ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek Marco Kwak Projectontwikkeling Waterschappen en Attero: Gemeenschappelijk doel Grondstoffen en Nutriënten Energie “EnergieFabriek” Reststoffen 2 “GrondstoffenFabriek” Slib en de Mogelijkheden 4 3 Grondstoffen Energie 2 1 Slib Digestaat ONF Drogen Energie Nutriënten Nutriënten 5 5 3 Basisprincipes van Attero Waarde Naast de Ladder van Lansink, Cradle to Cradle en de Circulaire Economie; = Volume Biobased waardepiramide 4 Huidige terugwinning grondstoffen Kunststoffen: • • • • folies vormvaste plastics kunstgrasvezels vezels • • • • grove delen gft grove delen groenafval papier/kunststofmengsel fluff Granulaat: Hout: Zand: Compost: • • • • bouwmateriaal spaanplaat bouwmateriaal bodemverbeteraars Metalen: Bodemas: Gips: Inert: • • • • ferro en non ferro fundatiemateriaal industriële toepassing bouwmateriaal Textiel: Biobrandstoffen: Brandstoffen: Torch ® Tunka ® Huidige situatie Attero; energie uit afval Restafval 2.037 kton Afval-Energie-Centrales Stroom Stroom 1.240 GWh Warmte Warmte 30 ton/uur Groen gas 10,8 M m3 Transport gas 100 k m3 Stroom 37 GWh biogas Vergistingsinstallaties biogas Organisch afval 696 kton Composteringen Stortplaatsen biogas Nieuwe producten van de toekomst; enkele R&D-voorbeelden Insectenkweek / eiwitproductie uit voedselresten Bouwmaterialen uit gras Bioplastics uit GFT en zeefgoed Basis-chemicaliën uit diverse organische fracties HDPE-granulaat uit huisvuil Zuiver koper uit bodemas 7 Emmers en papier uit luiers Achtergrond VAGRON 1929 : Oprichting VAM Wijster ’60 jaren : Provinciale milieubedrijven VAGRON, VAM, AVL, RAZOB/AZN 2001 : Samenvoeging in Essent Milieu 2009 : Toevoeging van VAR Verkoop Essent Energie aan RWE Start van zelfstandig Attero 06-2014 : Aandelen naar Waterland VAM RAZOB / AZN AVL ZeefGOED of zeefGOUD? 9 Oorsprong 10 Combineren met andere vezels Input vezels voor bewerking 11 Zeefgoed Vezels BioChemie Plastics Brandstof Combinatie Kleding drankenkartons Nagescheiden papier Attero en vezels: •kattenbakkorrel •Garagekorrel •Kleding •Drankenkartons •Luiers •Papier Traditionele inzet in de Papier industrie •Vergisten •Vergassen •verbranden ? 12 Absorptie Vermogen Filter Materiaal •Hout Inzetbaar eigen processen? •… Grondstof Waarde •Stalcompost •isolatie •Gras Vezel inzet drie keuzes: BioChemie Basis chemicalien Grondstoffen: Drankenkartons Papier uit Nascheiding Luiers Kleding Zeefgoed Bewerken Cellulose vezes BioChemie Bio‐kunststoffen 13 Inzet als vezel Met behoud van VV of C ezel hemie V C 14 PLA / PHA 15 In de context van Attero en Waterschappen 16 Valorisatie zeefgoed tot PLA •Pilot installatie Wijster, mogelijk 2-4 jaar •Suikers Lactaat bioplastic Enzymen Cellulose afbraak Transport 3,5 m3/maand producent PLA Verdunnen met drinkwater Steam Suiker Water 8 % Transport zeefgoed 100 ton/week 25 % ds 0,5 m3/dag Vezelopslag Tank 40m3 Zeef / Pers Hydrolyse Batch Reactor 4 m3 12,5 % ds Hygiëniseren Vergisten / verwerken 17 GeHydrolyseerde vezel 25 % Galicos Indikken 30 % Opslag 5 m3 Suiker water Productie van (PHA) bioplastic uit GFT • Vetzuren zijn bouwstenen voor bioplastics • Labschaal succesvol • Voorbereiding pilot • Target: Full-scale installatie 18 Feedstock is basis 19 Meer-traps ontwikkelen 1.) Starten op basis van bewezen techniek en verdienmodel - Feedstock - Batch proeven - Logistiek - Continuïteit 2.) Pilot installatie nieuwe techniek(en) inzetten - Leren en bijsturen - Business model - Product ontwikkeling - Samenwerken 3.) Operationele schaal - Leercurve doorlopen - Optimaliseren 20 Zeefgoud 21 22 150.000 ton Cellulose / jaar • Zeefgoud jaarlijks – 4 x plastic zakken behoefte heel Nederland. • 1 gemiddelde boom / dag 15 gr* cellulose • 25 miljoen bomen 1 jaar groei * Bron via Google 23 Afbreekbare bioplastics / oplossing? Sluiten van de totale kringloop: GFT / cellulose Afbreekbare zakken En het kan! 24 Vetzuren / Suikers Bioplastics PLA /PHA 25 Vragen / Discussie [email protected] +316-54630062 +3188-5501242 26