UMCG opereert virtueel Het UMCG in Groningen bereidt sinds kort kaakoperaties voor met behulp van 3D technieken. De chirurg oefent de ingreep op een 3D beeldscherm voordat de patiënt onder het mes gaat. MICHEL BRANDSMA, ANDRÉ BROERE Het probleem ● ● ● ● ● ● De patiënt heeft een tumor in de kaak Na verwijdering van de tumor resteert een gat Dit gat wordt gevuld met een stuk bot uit het kuitbeen Het bot moet perfect aansluiten op de kaak Traditiegetrouw maakt de chirurg de botdelen uit de hand op maat Die methode is niet de meest nauwkeurige De oplossing ● ● ● ● ● ● ● Kaak en kuitbeen worden gescand in een CT-scanner, een MRI-scan toont de tumor De scans verschijnen op een 3D monitor De chirurg plaatst het virtuele kuitbeen in het gat in de virtuele kaak 3D software berekent de raakvlakken tussen kaak en implantaat Een 3D printer produceert de benodigde zaag- en boormallen De software ontwerpt ook de titanium bevestigingsplaten waarmee het implantaat wordt vastgezet aan de kaak Deze platen worden gefreesd of 3D geprint Deze patiënte bekijkt met een 3D bril de planning van haar eigen operatie nb: de scans onder aan de pagina zijn niet van deze mevrouw Ontwikkeling De voordelen ● ● ● ● De chirurg oefent de operatie op de computer en ziet direct het resultaat Een 3D monitor en 3D bril maken de beelden zeer realistisch De echte operatie verloopt dankzij de oefening veel makkelijker Met de zaag- en boormallen uit de ● ● 3D printer kan de chirurg zeer nauwkeurig werken ● De patiënt kan de planning van de operatie (indien gewenst) vooraf in 3D bekijken ● De meeste patiënten vinden dat geruststellend ● Slechts enkele ziekenhuizen in de wereld gebruiken de nieuwe 3D techniek Het UMCG gebruikt 3D planning zo’n 150 keer per jaar, onder meer bij kanker in de mondholte Het ziekenhuis ontwikkelt nu een 3D Imaging Centrum voor meerdere specialismen, zoals mond-, kaak- en aangezichtchirurgie, plastische chirurgie, orthopedie, orthodontie en thoraxchirurgie De operatie ● ● ● ● 3D planning van een kaakoperatie nb: deze patiënt is niet de mevrouw op de foto hierboven ● ● ● MRI scan, tumor rood gemarkeerd CT scan, volume tumor bepaald 3D model, tumor groen gemarkeerd Twee operatieteams werken gelijktijdig aan de patiënt Het ene team prepareert de kaak Het andere team prepareert het implantaat in het kuitbeen Als het implantaat pasklaar is wordt het losgemaakt van de bloedvaten in het kuitbeen Na plaatsing in de kaak sluit de plastisch chirurg direct de bloedvaten aan Zo blijft de periode zonder doorbloeding (en dus zonder zuurstoftoevoer) zo kort mogelijk De hele operatie kan wel 10 uur duren Operatieteam ● ● ● ● ● ● Planning van de zaag- en snijvlakken Planning van de zaagmallen Botimplantaat en tandimplantaten (geel) Kaakchirurg Kaakchirurg-oncoloog Plastisch chirurg Technisch geneeskundige Anesthesist OK assistenten Met dank aan Joep Kraeima Max Witjes, Rutger Schepers © DvhN 050615 | AB