Umfeld van een basisinkomen

1
Naar een onvoorwaardelijk
basisinkomen
Stichting De Grote Omwenteling
01/02/2015
2
Geschiedenis spreekt voor zich



“Het doel van de staat moet vrijheid zijn” (Spinoza)
Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap (adagium Franse Revolutie)

“Alle grote vernieuwingen zijn gecreëerd door mensen die konden
werken in vrijheid” (Albert Einstein)

“Echte vrijheid kan niet bestaan zonder economische zekerheid en
onafhankelijkheid” (US president F. D. Roosevelt)
Artikel 25: “iedereen heeft recht op genoeg inkomen om van te leven in welzijn
en gezondheid” (Universele Verklaring van de Rechten van de Mens)
Sociaaleconomische situatie in NL
per eind 2014
3

werkloos
=
638.000 personen

bijstand
=
432.000 personen(toenemend aantal langer dan1 jaar)

arbeidsongeschikt =

AOW

studiefinanciering =
822.000 personen (WIA/WAO/WAZ/Wajong)
= 3.160.000 personen
732.000 personen
Totaal = 5.784.000 personen met een of andere uitkering, plus:
-een toenemend aantal mensen valt financieel tussen wal en schip: het sociale vangnet
schiet flink tekort (onderzoek van Binnenlands Bestuur)
-Ruim 90% van alle huishoudens in NL heeft een sociale voorziening en/of toeslag (CBS)
-10% van NL huishoudens leeft op/onder armoedegrens (60%van modaal)=1,4 miljoen mensen
-2,3 miljoen huishoudens heeft een betalingsachterstand in maandelijkse betalingen
4
Onnodige bureaucratie
Een voorbeeld van uit de hand gelopen bureaucratie en inefficiëntie:
een alleenstaande moeder van 2 kinderen met een deeltijdbaan
en een aanvullende bijstandsuitkering ontvangt:
-12 verschillende inkomenselementen
-van 8 verschillende instanties.
-daarvoor moeten 18 formulieren per jaar worden ingevuld en
-ontvangt ze 80 verschillende betalingen per jaar!
(Bron: Nationale Ombudsman)
De grondbeginselen van een
onvoorwaardelijk basisinkomen
5
Drie doelstellingen:

1. financieel-economisch: iedereen krijgt een maandelijks bedrag om een minimum
menswaardig bestaan te hebben (huisvesting/voeding/kleding/energie/zorg)
plus

2. sociaal-maatschappelijk: een omwenteling ten goede in de maatschappij:
van fragmentatie naar verbondenheid, van ongelijkheid naar eerlijk(er) delen,
van welvaart naar welzijn en van afhankelijkheid naar sociale vrijheid
plus……
3. spiritueel:
de Universele Natuurwet van Wederkerigheid
6
Universele symboliek die staat voor:

Gelijkheidsbeginsel (zoals vastgelegd in diverse
grondwetten) en Gouden Regel (aangeboren moraal)
Concept van “thanksgiving” is van alle tijden, culturen
en religies

Verbinding van complementaire krachten van
vrouwelijke Yin en mannelijke Yang energie

Stromen= bewegen= leven= creëren & groeien

Wederkerigheid is zorg voor elkaar en natuur: niet
alleen krijgen maar ook vrijwillig bijdragen. Elke
samenleving functioneert als een atoommodel

Lemniscaat/ eeuwigheid/ perpetuum mobile
Het holistische umfeld van een basisinkomen
vereist een systeem- en gedragsverandering gebaseerd op:
-een rechtvaardige samenleving
-geen vrijheid zonder verantwoordelijkheid
-de universele Natuurwet van Wederkerigheid
1. Financieeleconomisch
2. Politiek
Fair
Trade
Transparante
democratie
3. Maatschappelijk
Sociaal
onderwijs
Ander
geld&bank
stelsel
Basis
inkomen
Andere
visie op
werk/tijd
Eerlijker
belastingstelsel
Systeem
rechten &
plichten
Ecologisch
bewustzijn
7
8
Gevolgen van “Omdenken”
Kernpunten voor omwenteling
Gewenste systeem- en gedragsverandering

1. Fair Trade
1. Altijd de Gouden Regel toepassen in elke relatie

2. Ander geld & bankenstelsel
2. Constante doorstroming i.p.v. accumulatie bij enkelen

3. Eerlijk belastingstelsel
3. Meer belasting op winst &consumptie/geen op arbeid

4. Transparante democratie
4. Openheid in beleid en 2/3e meerderheid van stemmen

5. Systeem van rechten en plichten 5. Wederkerigheid&delen als fundament van samenleven

6. Sociaal onderwijs
6. Meer mens- en natuurgericht: Ken je Zelf & omgeving

7. Andere kijk op werk en vrije tijd
7. Zinvolle, interactieve en creatieve zelfontplooiing

8. Ecologisch bewustzijn
8. Houd de bron intact en werk samen i.p.v. ertegen
Huidige situatie
inkomens-/armoedegrens
in Nederland
9

Bijstandsuitkering één persoon

734 Euro netto p.m. alles inclusief

AOW uitkering alleenstaande

1.058 Euro netto p.m. excl. vakantiegeld

NIBUD standaard inkomen

975 Euro netto p.m.excl. sociale participatie
1.020 Euro netto p.m. incl. sociale participatie

Minimumloon

1020 Euro netto p.m. excl. vakantietoeslag

Armoedesignalement 2013 van
CBS & SCP volgens “toereikendheid”

1.050 Euro netto p.m. incl. voor 1 persoon
1.410 Euro netto p.m. incl. voor éénoudergezin
1.770 Euro netto p.m. incl. voor echtpaar/1kind

Onvoorwaardelijke Basisinkomen

Voorstel: 1050 Euro netto p.m. all-in per persoon
10
Wat betekent onvoorwaardelijk?

Voor iedere Nederlandse staatsburger boven 18 jaar
(die niet gedetineerd is en permanent in Nederland woont)

Zonder verplichting van een van bovenaf opgelegde tegenprestatie

Zonder inkomens-, vermogens-, of relatietoets

Een vast bedrag netto per maand om een menswaardig minimum bestaan
te hebben en te kunnen participeren in de samenleving
11
Kosten en financiële onderbouwing
Totale jaarlijkse kosten OBI
Waar komt het geld vandaan?
Vervallen van allerlei toeslagen
30 miljard
Vervallen huidige AOW
33 miljard
Minder sociale uitkeringen(wel KB) 35 miljard
Lagere zorgkosten
15 miljard
Aantal personen vanaf 18 jaar x OBI x12=
Minder ambtenaren/bureaucratie 16 miljard
13,5 miljoen mensen x 1050Euro x12=
Hogere winstbelasting
20 miljard
Hogere BTW
12 miljard
170 miljard Euro
Negatieve inkomstenbel.
Totale kosten
PM
170 miljard Euro
Hogere belasting op vermogens
Totale “opbrengsten”
*(op basis van rijksbegroting 2014)
9 miljard
170 miljard Euro*
12
Impact van Onvoorwaardelijk Basisinkomen
Individueel

fysiek

Invulling basisbehoeften > gezonder

mentaal

Minder schadelijke stress> gezonder

spiritueel

Gemiddeld meer vrije tijd> creatiever/inventiever/deelzamer
Samenleving

economisch

Betere verdeling beschikbaar werk & hogere productiviteit

politiek

Minder polarisatie en conflicten, minder bureaucratie

sociaal

Hogere kwaliteit van leven en minder conflictrelaties

Minder consumptiedrang en natuurmisbruik
Natuur
Betere balans tussen welvaart en welzijn> een gezondere en meer assertieve samenleving
13
Positieve test in Canada
4 jaar lang in de 70-er jaren in Winnipeg en Dauphin
Uitkomst:- armoede verminderde/verdween
- gezondheid van burgers verbeterde
- mensen gingen/bleven wel werken
- minder (huiselijk) geweld en conflicten
- studenten haalden betere cijfers
14
Uitdagingen en mogelijkheden
Uitdagingen
Mogelijkheden

(Internationale)Elite is tegen en gebruikt
daartoe alle invloed in geld & middelen

Kracht van meerderheid en eenheid (BIEN+)

Nog onvoldoende eenheid aanhangers

Voorwaarden en definities helder maken

Remigratie Nederlanders van buiten NL

(Financiële) impact nader onderzoeken

Europese wetgeving/andere EU landen

Onderhandelen en lobbyen

Immigratie EU burgers

Juridisch regelen

“Oneigenlijk”gebruik*

Regelgeving

Saai/vuil/ongezond werk extra duur

Rechtvaardig + impact nader onderzoeken

Economische concurrentie buitenland

Internationale afspraken IMF/EU/VN/ILO
* (bijv. deels in buitenland wonen of acht studenten in 1 huis)
15
Verschillen van inzicht onder aanhangers
1.
Leeftijd: voor iedereen, ongeacht leeftijd of vanaf 18 jaar
2.
Aandringen op enige vorm van vrijwillige wederkerigheid of helemaal niet
3.
Bepaalde beperkingen voor “oneigenlijk gebruik” of helemaal niet
4.
Testen noodzakelijkheid of niet
5.
Gefaseerd invoeren in tijd of in bevolkingsdelen
16
Cruciale verschillen in zienswijze
Onjuist visie

De staat/overheid geeft maandelijkse
uitkering

Ik hoef er niets voor terug te doen
Juiste visie

De samenleving ondersteunt haar leden

Ik draag in vrijheid bij naar eigen vermogen
17
Politieke standpunten
Voor

Groenlinks en D66:
Tegen

VVD: “te duur/onbetaalbaar”

PvdA, SP, SGP, CU: “mensen moeten
werken voor hun geld” en
“er is nu al een goed sociaal stelsel
dus waarom veranderen”
“laat testen uitmaken of het echt kan”

Veel kleine, nieuwe partijen die nog
niet in het Parlement zitten zoals WVP,
BIP en NN-Nu (soms met afwijkende
voorwaarden)
Universiteit van Gent: ”basisinkomen is meer een politiek dan een economisch probleem”
18
OBI: hoe waar naar toe?
Doelstelling
Tactiek
Gefaseerd invoeren van OBI in de
samenleving/economie vanaf 2020
Niet eerst politiek betrekken maar per onderdeel
van de maatschappij een toegespitst
Voordeelplan maken in samenwerking met
verschillende, landelijke organisaties zoals onder
andere: ZZP-Nederland, het MKB, zorg- en
onderwijsorganisaties, studentenorganisaties etc.
Strategie
1. Appelleren aan grote en duurzame
voordelen voor gehele samenleving en
natuur op korte en lange termijn
2. Duidelijk aantonen dat het financieel
wel degelijk realiseerbaar is en mensen
blijven werken
Actieplan
1. Oproep tot brede maatschappelijke discussies die
leiden tot een platform en principeakkoorden
2. Professionele, financiële onderbouwingen
3. Testen in verschillende gemeenten
4. Een burgerreferendum
Helderheid en Eendracht geeft kracht !
19
“DE AARDE BIEDT VOLDOENDE OM IEDERS BEHOEFTE
TE BEVREDIGEN MAAR NIET IEDERS HEBZUCHT” (GANDHI)
20
EEN ONVOORWAARDELIJK BASIS INKOMEN IS FAIR
WIJ GAAN ERVOOR!