Anatomie en fysiologie

De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Skelet paard
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Functies skelet
Bescherming weke delen
Beweging
Steun
Bloedaanmaak
Ca-metabolisme
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Anatomie Skelet
1. Beenderen:
a. Pijp beenderen: opperarmbeen, dijbeen, ellepijp, etc.
b. Platte beenderen: schedelbeenderen, schouderblad,
etc.
c. Korte beenderen: hand- en voetwortelbeentje, etc.
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
a. Pijpbeenderen
Ledematen
Voortbeweging
Lang, rond
Beenvlies (periost)
Spongiosa en compacta weefsel
Beenmerg ‘holte’
- jonge dieren (rood = aanmaak erytrocyten)
- volwassen dieren (geel = opslag van vet)
Zoek de bijbehorende namen…
a. Pijpbeenderen
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
a. Pijpbeenderen
Epifyse
Epifysairschijf
Metafyse
Diafyse
Kraakbeen
Compacta
Spongiosa
Groeischijven paard
Opperarmbeen – 3 tot 3,5 jaar
Schouderblad – 3 tot 3,5 jaar
Spronggewricht – 3 tot 3,5 jaar
Tibia (scheenbeen) – 3 tot 3,5 jaar
Femur (dijbeen) – 3 tot 4 jaar
Bekken – Heup tussen 18 maanden en 2 jaar,
de rest ontwikkelt zich tot 5 jaar
Wervelkolom – Vanaf 5,5 jaar
Er lopen 32 wervels over de rug van het paard
Hoe verder naar voren (richting het hoofd) hoe later de wervels
sluiten: de atlas (1e halswervel) sluit op zijn vroegst dus pas
rond de 6 jaar.
Deze uitkomsten zijn gebaseerd op onderzoek bij kleine
merries. Hoe groter je paard en hoe langer de hals, hoe langer
het duurt voordat de groeischijven sluiten. Een hengst of ruin
doet er sowieso 6 maanden langer over en het duurt ook langer
voordat alle botstructuren volgroeid zijn.
Wanneer we dus bijvoorbeeld kijken naar een warmbloed
paard van 1.68m, dan zal zijn skelet zeker niet volgroeid
zijn voor zijn 8e levensjaar.
Wanneer zadelmak maken?
Het (late) moment waarop de botstructuren van de wervelkolom
volgroeid zijn, moet voor ons bepalend zijn voor de planning van het
africhten van het paard. In tegenstelling tot andere ledematen waarbij de
druk die uitgeoefend wordt op de botstructuur zo goed als loodrecht is,
wordt de druk bij de wervelkolom als het ware op de ‘zijkant‘ van de
wervels uitgeoefend. Dit maakt deze wervels veel vatbaarder voor
‘verschuivingen’, blokkades en blessures.
Je hebt hierboven kunnen lezen dat de groeischijven in de hals van het
paard pas rond zijn 6e levensjaar sluiten. Je kunt je dan vast wel
voorstellen dat er enorm veel druk op deze wervels komt te staan
wanneer je paard bijvoorbeeld gaat hangen aan het halster of wanneer je
hem hardhandig corrigeert aan het halster (wat overigens nooit de
bedoeling is). Hiermee verhoog je ook de kans op beschadigingen van de
halswervels.
Nu je dit gelezen hebt, hoe zou jij nu de training van je (jonge) paard
opbouwen?
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
b. Platte beenderen
Schouderblad, schedel, bekken, ribben
Bescherming
Groot, breed, plat
Spieraanhechting
Aanmaak bloedcellen
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Overige beenderen
Wervels, hand- en voetwortelbeentjes,
sesambeentjes
Vorm divers, vaak kubus
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Botverbindingen
1. Onbeweeglijk: schedel, bekken
(synostose)
fontanel
2. Weinig beweeglijk: (synchondrose)
- rib- borstbeen (kraakbeen)
- wervels: tussenwervelschijf
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
3. beweeglijk, (synsarcose)
Schoudergewricht bij gebrek
aan sleutelbeen! (spieren ter compensatie)
4. Gewrichten (di-artrose)
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Gewrichten
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Gewrichten (di-arthrose)
Laagje kraakbeen voor o.a. vorm aanpassing,
Gewrichtskapsel met synovia en gewrichtsbanden
5 soorten:
Kogelgewricht (vrij beweegbaar  heup, atlas/draaier)
Scharniergewricht (1-richting  elleboog, knie)
Rolgewricht (torsie  pols)
Zadelgewricht (2-richtingen loodrecht  duim bij mens)
Straffegewricht (middenvoetsbeentjes)
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Skelet indeling naar functie
Schedel
Wervelkolom
Borstkas
Schoudergordel
Voorpoot
Bekkengordel
Achterpoot
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Anatomische termen van de positie van het dier.
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Schedel
Hersenschedelbeenderen: omgeven hersenen
Aangezichtsbeenderen: omgeven mond- en
neusholte (snuit)
Sinussen (holten in schedelbeenderen)
Foramen occipitale magnum
(opening in achterhoofdsbeen)
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Schedelvormen
Brachycephaal
Metacephaal
Dolichocephaal
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Wervelkolom
7 cervicale vertebrae (halswervels)
13 thoracale vertebrae (borstwervels)
7 lumbale vertebrae (lendewervels)
3 sacrale vertebrae (heiligbeenwervels)
Ongeveer 20 caudale vertebrae (staartwervels)
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
•
•
•
•
•
C1-7
T1-13
L1-7
S1-3
Ca1-20
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Wervelkolom (vervolg)
Per gewricht weinig beweeglijk; door de vele
gewrichten als geheel wel beweeglijk
Draagt het lichaam
Beschermt ruggenmerg
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Wervel (vertebra/ae)
Wervellichaam
Wervelboog
Tussenwervelschijf
Atlas ‘ja’
Draaier ‘nee’
Dens (epistrofei)
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Wervel (vertebra ae)
Heiligbeen (sacrum): 3 samengestelde wervels
Nekband (ligamentum nuchae):
achterhoofdsknobbel t/m thoracale wervels;
ondersteunt nekspieren bij omhooghouden hoofd
Kissing spines
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Ontstaan van kreupelheid aan de voorpoten (LPC of LPA,
elleboog displasie) door afbreken stukje bot bij
ellebooggewricht.
a. humerus
b. radius
c. ulna
d. processus anconeus
e. processus coronoideus
Radius curve syndroom
Radius en ulna
Bekken
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Heup dysplasie (HD)
- Slechte ontwikkeling heupkom en kop femur
- Bij snel groeiende hond, vooral grote rassen
- Kreupelheid, pijnlijkheid
- Risico bij te snel groeien of te dik
De huid in beweging
Hoofdstuk 2 Skelet en spieren
Symfysis pelvis; dunne kraakbeen verbinding die bij
vrouwelijke dieren kan uitrekken tijdens de geboorte.
Osteo chondrosis (OC)
-Verstoorde rijping van het kraakbeen
- Schouder, elleboog, knie, hak
-
Osteo Chondrosis Dissecans
OCD paard
Osteochondrose (OCD) is een
aandoening waarbij losse
botfragmentjes ontstaan in één of
meerdere gewrichten