Stance Hilde Floor

Abstract expressionisme, Free Jazz en Jackson Pollock
Abstract expressionisme
In New York vonden een aantal kunstenaars het abstract expressionisme uit in de jaren ’40
en ‘50 van de vorige eeuw. Amerikaanse kunstenaars lieten de kenmerken of juist de
verschillen zien tussen Europese kunstwerken en Amerikaanse kunstwerken. Alles werd
abstracter dan voorheen. Er werden geen mooie landschappen meer geschilderd maar
kunstenaars schilderden er op los. Het was een soort vrijheidsbeweging in Amerika tijdens
de tweede wereldoorlog.
In het abstract expressionisme zijn twee richtingen.
De eerste meer directe en rauwe kunst. Hier gaat het niet per se over het resultaat maar
over het proces van het schilderen zelf. Kunstenaars smijten met verf tegen grote doeken
aan. De andere heet zuiver abstract en heeft als kenmerk dat het sterk gericht is op kleur.
Hier vind je grote kleurvakken terug.
De algemene kenmerken zijn: heftige kleuren, grote contrasten, vanuit het gevoel gemaakt
en abstract.
Free jazz
In de jaren 50 en 60 vond
de oorsprong van Free Jazz
plaats. Free jazz is een
muziekstijl binnen de
gewone jazz muziek. Jazz
wordt over het algemeen
geïmproviseerd. Bij die
improvisatie wordt er wel
gebruik gemaakt van
bepaalde toon
opvolgingen of
akkoordopvolgingen. Free
jazz wijkt daar juist van af.
De naam beschrijft
eigenlijk al een heleboel
van de muziekstijl. De
muziekstijl is namelijk erg vrij en vrijwel alles wordt geïmproviseerd. Om te zorgen dat de
muziekkanten los komen van de standaard akkoordopvolgingen wordt de piano weggelaten.
De piano heeft in gewone jazz-muziek namelijk de taak om de akkoordopvolgingen vast te
houden. Door de onvoorspelbaarheid sprak free jazz heel lang niet zoveel mensen aan. Het
is pas echt bekend geworden toen Ornette Coleman een platencontract tekende en
daarmee een grote stap zette in zijn carrière. Hij bracht onder andere een cd uit ‘’Free Jazz:
A Collective Improvisation’’. Hier komt de benaming van free jazz dan ook vandaan. Voordat
Ornette dat contract tekende was hij al bij veel bands ontslagen omdat zijn ideeën over het
maken van muziek totaal niet pasten bij het idee wat de andere bandleden hadden.
Om een beeld te krijgen van Free jazz kan je deze video bekijken.
http://www.youtube.com/watch?v=ScME4cv2qXI
Jackson Pollock
Jackson Pollock was een van de invloedrijkste Amerikaanse kunstschilders in de twintigste
eeuw. Hij is in Cody (Wyoming) geboren op 28 januari 1912 en op 44-jarige leeftijd
overleden in Springs-East Hampton (New York) op 11 augustus 1956 aan de gevolgen van
een auto ongeluk. Zijn kunststijl behoord tot het abstracte expressionisme. De schilder
voorzag grote op de grond liggende doeken van ritmische schilderijvullende verfpatronen
(all-over painting). Daarbij raakte de verfkwast niet het schildersdoek maar de verf
druppelde in grillige slierten op het doek wat leidde tot de naam van dit soort werk:
drippings. Deze dripping-techniek werd zijn handelsmerk. In 1950 is er een documentaire
over Pollocks leven gemaakt. Onderstaand stukje is in de klas bekeken.
http://www.youtube.com/watch?v=lfwUxQrDGqw 2:35 – 3:40
“The painting has a life of its own. I try to let it come through. It is only when I lose contact
with the painting that the result is a mess. Otherwise there is pure harmony, an easy give
and take, and the painting comes out well” - Jackson Pollock
Verbanden
Deze drie begrippen spelen zich allemaal af in de jaren ’30 tot en met ’60 van de vorige
eeuw. Het begrip abstract expressionisme staat duidelijk centraal. Deze kunstvorm liet zich
uiteraard zien in verschillende kunsten: dans, muziek, beeldhouwkunst, schilderkunst
enzovoort. De begrippen Free Jazz en Jackson Pollock behoren onder deze verschillende
kunstvormen. Free Jazz is een vorm van muziek en Jackson Pollock is een bekend
schilderkunstenaar. Deze drie termen geven dus kort gezegd een tijdsbeeld van de midtwintigste eeuw, waarin een nieuwe kunstvorm de kunst overnam.
Actionpainting
Colour field painting
Hilde Leijenhorst, Floor Rekers, Stance de Hollander, 11B, CKV