“Artrose in de hand en pols (N)iets aan te doen?” Johan Vehof Plastisch chirurg / handchirurg FESSH 23 okt 2013 Inhoud Anatomie hand pols skelet Gewrichtsklachten Artrose vs Rheumatoide artritis Welke gewrichten? Chirurgische behandelmogelijkheden Operatieve behandelmogelijkheden per gewricht Conclusie Anatomie Oorzaken gewrichtsafwijkingen Artrose Rheumatoide Artritis Overig – – – – – Systemische Lupus Erythematodes Artritis psoriatica Sclerodermie Jicht Pseudo jicht Na een ongeval Na een infectie Welke Opties pergewrichten gewricht zijn er aangedaan? § Artrose DRU PT POLS CMC I MCP PIP DIP Rheumatoide Artritis Diagnose Klachten, locatie Onderzoek hand en pols Rontgen foto hand en pols Indicatie operatieve behandeling Pijn Standsafwijking Functieverlies Aspect Wanneer opereren? Timing Pijn belemmering functioneren Prothese alleen bij goede beweeglijkheid Niet wachten tot het stijf is N Wat betekent een hand/ pols operatie? Lokale verdoving, okselprik (axillair), narcose Duur OK gem. 1 uur Bloedleegte Pijnstilling “Onthand” Nabehandeling – Mitella, – Drukverband of gips - Spalk - Rust / Oefenen: Handtherapie (ergo of fysiotherapie) Hersteltijd 6 -12 weken Operatie wordt altijd vergoed Behandelopties Vastzetten Artrodese Kunstgewricht Artroplastiek Verwijderen gewricht/ bot arthroplastiek Resectie Combinatie vastzetten Resectie en Keuze afhankelijk van? Welk gewricht Aandoening artrose / rheuma / na ongeval/ infectie Leeftijd Werkzaamheden/ Belasting / hobbies Goede beweeglijkheid of stijf Hoeveel gewrichten? Voorkeur patient Waarom geen behandeling? - Mogelijkheden niet bekend bij patient en/of artsen - Advies “ zo lang mogelijk wachten” - Waar moet je zijn? Behandelmogelijkheden per gewricht Opties per gewricht DRU Prothese PT gewricht, resectie POLS prothese of artrodese CMC I resectie of prothese MCP prothese PIP prothese of artrodese DIP artrodese Vingergewrichten Opties per gewricht Mogelijkheden per gewricht: DRU Prothese PT gewricht, resectie POLS prothese of artrodese CMC I resectie of prothese MCP prothese PIP prothese of artrodese DIP artrodese Vingergewrichten DIP “ laatste gewrichtje” Artrodese (vastzetten) K-draden Schroef Stand: Recht of licht gebogen DIP Artrodese (eindkootje vastzetten) Schroef in het bot Vingergewrichten PIP “ “middelste gewrichtje” Artrodese (vastzetten) K-draden Schroef Stand: 30-50 grad. gebogen Kunstgewrichtje Siliconen Pyrocarbon PIP artrose (middelste kootje) PIP Artrodese Arthrodese van pip met k-draden (zuggurtung / tension band techniek) PIP Artroplastiek • Chirurgische Opties - Siliconen implantaat - Oppervlakte vervangingsimplantaat (Pyrocarbon) Pyrocarbon Siliconen PIP Artroplastiek (meervoudig) Siliconen implantaten in PIP PIP Artroplastiek Siliconen Pyrocarbon Vingergewrichten MCP “eerste gewrichtje” Meestal rheumatoide artritis Niet vastzetten! Kunstgewrichtje Siliconen Pyrocarbon MCP Arthroplastiek Siliconen • Chirurgische Opties - Siliconen implantaat - Oppervlakte vervangingsimplantaat (Pyrocarbon) Pyrocarbon MCP PIP Rheumatoide Artritis – Hand deformiteiten • Vinger en pols synovitis • Ulnar drift van de vingers • Volaire subluxatie / dislocatie van de MP gewrichten • Swan neck deformiteit • Boutonniere deformiteit • Radiale deviatie van de pols MCP Artroplastiek Siliconen MCP gewrichtsvervanging bij rheumatoide artritis -Tevens centraliseren strekpezen - Crossed intrinsic transfer CMC 1 duimbasis artrose Opties per gewricht Mogelijkheden per gewricht: DRU Prothese PT gewricht, resectie POLS prothese of artrodese CMC I resectie of prothese MCP artrodese PIP prothese of artrodese DIP artrodese CMC I duimbasis Resectie: trapezectomie (Artrodese) Kunstgewricht CMC 1 Duimbasis artrose Behandeling Spalk Injectie coricosteroid (1 cc triamcinolon 10mg) tijdelijk Chirurgisch CMC 1 artrose: Trapezectomie Trapezium verwijderd Trapezectomie (Sardella) + Peesinterpositie (PL) Trapezium verwijderd Resultaten gelijk: 95% tevreden Trapezectomie alleen, minder complicaties (Cochrane review) Zonder interpositie Nabehandeling 4wk gipsspalk naviculare 1 wk mitella 2 wk afneembare spalk Daarna oefenen 3-6 maand herstel Pijnlijk (zonder axillair blok) Trapezectomie L L Postoperatief Preoperatief L Trapezectomie: 95% tevreden Echter langdurig herstel 3-6 maand Kan inzakken LRTI (Ligament Reconstruction Tendon Interposition) Burton Pelligrini 1986 Indicatie: CMC arthrose en CMC I instabiliteit FCR Artrodese CMC 1 artrose: implantaat Nugrip - Goede resultaten Het gebied van de pols Opties per gewricht DRU Prothese PT gewricht, resectie POLS prothese of artrodese CMC I resectie of prothese MCP prothese PIP prothese of artrodese DIP artrodese PisoTriquetrale (PT) arthrose Opties per gewricht Mogelijkheden per gewricht: DRU Prothese PT gewricht, resectie POLS prothese of artrodese CMC I resectie of prothese MCP prothese PIP prothese of artrodese DIP artrodese Pisiforme: Erwtvormig botje Polsgewricht Opties per gewricht DRU Prothese PT gewricht, resectie POLS prothese of artrodese CMC I resectie of prothese MCP prothese PIP prothese of artrodese DIP artrodese Artrose Pols: kunstgewricht Artrose Pols: artrodese (vastzetten) Artrose Pols Sparend 4 corner artrodese SLAC Artrose Artrose Pols SparendProximale rij carpectomie Artrose (Kienbock) Het gebied van de pols Opties per gewricht DRU Prothese PT gewricht, resectie POLS prothese of artrodese CMC I resectie of prothese MCP prothese PIP prothese of artrodese DIP artrodese DRU artrose: resectie Darrach DRU artrose: vastzetten Sauve-Kapandji DRU artrose prothese Conclusie Aan artrose in de hand en pols is vaak wel IETS te doen Regelmatig wordt (ten onrechte?) NIETS gedaan Timing belangrijk, niet te vroeg, niet te laat Behandeling: vastzetten, kunstgewricht of verwijderen Beste behandeling afhankelijk meerdere factoren Trend is gewrichtsprothese Met patient samen beste keuze bepalen Bij hand en polsklachten en vragen over eventuele behandelmogelijkheden is verwijzing naar een handchirurg altijd mogelijk. Vragen?