5 m/s2 (Roermond) Duurt relatief lang Frequentie tussen 1 en 2 Hz Beinvloedt een groot gebied aan het aardoppervlak Veelvuldig onderzocht en over gepubliceerd - Hypocentrum tussen 2 en 3 km diep. Piekgrondversnelling orde 3.0 m/s2 (gemeten) Duurt kort Frequentie tussen 2 en 10 Hz Beinvloedt een relatief klein gebied aan het aardoppervlak Weinig over bekend in literatuur Aardbevingen Magnitude: Hoeveelheid energie 2 km vs 20 km diep Bol: oppervlak 10^3 maal kleiner Versnellingen: sqrt(10^3)=30 maal groter Relatie magnitude, versnellingen, PGA’s en schade uit EC8 zijn niet geldig bij geïnduceerde aardbevingen 9 20-1-2014 Aardbevingen Liquificatie van de grond à afnemend draagvermogen Liquificatie van de grond à instabiliteit in de ondergrond Voortplanting van de aardbevingsgolf à opslingering door wisselende diktes grondpakket Voortplanting van de aardbevingsgolf à golft loopt “te pletter” tegen zandruggen Aardbevingen 10 20-1-2014 Aardbevingen Aardbevingen 11 20-1-2014 Bedankt voor uw aandacht! 12