AB 17 JUNI 2011 IJM / 2011-292094216 VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP IJSSELMONDE Onderwerp Kenmerk Bijlagen Besluitdatum Voorbereid door : Schetsontwerp Blauwe Verbinding in het Zuidelijk Randpark : IJM / 2011-292094216 : 2 (Schetsontwerp inclusief toelichting en financieel belegvel) : 17 juni 2011 : M. van de Ven 1. ONTWERP-BESLUIT Vaststellen van het Schetsontwerp betreffende inpassing van de Blauwe Verbinding in het Zuidelijk Randpark met geraamde inrichtingskosten van € 6 miljoen. Goedkeuring te verlenen voor: het indienen van subsidieaanvragen ter financiering van de geraamde inrichtingskosten; het inzetten van de reserve ‘Herinrichting Zuidelijk Randpark’ ten bedrage van maximaal € 215.000,- indien een eigen bijdrage vereist is om in aanmerking te komen voor subsidies; het uitwerken van het Schetsontwerp naar een Definitief Ontwerp Zuidelijk Randpark West en hiervoor een krediet ten bedrage van € 185.000,- beschikbaar te stellen ten laste van de Investeringsreserve. Hiertoe dient een overheveling plaats te vinden van de Algemene Reserve naar de Investeringsreserve; het budgetneutraal laten verlopen van het onderhoud binnen het Zuidelijk Randpark ten gevolge van de inpassing Blauwe Verbinding; het verlenen van toestemming aan de gemeente Rotterdam als trekker en (hoofd)financier van plangebied Noord om plandelen uit te voeren die op eigendommen van het Schap zijn gelegen in verband met klemmende termijnen van reeds verleende subsidies, met medeneming van de randvoorwaarden omtrent onderhoud. 2. ONDERWERP IN KORT BESTEK Blauwe Verbinding De Blauwe Verbinding is een project dat geïnitieerd is door de gemeente Rotterdam en Waterschap Hollandse Delta. Het project beoogt een doorgaande waterverbinding te realiseren tussen de Oude Maas en het Zuiderpark te Rotterdam. Doel is een verbetering van de waterkwaliteit en een verhoging van ecologische en recreatieve waarden. Het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde is met de ondertekening van het samenwerkingsconvenant een inspanningsverplichting aangegaan om de Blauwe Verbinding in te passen in het Zuidelijk Randpark, een van haar beheergebieden. Als eerste stap daartoe is voorliggend Schetsontwerp opgesteld, in nauw overleg met de overige convenantpartners. Omschrijving van het Schetsontwerp Het plangebied omvat het Zuidelijk Randpark ten westen van het Vaanplein. Aan de oost- en westkant sluit het aan op plangebied Noord respectievelijk plangebied Heulweg van de Blauwe Verbinding. Voorliggend Schetsontwerp voorziet in een doorgaande watergang inclusief oevers die voldoet aan de eisen die gesteld worden aan waterkwantiteit en -kwaliteit, recreatieve- en ecologische doelen, zoals de gemeente Rotterdam die omschreven heeft in het Programma van Eisen voor het aansluitende plangebied Noord. Op verzoek van het Dagelijks Bestuur is het oorspronkelijke Schetsontwerp sterk versoberd, waarbij de elementen water, recreatie en natuur op minimale wijze toch in het ontwerp zijn terug te vinden. Het Schetsontwerp inclusief toelichting treft u aan als bijlage. 1 Financiën Inrichtingskosten Voor het inpassen van de Blauwe Verbinding in het Zuidelijk Randpark komen de inrichtingskosten op € 6 miljoen. Over de inrichtingskostenraming heeft overleg plaatsgevonden met de kostendeskundige van de gemeente Rotterdam waardoor de ramingsmethodieken goed op elkaar aansluiten. De raming heeft in de fase van Schetsontwerp een globaal karakter en kent een nog vrij ruime onzekerheidsmarge. Zo is met mogelijke saneringsopgaven in de inrichtingkostenraming geen rekening gehouden. Gezien de ligging van het plangebied in een stedelijke omgeving dichtbij grote infrastructuur (oude havenspoorlijn, A15, Betuweroute) is grondvervuiling niet uit te sluiten. In de planvormingskosten voor de volgende fase (Definitief Ontwerp) is rekening gehouden met het uitvoeren van onderzoeken, waaronder een onderzoek naar de bodemkwaliteit. Indien sprake is van een saneringsopgave, zal conform de Wet Bodembescherming 2006 de algemene aansprakelijkheidsvolgorde worden gevolgd. Subsidiemogelijkheden Het merendeel van de inrichtingskosten zal gedekt dienen te worden met behulp van externe financieringsbronnen. Om de haalbaarheid van uitvoering te verkennen is een quickscan uitgevoerd naar mogelijke externe financieringsbronnen. Hierbij is gezocht naar kansrijke koppelingen tussen de doelen van de verschillende subsidieregelingen en de hoofddoelen van de Blauwe Verbinding. Kansrijke bronnen zijn onder andere Waterplan 2 Rotterdam, de Subsidieverordening Investeringsreserve 2011 en het Regionaal Actieprogramma Luchtkwaliteit (beiden van de Stadsregio Rotterdam) en enkele Europese subsidieregelingen. Indien het doen van een eigen bijdrage een voorwaarde is om in aanmerking te komen voor subsidies, wordt voorgesteld dat het Schap maximaal € 215.000,- (de bestaande ruimte in de reserve) beschikbaar stelt uit de reserve ‘Herinrichting Zuidelijk Randpark’. De precieze verkenning van subsidiemogelijkheden maakt onderdeel uit van het traject richting Definitief Ontwerp. Indien onverhoopt blijkt dat de fundamentele doelen van de Blauwe Verbinding niet haalbaar zijn door ontbrekende financiering, zal dit worden geagendeerd in het Dagelijks Bestuur en de project- en stuurgroep van de Blauwe Verbinding. Faseringsstrategie De daadwerkelijke uitvoering hangt nauw samen met de beschikbaarheid van financiële middelen. Om die reden is een uitvoeringsfasering op hoofdlijnen ontwikkeld. De uitvoeringsfasering kent een logische opeenvolging van werkzaamheden c.q. modulaire opbouw. Fase 1 bestaat uit het realiseren van de hoofddoelstelling van de Blauwe Verbinding: het realiseren van een doorgaande hoofdwatergang. In het kader van Waterplan 2 hebben de gemeente Rotterdam en Waterschap Hollandse Delta aangegeven te overwegen financieel zorg te dragen voor het waterhuishoudkundige aspect van de Blauwe Verbinding. Bij Fase 1 horen ook een aantal ecologische inrichtingsmaatregelen (beplanting) die onlosmakelijk verbonden zijn met het graven van de hoofdwatergang. Het resultaat van Fase 1 is kortom een doorgaande waterverbinding met een ecologische inrichting van de zuidoever, echter zonder faciliteiten voor waterrecreatie en zonder recreatieve inrichtingen op de noordoever zoals voet- en fietspaden en terreinmeubilair. Fase 2 bestaat uit het realiseren van de tweede doelstelling van de Blauwe Verbinding: het realiseren van voorzieningen voor waterrecreatie. In deze fase vallen met name oevergerelateerde werkzaamheden zoals het aanbrengen van aanlegsteigers. Voorwaarde voor Fase 2 en verder is verwerving van een relatief klein oppervlak in particulier eigendom zijnde grond. Fase 3 bestaat uit het realiseren van recreatieve voorzieningen aan de noordoever van de Blauwe Verbinding zoals het aanleggen van doorgaande voet- en fietspaden langs de Blauwe Verbinding en de daarvoor benodigde bruggen. Verder valt onder fase 3 het realiseren van directe verbindingen vanuit Barendrecht, het aanbrengen van een hondenstrand en divers terreinmeubilair. 2 Chronologie Uitvoeringsaspect/module Mogelijke dekkingsbron 1 Realiseren hoofdwatergang Waterplan 2 Rotterdam (gemeente en ecologische invulling Rotterdam, Waterschap Hollandse Delta) zuidoever Subsidieverordening Investeringsreserve 2011 (Stadsregio Rotterdam) Life+ (Agentschap NL) 2 zeeën programma (Interreg) Regionaal Actieprogramma Luchtkwaliteit (Stadsregio Rotterdam) 2 Realiseren waterrecreatie Subsidieverordening Investeringsreserve 2011 (Stadsregio Rotterdam) 3 Realiseren oeverrecreatie Subsidieverordening Investeringsreserve 2011 (Stadsregio Rotterdam) Provinciaal Fietspadenplan (Provincie ZuidHolland) Inrichtingsfonds Clara Kinderbos (Stichting Sint Clara Kinderbos) Marktpartijen 4 Herinrichting bestaand Meerjareninvesteringsplan (Schapsplan) gebied voor zover nog niet meegenomen in Fase 1 t/m 3 en uit te voeren in het kader van het Schapsplan Onderhoudskosten Als kader voor de onderhoudskosten heeft het Dagelijks Bestuur meegegeven dat er binnen het plangebied ten opzichte van de huidige situatie geen sprake mag zijn van een verhoging als gevolg van de inpassing van de Blauwe Verbinding. Dit is bereikt door een minimale ecologische zone te hanteren, geen grote wijzigingen in beplantingen aan de zuidoever te laten plaatsvinden en spaarzaam om te gaan met nieuw aan te leggen paden en voorzieningen. De onderhoudskostenraming heeft in de fase van Schetsontwerp een globaal karakter en kent een nog vrij ruime onzekerheidsmarge. Dat geldt in het bijzonder voor civieltechnische elementen zoals bruggen (essentieel voor doorvaarbaarheid) welke circa 20% van de geraamde onderhoudskosten vertegenwoordigen. In de fase van het Definitief Ontwerp kunnen de inrichtings- en onderhoudskosten nauwkeuriger worden geraamd. Het Definitief Ontwerp omvat naast de inpassing van de Blauwe Verbinding ook herinrichtingsmaatregelen voortvloeiend uit de eerdere concept-Ontwikkelingsvisie en de pilot 'Uit je stad gaan'. Deze maatregelen zullen qua financiering in de totaalafweging van het op te stellen Schapsplan inclusief meerjarenraming worden opgenomen. De taakstelling om het onderhoudsbudget voor het Zuidelijk Randpark door inpassing van de Blauwe Verbinding niet te verhogen heeft zijn doorwerking op het door Rotterdam te realiseren gedeelte van plandeel Noord voor zover dit op Schapsterrein ligt en bij het Schap in onderhoud komt. De door het bestuur aan gemeente Rotterdam te geven toestemming voor werken op Schapsgrond is dan ook onder de randvoorwaarde dat dit aan de taakstelling voor onderhoud voldoet. Relatie met de ‘Concept-Ontwikkelingsvisie Zuidelijk Randpark’, het Schapsplan en de pilot ‘Uit je stad gaan!’ Vooruitlopend op het Schapsplan is in 2009 een start gemaakt met het opstellen van een Ontwikkelingsvisie voor het Zuidelijk Randpark. In verband met het voorziene Schapsplan en het ontwikkelen van een totaalvisie voor het Schap is deze deeluitwerking tijdelijk stilgelegd. 3 Inmiddels is de strategie voor de toekomst door het Schapsbestuur besloten door in te stemmen met het concept ‘concentreren en verbinden’. Dit concept houdt in dat de middelen ingezet worden op het concentreren van voorzieningen in knooppunten, het realiseren van recreatieve routes voor diverse doelgroepen en het extensiveren van de gebieden tussen de knooppunten. De inpassing van de Blauwe Verbinding in het Zuidelijk Randpark voldoet aan deze strategie voor wat betreft het onderdeel ‘verbinden’. Daarnaast is op initiatief van het voormalig ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (tegenwoordig: Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) de pilot ‘Uit je stad gaan!’ in het Zuidelijk Randpark gehouden. De opgedane kennis uit het traject Ontwikkelingsvisie Zuidelijk Randpark én de pilot ‘Uit je stad gaan!’ worden waar relevant en mogelijk meegenomen in het Definitief Ontwerp Zuidelijk Randpark West. Vervolgprocedure Om de stap naar uitvoering te zetten is het nodig het voorliggende (globale) Schetsontwerp te vertalen naar een (gedetailleerd) Definitief Ontwerp Zuidelijk Randpark West en een bestek. Hierbij zal ook de herinrichting van het overige Zuidelijk Randpark West worden meegenomen voor zover dat niet in Fase 1 t/m 3 gebeurt. Deze fase vergt in vergelijking met de fase van het Schetsontwerp meer inspanningen. Er zullen bijvoorbeeld onderzoeken gedaan moeten worden op het gebied van bodem, water en milieu. Op basis van deze onderzoeken kan worden beoordeeld of het noodzakelijk is ontheffingen en/of vergunningen aan te vragen voor uitvoering van de werkzaamheden. De complexiteit van deze fase is terug te zien in de planvormingskosten; het opstellen van een Definitief Ontwerp en bestek is begroot op € 185.000,-. Het Definitief Ontwerp wordt inclusief een uitgewerkt dekkingsvoorstel voor de inrichtings- en beheerkosten voorgelegd aan het Schapsbestuur in najaar/winter 2012. Aansluiting op plangebied Noord Ten noorden van het Zuidelijk Randpark werkt de gemeente Rotterdam als trekker en (hoofd)financier aan plangebied Noord. Een klein deel van dit plangebied valt binnen plangebied Zuidelijk Randpark. Over het overlappende deel van de schetsontwerpen is op initiatief van het Schap uitvoerig overlegd en hierover is voor het grootste deel overeenstemming bereikt. De inrichtingskosten voor plangebied Noord inclusief het deel dat in het Zuidelijk Randpark valt, zijn reeds volledig gedekt. Het gaat hierbij om de passage van de Maeterlinckweg / Havenspoorpad en de tramplusbaan. De uitvoering door de gemeente Rotterdam van plangebied Noord hangt nauw samen met de subsidievoorwaarden die gesteld worden vanuit de verstrekte subsidie ‘Mooi-Nederland’; voor 01 januari 2012 dient deze subsidie te zijn uitgegeven. Het Schap, als grondeigenaar ter plaatse, wordt daarom gevraagd de gemeente Rotterdam toestemming te verlenen te starten met de uitvoering binnen het Zuidelijk Randpark. De recent door het Dagelijks Bestuur toegevoegde taakstelling met betrekking tot het onderhoud wordt geacht ook te gelden voor dit plandeel en zal als randvoorwaarde onderdeel uitmaken van de te geven toestemming aan de gemeente. 3. VOORAFGAANDE BESLUITVORMING 2011, 29 april: Dagelijks Bestuur stemt in met Schetsontwerp Blauwe Verbinding in het Zuidelijk Randpark onder voorbehoud van verwerking van de opmerkingen (versobering van de inrichting, onderhoudskosten neutraal, uitvoeringsfasering) 2008, 27 juni: Algemeen Bestuur stelt Schapsvisie 2009-2012 vast; 2008, 12 december: Dagelijks Bestuur besluit om een positieve grondhouding in te nemen ten opzichte van de plannen voor een recreatieve waterverbinding vanuit Rotterdam; 2009, 26 juni: Algemeen Bestuur besluit om goedkeuring te verlenen voor het conceptsamenwerkingsconvenant Blauwe Verbinding en G.Z-H opdracht te geven de Blauwe Verbinding voor de Schapsgebieden (met name Zuidelijk Randpark) uit te werken in samenwerking met betrokken partijen; 2009, 26 augustus: Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde ondertekent het samenwerkingsconvenant om tot uitvoering van de Blauwe Verbinding te komen; 4 2009, 04 december: Algemeen Bestuur stemt in met een nieuw krediet 'Inpassen Blauwe Verbinding in het Zuidelijk Randpark' van € 20.000,- ten laste van de investeringsreserve; 2011, 25 maart: Dagelijks Bestuur besluit om het concept ‘concentreren en verbinden’ in te zetten als leidraad voor de ontwikkeling van Schapsterreinen tot 2020. 4. PERSONELE GEVOLGEN Om de stap naar uitvoering te zetten is het nodig een Definitief Ontwerp / bestek op te stellen. Hiertoe wordt een krediet aangevraagd (zie onder financiële gevolgen). 5. FINANCIËLE GEVOLGEN - De indicatieve inrichtingskosten bedragen € 6 miljoen. Dekking vindt plaats middels diverse nog aan te vragen subsidies en middels een eigen bijdrage van maximaal € 215.000,- . De eigen bijdrage wordt onttrokken uit de reserve ‘Herinrichting Zuidelijk Randpark’; - Om een Definitief Ontwerp Zuidelijk Randpark West op te stellen is een nieuw krediet benodigd ten bedrage van € 185.000,- dat ten laste van de investeringsreserve komt; - De onderhoudskosten binnen het Zuidelijk Randpark ten gevolge van de inpassing van de Blauwe Verbinding verlopen budgetneutraal. Financiële paragraaf bijgevoegd: ja 6. COMMUNICATIE - www.recreatiegebied-ijsselmonde.nl - www.rotterdam.nl/blauweverbinding 7. WIJZE VAN TOTSTANDKOMING Het Schetsontwerp is tot stand gekomen door een samenwerking van G.Z-H en een extern ontwerpbureau. Tijdens het proces is nauw overlegd met relevante (convenant)partijen: - Stadsregio Rotterdam - Gemeente Barendrecht - Gemeente Rotterdam - Deelgemeente Charlois - Waterschap Hollandse Delta - Wereld Natuur Fonds, ARK, Bureau Stroming (klimaatbuffer) - Rijkswaterstaat - Prorail 8. VERDERE PROCEDURE Uitvoering van uw besluit; Melding doen van uw besluit in de projectgroep en de stuurgroep van de Blauwe Verbinding; Starten met het opstellen van een Definitief Ontwerp Zuidelijk Randpark West in samenspraak met externe partijen (zomer 2011 - zomer 2012); Indienen van subsidieaanvragen ter financiering van de geraamde inrichtingskosten (zomer 2011 - najaar 2012); Definitief Ontwerp Zuidelijk Randpark West inclusief uitgewerkt dekkingsvoorstel voor de inrichtingskosten ter besluitvorming voorleggen aan het Dagelijks- en Algemeen Bestuur van het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde (najaar 2012 - winter 2012); Start uitvoering Blauwe Verbinding/Definitief ontwerp Zuidelijk Randpark West (voorjaar 2013 - voorjaar 2014). NB: de realisatieplanning is indicatief en is sterk afhankelijk van het beschikbaar komen van de financiering. Namens het Dagelijks Bestuur van het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde, Hoogachtend, ir. L.P. Klaassen directeur G.Z-H 5