PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschappen Module Materie Groepsleden Voorzitter: Daphne Frielink Artikel (Titel) Notulist: Rebecca Kuijpers Kernafval als brandstof Emina Cengic De voorzitter leidt de groep door de verschillende stappen van de zevensprong en is verantwoordelijk voor de verwerking van de leerstof door de groepsleden. In de eerste les moeten stap 1t/m 5 verwerkt worden, in de tweede les stap 6 en 7. De notulist vult dit blad in en is verantwoordelijk voor de rapportage aan de docent. 1. Verhelder onduidelijk termen en begrippen Kerncentrale: is een elektriciteitscentrale die elektriciteit opwekt met behulp van kernsplijting in een of meer kernreactoren. Reactor: een vat waarin chemische reacties kunnen plaatsvinden Pyrometallurgische verwerking: nucleair afval word bij hoge temperaturen gerecycled tot brandstof. Kernsplijting: Splitsing van een kern in ten minste twee andere kernen, waarbij een relatief belangrijke hoeveelheid energie vrijkomt. Tijdens deze omzetting komen gewoonlijk twee of drie neutronen vrij die andere splijtingsreacties kunnen voortbrengen in andere kernen, waardoor een kettingreactie ontstaat. Thermische reactor: meest voorkomende soort kernreactor Procedé: werkwijze Galvanisering: is een methode die gebruikmaakt van elektriciteit om een voorwerp te bedekken met een laagjemetaal. PUREX-methode: een mengsel van uranium en platoniumoxides word weer geschikt gemaakt voor gebruik in thermische reactoren 2. Definieer het centrale probleem/vraag van het artikel Ondanks de nieuwe methodes om kernafval te recyclen, blijft kernafval een bestaand probleem 3. Analyseer het artikel/rode draad Ze proberen oplossingen te vinden voor het verwerken van energie die uit kernafval komt aangezien dit belangrijk is in de toekomst als fossiele brandstoffen opraken. Ze bespreken o.a. strategieën waarmee dit doel kan worden bereikt. 4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem Om de opwarming van de aarde binnen de perken te houden, zal de mensheid in de toekomst veel van haar energie moeten opwekken in kerncentrales, die praktisch geen kooldioxide uitstoten. Maar als we nog veel meer van de huidige kerncentrales bouwen, zijn de economische voorraden uraniumerts over een paar decennia uitgeput. Bovendien moeten dan grote hoeveelheden hoogradioactief afval minstens 10.000 jaar worden opgeslagen. En wat misschien nog erger is: het grootste deel die het originele uraniumerts bevatte, zit nog steeds in dat afval. De toepassing van een nieuwe, veel efficiëntere brandstofcyclus maakt het mogelijk een veel groter deel van de energie in het beschikbare uraniumerts om te zetten in elektriciteit. Zo’n brandstofcyclus zou nog maar heel weinig hoogradioactief kernafval produceren en ervoor zorgen dat we met het beschikbare uranium eeuwig voort kunnen. 5. formuleer leerdoelen; Kun je doormiddel van kernfusie energie opwekken? Waar kun je hoogradioactief afval het beste opslaan? Wat zijn de gevolgen (als de mens bloot word gesteld aan) (hoog)radioactief afval? Hoe kun je uraniumerts omzetten in elektriciteit? Is kernafval recyclebaar? 6. Beantwoord je leerdoelen Kun je doormiddel van kernfusie energie opwekken? Nog niet, Kernfusie is geen kettingreactie; er komen geen deeltjes bij vrij die een nieuwe fusie kunnen veroorzaken. Kernfusie laat, in tegenstelling tot kernsplijting, niet noodzakelijkerwijs radioactieve materialen achter als afval. Daarom proberen wetenschappers kernfusie op aarde te ontwikkelen als schone en veilige energiebron. Het vat waarbinnen de reactie plaatsvindt kan echter door bestraling wel radioactief worden. Waar kun je hoogradioactief afval het beste opslaan? Er zijn 2 soorten radioactief afval: laag/middel radioactief afval en hoogradioactief afval. Laagradioactief afval als handschoenen, kleding, injectienaalden, filters, onderzoeksobjecten en vervangen onderdelen als buizen, pompdelen. Word verwerkt tot klein afval en opgeslagen in beton. Hoogradioactief afval bestaat in tegenstelling tot laag/middelradioactief afval voornamelijk uit splijtstofelementen die als brandstof in reactoren zijn gebruikt en restafval afkomstig van opwerking van gebruikte splijtstofstaven. Het duurt duizenden jaren voordat de radiotoxiciteit van hoogactief afval weer het niveau heeft bereikt van natuurlijk uranium. Het hoogradioactief afval wordt opgeslagen in een speciaal gebouw: het Hoogradioactief Afval Behandelings- en Opslag Gebouw (HABOG). Wat zijn de gevolgen (als de mens bloot word gesteld aan) (hoog)radioactief afval? Een lage stralingsdosering in het dagelijks leven kan leiden tot kanker. Een hoge stralingsdoses kan leiden tot haaruitval, zwelling van de huid, maagdarmklachten(beschadiging dunne darm). Deze hoge stralingsdoses kan uiteindelijk leiden tot sterfte. Hoe kun je uraniumerts omzetten in elektriciteit? Dat ligt eraan, als de ketting reactie ontstaat wel, anders niet. De 3 neutronen kunnen op hun beurt weer een urniumkern splijten, waardoor een ketting reactie kan ontstaan die in korte tijde de hele voorraad splijtbare uranium atomen omzet. Er ontstaat een explosie waarbij de energie van de kernsplijting met een geweldige knal vrijkomt zoals bij een atoombom. In de reactor wordt echter het aantal voor splijting aanwezige neutronen met behulp van een opvangmateriaal, dat door een moderator genoemd wordt, zo gestuurd dat de reactie continu blijft plaatsvinden. Is kernafval recyclebaar? In China hebben ze een oplossing gevonden om kernafval te recyclen of dit verantwoord is en ook echt werkt is nog maar de vraag. Schrijf een korte samenvatting van de 'oplossing' van dit probleem Het wordt dus hoogtijd dat ze de ontwikkeling voltooien van 3en systeem van snelle reactoren die draaien op metallische brandstof die met pyrometallurgische methode wordt opgewekt. Want er is geen ontkomen aan: als we op de lange termijn aan de energiebehoefte willen blijven voldoen, zonder het milieu te schaden, is kernenergie voorlopig de enige optie. Bron: Scientific American, tweemaandelijkse nummer 2. (2006) ‘Kernafval is de Brandstof van de toekomst’