sociaal - Gemeentelijke Kredietbank

JAARVERSLAG
GEMEENSCHAPPELIJKE KREDIETBANK
DRENTHE
2009
INHOUDSOPGAVE
BLZ.
INLEIDING
HOOFDSTUK I
1
ALGEMEEN
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
HOOFDSTUK II
HOOFDSTUK III
DOELSTELLING
BEHEER VAN DE BANK
BEVOEGDHEDEN
HUISVESTING
PERSONEEL
WERKGEBIED
LIDMAATSCHAPPEN
SAMENWERKING
VOORUITBLIK
INHOUDELIJK
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
2.8.
2.9.
2.10.
6
INLEIDING
SITUATIESCHETS
KANTKENMERKEN
INTEGRALE INTAKE
SCHULDREGELING EN SCHULDREGELING EX-ONDERNEMERS
VERZOEKSCHRIFTEN EN VERKLARING WSNP
BUDGETBEHEER PLUS EN BUDGETBEHEER TOTAAL
BEWINDVOERING MEERDERJARIGE NATUURLIJKE PERSONEN
SOCIALE KREDIET VERLENING
LOCATIEBEZOEK
FINANCIEEL OVERZICHT 2009
3.1
3.2
2
BALANS 2009
PROGRAMMAREKENING
19
INLEIDING
Verslag 2009 heeft vooral in het teken gestaan van wachttijden enerzijds en het vinden en
inwerken van nieuwe medewerkers. De wachttijden stonden en staan onder een enorme druk. De
vraag naar de activiteiten van de GKB neemt dagelijks toe. Een toename percentage van nieuwe
aanvragen voor hulp bij schulden van 22% heeft de GKB in de afgelopen jaren niet gekend.
De GKB hanteert als uitgangspunt dat na een intake het hulpverleningstraject direct moet
beginnen. Dus geen interne verborgen wachttijden. Dit uitgangspunt en de groeiende vraag
hebben geleid tot een explosieve groei van de formatie omvang. Begin januari 200 waren er
plusminus 60 mensen werkzaam bij de GKB, eind 2009 waren er dat er mee dan 100.
Er is in 2009 een race tegen de klok begonnen. Het aantal aanvragen leek steeds een voorsprong
te houden op de toename van het aanbod bij de GKB. De wachttijden zijn daardoor fors opgelopen,
dieptepunt was wel september 2009 toen de gemiddelde wachttijd 12 weken bedroeg. Eind 2009
was de wachttijd teruggedrongen naar 8 weken en medio mei 2010 zal de norm van 4 weke zijn
behaald. Deze race tegen de klok heeft veel van de GKB gevergd. Honderden sollicitaties brieven,
tientallen sollicitatie gesprekken en een overvol inwerkprogramma. We hebben echter steeds vast
gehouden aan kwaliteit en zullen uiteindelijk de wachttijden op een verantwoorde wijze tot 4
weken terug hebben gebracht. Het hele proces van explosieve groei is beheerst gebeurt en zal niet
leiden tot allerlei vervelende bij verschijnselen.
De huisvesting, ICT is op orde en de financiën zijn ook na 2009 absoluut gezond.
Kortom, de GKB kan terug kijken op een roerig maar zeer positief verlopen jaar. We hebben hard
gewerkt en zullen uiteindelijk weer in balans komen. We beseffen dat we tijdens dit proces een
beroep hebben moeten doen op het geduld van de burgers, onze opdrachtgevers, onze
medewerkers, bestuur en politiek. De GKB bedankt alle betrokkenen voor het in de GKB gestelde
vertrouwen.
Met vriendelijke groet,
Assen, februari 2010
Jan Tingen
Algemeen directeur
HOOFDSTUK I
1.1 .
ALGEMEEN
DOELSTELLINGEN
De formele, statutaire doelstellingen van de bank zijn beschreven in de gemeenschappelijke regeling.
Hierna volgt de letterlijke tekst van hoofdstuk 3 artikel 4 lid 1, 2 en 3 van de gemeenschappelijke
regeling.
Artikel 4.
Doelstelling en te behartigen belangen.
1.
De bank is een gemeentelijke kredietbank als bedoeld in artikel 6 Wet Consumenten
Krediet en heeft tot doel, met in achtneming van hetgeen in deze regeling is bepaald om
een, zowel vanuit bedrijfseconomische alsook maatschappelijke optiek bezien, verantwoord
pakket van, al dan niet, financiële dienstverlening aan te bieden aan, in het bijzonder, de
ingezetenen van het werkgebied van de bank.
2.
In
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
3.
Het behalen van winst is geen doel van de bank.
het licht van de omschreven doelstelling behartigt de bank de volgende belangen:
deelnemen aan krediettransacties;
treffen van schuldenregelingen;
budgetbeheer;
afgifte van verklaringen op grond van de Faillissementswet;
bewindvoering en curatele op grond van de Faillissementswet;
bewindvoering op grond van het Burgerlijk Wetboek;
preventie;
bevorderen van de spaarzin;
het verrichten van diensten alsmede alle verdere handelingen die met het vorenstaande
in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk zijn;
10. zorgdragen voor een harmonische en evenwichtige ontwikkeling van de onderneming.
Met deze statutaire doelstellingen maakt de GKB duidelijk welke diensten zij aanbiedt. Het blijft
echter onduidelijk welke effecten de GKB nastreeft en op welke resultaten zij afgerekend kan worden.
Deze vragen zijn in 2006 prominent aan de orde gekomen en de discussie over missie, doelstellingen
en resultaten is in 2007 gestart en begin 2008 afgerond.
In algemene termen kan worden gesteld dat de GKB een bijdrage wil leveren aan het teniet doen van
de negatieve maatschappelijke- en economische effecten van problematische schulden. Dit doel
tracht de GKB te bereiken door het aanbieden van diensten gericht op het oplossen en voorkomen
van schulden. Dit uitgangspunt heeft de GKB samengevat in de volgende mission statement.
De GKB wil een toonaangevende regionale instelling op het terrein van financiële
schuldhulpverlening voor Noord-Nederland zijn. Zij levert een aantoonbare bijdrage aan het
voorkomen en oplossen van problematische schulden. De klant is verzekerd van innovatieve en
professionele hulp op maat. De GKB werkt aan een betrouwbare reputatie waarbij de hulp niet
alleen van professionele kwaliteit is maar ook professioneel en efficiënt is georganiseerd. De nauwe
samenwerking met partners in schuldhulpverlening garandeert een integrale aanpak gericht op
zowel oorzaak als gevolg van problematische schulden. Wij onderscheiden onze ambities in vier
dimensies: klantgerichtheid, betrouwbaarheid, resultaatgerichtheid en innovatie.
Op basis van deze missie kiest de GKB de volgende uitgangspunten voor de strategieontwikkeling:

Financiële schuldhulpverlening: de kerncompetentie van de GKB is concrete, financiële
hulpverlening.

Verzorgingsgebied: de GKB kiest duidelijk voor een regionaal verzorgingsgebied in NoordNederland. Behoud van het huidige verzorgingsgebied staat centraal.

Aantoonbare bijdrage: de GKB levert een bijdrage aan het voorkomen en oplossen van
problematische schulden in de meeste brede zin. Daarbij staat het resultaat centraal en zal de
GKB zich over de resultaten verantwoorden.

Innovatie: de GKB beschikt over actuele kennis van ontwikkelingen, wetgeving en methodieken
en voert deze kennis door in het dienstverleningsconcept.

Professionaliteit: de dienstverlening van de GKB is efficiënt, economisch, effectief en
elegant georganiseerd.

Samenwerking: de GKB kiest voor intensieve samenwerking met partners in de hulpverlening
en richt zich daarmee op oorzaak en gevolg van problematische schulden.
1.2. BEHEER VAN DE BANK
Het beheer van de bank wordt gevoerd door het bestuur van de gemeenschappelijke regeling
“Gemeentelijke Kredietbank Drenthe”. De dagelijkse leiding berust bij de directeur.
Het algemeen- en dagelijks bestuur waren in 2007 als
volgt samengesteld
J. Kuin
K. Smid
K. Scheele
Aan het algemeen en dagelijks bestuur is ambtshalve
toegevoegd:
J. Tingen
wethouder gemeente Assen;
lid algemeen en dagelijks bestuur
wethouder gemeente Hoogeveen;
lid algemeen en dagelijks bestuur;
voorzitter algemeen en dagelijks bestuur;
wethouder gemeente Meppel;
lid algemeen en dagelijks bestuur.
secretaris/directeur GKB
1.3. BEVOEGDHEDEN
De dagelijkse leiding, in de meest brede zin van het woord, berust bij de directeur. De taken en
bevoegdheden zijn vastgelegd in het directiestatuut.
1.4. HUISVESTING
In 2006 is de vestiging Hoogeveen gesloten en de GKB werkt nu alleen nog vanuit het kantoor in
Assen. Naast het kantoor in Assen verzorgt de GKB zittingen in de gemeenten Steenwijkerland,
Dalfsen, Midden-Drenthe, Vlagtwedde, De Wolden, Noordenveld, Leek, Raalte, Hardenberg, BorgerOdoorn, Hoogeveen, Ommen, Meppel en de Noordoostpolder. De zittingen worden gehouden in een
door de gemeente beschikbaar gestelde ruimte. Sinds begin 2006 verzorgt de GKB ook spreekuren
en zittingen vanuit de woonwinkel van Woonconcept in Hoogeveen. Alle vormen van
dienstverlening van de GKB worden op deze zittingen aangeboden. Hoewel zeer arbeidsintensief en
kostbaar worden de zittingen op locatie als zeer prettig en zinvol ervaren.
1.5. PERSONEEL
Als gevolg van de toename van de vraag naar de dienstverlening van de GKB is het
personeelsbestand opnieuw gewijzigd en toegenomen. Op 31 december 2009 waren er, inclusief de
tijdelijke krachten ruim 100 mensen bij de GKB werkzaam. De uitbreiding van het aantal
medewerkers is vooral het gevolg van de toename van de vraag naar de activiteiten van de GKB en
de uitbreiding van het dienstverleningspakket. Deze brede groei heeft tevens zijn uitwerking gehad
op het aantal ondersteunende medewerkers. Zo is de GKB de proef van een juridisch medewerker
inmiddels doorgegroeid naar een team Juridisch zaken. Daarnaast is een tweede ICT medewerker
aangetrokken en is het secretariaat versterkt.
Per 31 december 2009 is de formatie als volgt te specificeren:
Dienstverband voor onbepaalde tijd
68
Dienstverband voor bepaalde tijd
31
Uitzendkrachten
6
De GKB kent als norm dat minimaal 10% van de totale formatie (ad 105) een dienstverband voor
bepaalde tijd bij de GKB moet hebben. Uit bovenstaande cijfers blijkt dat ruim 35% een tijdelijk
dienstverband heeft waarmee ruimschoots aan de norm wordt voldaan.
In juni 2006 is de OR geïnstalleerd. De OR bestaat uit vijf door medewerkers gevormde
vertegenwoordigers. In 2009 hebben OR verkiezingen plaats gevonden. Het is goed om de
constateren dat er binnen de GKB ruime interesse bestaat om deel uit te maken van de OR.
1.6. WERKGEBIED
Het werkgebied van de bank is in 2009 niet gewijzigd en omvat de volgende gemeenten, verdeeld
over 3 regioteams:
Team 1
Team 2
Team 3
Assen
Aa Hunze
Tynaarlo
Vlagtwedde
Haren
Borger-Odoorn
Hoogeveen
Midden Drenthe
Dalfsen
Raalte
De Wolden
Hardenberg
Leek
Marum
Noordenveld
Noordoostpolder
Steenwijkerland
Westerveld
Meppel
Staphorst
Ommen
In dit werkgebied is ook het ‘Financieel zorgpakket voor werkgevers’ ingezet. Deze dienst, voorlopig
in de vorm van een project, biedt werkgevers de mogelijkheid de GKB in te huren bij financiële
problemen van werknemers. De vraag naar deze nieuwe dienst groeit gestaag. De GKB is inmiddels
ook benaderd om een rol te vervullen bij de schuldhulpverlening aan Rijksambtenaren.
In de gemeenten Assen, Tynaarlo, Aa Hunze, Leek, Marum, Noordenveld, Westerveld en
Steenwijkerland is het project ‘Aan het werk zonder schuld’ actief. In dit project wordt via
nieuwe methodieken getracht om schulden als belemmering bij het vinden van werk weg te
nemen.
1.7. LIDMAATSCHAPPEN
De bank is lid van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK). Binnen deze vereniging
maakt zij deel uit van de Kring Noord-Oost. Lidmaatschap van de NVVK is zeer belangrijk voor de
bank. Vooral op landelijk niveau speelt de NVVK een belangrijke rol als het gaat om
belangenbehartiging, verantwoording, innovatie en kennisoverdracht. De GKB levert een actieve
bijdrage aan het werk van de NVVK en de Kring Noord-Oost. Naast het secretariaat en
voorzitterschap van de Kring heeft de directeur zitting in het algemeen bestuur van de NVVK en
diverse commissie en werkgroepen. Sinds begin 2008 is de directeur van de GKB tevens
internationaal contactpersoon voor de NVVK. Deze functies verschaffen de GKB een enorm netwerk
en kennis van de nieuwste ontwikkelingen. Daarnaast kan de GKB haar bijdrage en invloed inzetten
bij het maken van nieuw beleid.
In 2004 is ‘Beschermingsbewind’ tot een structurele dienst van de GKB bepaald. Om zorg te dragen
voor optimale kwaliteit en deskundigheid van de medewerkers is de GKB lid van de
brancheorganisatie voor “professionele bewindvoerders en inkomensbeheerders” (BPBI). De
directeur van de GKB vertegenwoordigd de NVVK in het algemeen bestuur van de BPBI.
Voor de sociale kredietverlening is de GKB aangesloten bij het Bureau Kredietregistratie te Tiel. Alle
krediet- en schuldregelingsaanvragen worden bij dit bureau getoetst op hun kredietverleden. Door
de GKB afgesloten krediet- en schuldregelingsovereenkomsten worden tevens bij het BKR
aangemeld.
1.8. SAMENWERKING
Integrale schuldhulpverlening
De GKB gaat bij schuldregelingen uit van de integrale benadering. Schulden moeten geregeld
worden, maar ook de oorzaken moeten worden aangepakt. Rode draad hierin is het voorkomen
van schulden. Deze benadering is duidelijk terug te vinden in de verschillende diensten van de
GKB. De integrale benadering is doorgaans vastgelegd in samenwerkingsovereenkomsten met het
Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW). Zo zijn met de volgende instellingen overeenkomsten
gerealiseerd:

NoorderMaat:
Algemeen Maatschappelijk Werk voor Noord- en Midden-Drenthe

Icare:
Algemeen Maatschappelijk Werk Zuidwest-Drenthe

Carinova:
Algemeen Maatschappelijk Werk Noord-Overijssel

SWW:
Algemeen Maatschappelijk Werk Hoogeveen

RT-ONL:
Regionale Thuiszorg Oude en Nieuwe Land

SWBO:
Stichting Welzijns Werk Borger-Odoorn

Stichting Welzijn de Wolden

MDO
Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Oldambt
In deze overeenkomsten is ook altijd de betreffende gemeente partij, maar dan in de rol van
beleidsverantwoordelijke, regisseur en financier. Vanuit de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand
(WWB) heeft de gemeente vooral een signalerende en verwijzende functie.
1.9. VOORUITBLIK
De schuldhulpverlening staat voor een aantal belangrijke ontwikkelingen die in 2008 zijn
begonnen 2010 hun beslag krijgen. In deze paragraaf volgt een voorspelling van de gevolgen
van deze ontwikkelingen. De lezer dient daarbij rekening te houden met feit dat het hier de
mening van de GKB betreft én dat de ontwikkelingen rond de economische crisis alles kunnen
veranderen en daardoor niets meer zeker is.
Ten eerste zal de GKB het implementatie traject “Schuldhulpverlening Nieuwe Stijl” afronden.
In september 2009 is de GKB met een intensief opleidingstraject gestart om daarmee de
invoering van nieuwe werkwijze te ondersteunen. De nieuwe werkwijze is meer dan voorheen
klant en resultaat gericht. Het doel van de nieuwe werkwijze is verhogen van slagingspercentage en het uitvalpercentage terug te dringen.
De tweede belangrijke ontwikkeling wordt gevormd door de voorstellen van het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid om te komen tot een wettelijke zorgplicht voor
schuldhulpverlening. In het werkgebeid zal dit feit op zich niet zoveel impact hebben. Alle 21
gemeenten uit het werkgebied van de GKB zijn zich zeer bewust van de noodzaak van
schuldhulpverlening en investeren daar al jaren in. De eisen die de zorgplicht aan de
schuldhulpverlening stelt, zijn wel van groot belang. Gewijzigde toelatingscriteria, wachttijden
en doorlooptijden zullen fors ingrijpen op het proces van de schuldhulpverlening. Deze eisen
zullen, hoewel ze een positieve invloed hebben op het resultaat, forse financiële gevolgen
hebben. Daarnaast moeten we ons afvragen of een zorgplicht ook het betaalgedrag van de
burgers positief zal beïnvloeden. Schuldhulpverlening als recht werkt wanbetaling misschien
wel juist in de hand.
De derde ontwikkeling, die zijn impact op de schuldhulpverlening ook zeker niet zal missen, is
de regeling voor wanbetalers. We zullen in 2009 (en daarna) de effecten gaan merken van
regelingen waarbij de schuldhulpverlening het verschil moet gaan maken. In de leidraad
invordering van de belastingdienst, wet wanbetaling zorgverzekering en regeling afsluiten
energievoorzieningen, is een prominente plaats ingeruimd voor de schuldhulpverlening. Het
inschakelen van de schuldhulpverlening schort alle genoemde incassomaatregelen op. Op zich
is dit natuurlijk mooi, maar de vraag is wie al deze extra trajecten gaat betalen? En wanneer
het dan ook nog eens een eis is als gevolg van de zorgplicht, volgt automatisch de vraag
hoeveel keuze een gemeente lokaal wordt gelaten?
Vierde relevante belangrijke ontwikkeling is de recessie. Brengt de recessie meer burgers in
financiële nood en zullen deze burgers de weg vinden naar de schuldhulpverlening? Maar wat
heeft de recessie voor impact op de financiële middelen van de lokale overheid? Zal
inkrimping van het gemeentefonds de gemeenten dwingen tot keuzes die ook de
schuldhulpverlening zullen treffen? Het dilemma tussen meer burgers met schulden en minder
middelen om hen te helpen zal weer dominant het beleid en de politieke agenda bepalen.
De vijfde en laatste relevante ontwikkeling is de combinatie van de bovengenoemde vier
ontwikkelingen. De GKB voorziet voor 2010 een groei in de vraag van 20% ten opzichte van
2009 en in 2011 nog eens 20% ten opzichte van 2010. Dit betekent een groei van bijna 50%
in twee jaar. Of zullen de bezuiniging deze prognose verstoren?
HOOFDSTUK II
INHOUDELIJK
2.1. Inleiding
De GKB is reeds 58 jaar actief op het terrein van sociaal bankieren, inkomstenbeheer en
schuldregelingen. Voorheen als de GKB Assen, Hoogeveen en Meppel en nu, sinds 19 jaar, als de
gemeenschappelijke regeling GKB Drenthe.
Inmiddels is het werkgebied van de GKB uitgegroeid tot 21 gemeenten met in totaal bijna 600.000
inwoners. Met alle 21 gemeenten is een meerjaren raam- en uitvoeringsovereenkomst afgesloten
als basis voor de integrale schuldhulpverlening. De GKB kon in 2009 in opdracht alle diensten zoals
beschreven in het basisdienstenboek 2009 aan de inwoners van de 21 gemeenten aanbieden. In dit
hoofdstuk wordt verslag gedaan van de activiteiten en de resultaten daarvan.
Leeswijzer: de basisdiensten zoals beschreven in het basisdienstenboek 2009 dienen als leidraad
voor het verslag. Per dienst is een beschrijvend deel, een deel met cijfers en getallen en een
conclusie opgenomen.
2.2. Situatieschets
Hoewel de GKB al heel wat jaren actief is, is zij nog geen begrip in alle gemeenten als het gaat om
geldproblemen en schulden. De burgers met financiële problemen weten de GKB wel te vinden en
zijn redelijk bekend met de dienstverlening van de GKB. Op dit punt valt echter nog veel terrein te
winnen. De GKB werkt daarom bewust aan het bevorderen van haar naamsbekendheid en
bekendheid van haar activiteiten. In 2009 is regelmatig contact gezocht met de pers. Maar anders
dan voorgaande jaren heeft de Pers minder belangstelling getoond voor de berichtgeving van de
GKB. Hoogtepunt van de PR-campagne was het congres “Ken je grenzen” in mei 2009. Het congres
werd door meer dan 400 mensen bezocht. Vertegenwoordigers van verschillende professionele en
vrijwilligersorganisaties toonden een enorme belangstelling voor allerlei vormen van financiële
hulp. Als key note speaker mochten we de staatssecretaris van SOZAWE Mw. Klijnsma begroeten.
Met een aantal instellingen voor Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) heeft de GKB een stevig
samenwerkingsverband. Voor een deel van de nieuwe aanmeldingen roept de GKB de flankerende
hulp in van het AMW. Zij begeleiden de klant vervolgens bij het loodzware schuldregeling- en
budgetteringstraject. In 2008 zijn verkennende gesprekken gestart over modernisering van de
samenwerking. De modernisering moet het hoofd bieden aan de steeds complexer geworden
schuldenproblematiek. In 2010 zal in dit kader het maatschappelijk werk van Noordermaat vanuit
het kantoor van de GKB haar diensten bij integrale schuldhulpverlening aanbieden.
De samenwerking tussen de GKB en de sociale diensten is niet geformaliseerd in de vorm van een
uitvoeringsprotocol. De GKB en verschillende sociale diensten zijn redelijk bekend met elkaar en
weten elkaar op casusniveau goed te vinden. De GKB is van mening dat de bestaande
samenwerking nog niet volledig wordt benut en wil deze ook in 2010 verbeteren. Met name op het
terrein van doorverwijzing en kennis van elkaars klanten valt nog winst te behalen.
De samenwerking met WSW bedrijven wordt steeds meer vormgegeven. Na ondertekening van de
succesvolle samenwerkingsovereenkomst met ALESCON ontstaan er nu ook elders vergelijkbare
samenwerkingsvormen, zoals bij NOVAWORK.
Armoedeproblematiek en schulden in het bijzonder krijgen de laatste jaren veel aandacht. Deze
aandacht heeft vele vrijwilligers gestimuleerd om de medeburger met geldproblemen en schulden
te helpen. De GKB staat open voor samenwerking met vrijwilligersorganisaties. Een voorbeeld
hiervan is de intensieve samenwerking met Budgetsupport, Stichting ONE, Humanitas
Thuisadministratie, de Kerken, of cliëntenvertegenwoordigers. De samenwerking is zeer waardevol
gebleken, met name voor het vinden van de burger met schulden en het kunnen aanbieden van
hulp. Vrijwilligersorganisaties spelen ook een belangrijke rol in de ondersteuning van burgers als
deze eenmaal in een schuldregeling- en/of budgetteringstraject zijn opgenomen. Vanuit de GKB
bestaat echter ook een zorg over de continuïteit en belastbaarheid van vrijwilligersorganisaties: het
is en blijft mensenwerk en daarmee kwetsbaar.
Schuldeisers spelen een belangrijke rol in de activiteiten van de GKB: het wel of niet meewerken
van schuldeisers aan trajecten van de GKB bepaalt in grote mate het succes van onze activiteiten.
Schuldeisers zijn op drie momenten van groot belang voor de GKB:
1e moment: uitstel van gestarte incassotrajecten, zoals het leggen van loonbeslag, afsluiten van
nutsvoorzieningen en woningontruimingen.
2e moment: bepalen van de schuldpositie en het niet verhogen van de schulden door het
toerekenen van incassokosten.
3e moment: afspreken van een verantwoorde betalingsregeling, soms voor de volledige schuld
maar in veel gevallen ook met een afkoopsom tegen finale kwijting.
De samenwerking tussen de GKB en schuldeisers is over het algemeen goed te noemen, maar
verschilt fors per schuldeiser. Tussen de GKB en lokale schuldeisers, zoals de
gerechtsdeurwaarders en woningcorporaties, bestaat een goede samenwerking. Helaas beperkt
deze samenwerking zich vaak tot informatie-uitwisseling in plaats van het gewenste akkoord gaan
met uitstel of een regeling. Veelal verlenen de schuldeisers hun medewerking niet. Soms
gemotiveerd, maar vaak ook niet. In dit kader zijn in 2009 gesprekken gestart met
woningcorporaties Actium en Woonconcept. Na verwachting kunnen deze gesprekken begin 2010
worden afgerond met de ondertekening van een samenwerkingsconvenant.
De wetswijziging WSNP heeft de positie van de GKB als neutrale bemiddelaar tussen burger en
schuldeisers versterkt. Schuldeisers en GKB zijn meer gelijkwaardige gesprekspartners geworden
en dit brengt ons vaker dan voorheen aan de onderhandelingstafel. De GKB geeft de voorkeur aan
een minnelijke regeling boven de wettelijke regeling, en het blijkt dat de schuldeisers dezelfde
voorkeur ontwikkelen. We verwachten in 2010 concrete resultaten te kunnen boeken in de verdere
optimalisering van de samenwerking tussen de GKB en schuldeisers.
De GKB houdt zich sinds vier jaar intensief bezig met het ontwikkelen van verschillende
preventieprojecten. In opdracht van een aantal gemeenten voert de GKB verschillende
preventieactiviteiten uit, zoals budgetcursussen, voorlichting voor intermediairs en voorlichting op
scholen.
2.3. Klantkenmerken
In deze paragraaf wordt aan de hand van een aantal statistieken een beeld geschetst van de
burger met schulden. De beschrijving van de klanten van de GKB kan als summier worden
beschouwd. De mogelijkheden van de GKB tot het genereren van dergelijke statistische gegevens
zijn tot op heden beperkt. De softwarepakketten geven enkel de beschikking over geringe data. In
de loop van 2010 zal er veel verbetering komen in deze situatie. De leden van de NVVK hebben
zich gecommitteerd aan de zogenoemde “schuldhulpverleningsmonitor”. Deze monitor voorziet in
een omvangrijke databank van de klanten en trajecten van de NVVK leden. De GKB Drenthe heeft
zich ook aangesloten bij deze monitor en zal, althans zo is de verwachting, met enige vertraging in
de loop van 2010 over een schat aan informatie beschikken. Voor nu moeten we volstaan met de
volgende gegevens.
Grafiek 1 Leeftijdsopbouw
100
leeftijdsopbouw in %
90
80
70
60
50
40
20
10
27
25
30
18
12
8
9
1
0
< 21 jr
22 - 25
jr
26 - 30
jr
31 - 40
jr
41 - 50
jr
51 - 60
jr
61+
Opmerking: de verdeling in leeftijdsopbouw is niet gewijzigd ten opzichte van 2008.
Grafiek 2 Inkomstenbron
100
inkomstenbron in %
90
80
65
70
60
50
40
35
30
20
10
0
werk
uitkering
Opmerking: het aantal werkenden is ten opzichte van 2008 nauwelijks gewijzigd.
Grafiek 3 Inkomensklasse
100
inkomstenklassen in %
90
80
77
70
60
50
40
30
20
12
5
10
3
2
1
0
€0-€
1250
€ 1250 - € € 1500 - € € 1750 - € € 2000 - € € 2500 - >
1500
1750
2000
2500
Opmerking: in verhouding tot 2008 zijn er geen verschuivingen te zien in de inkomstenverdeling. Burgers aan
de onderkant van het loongebouw vormen de belangrijkste doelgroep van de GKB.
Grafiek 4 Gezinssamenstelling
100
gezinssamenstelling in %
90
80
70
60
52
50
40
30
19
20
14
15
gehuwden
gehuwden met
kind
10
0
alleenstaand
alleenstaande
ouder
Opmerking: het beeld over 2009 is te vergelijken met 2008. De belangrijkste groep is, gemeten op het moment
van de registratie van de nieuwe aanvraag, de groep alleenstaanden.
2.4. Integrale Intake
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die te maken hebben of dreigen te maken te krijgen met een problematische
schuldsituatie die zij zonder hulp van derden niet kunnen oplossen.
Doelstelling
De integrale intake dient ten eerste om de financiële problematiek inzichtelijk te maken en een duiding van de
oorzaken van deze problemen te geven. Daarnaast moet worden vastgesteld of er sprake is van een
crisissituatie waarin directe interventie nodig is. Het tweede doel van de intake is het informeren van de
aanvrager over de eisen, de voorwaarden, werkwijze, gevolgen en (on)mogelijkheden van de bemiddeling door
de GKB.
Omschrijving activiteit
In maximaal twee gesprekken wordt de situatie van de aanvrager via een inlichtingenformulier in kaart
gebracht. Naast de aandacht voor de schulden wordt ook beoordeeld in hoeverre de klant gebruik maakt van de
inkomensverruimende maatregelen. De GKB signaleert en volgt, met het oog op het in balans brengen van
inkomsten en uitgaven, in hoeverre de klant erin slaagt de inkomensverruimende maatregelen te verwerven.
Zonodig wordt verwezen naar organisaties die de klant daarbij kunnen ondersteunen, zoals maatschappelijk
werk, bureau sociaal raadslieden of rechtshulp. Er wordt een dossier van alle relevante stukken gevormd en
een rapportage opgesteld. Aan de hand hiervan doet de GKB de aanvrager een hulpaanbod. Vervolgens wordt
de aanvrager uitvoerig geïnformeerd over het aanbod en zonodig wordt het aanbod aangepast tot een aanbod
op maat. In voorkomende situaties kan het aanbod ook een verwijzing bevatten naar een flankerende
hulporganisatie als het maatschappelijk werk.
In situaties waarbij sprake is van een dreigende ontruiming of dreigende afsluiting van energievoorzieningen
wordt crisisinterventie ingezet ter afwending van de dreiging.
2400
2193
intake overzicht
2100
1800
1811
1554
1455
1500
1200
900
600
300
0
2006
2007
2008
2009
Opmerking:
Uit deze grafiek kan worden geconcludeerd dat het aantal intakegesprekken met 21% is toegenomen.
Wachttijden in
weken*
Aantal nieuwe
aanvragen
1e kwartaal
5
2e kwartaal
5
3e kwartaal
10
4e kwartaal
7
548
496
516
633
* betreft het aantal weken tussen het moment van aanmelding en het intakegesprek.
Opmerking:
Uit bovenstaande tabel kan worden afgeleid dat de gemiddelde wachttijd over 2009 6,8 weken bedroeg. De
wachttijd bedroeg in 2008 nog 3,8 weken. Tevens kan uit de tabel worden afgelezen dat het aantal intakes in
het 4e kwartaal fors hoger ligt dan in de overige kwartalen. Het oplopen van de wachttijden is een gevolg van
onevenredige stijging van het aantal aanvragen in vergelijking tot de beschikbare inname capaciteit.
Aantallen
Nieuwe
aanvragen
2193
Afgewezen
548
In behandeling
genomen
1645
Opmerking:
Uit de tabel kan worden opgemaakt dat het percentage aanvragen dat in behandeling genomen kon worden
75% ( in 2008 68%) bedraagt van het totale aantal ingediende aanvragen.
De belangrijkste redenen tot directe afwijzing na intake zijn de volgende:
- aanvrager wil niet voldoen aan de gestelde voorwaarden, zoals verkoop auto;
- schuldsituatie is niet problematisch en kan met eenmalig advies worden opgelost;
- er is sprake van recidive waardoor eerst flankerende hulp moet worden ingeschakeld;- er zijn ernstige twijfels over de motivatie van aanvrager;
- er is sprake van recente forse fraudeschulden.
In 2009 werd een daling verwacht van het aantal uitvallers als gevolg van de wijzigingen in de werkwijze van
de GKB. De werkwijze is van procesgericht naar klantgericht gewijzigd en van vraaggericht naar
resultaatgericht. Kortweg; schuldhulpverlening nieuwe stijl. Hoewel het niet gelukt is nieuwe werkwijze volledig
te implementeren is het uitvalpercentage al wel met 7% gedaald. De GKB verwacht medio juni 2010
schuldhulpverlening nieuwe stijl volledig geïmplementeerd te hebben.
2.5. Schuldregeling en Schuldregeling voor ex-ondernemers
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die te maken hebben of dreigen te krijgen met een schuldsituatie die zij zonder
hulp van derden niet kunnen oplossen. Daarnaast moet er een integrale intake bij de GKB hebben
plaatsgevonden.
Doelstelling
De schuldregeling moet allereerst een verantwoorde betalingsafspraak opleveren die zowel voor de aanvrager
als voor zijn schuldeisers acceptabel is. De tweede doelstelling is dat de aanvrager na maximaal 36 maanden,
binnen de randvoorwaarden van wet- en regelgeving, schuldenvrij is.
Omschrijving activiteit schuldregeling
In de eerste fase van de schuldregeling worden alle schuldeisers benaderd met het verzoek de
incassomaatregelen op te schorten en opgave van de vordering(en) aan de GKB te doen. Aan de hand van deze
opgave(n) wordt een schuldenlijst opgesteld die vervolgens door de aanvrager akkoord moet worden bevonden.
Na definitieve vaststelling van deze schuldenlijst wordt de schuldeisers een aanbod tot afbetaling gedaan.
Indien volledige afbetaling binnen 36 maanden niet mogelijk is, wordt de schuldeisers een afkoopvoorstel
gedaan. Wanneer het voorstel niet door alle schuldeisers wordt aangenomen, kan in voorkomende gevallen een
procedure tot dwangakkoord (als onderdeel van de schuldregeling) worden ingezet.
Omschrijving activiteit schuldregeling voor ex-ondernemers
In de eerste fase van de schuldregeling worden alle schuldeisers benaderd met het verzoek de
incassomaatregelen op te schorten en opgaaf van de vordering(en) aan de GKB te doen. Aan de hand van deze
opgave(n) wordt een schuldlijst opgesteld die vervolgens door de aanvrager akkoord moet worden bevonden.
Na definitieve vaststelling van deze schuldenlijst wordt de schuldeisers een aanbod tot afbetaling gedaan.
Indien volledige afbetaling binnen 36 maanden niet mogelijk is, wordt de schuldeisers een afkoopvoorstel
gedaan. Wanneer het voorstel niet door alle schuldeisers wordt aangenomen, kan in voorkomende gevallen een
procedure tot dwangakkoord (als onderdeel van de schuldregeling) worden ingezet. Daarnaast wordt in deze
fase ook vaak aandacht besteed aan het op orde brengen van de boekhouding, de belastingsaangifte en de
BTW-afdracht van de onderneming. Indien nodig wordt er ook aandacht besteed aan contractuele
verplichtingen als lease- en huurcontacten.
1800
1645
lange trajecten
1600
1400
1236
1200
1000
957
937
2006
2007
800
600
400
200
0
2008
2009
Opmerking:
Gezien het geringe aantal schuldregelingstrajecten voor ex-ondernemers zijn de cijfers van deze trajecten
ondergebracht bij de lange trajecten in bovenstaande grafiek en onderstaande tabel. Het aantal gestarte
trajecten is gestegen met 33%. Deze stijging is deels het gevolg van het stijgende aantal nieuwe aanvragen ad
21%. Daarnaast ziet de GKB, mede dankzij de wetswijzigingen WSNP, vaker oplossingsmogelijkheden.
Trajecten
Aantallen
Afgehandeld
e trajecten
2009
1487
Resultaten
Aantallen
Nog in
behandeling
01-01-2009
1011
Afgewezen
1487
648
Betalingsregeling
123
Nieuwe
aanvragen
In behandeling
genomen
2193
1645
Nog in
behandeling
31-12-2009
1169
WSNP
Bemiddeling
(1)
205
Saneringskrediet (2)
195
316
(1) Bemiddeling: oplossen van de schuldenlast door het gedurende drie jaar opsparen van de
afbetalingscapaciteit waarmee aan het eind van de periode de schulden worden afgekocht.
(2) Saneringskrediet: oplossen van de schuldlast door het voorfinancieren van de afkoopsom door middel
van een saneringskrediet.
Opmerking:
De aanvragen met als eindresultaat WSNP, betalingsregeling, bemiddeling of saneringskrediet worden aangemerkt als positief afgesloten trajecten. Uitgedrukt in een percentage van het aantal afgehandelde trajecten,
betreft dit 57%. Daarmee is het slagingspercentage ten opzichte van 2008 met 11% gedaald.
Opmerking:
Op basis van bovenstaande cijfers wordt 43% van het aantal afgehandelde trajecten negatief afgesloten. De
belangrijkste redenen hiervan zijn:
- aanvrager wenst niet aan de voorwaarden van het traject te voldoen
24%
- aanvrager blijkt onjuiste informatie te hebben verstrekt
60%
- aanvrager trekt de aanvrager in of laat niets meer van zich horen
7%
2.6. Verzoekschriften en verklaring WSNP
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die te maken hebben of dreigen te krijgen met een schuldsituatie die zij zonder
hulp van derden niet kunnen oplossen. Daarnaast moet er een integrale intake bij de GKB hebben
plaatsgevonden.
Doelstelling
De directe doelstelling van deze dienst is het de rechtbank mogelijk te maken een oordeel te vellen over de
toepassing van de wettelijke schuldsaneringsregeling. De indirecte doelstelling van deze dienst is, via
interventie van de rechtbank, het oplossen van de problematische schuldsituatie.
Omschrijving activiteit
De wettelijke schuldsaneringsregeling (WSNP- titel drie van de faillissementswet) kent vanaf 1 januari 2008 de
volgende drie relevante verzoekschriften:
1. Voorlopige voorzieningen (moratorium): de schuldenaar kan een verzoek voor een moratorium voor de
duur van zes maanden indienen als een dreiging is tot afsluiten van nutsvoorzieningen, ontbinding
ziektekostenverzekering en/of gedwongen woningontruiming.
2. Gedwongen schuldregeling (dwangakkoord): de schuldenaar kan een verzoek voor een dwangakkoord
indienen als naar zijn mening een kwalitatieve minderheid van de schuldeisers het aanbod in het
minnelijke traject ten onrechte heeft afgewezen.
3. Toelating wettelijke schuldregeling (WSNP): de schuldenaar kan een verzoek tot toelating in de WSNP
indienen als zowel het minnelijke traject als een dwangakkoord geen oplossing bieden voor zijn/haar
problematische schuldsituatie.
Op basis van het samengestelde dossier wordt één van de standaard verzoekschriften opgemaakt. Bij alle drie
verzoekschriften dient de verklaring ex artikel 285 Fw. als bijlage te worden toegevoegd. Deze verklaring is
een wettelijke gemeentelijke taak die is doorgemandateerd aan de GKB. De activiteit kan een vervolg zijn op
een schuldregeling van de GKB (zie dienst 3). Ook kan er een aanleiding zijn om de schuldregeling over te
slaan en direct een WSNP aan te vragen. Dit laatste gebeurt bijvoorbeeld bij een faillissementsrekwest. Ook
kan het schuldregelingstraject door een andere organisatie dan de GKB zijn uitgevoerd.
800
afgifte verklaring
700
600
589
506
500
400
316
300
244
200
100
0
2006
2007
2008
2009
Opmerking:
Op 1 januari 2008 zijn de toelatingseisen voor de WSNP aangescherpt. Daarnaast zijn het moratorium en het
dwangakkoord ingevoerd met als doel het minnelijke traject te versterken. De wetswijzigingen hebben tot
gevolg gehad dat de doorstroom vanuit het minnelijke traject sterk is verminderd. Het aantal afgegeven
verklaringen is vanwege de toename van het aantal nieuwe aanvragen in absolute aantallen in 2009 gestegen.
Procentueel in percentage van het aantal afgehandelde dossiers is het aantal verklaringen gedaald van 29% in
2008 naar 19% in 2009. Naast de verzoeken tot toelating tot de WSNP zijn nog de volgende verzoeken
voorbereid en waar nodig in rechte aanhangig gemaakt:
118 dwangakkoord procedures ( van toepassing als een minderheid van de schuldeisers het aanbod
van schuldregeling weigert);
57 moratoria (van toepassing als een woningcorporaties of energiebedrijf ontruiming of afsluiting niet
wens op te schorten);
13 voorlopige voorzieningen (van toepassing als een woningcorporaties of energiebedrijf ontruiming of
afsluiting niet wenst op te schorten).
2.7. Budgetbeheer plus en Budgetbeheer totaal
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die niet of tijdelijk niet in staat zijn om hun financiën zelfstandig verantwoord te
beheren. Daarnaast moet er een integrale intake bij de GKB hebben plaatsgevonden.
Doelstelling
De inzet van budgetbeheer heeft het stabiliseren van de financiële situatie van de aanvrager tot doel.
Daarnaast heeft budgetbeheer tot doel om nieuwe of verder oplopende achterstanden in de vaste lasten te
voorkomen.
Omschrijving activiteit BBR+
Budgetbeheer houdt in dat de GKB de inkomsten van de aanvrager ontvangt en de vaste lasten betaalt.
Concreet betekent dit dat, na ondertekening van een overeenkomst tot budgetbeheer, een betaalplan wordt
opgesteld. De vaste lasten worden in kaart gebracht en het huishoudgeld wordt berekend. Daarnaast worden
reserveringen gedaan voor niet maandelijkse betalingen. Regelmatig wordt de aanvrager ondersteund bij het
verkrijgen van een bankrekening, regelen van kleine schulden en het aanvragen van inkomensverruimende
maatregelen. De inkomsten van de aanvrager worden via machtiging overgemaakt naar de GKB.
In Budgetbeheer Plus worden ten minste de kosten voor huur of hypotheek, energie en de
ziektekostenverzekering betaald. Een budgetbeheerrekening bevat gemiddeld zes betalingen per maand.
Bij Budgetbeheer Plus is het wekelijks verstrekken van huishoudgeld niet mogelijk.
Omschrijving activiteit BBRT
Budgetbeheer houdt in dat de GKB de inkomsten van de aanvrager ontvangt en de vaste lasten betaalt.
Concreet betekent dit dat, na ondertekening van een overeenkomst tot budgetbeheer, een betaalplan wordt
opgesteld. De vaste lasten worden in kaart gebracht en het huishoudgeld wordt berekend. Daarnaast worden
reserveringen gedaan voor niet maandelijkse betalingen. Regelmatig wordt de aanvrager ondersteund bij het
verkrijgen van een bankrekening, regelen van kleine schulden en het aanvragen van inkomensverruimende
maatregelen. De inkomsten van de aanvrager worden via machtiging overgemaakt naar de GKB.
In Budgetbeheer Totaal worden een onbeperkt aantal betalingen verricht, maar in ieder geval de betalingen
zoals deze onder budgetbeheer plus zijn benoemd. Daarnaast kan er sprake zijn van betalingsregelingen voor
geringe huishoudelijke schulden en is het wekelijks uitbetalen van huishoudgeld mogelijk. Budgetbeheer Totaal
is zowel aan de inkomsten- als uitgavenkant zeer bewerkelijk. Dit heeft vooral te maken met de vele
mutaties/wijzigingen waarop het betaalplan aangepast moet worden. Deze mutaties/wijzigingen maken een
intensief contact met de klant - via telefoon, post of brief - noodzakelijk. Bereikbaarheid is voor een goede
uitvoering van budgetbeheer dus van groot belang.
3500
eindstanden per 31 december 2009
3000
2500
2000
1500
2745
2620
2006
2007
2945
3313
1000
500
0
2008
2009
Opmerking:
Doordat het aantal klanten met een budgetbeheerrekening plus de laatste jaren fors is teruggelopen, zijn de
cijfers hiervan gecombineerd met die van budgetbeheer totaal. Uit de grafiek kan worden opgemaakt dat het
aantal budget beheerrekeningen is toegenomen met 12%.
2.8. Bewindvoering meerderjarige natuurlijke personen
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die door de rechtbank als structureel onbekwaam worden geacht tot verantwoord
beheer van hun financiën. Daarnaast moet er een integrale intake bij de GKB hebben plaatsgevonden.
Doelstelling
Beschermingsbewind heeft het stabiliseren van de financiële situatie van de aanvrager tot doel. Daarnaast heeft
beschermingsbewind tot doel om nieuwe of verder oplopende achterstanden in de vaste lasten te voorkomen.
Omschrijving activiteit
Beschermingsbewind kent drie fases die als volgt zijn te omschrijven:
fase 1: in deze fase worden alle formaliteiten voorbereid die noodzakelijk zijn voor het indienen van
een verzoek tot beschermingsbewind;
fase 2: de eerste drie maanden van beschermingsbewind worden ook wel aangeduid als de
beredderingsperiode; de bewindvoerder maakt in deze fase een overzicht van de boedel, maakt een
beschrijving en legt dat voor aan de rechtbank;
fase 3: de fase waarin de eigenlijke bewindvoering plaatsvindt waarin alle activiteiten worden
uitgevoerd die te maken hebben met het vermogen van de onder bewindgestelde of daar verband mee
houden. Van de activiteiten wordt jaarlijks verslag uitgebracht aan de rechtbank.
350
eindstanden obs per 31 december 2009
300
250
321
280
225
235
200
150
100
50
0
2006
2007
2008
2009
Opmerking
Het aantal dossiers beschermingsbewind is netto met 41 zaken (12%) toegenomen. In totaal is de GKB in 85
nieuwe zaken benoemd tot bewindvoerder, maar in 44 zaken is de GKB als bewindvoerder ontslag verleend.
Bijzonderheid
De vraag naar beschermingsbewind is aanhoudend hoog. De doelgroep kan nauwelijks terecht bij andere
bewindvoerderskantoren vanwege een afwijkend profiel. De aanvraagprocedure voor beschermingsbewind is
complex en vergt veel tijd.
2.9.
Sociale Kredietverlening
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die vallen binnen de door de Wet financiering decentrale overheden beschreven
publieke doelgroep. In een enkel geval heeft er een integrale intake bij de GKB plaatsgevonden.
Doelstelling
Het verstrekken van een verantwoord krediet dat enerzijds voldoet aan de kredietbehoefte van de aanvrager en
anderzijds op een verantwoorde manier binnen de gestelde termijn terugbetaald kan worden.
Omschrijving activiteit
Aan de hand van een door de aanvrager ingevuld aanvraagformulier met bijlagen wordt de mogelijkheid van
een krediet beoordeeld. De beoordeling kan een toekenning of een beargumenteerde afwijzing opleveren. Na
een toekenning worden leencontracten opgemaakt, ondertekend en wordt het krediet betaalbaar gesteld.
Looptijd
De terugbetalingstermijn van het krediet is maximaal 5 jaar.
Aanvragen
Afgehandelde
aanvragen
In behandeling
1.1.2009
Nieuwe aanvragen
2009
Aantallen
1462
92
1481
Resultaten
Afgehandelde
aanvragen
Aantallen
1462
Verstrekt zonder
borgstelling
gemeente
601
Verstrekt met
borgstelling
gemeente
220
Nog in
behandeling
31.12.2009
111
Afgewezen
aanvragen
641
Opmerking:
Van het aantal kredietaanvragen heeft de GKB 44% moeten afwijzen. De meest voorkomende redenen voor
afwijzing zijn:
- een onbalans tussen inkomsten en uitgaven;
- eerdere kredieten die niet correct zijn afbetaald;
- onzekere inkomsten;
- aanvraag te hoog in verhouding tot de aflossingscapaciteit.
Opmerking:
De meeste gemeenten hebben er beleidsmatig voor gekozen om borgstellingen af te geven voor sociale
kredietverlening. Voorwaarde is dat het gevraagde krediet noodzakelijk is en er sprake is van een afwijkend
risicoprofiel. In het algemeen is daarvan sprake als:
- de aanvrager in een echtscheidingsprocedure is verwikkeld;
- de aanvrager niet beschikt over een definitieve verblijfsvergunning.
2.10. Locatiebezoek
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die te maken hebben of dreigen te maken te krijgen met een problematische
schuldsituatie die zij zonder hulp van derden niet kunnen oplossen. De doelgroep kan bestaan uit zowel nieuwe
als bestaande klanten van de GKB.
Doelstelling
De diensten van de GKB toegankelijk en bereikbaar te maken voor de doelgroep. Het locatiebezoek voorkomt
tevens dat de doelgroep genoodzaakt is reiskosten te maken voor persoonlijke contactmomenten met de
medeweker(s) van de GKB.
Omschrijving activiteit
Op een locatie in betreffende gemeenten ontvangt de medewerker van de GKB de doelgroep. Afhankelijk van
de afspraken kan het aanbod van de GKB bestaan uit een inloopspreekuur en/of spreekuur op afspraak. De
doelgroep kan op locatie terecht met vragen over de activiteiten van de GKB.
Doorlooptijd
N.v.t.
Resultaat
Het resultaat van het locatiebezoek is een voor de doelgroep toegankelijke en bereikbare GKB. Een secundair
resultaat van het locatiebezoek is dat de GKB ook voor vertegenwoordigers van andere organisaties, zoals de
sociale dienst en maatschappelijk werk, goed bereikbaar is.
Opmerking:
De GKB heeft in 2009 de volgende locatiebezoeken uitgevoerd:
- Leek
- Noordoostpolder
- Ommen
- Marum
- Steenwijkerland
- Midden-Drenthe
- Vlagtwedde
- Hardenberg
- Borger-Odoorn
- Dalfsen
- De Wolden
- Raalte
Inwoners van andere gemeenten maken veelal gebruik van onze zittingen in Assen, Hoogeveen en Meppel.
De gesprekken worden gepland in het gemeentehuis en duren veelal een uur. Het gebruik van het
locatiebezoek stijgt of daalt evenredig aan het aantal aanvragen schuldregeling. Er wordt echter ook veelvuldig
gebruik gemaakt van het locatiebezoek voor vragen omtrent budgetbeheer, kredietverlening en
beschermingsbewind.
2.11. Flankerende hulpverlening
Doelgroep
De doelgroep betreft alle meerderjarige natuurlijke personen, woonachtig in de gemeente die de desbetreffende
dienst van de GKB afneemt, die door de rechtbank als structureel onbekwaam worden geacht tot verantwoord
beheer van hun financiën. Daarnaast moet er een integrale intake bij de GKB hebben plaatsgevonden. Uit de
intake blijkt dat betreffende persoon flankerende hulp nodig heeft om de oorzaak van de schulden weg te
nemen.
Doelstelling
De doelstelling van flankerende hulp is het opsporen van de oorzaken van het ontstaan van schulden,
analyseren van de oorzaken en het opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak. Het uiteindelijke resultaat
van deze inzet zou moeten zijn dat de oorzaken van de schulden worden weggenomen en de risico’s op recidive
worden verkleind.
Omschrijving activiteit
De consulent van de GKB stelt vast of er voldoende aanwijzingen zijn om door te verwijzen naar flankerende
hulp. Redenen kunnen zijn; relatieproblematiek, rouwverwerking, verslaving, laaggeletterdheid, administratieve
chaos. De GKB heeft voornamelijk met de drie volgende organisaties te maken als het gaat om doorverwijzing:
algemeen maatschappelijk werk, psychosociale hulpverlening;
verslavingszorg, verslavingsproblematiek;
vrijwilligersorganisaties, hulp bij de thuisadministratie.
Naar doorverwijzing pakt de hulpverlenende organisaties de verwijzing conform hun eigen werkwijze en beleid.
Gedurende het hele is frequent informatie uitwisseling tussen de GKB en flankerende hulpinstelling.
Doorlooptijd
Deze activiteit kent geen vaste doorlooptijden. De doorlooptijd is volledig afhankelijk van de mogelijkheden van
de instelling en het probleem van de betrokken schuldenaar.
Resultaat
Het resultaat van deze activiteit laat zich moeilijk definiëren. Voor de GKB is van belang dat er een contact
ontstaan tussen de aanvrager en de flankerende hulpinstelling en dat een begin wordt gemaakt met de
hulpverlening. De concrete schuldregeling kan niet altijd wachten op het eindresultaat van de hulpverlening.
Beide trajecten lopen parallel aan elkaar maar eindigen niet per definitie op hetzelfde moment.
We kunnen over 2009 vaststellen dat het aantal verwijzingen naar flankerende hulpinstellingen fors toeneemt.
Bij vrijwilligersorganisaties is er overigens bijna altijd sprake van een omgekeerde verwijzing. De schuldenaar
wordt door hen naar de GKB doorverwezen en blijft ook zelf de begeleiding verzorgen.
De inzet van het AMW is gedefinieerd in twee opvolgende diensten. De diensten zijn volledig gericht op de
integrale schuldhulpverlening. Daarnaast (of daarna) kan nog sprake zijn van regulier maatschappelijk werk.

Dienst 1 bestaat uit een intensief onderzoek, diagnosestelling en advies over het plan van aanpak.

Dienst 2 is het vervolg op dienst 1 en wordt ingezet indien het AMW in overleg met de GKB besluiten
een volledig schuld saneringstraject in te zetten. Tijdens de eerste 4 maanden van dienst 2 begeleid
het AMW de schuldenaar en wordt het plan van aanpak van dienst 1 uitgevoerd. Na afloop van dienst
2 kan de begeleiding van het AMW doorlopen, dit wordt aangemerkt als regulier maatschappelijk werk.
Algemeen Maatschappelijk Werk
Dienst 1
532
Dienst 2
50
Opmerking
Deze de cijfers uit bovenstaande tabel kunnen afgezet worden tegen het aantal nieuw in behandeling genomen
dossiers ad 1645 (zie paragraaf 2.6). Hieruit blijkt dat er gemiddeld 32% van de nieuwe aanvragen worden
doorverwezen naar het Algemeen Maatschappelijk Werk. Vervolgens gaat er slechts 10% van Dienst 1 naar
Dienst 2.
Opmerking
De GKB wordt zeer regelmatig benaderd door allerlei organisaties die iets doen of willen gaan met mensen met
schulden. Soms zijn organisaties met een commerciële doelstelling, maar vaker zijn het
vrijwilligersorganisaties. Hoewel de GKB met name de inzet van laatste genoemde organisaties buiten gewoon
op prijs stelt, is er zorg. Zorg over de kwaliteit en de continuïteit van vrijwilligersorganisaties.
Schuldhulpverlening is een zwaar en langdurig traject. Niet alle organisaties zijn zodanig ingericht dat de GKB
deze kan inschakelen als flankerende hulpinstellingen. Van belang bij de keuzes voor de GKB is ook de waarde
die de gemeente hecht aan een vrijwilligersorganisatie. In 2010 zal met de komst van wet gemeentelijke
schuldhulpverlening ook over dit onderwerp beleid moeten worden geformuleerd.
De GKB werkt niet of nauwelijks samen met commerciële partijen. Alleen bij schuldhulpverlening voor actieve
ondernemers wordt doorverwezen naar commerciële, maar als betrouwbaar beoordeelde, partijen.
2.12 Preventie
Doelgroep
De doelgroep betreft alle inwoners die woonachtig zijn in de gemeenten die de betreffende preventieactiviteiten
afnemen. Sommige preventieactiviteiten zijn gericht op speciale doelgroepen.
Doelstelling
Primaire preventie
Doel: Voorkomen dat burgers in problematische schuldensituaties geraken.
Secundaire preventie
Doel: Voorkomen dat schuldensituaties leiden tot escalatie: huisuitzetting, afsluiten van voorzieningen,
onvoldoende voeding etc. Voorkomen dat schuldenbedragen dermate hoog oplopen dat de kans
van slagen van een minnelijk schuldsaneringtraject in gevaar komt. Burgers zoeken tijdig hulp wanneer
escalatie van de schuldensituatie dreigt.
Tertiaire preventie
Doel: Bevorderen dat de schuldenaar blijft voldoen aan de voorwaarden voor een geslaagd minnelijk
traject. Recidive voorkomen: de schuldenaar maakt geen nieuwe schulden. Men is in staat evenwicht te
bereiken in uitgaven en inkomsten.
Omschrijving van activiteiten
In 2009 hebben er in verschillende gemeenten activiteiten plaatsgevonden. Hieronder treft u een overzicht van
gemeenten met de activiteiten die worden georganiseerd.
Opdrachtgever
Gemeente Assen
Activiteit
Preventie campagne Assenaren financi€€l fit!
Activiteiten:
Klasse!kas
Geld&zo
Doe uw voordeel
Geldagenda (basisschool)
ISD Assen
(Aa en Hunze)
(Assen)
(Tynaarlo)
Gemeente Hardenberg en
Woningbouwcorporatie
Gemeente Midden - Drenthe
Gemeente Noordoostpolder en
Woningbouwcorporatie Mercatus
Gemeente Noordoostpolder
Budgetadviesgesprekken
Eerste hulp bij schulden
Zunige Sint actie
Gastlessen voortgezet onderwijs
Budgetcursus
‘Weet wat u besteedt’
Erop af!
In Balans
Budgetcursus
‘Weet wat u besteedt’
Actieplan Schulden vragen om actie!
Activiteiten:
Budgetadviesgesprekken
Eerste hulp bij schulden
Gastlessen voortgezet onderwijs
In Balans
Raalte
Staphorst
Steenwijkerland
Zelf doen is leuker
Budgetadviesgesprekken
Eerste hulp bij schulden
Budgetcursus ‘Weet wat u besteedt’
Activiteit uitgelicht: Budgetcursus ‘Weet wat u besteedt’
In 2009 is de budgetcursus twintig keer georganiseerd, en met succes. Meer dan 200 mensen hebben de cursus
gevolgd. De cursus wordt aangeboden voor zowel eigen klanten als burgers in het algemeen. De GKB merkt dat
er steeds meer mensen moeite hebben met rondkomen en zich daarom aanmelden voor de cursus. In zes
bijeenkomsten gaan de deelnemers aan het werk met onderwerpen als: de administratie, overzicht over
inkomsten en uitgaven en heb ik recht op inkomensvoorzieningen.
Activiteit uitgelicht: Erop af!
Het project Erop af! s in 2009 afgerond. Dit project is georganiseerd door de gemeente Hardenberg, Beter
Wonen Vechtdal en de Gemeenschappelijke Kredietbank Drenthe. Dit project is erop gericht om huurders met
financiële problemen te helpen met als doel (toekomstige) ontruimingen te voorkomen. Uit de evaluatie blijkt
dat het project een succes is geweest
Tijdens het project zijn twintig huurders benaderd door een woonconsulent en een medewerker van de GKB.
Vijftien van deze huurders hebben hulp geaccepteerd en zijn in een traject gekomen. Samen met de
medewerker van de GKB gaat de huurder werken aan een stabiele financiële situatie.
Een gemiddelde huisuitzetting kost de woningbouwcorporatie 8000 euro. Op basis van deze berekening heeft
het project een groot maatschappelijk rendement opgeleverd voor zowel de huurder, de verhuurder, de
gemeente en de samenleving in het algemeen.
Activiteit uitgelicht: De Klasse!kas in Drenthe
Steeds meer jongeren vertonen risicovol financieel gedrag. Een zorgwekkende ontwikkeling vindt de GKB.
Daarom ontwikkelde de GKB in samenwerking met Bureau voor Levend Leren de Klasse!kas voor leerlingen van
het basisonderwijs. Met De Klasse!kas hebben de leerlingen zelf beschikking over een geldbedrag. Het geld
wordt beheerd en bewaard in een echte kas. Na een introductieles wordt De Klasse!kas een natuurlijk
onderdeel van het werken in de groep. De kinderen oefenen in een betekenisvolle context de competentie om
evenwichtig en verantwoord als consument te functioneren.
Op 18 september 2009 op CBS het Octaaf te Assen heeft de introductie plaatsgevonden van De Klasse!kas in
Drenthe. Met dit initiatief hopen de gemeente Assen en de Provincie Drenthe dat andere Drentse gemeenten dit
initiatief zullen volgen.
Lied voor de presentatie van de Klasse!kas
Melodie: Money, money, money
In groep 5/6, op het Octaaf
Daar is het cool, daar is het gaaf.
´t Is echt waar
We leren veel, we leren goed
En niet alleen omdat het moet.
´t is niet raar.
In de groep hebben wij een kas,
Daar zit geld in voor onze klas.
Elke euro is er één,
En dat noteren wij meteen.
We houden alles keurig bij,
In geldbeheer zijn wij een kei.
´t Is echt waar.
Wat komt erin, wat gaat eruit,
Het kost ons soms een lieve duit.
Dat is waar.
Lege flessen zijn gezocht,
Knuffels hebben we gekocht.
We zijn ermee in onze sas,
En dat dankzij de klasse-kas.
Refrein
Money, money, money
We have money
In our klasse-kas.
Money, money, money,
We´ve got plenty,
In our klasse-kas.
Aha….aha
We can buy what we want
With the money that we own,
In our klasse-kas.
HOOFDSTUK III FINANCIEEL OVERZICHT 2009
Balans per 31 december 2009
31.12.2009
31.12.2008
Activa
Vaste activa
Materiële vaste activa
Investeringen met een economisch nut
Financiële vaste activa
Leningen u/g
Debiteurenvoorziening
2.993.210
5.225.848
610.814
2.674.778
5.351.172
631.601
4.615.034
4.719.571
Vlottende activa
Uitzettingen
Doorlopende kredieten
Vorderingen op openbare lichamen
Overige uitzettingen
Overige vorderingen
Liquide middelen
Overlopende activa
Totaal
742.651
1.163.841
26.939
17.832
792.867
421.533
32.399
15.570
1.951.263
1.262.369
3.077.495
3.989.310
47.041
35.119
12.684.043
12.681.147
Balans per 31 december 2009
Passiva
31.12.2009
31.12.2008
Vaste passiva
Eigen vermogen
Algemene reserve
Bestemmingsreserves:
Rente-egalisatierserve
Fido-reserve
Reserve Certificering
Reserve langdurige ziekte
Automatisering
Boekwinst Oostersingel
Opleidingsfonds personeel
Personeelskosten
Nog te bestemmen resultaat
begrotingsjaar
699.351
669.243
154.888
281.396
213.901
30.944
75.000
192.841
371.282
163.640
167.044
139.211
216.702
40.109
90.000
113.341
335.552
30.108
Voorzieningen
Vaste schulden
Onderhandse leningen
2.183.243
1.801.310
84.474
74.313
1.000.000
2.500.000
Vlottende passiva
Netto-vlottende schulden
Kasgeldleningen
Bank- en girosaldi
Overige schulden
Overlopende passiva
IPW Project
Overige
Totaal
8.549.298
7.292.447
8.549.298
7.292.447
684.804
182.224
774.719
238.358
12.684.043
12.681.147
Programmarekening
Realisatie 2009
Lasten
Rente opbrengsten leningen
Schuldhulpverlening
Vergoeding BBR-rekeningen,
Preventie werkzaamheden
IPW project GKB
IPW project overige deelnemers
Vergoeding WSNP
Vergoeding beschermingsbewind
Vergoeding bemiddelingskosten
Overige vergoedingen
Huur
Incidentele opbrengsten
Totaal opbrengsten
Directe kosten
Rente opgenomen gelden
Kosten BKR
Kosten Preventieactiviteiten
Baten
819.888
3.651.464
71.216
297.571
55.355
34.560
949
314.171
201.269
62.748
50.717
28.076
5.587.984
Begroting 2009
Lasten
Realisatie 2008
Baten
750.000
2.500.000
70.000
250.000
-
Lasten
Baten
813.462
2.953.048
68.481
263.750
30.805
340.000
145.000
50.000
45.000
10.000
4.160.000
829
293.265
170.293
41.217
44.601
2.597
4.682.348
109.790
1.976
46.989
125.000
2.000
112.526
788
47.000
3.791.140
167.584
287.418
2.820.000
150.000
220.000
3.109.128
140.324
232.122
87.508
81.926
16.284
80.000
80.000
20.000
81.172
66.355
15.097
Algemene kosten
Reclame/acquisitie
Accountants- en advieskosten
Overige kosten
Kosten IPW project
22.084
16.405
402.590
34.560
20.000
15.000
440.000
16.874
16.670
402.728
Dotatie voorzieningen
Debiteurenvoorziening
Onderhoudsvoorziening
109.799
30.000
150.000
30.000
161.743
30.000
5.206.053
4.152.000
4.432.527
Apparaatskosten
Personeelskosten
Automatiseringskosten
Huisvestingskosten
Afschrijvingen
Gebouwen
Automatisering
Kantoorinventaris
Totaal kosten
Bedrijfsresultaat
Toevoegingen aan reserves
Storting rente egalisatiereserve
Storting reserve Personeelskosten
Storting reserve langdurige ziekte
Storting Opleidingsfonds
Storting reserve Certificering
Onttrekkingen aan reserves
Opname rente egalisatiereserve
Opname reserve automatisering
Opname opleidingsfonds
Opname reserve Certificering
Opname reserve langdurige ziekte
Opname FIDO reserve
Opname reserve boekwinst
Resultaat na bestemming
381.931
35.728
33.864
79.500
187.789
8.000
-
17.433
36.948
25.332
85.000
139.211
22.000
12.156
9.165
45.604
36.665
15.000
249.821
69.211
15.000
15.000
163.640
1.000
30.108