Nummer 1 November 2016 NIEUWSBRIEF Vitamine 1 JAAR VITAMINE W Voor u ligt de eerste Nieuwsbrief van het Dordtse wandelinitiatief Wandel mee met Vitamine W. Wie zijn Vitamine W? De wandelingen van Corine en de liefde voor de natuur van Miranda hebben elkaar gevonden! We willen ons enthousiasme ook delen met anderen en daarom hebben we Vitamine W opgericht: een wandelgroep voor vrouwen in het Weizigtpark. Onze inspiratiebronnen zijn de onderzoeken van twee wetenschappers: Agnes van den Berg, omgevingspsycholoog en hoogleraar natuurbeleving, en Erik Scherder, neuropsycholoog. In deze Nieuwsbrief vertellen wij meer over Erik Scherder. Verder kunt u teruglezen wat Vitamine W het afgelopen jaar heeft gedaan. Wij zijn gestart op 18 November 2015 . De wandeling is officieel geopend door Wilma Schapendonk, Het doel is samen plezier te hebben en zorgen even opzij te opbouwwerker van het Sociaal Team Krispijn. Er liepen 8 kunnen zetten. We geloven in de kracht van de natuur en doen dames mee met onze eerste wandeling. Een aantal van deze ook een natuuroefening onderweg. dames wandelt nog steeds trouw mee op de vaste woensdagochtend. Maar ook nieuwe wandeldames nodigen Verder geloven we in de kracht van samen bewegen. wij van harte uit eens mee te komen wandelen met Vitamine W. Veel leesplezier! Corine en Miranda WANDELEN OP WOENSDAG. Een van de activiteiten van Vitamine W is een gratis wekelijkse wandeling voor vrouwen op woensdagochtend van 10.00 tot 11.00 uur. Onder de naam ‘wandel mee met Vitamine W’ vertrekken we vanuit de Prinsemarij ,Nassauweg 2. We lopen een half uur in het Weizigtpark en omgeving. Weer of geen weer! Voordat we gaan wandelen is er tijd voor een gratis kopje thee of koffie, aangeboden door het Sociaal Team Krispijn. Tijdens de wandeling is er een oefening in natuurbeleving voor meer ontspanning. Om 11.00 uur is de wandeling afgelopen en gaat iedereen weer haar weg. Het is altijd mogelijk één of meerdere keren mee te lopen en er is geen enkele verplichting aan verbonden. Probeer het eens! NAAR BUITEN! De Energizerafterlunchwandeling tijdens de Teamdag van Sociaal Team Krispijn 5 april 2016: Vitamine W heeft de medewerkers van het Sociaal Team Krispijn (locaties Prinsemarij en Coloriet) tijdens hun jaarlijkse teamdag in de Crabbehoeve een geslaagde Energizerwandeling mogen aanbieden in het Wielwijkpark. Het doel was na de lunch samen naar buiten te gaan voor een frisse neus en een ontspannen wandeluur. Vitamine W heeft daarbij een aantal speelse werkvormen ingezet om samen te ervaren wat de groene natuur doet. Het Sociaal Team heeft Vitamine W na afloop bedankt met een mooie bos bloemen. BLOG CORINE OVER WANDELEN EN WAAROM ERIK SCHERDER HAAR HEEFT GEINSPIREERD. Corine vertelt: ik wandel al vele jaren met veel plezier, een ommetje door het park of een flinke dagwandeling. Eind 2014 maakte ik in het Parkhuis, een zorgorganisatie in Dordrecht, toevallig kennis met het werk van wetenschapper Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie aan de VU in Amsterdam en hoogleraar bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn boodschap: bewegen is goed voor de hersenen! Voor jong én oud. Een geweldige eye-opener. In het kort: Lichaamsbeweging houdt niet alleen ons lijf maar ook ons brein in conditie. En als ons brein in een goede conditie is, leven we gezonder. Hoe meer gezonde prikkels, hoe beter de hersenen gaan functioneren. MEE MET DE GEMEENTETOUR EN RAADSLEDEN. 19 mei 2016 : Op uitnodiging van MEE Drechtsteden heeft de gemeenteraad van Dordrecht een wandeltour gemaakt langs diverse projecten. Vitamine W mocht daarbij de wandeling terug naar Wijkcentrum De Admiraal in Wielwijk verzorgen. Bij aankomst heeft Vitamine W aan Guido Jochems, beleidsmedewerker van de gemeente Dordrecht, een prachtige, zelfgemaakte (!) bos bloemen overhandigd namens de wandeldames van Vitamine W. Op deze bloemen hebben de dames hun wandel wensen aan de gemeente overgebracht . Door beweging krijgen je hersenen meer gezonde prikkels. Vooral buiten: frisse lucht in je longen, de wind door je haar, zon of regen op je gezicht, je ziet, ruikt en hoort de dingen om je heen, je voelt je spieren en gewrichten. Ook konden de dames benoemen hoe ze de wekelijkse Vitamine W wandeling ervaren. Het advies van professor Scherder is om minstens een half uur per dag, minimaal vijf keer per week, matig intensief te bewegen. Bijvoorbeeld met brisk walking, een ander woord voor stevig wandelen. Dagelijks iets aan beweging doen is beter dan bijvoorbeeld twee keer per week een flinke inspanning. Het resultaat van regelmatige beweging: de executieve functies van de hersenen verbeteren. Daarmee worden de hersenfuncties bedoeld van dat deel van je brein waarmee je nadenkt en die je hele doen en laten bepalen. Wat voorbeelden: we kunnen onze aandacht beter houden bij wat we aan het doen zijn. Makkelijker bedenken wat er moet gebeuren en daar ook aan beginnen, en afmaken. Ons beter concentreren als we iets lezen. Bewegen blijkt verder bijzonder heilzaam bij psychische klachten, zoals angst, depressie en stress. Er valt nog véél meer over te vertellen. Dat doet Erik Scherder in zijn boek over het gezonde effect van lichaamsbeweging: LAAT JE HERSENEN NIET ZITTEN. Dit boek is een wetenschappelijk goed onderbouwd pleidooi om weer 'gewoon' te gaan bewegen. Juist voor mensen die niet (meer) zo sportief of actief zijn. Heel erg aanbevolen! Nu ik weet waar het allemaal goed voor is een extra stimulans om vooral door te blijven wandelen en ook anderen met het wandelen kennis te laten maken. Meer over Erik Scherder vindt je op de volgende websites: https://nl.wikipedia.org/wiki/ Erik_Scherder http://www.hetfittebrein.nl/erikscherder/ In april stond een artikel over Vitamine W in het mantelzorg magazine van MEE Drechtsteden. Een stukje uit het artikel: Waarom raad je mantelzorgers aan om juist hieraan deel te nemen? ‘Bij Vitamine W wandelen meerdere dames mee, die weten wat het is om mantelzorger te zijn. Het is echter geen lotgenoten groep. Er wandelen ook dames mee vanuit andere culturen en iedereen heeft zijn verhaal. We lopen allemaal met hetzelfde doel: gezellig samen zijn en verbinding voelen met elkaar en de natuur. Het is echt even een moment voor jezelf om bij te komen van de hectiek van alle dag. Ook dames die mantelzorger zijn geweest zijn welkom. Vaak wordt onderschat wat het betekent als de mantelzorg niet meer nodig is. Ook dan is het belangrijk je verhaal te kunnen doen en je “batterij” weer te vullen met nieuwe energie. Meerwaarde ‘Inmiddels wandelt een vaste groep dames elke week. Zij zijn enthousiast over de afwisseling tijdens de wandelingen. De ontspanningsoefeningen zorgen ervoor dat zij ook op andere momenten in de week oog hebben voor de natuur en er met een andere blik naar kijken. Ook de dieren van de stadsboerderij zorgen vaak voor een vrolijk, of vertederend moment. Er wordt veel gelachen met elkaar en genoten van het samen in beweging zijn. De dames voelen zich ontspannen na de wandeling en hebben weer nieuwe energie opgedaan.’ DE BIESBOSCH IN MET NELLEKE, DE DORDTSE TRIA WANDELCOACH. WAT IS NATUURBELEVING? Het voorbij trekken van de wolken, het opsnuiven van geuren, het genieten van de zonnestralen. Iedereen maakt deze ervaringen weleens mee en geniet er van. Dat is natuurbeleving: het ervaren van de natuur met gebruikmaking van alle zintuigen: voelen, horen, zien, ruiken en proeven. Natuurbeleving is een belangrijk onderdeel van de Vitamine W wandelingen. Een voorbeeld hier van is ‘ de geur’ oefening. We hebben deze oefening eerst in de winter gedaan. Welke geuren horen er bij de winter? We hadden verschillende zakjes bij ons met typische wintergeuren zoals kaneel, anijsster, dennennaalden en winter thee soorten. Ook in de kruidentuin van het Duurzaamheidscentrum Weizigt stonden nog heerlijk geurende planten. In het voorjaar hebben we deze oefening nog eens gedaan met de voorjaarsgeuren roos, blauwe regen, en kamille. Dit keer hadden we lente thee om uit te delen. Een aantal weken later kregen we van het team van het Duurzaamheids centrum Weizigt een spontane rondleiding in de kruidentuin en moestuin. Ook toen mochten we ruiken, voelen en proeven. Het samen beleven van de natuur op deze manier is niet alleen leerzaam, het zorgt voor een gevoel van ontspanning en werkt super tegen de dagelijkse stress. IVN EXCURSIES IVN staat voor: Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. Vitamine W is met 2 excursies van het IVN op pad geweest. In maart zijn we met een groep van 12 mensen naar het Arboretum Munnike park in Zwijndrecht geweest. Het thema was : ‘Een nieuwe lente, een nieuw geluid’. Voorzien van een zoekkaart zijn we op zoek gegaan naar nieuwe knoppen aan de bomen. Door de stappen op de kaart te volgen, plus de tips van de IVN-vrijwilligers konden we verschillende bomen determineren, zoals de Kastanje, de Linde en de Berk. In mei zijn we met een groep van 9 mensen naar de Biesbosch geweest voor een wandeling over het thema ‘ wilde kruiden.’ We kregen een korte uitleg over het gebruik van kruiden. Als geurstof, om kleurstoffen mee te maken. maar ook als medicijn. En natuurlijk het gebruik van kruiden in de keuken. Onderweg hebben we de Engelwortel, het Moeras vergeet-me-nietje, de Valeriaan en de Wolfspoot gezien. Allemaal bijzondere planten die volop groeien en bloeien in onze eigen Dordtse Biesbosch. 4 september 2016: de dames van Vitamine W en hun introducees zijn op uitnodiging van de Dordtse TriA wandelcoach Nelleke Meeldijk de Dordtse Biesbosch ingegaan. We hebben in tweetallen gewandeld. Onder leiding van Nelleke hebben we gesproken over wensen en daarbij beelden en planten uit de natuur gebruikt . Het Griendmuseumpad is een spannend pad tussen metershoge springbalsemien, mooi, en voor velen de eerste keer. Na afloop was er een spontaan en wel verdiend applaus voor Nelleke. We sloten buiten af met koffie en thee, en een appeltaart van de appels uit eigen tuin van Corine. Meer over Nelleke en wat zij doet vind je op haar website: http://walk-to-be-the-change.nl/wie-is-jewandelcoach/ PICKNICK BIJ HET KOETSHUIS. DE ZOMERSE WIJKPICKNICK IN HET WEIZIGTPARK 27 juli 2016: De wandelingen van wandel mee met Vitamine W zijn niet alleen goed voor lichaam en geest. Je hebt onderling ook een leuk contact met de andere wandeldames. Tijdens de wandeling ontstaan er leuke gesprekken en leren we elkaar steeds beter kennen. 9 juli 2016: De wijkpicknick van het Sociaal Team Krispijn, waarbij ondermeer het grootste picknickkleed werd gepresenteerd. Miranda van Vitamine W houdt van haken en heeft heel wat “vierkantjes” gehaakt voor het wijkkleed. Maar ook andere Vitamine W dames hebben een welkome bijdrage geleverd. Veel wandeldames waren op deze zonnige dag aanwezig om te genieten van de vele leuke activiteiten in het park En ja, ook Vitamine W organiseerde een wandeling. Het leek het ons daarom leuk om eens wat anders te doen op de woensdag morgen: een gezamenlijke picknick! Na afloop was er een leuk plantje beschikbaar gesteld voor de deelnemers door vrijwilliger Sjaak Pluijmert. Bedankt hiervoor Sjaak! Het idee was dat iedereen iets mee zou nemen om te eten. Vitamine W zorgde dat er iets te drinken was. Er was taart, salade, koekjes, brood, fruit en nog veel meer. De tafels en stoelen bij het Koetshuis werden door ons in gebruik genomen om met z’n allen heerlijk in de zon te genieten. Heel leuk om te zien hoe we er samen een feestje van hebben gemaakt. Het was een gezellige en mooie ervaring om met elkaar te delen. TOEKOMSTPLANNEN Doorgaan met de woensdag ochtend wandeling voor vrouwen in het Weizigtpark. Het organiseren van deelname aan IVN wandelingen en andere natuur uitjes om blij van te worden. Beleidsmatige samenwerking versterken, zoals met MEE mantelzorg en de Regionale Herstelacademie. Actief meewerken aan meer wandelgroepen in de Dordtse wijken. Energizer-lunchwandelingen aanbieden Individuele wandelcoaching Het volgen en geven van cursussen en trainingen over Dordrecht, wandelen, de natuur en ons welzijn. De lezing ‘ Het fitte Brein’ naar Dordrecht halen ( met onder andere de inspirator van Vitamine W Erik Scherder) BEDANKJES De dames van Vitamine W bedanken: Het Sociaal Team Krispijn, in het bijzonder Wilma, voor haar vertrouwen in ons Corrie en haar collega’s van de Prinsemarij, voor de verzorging van de wekelijkse koffie en thee Anka van de Prinsemarij, en de vaste bewoners, voor het mede-gebruik van de ontmoetingsruimte Bertha van de receptie, omdat je altijd voor ons klaarstaat als we iets willen kopiëren Chantal, consulent mantelzorgondersteuning MEE Drechtsteden, voor het meedenken met ons Zorgorganisatie Vivenz, met name Irene en Renske, die ons op de achtergrond ondersteunt Johan en je collega -tuinmannen en -tuinvrouwen van Duurzaamheidscentrum Weizigt voor jullie spontane natuurlessen en inspiratie En natuurlijk onze Vitamine W wandeldames, met elkaar genieten wij van de sfeer en het plezier binnen deze groep. Colofon: Tekst en vormgeving: Corine Bouma en Miranda van der Velde Foto’s: Miranda van der Velde, Sociaal team Krispijn De materialen van de natuurcreaties ( pagina 3 en 4) zijn verzameld in het Weizigt park tijdens de wandeling.