Voorafgaandelijke opmerking: Voor bepaalde vragen is het nodig ook de spanningsladder van de metalen te geven. Ca2+ Na+ Mg2+ Al3+ Zn2+ Fe2+ Sn2+ Pb2+ H+(H20) Cu2+ Ag+ Hg2+ Au3+ Normpotentiaalwaarde -2,76 V - 2,71 V - 2,38 V - 1,66 V - 0,76 V - 0,41 V - 0,14 V - 0,13 V 0,00 V + 0,34 V + 0,80 V + 0,85 V + 1,42 V Ca Na Mg Al Zn Fe Sn Pb H Cu Ag Hg Au 1 Hieronder staat een klokje afgebeeld dat werkt met de energie geleverd door twee appelcellen, opgebouwd met de metalen koper Cu en zink Zn. Bekijk aandachtig de schakeling. A Zijn de twee cellen in serie geschakeld of parallel? Cu Zn Zn Cu B Duid de positieve polen aan met een plusteken. C Onderstreep de reactie die plaats vindt aan de negatieve pool: Zn2+ + 2 e- Zn Cu2+ + 2 e- Cu Zn Zn2+ + 2 eCu Cu2+ + 2 e- 2 Hieronder staat een klokje afgebeeld dat werkt met de energie geleverd door twee appelcellen. Bij elk metaalplaatje staat de aard van het metaal vermeld. A Bereken hoeveel volt 1 appelcel maximaal kan leveren? Cu Zn Zn Cu B Bestudeer aandachtig de afgebeelde schakeling en corrigeer de fouten. 3 Hieronder staat een klokje afgebeeld dat werkt met de energie geleverd door twee appelcellen, opgebouwd met de metalen koper Cu en zink Zn. A Plaats bij elke elektrode het juiste symbool om de twee appelcellen parallel te schakelen. B Bereken hoeveel volt het klokje maximaal kan benutten? 4 Je hebt ijzeren nagels verkoperd door hen een korte tijd in een CuSO4-oplossing te dompelen. De nagels zijn nu verspreid geraakt tussen volledig koperen nagels. Beschrijf bondig een proefje waarmee jij experimenteel de koperen van de verkoperde nagels kan onderscheiden zonder ze te beschadigen. Twee batterijen van 1,5 V (zie figuur 1) bevinden zich in de afgebeelde camera. Bekijk aandachtig de schakeling van de batterijen in figuren 2, 3 en 4. – + Figuur 1 Figuur 2 Figuur 3 Figuur 4 Vermeld bij elke bewering of de bewering juist of fout is. …… In figuur 2 zijn de batterijen parallel geschakeld …… In figuur 3 zijn de batterijen parallel geschakeld …… In figuur 3 zijn de batterijen in serie geschakeld …… In figuur 4 zijn de batterijen in serie geschakeld Alternatieven bij dezelfde afbeeldingen Vermeld bij elke bewering of de bewering juist of fout is. …… De schakeling van de batterijen in figuur 2 levert maximaal 3,0 V …… De schakeling van de batterijen in figuur 3 levert maximaal 3,0 V …… De schakeling van de batterijen in figuur 3 levert maximaal 1,5 V …… De schakeling van de batterijen in figuur 4 levert maximaal 1,5 V Welke figuur stelt een geschikte schakeling van de batterijen voor om een goede werking van de camera te verzekeren? Is die schakeling een serieschakeling of een parallelschakeling? Bereken de maximale spanning die kan worden benut? De ene draad is verbonden met een koperen plaatje in de geleidende oplossing van het compartiment rechts, de andere met een zinken plaatje in de geleidende oplossing van het compartiment links. Beide compartimenten zijn onderling geleidend verbonden met een koperen plaatje. Welke waarde zal men maximaal aflezen op de voltmeter? Op de verpakking van kerstboomverlichting lezen we de volgende gebruiksaanwijzing met adviezen. 1 Nooit de slinger laten branden in de kartonnen verpakking. 2 Wanneer één of meer lampjes stuk gaan, blijven de andere branden op voorwaarde dat het defecte lampje in de fitting blijft zitten. 3 Defecte lampjes onmiddellijk vervangen door lampjes van hetzelfde type, met hetzelfde vermogen en dezelfde spanning. 4 Geen lampje vervangen terwijl de stekker in het stopcontact steekt. a b c d e f Schrijf een bondige natuurwetenschappelijke verklaring voor het advies 1. Welk besluit trek jij uit advies 2 wat betreft de schakeling van de lampjes in de kring? Motiveer je antwoord. In punt 3 wordt geadviseerd defecte lampjes onmiddellijk te vervangen. Welk effect heeft een defect lampje op de andere lampjes in de kring of met ander woorden wat wil de fabrikant voorkomen? Jij beschikt niet over een vervanglampje en wil de kerstverlichting toch gebruiken. Volgens de fabrikant kan dit als je advies 2 opvolgt. Schrijf hiervoor een bondige natuurwetenschappelijke verklaring. Waarom moet het vervanglampje hetzelfde vermogen hebben als het defect lampje (advies 3)? Welk risico wordt vermeden als advies 4 wordt opgevolgd? Volgende kring met kerstverlichting is geschikt voor een netspanning van 220 V en telt 50 lampjes. De verlichting valt uit zodra 1 lampje stuk is. Jij beschikt over een lampje met gegevens 12 V en 0,10 A. Bereken of dit lampje al dan niet geschikt is als vervanglampje. Thuis zijn het koffiezetapparaat, de broodrooster en de warmwaterketel op 1 stroomkring geplaatst. Zijn deze in serie geschakeld? Motiveer. De lampjes van de kerstboomverlichting zijn meestal in serie geschakeld, die van een luchter niet. Hoe is dat eenvoudig vast te stellen? Bereken voor elk van onderstaande toestellen de stroomsterkte en de weerstand op basis van de gegevens in kolom 2. Strijkijzer Stofzuiger 220 V – 1100 W 220 V – 900 W Vermeld bij elke bewering of deze juist of fout is. Blunders worden negatief gequoteerd. ….. Hg is een sterkere reductor dan Fe. Ca2+ Na+ Mg2+ Al3+ Zn2+ Fe2+ Sn2+ Pb2+ H+ Cu2+ Ag+ Hg2+ Au3+ Ca Na Mg Al Zn Fe Sn Pb H Cu Ag Hg Au ….. Natriummetaal wordt gemakkelijker geoxideerd dan zinkmetaal. ….. De reactie tussen Mg en Sn2+ verloopt spontaan. ….. De reactie tussen Al en Cu2+ fungeert als een chemische cel. ….. De reactie tussen Ca2+ en Ag levert elektrische stroom. ….. Een reepje Pb in een Hg2+-oplossing wordt bedekt met een laagje Hg. Jij wilt zelf een batterij bouwen en beschikt over onderstaande opstelling en de metalen aluminium, magnesium, ijzer en lood. a Schrijf in het vakje bij de elektrode links het symbool van een beschikbaar metaal dat kan dienen als negatieve pool. b Schrijf in het vakje bij de elektrode rechts het symbool van een beschikbaar metaal dat kan dienen als positieve pool. c Schrijf de oxidatiereactie die dan optreedt.