Inleiding

Exceptionele toename niet-Nederlandse kinderen
o.b.s. de Wateringe
schooljaar 2000-2001
Inleiding
Elk jaar komen er niet-Nederlandse leerlingen van buiten Nederland die zich op
Hellevoetse (basis) scholen als laten inschrijven. ook obs De Wateringe heeft met dit
fenomeen te maken. Het gaat daarbij om gezinshereniging, maar ook nieuwe
vestiging. Het probleem met deze leerlingen is dat zij geen woord Nederlands spreken
en dat het veel aandacht en tijd van de leerkracht vergt om een enkele leerling
tussendoor, Nederlands te leren. Wanneer het aantal niet-Nederlandssprekende
leerlingen te groot is, dan is het niet meer doenlijk om van de groepsleraar te vragen
om èn normaal zijn lessen te draaien èn om daarbij ook die niet-Nederlandse
leerlingen de Nederlandse taal te leren.
Met ingang van het schooljaar 2000-2001 staan er bij obs De Wateringe een groep van
13 niet-Nederlandse leerlingen ingeschreven. Dit is geen homogene groep, maar zij
bestaat uit verschillende nationaliteiten en leeftijdscategorieën. Dit betekent dat
vrijwel de gehele school betrokken is met de opvang van deze groep, in bijna elke klas
zitten wel een of meerdere niet-Nederlandse leerlingen, dus vrijwel alle leraren
moeten nu hun aandacht zien te verdelen over deze leerlingen en de rest van hun
groep. Het gevaar dreigt nu dat zowel deze nieuwe leerlingen als de rest van de groep
te weinig aandacht krijgen met als gevolg dat voor hen allen de studieresultaten teleur
zullen stellen. Dat mag niet gebeuren en daarom moet er snel een oplossing worden
gevonden.
Voorstel aanpak probleem
Door de school wordt tijdelijk een leerkracht aangetrokken voor 3 dagen per week
gedurende het schooljaar 2000-2001. deze leerkracht heeft als enige taak de nietNederlandse nieuwe leerlingen gedurende het schooljaar Nederlands te leren. Daarbij
houdt hij rekening met het niveau van de groep waarin zij terecht zijn gekomen en de
lessen die zij gedurende dat schooljaar in die groep zullen krijgen. De
groepsleerkracht kan zijn aandacht dus vrijer besteden aan zijn groep, al zullen deze
leerlingen toch extra aandacht blijven vragen een en ander afhankelijk van het niveau
waarop zij instromen.
Kosten
Benodigd is een ruimte waarin de leerkracht de leerlingen onderricht kan geven.
Omdat alle ruimten in de school al intensief in gebruik zijn moet naar een andere
oplossing worden gekeken. Wanneer een voormalig fietsenhok bij de school wordt
betrokken dan kan met minimale kosten een extra ruimte worden gecreëerd. Daarnaast
moeten kosten worden gemaakt voor de aanschaf en kopiekosten van leermiddelen.
Schatting kosten:
Kosten aantrekken leerkracht (0,7 fte)
f 70.000,00
Kosten gereedmaken ruimte, leermiddelen etc
12.500,00
Totale kosten f 82.500,00
1
Te verwachten resultaten
Belangrijkste effecten zullen zijn dat de groepsleerkracht zijn aandacht meer kan
richten op het lesgeven aan de groep en dat de niet-Nederlandse leerlingen zelf ook
extra aandacht krijgen. Ondanks de extra formatieve inzet zullen de niet-Nederlandse
leerlingen (uitzonderingen daargelaten) de achterstand die zij aan het begin van het
jaar hadden niet meer inlopen: behalve taal speelt ook het cultuurverschil een rol. Dit
zal merkbaar zijn in het vervolg van hun schoolloopbaan; voor de meeste zal het
VMBO het hoogste haalbare zijn.
Toch is het absoluut noodzakelijk dat er extra ondersteuning komt, omdat de
groepsleerkrachten niet bij machte zijn om de opvang van de grote groep nietNederlandse leerlingen alleen te verzorgen. De hoge werkdruk zal alleen maar
toenemen en zowel de bestaande groepen als de nieuwe leerlingen zullen daarvan de
negatieve gevolgen ervaren. En wanneer een of meerdere leerkrachten onder de druk
bezwijken, dan is het leed helemaal niet meer te overzien. De investering in de
tijdelijk, extra formatie zal aan de andere kant de leerkrachten een hart onder de riem
steken en hen laten zien dat zij er niet alleen voor staan.
Conclusie
Basisscholen hebben altijd wel te maken gehad met de komst van niet-Nederlandse
leerlingen die geen Nederlands spreken als zij zich op school laten inschrijven. Dat is
een belasting voor de groepsleerkracht die moet zien dat hij voldoende tijd vrij kan
maken om zich met de nieuwe leerling te kunnen bemoeien. De tijd en aandacht die
een niet-Nederlandse leerling vraagt van de leerkracht moet niet worden onderschat.
Vanaf een aantal van vijf of meer leerlingen wordt het probleem te groot om nog door
de school te kunnen worden opgelost; reguliere middelen schieten dan te kort.
Door extra formatie in te zetten die zich voornamelijk zal inspannen om deze groep
leerlingen tijdens de reguliere schooluren de Nederlandse taal te leren, wordt bereikt
dat èn deze leerlingen voldoende aandacht krijgen èn dat de rest van de groep door
hun komst geen aandacht te kort komt.
De kosten zijn weliswaar hoog, maar onvermijdelijk gezien de alternatieven.
2