cosmeceuticals

28-5-2015
cosmeceuticals
Post HBO Masterclasses
Dermatologie
voor huidtherapeuten
Cosmeceuticals =
Cosmetical preparation
Pharmaceutical preparation
1
28-5-2015
Cosmeceutical bestaat niet volgens de wet- en
regelgeving
De term is een marketingterm, uitgevonden in
de negentiger jaren van de 20e eeuw
(Kligman, 1993)
Geneesmiddel moet voldoen aan de
Geneesmiddelenwet (2007)
Werkzaamheid moet worden aangetoond
Cosmeticum moet voldoen aan de
Cosmeticaverordening (2013)
Werkzaamheid hoeft niet te worden
aangetoond
Geneesmiddel: aantonen dat het werkt
Cosmeticum/ cosmeceutical: aantonen dat het
veilig is
2
28-5-2015
Cosmeceutical is een cosmetisch product en
voldoet alleen aan de Cosmeticaverordening
Traditionele cosmetica: beinvloeding van
geur/ kleur van huid, haren en nagels
Cosmeceuticals: verandering van structuur
en/of functie van huid, haren en nagels
Veroudering van de huid:
Dunner worden van de huid door verlies aan water,
collageen en matrix. Verlies van adnexen.
Door
1. Intrinsieke factoren: aanleg
2. Extrinsieke factoren: UV, roken, medicatie, trauma
3
28-5-2015
Epidermis: keratinocyten, melanocyten,
Bij veroudering: droge huid, hyperpigmentatie
Dermis:
Cellen: fibroblasten (productie matrix), macrofagen, histiocyten,
dendritische cellen, lymfocyten, mestcellen
Structuren: haarfollikel-talgklier-musculus arrector pili,
zweetklier, zenuwen/receptoren, bloedvaten
Extracellulaire matrix (ECM): vezels (collageen, elastine,
reticuline), amorfe tussenstof (glycosaminoglycanen -vnl.
hyaluronzuur, proteoglycanen, glycoproteinen)
Bij veroudering: vermindering ECM, activiteit  Matrix
MetalloProteinase (MMP), rimpels, dunne huid
4
28-5-2015
Extrinsieke huidveroudering tegengaan door
1. Primaire preventie: UV protectie, niet roken
2. Secundaire preventie: schade herstellen door uitwendig
aangebrachte medicatie (cosmeceuticals)
a) Vochtgehalte herstellen door moisturizers
b) Zuurstofradicalen opvangen door anti-oxidanten
c) Bevorderen van de aanmaak van collageen, elastine en matrix
5
28-5-2015
Stratum corneum: intacte
barrière
= stoffen van buitenaf
= normale waterverdamping (TEWL)
Stratum corneum:
‘beschadigde’ barrière
= stoffen van buitenaf
= toegenomen waterverdamping (TEWL)
Verzorging: effect van crème en
zalf op de huid
‘barrière functie’
‘beperken TEWL
6
28-5-2015
Atopisch eczeem
Droge huid
1. Jeuk, schilfering
2. Ontsteking van de huid
3. Verstoorde huidbarrière : Trans Epidermal
Water Loss (TEWL)
Moisturizers = vochtinbrengende preparaten
zorgen voor herstel van de droge huid.
door
1. Occlusie van de huid
2. Inbrengen van hydraterende stoffen (z.g.
humectants)
7
28-5-2015
Natuurlijke hydraterende stoffen, de “natural
moisturizing factors” (NMF) bevinden zich in
de corneocyt (de “bakstenen”) en worden o.a.
gevormd uit filaggrine.
Het zijn:
Ureum, melkzuur, diverse aminozuren,
urocaanzuur, pyrrolidoncarbonzuur (PCA)
Zalf/crème, poeder, lotion, lak = Basis
waarin is verwerkt
Werkzame stof
Extrinsieke huidveroudering tegengaan door
1. Primaire preventie: UV protectie, niet roken
2. Secundaire preventie: schade herstellen door uitwendig
aangebrachte medicatie (cosmeceuticals)
a) Vochtgehalte herstellen door moisturizers
b) Zuurstofradicalen opvangen door anti-oxidanten
c) Bevorderen van de aanmaak van collageen, elastine en matrix
8
28-5-2015
Anti-oxidantia = Anti-aging
Propylgallaat,vit. E (tocopherol), vit. C
(ascorbinezuur), vit.A zuur (tretinoine), butylated
hydroxyanisol (BHA), butylated hydroxy-tolueen
(BHT), t-butyl hydrochinon (TBHQ), nicotinamide,
ubiquinon, panthenol, dimethylaminoethanol,
glutathion, polyfenolen (flavonoiden, catechinen),
allantoine, carnosine, urinezuur, veel plantaardige
preparaten (banaan, avocado, druivenpitten, groene
thee, etc.)
Blekende preparaten
Hydrochinon, tretinoin (vit. A zuur),
azelainezuur, corticosteroiden, kojic acid, Nacetylcystein, 4-butyl-resorcinol (nieuw)
Moisturizing, hydraterend, vochtinbrengend,
door z.g. humectanten
melkzuur (“lactic acid”), ureum, sorbitol,
aminozuren, glycerine, propyleenglycol,
hyaluronzuur
9
28-5-2015
Extrinsieke huidveroudering tegengaan door
1. Primaire preventie: UV protectie, niet roken
2. Secundaire preventie: schade herstellen door uitwendig
aangebrachte medicatie (cosmeceuticals)
a) Vochtgehalte herstellen door moisturizers
b) Zuurstofradicalen opvangen door anti-oxidanten
c) Bevorderen van de aanmaak van collageen, elastine en matrix
Polypeptiden
Celregulator
1. Signaalpeptiden (palmitoyl-pentapeptide: stimulering
collageensynthese)
2. Transportpeptiden (acetyl-hexapeptide: stimulering
aquaporineverbetering hydratering huid)
3. Remming neurotransmitters (Botox)
10
28-5-2015
Polypeptiden
Pal-KTTS: palmitoyl-lysine-threoninethreonine-lysine-serine
Subfragment van collageen 1, stimuleert synthese van
coll.1&3, fibronectine
Pal-KTTS 0,005% in creme, 28 dagen, 2dd perioculaire
regio, pcdbcs
Resultaat: vermindering rimpeldiepte, rimpeldikte,
verbetering huidstevigheid met resp. 18-37-21% (Lintner
2003, US patent no 6620419)
Polypeptiden
GEGK: glycine-glutaminezuur-lysine-glycine
0,005% GEGK in een creme, 8 weken, 2dd, billen,
linkerarm
Resultaat: collageen-1, procollageen, hyaluronzuur,
fibronectine, verbetering periorbitale rimpels
Bewijsvoering
effectiviteit van een
preparaat
1. Laboratoriumexperimenten
met celkweken: in-vitro/exvivo studies
2. Laboratoriumexperimenten
met proefdieren
3. Proefpersonen: in-vivo
studies, niet vergelijkend, niet
geblindeerd
11
28-5-2015
Bewijsvoering effectiviteit van een preparaat
Proefpersonen, vergelijkend (testpreparaat tegenover placebo
of andere stof), geblindeerd (dubbelblind: noch proefpersoon,
noch onderzoeker weet in welke tube testpreparaat zit):
pcdbcs -placebo controlled double blind clinical study
Diegene, die het testresultaat beoordeelt (rimpeldiepte,
elasticiteit huid, pigmentatie, etc.) mag niet weten waar of bij
wie het testpreparaat is gebruikt.
GÉÉN gegevens vermeld in “peer-reviewd” tijdschriften
1.Gepatenteerde producten van de industrie
2. Div. plantaardige producten als amandelolie, olijfolie,
Pimpinella anisum, Buddleja axillaris, Calendula, Fagus
sylvestrus, Commiphora mukul (guggulu) zouden
eigenschappen hebben als:
verbetering doorbloeding, verhoging stofwisseling,
ontstekingsremmend, adstringerend, blekend,
vocht”inbrengend”
Echter: NIET
BEWEZEN!
Calendula officinalis
Buddleja axillaris
Goudsbloem
Magnoliasoort uit
Madagascar
Antibacterieel
Blekend, antioxidant
12
28-5-2015
Hars (Guggulu)
Ontstekingsremmend,
cholesterolverlagend
Commiphora mukul (India)
Pimpinella anisum
Fagus sylvatica
Anijsplant
Beuk
Antibacterieel, fyto-oestrogeen
Olie van de beukenootjes:
anti-inflammatoir,
antioxidant, tegen
spataderen
Oraal:diureticum, goed voor de
spijsvertering
Veel stoffen hebben meerdere functies
Vitamine A en afgeleide stoffen: anti-oxidant,
bleking, herstel collageen
Vitamine C: anti-oxidant, stimuleert
collageensynthese, bleking
Vitamine E: anti-oxidant, beschermt
celmembraan
Nicotinamide, een B vitamine: anti-oxidant,
onderdrukt UV-B carcinogenese
13
28-5-2015
De werkzame stof is slechts
werkzaam bij voldoende
penetratie!!!
Wat “in vitro” werkt, hoeft NIET
te werken “in vivo”
Penetratie (=doordringing) kan worden bevorderd door
1. Stripping – stratum corneum dunner
2. Occlusie (afsluiting) – vergroting poriesysteem
3. Chemisch (salicylzuur, α-hydroxyzuren)
4. Verstoring vorming/herstel intercell. lipidelaag
5. “Verpakking” werkzame stof in b.v. liposomen,
nanosomen
6. Gebruik van microneedling, fractional laser
7. Iontoforese, elektroporatie, ultrageluid, fotomechanische
golven
α-hydroxyzuren: melkzuur, appelzuur, wijnsteenzuur,
glycolzuur, citroenzuur, lactobionzuur
14
28-5-2015
Penetratie (=doordringing) kan worden bevorderd door
1. Stripping – stratum corneum dunner
2. Occlusie (afsluiting) – vergroting poriesysteem
3. Chemisch (salicylzuur, α-hydroxyzuren)
4. Verstoring vorming/herstel intercell. lipidelaag
5. “Verpakking” werkzame stof in b.v. liposomen,
nanosomen
6. Gebruik van microneedling, fractional laser
7. Iontoforese, elektroporatie, ultrageluid, fotomechanische
golven
α-hydroxyzuren: melkzuur, appelzuur, wijnsteenzuur,
glycolzuur, citroenzuur, lactobionzuur
Verstoring van de
lipidenlaag in het
stratum corneum
Penetratie (=doordringing) kan worden bevorderd door
1. Stripping – stratum corneum dunner
2. Occlusie (afsluiting) – vergroting poriesysteem
3. Chemisch (salicylzuur, α-hydroxyzuren)
4. Verstoring vorming/herstel intercell. lipidelaag
5. “Verpakking” werkzame stof in b.v. liposomen,
nanosomen
6. Gebruik van microneedling, fractional laser
7. Iontoforese, elektroporatie, ultrageluid, fotomechanische
golven
α-hydroxyzuren: melkzuur, appelzuur, wijnsteenzuur,
glycolzuur, citroenzuur, lactobionzuur
15
28-5-2015
Liposoom 25-5000nm (nanometer = miljoenste millimeter)
Werkzame stof is verpakt in een zakje van fosfatidylcholine.
Fosfatidylcholine “lijkt” op celmembraan en kan er mee
samensmelten.
Ook: nanosoom, nano-emulsie (20-100nm)
Penetratie (=doordringing) kan worden bevorderd door
1. Stripping – stratum corneum dunner
2. Occlusie (afsluiting) – vergroting poriesysteem
3. Chemisch (salicylzuur, α-hydroxyzuren)
4. Verstoring vorming/herstel intercell. lipidelaag
5. “Verpakking” werkzame stof in b.v. liposomen,
nanosomen
6. Gebruik van microneedling, fractional laser
7. Iontoforese, elektroporatie, ultrageluid, fotomechanische
golven
α-hydroxyzuren: melkzuur, appelzuur, wijnsteenzuur,
glycolzuur, citroenzuur, lactobionzuur
Fractional laser
16
28-5-2015
Dilemma:
Bij een goede penetratie van een
biologisch actieve stof in de huid is de
kans op systemische werking groot.
Vraag:
Is het dan nog een cosmeceutical of is het
een geneesmiddel?
Ongewenste bijwerkingen van cosmeceuticals
1. Branderige/prikkende sensatie – melkzuur,
ureum, tretinoine, dimethylaminoethanol
2. Allergie –m.n. voor fragrances, conserv.stof
(ROAT, plakproeven, fotoplakproeven)
3. Door (illegale) aanwezigheid van
ongewenste stoffen
4. Door overdosering
Cosmeceuticals
Oude wijn in nieuwe zakken?
17
28-5-2015
Voorkomen is beter dan niet genezen.
1. UV straling  huidveroudering.
Gebruik sunscreen; géén invloed van applicatie moisturizing
crème vooraf, echter: sunscreen is dan minder resistent tegen
water en zweet. (Klutschke 2014, Skin Pharmacol.Physiol.)
Sun Protection Factor = Min.Eryth.Dosis met / MED zonder
2. Wasbeurt: kort, lauw, zonder zeep
3. Stop
met roken
18
28-5-2015
Naast cosmeceuticals kent men ook
Nutriceuticals (glucosamine, selenium-zink,
fatburners, ω-vetzuren, etc. Zie verder
Kruidvat/Etos/Trekpleisterwinkels)
Nutricosmetics (anti-agingproducten als de anti
oxidanten: carotenoiden - ß caroteen, lycopeen- en
polyfenolen - flavonoiden, anthocyanidinen)
Veelgebruikte termen:
Vochtinbrengend, moisturizing, hydraterend,
beschermend,verzachtend, verfrissend,
voedend, versterkend, vitaliserend, antirimpel,
anti-cellulite, herstellend, blekend, verjongend,
bevordering haargroei, haarversterkend, antiroos
Hetgeen wordt bewerkstelligd door
Vitamines, (poly)sacchariden, plantaardige
extracten, eiwitten/enzymen, anti-oxidanten,
scavengers, hyaluronzuur, collageen,
mineralen, aminozuren
19
28-5-2015
20
28-5-2015
Deze stoffen worden ook gebruikt in de
moisturizing cosmoceuticals
Klinisch herstel van de droge huid, echter:
Verschillen in herstel huidbarrière (TEWL)
Heeft het zin om na opbrengen van de
moisturizing crème deze gedurende één
minuut in de huid te masseren?
• 13 vrouwen, 2 weken, 2dd applicatie: ene arm met, andere
arm zonder massage na applicatie
• Resultaat: geen enkel verschil in huidelasticiteit,
huidcapacitantie (maat voor vochtgehalte), TEWL (transepidermal-water-loss) (Hamed 2012, J.Cosm.Derm.)
21
28-5-2015
AQUA / WATER
GLYCERIN
DIMETHICONE
BUTYROSPERMUM PARKII BUTTER / SHEA BUTTER
LIMNANTHES ALBA SEED OIL / MEADOWFOAM SEED OIL
ASCORBIC ACID
MANNOSE
BUTYLENE GLYCOL
PARAFFINUM LIQUIDUM / MINERAL OIL
AMMONIUM POLYACRYLDIMETHYLTAURAMIDE / AMMONIUM
POLYACRYLOYLDIMETHYL TAURATE
CETYL ALCOHOL
PEG-100 STEARATE
GLYCERYL STEARATE
POLYMETHYLSILSESQUIOXANE
POTASSIUM HYDROXIDE
PARAFFIN
SODIUM STYRENE/MA COPOLYMER
CERA MICROCRISTALLINA / MICROCRYSTALLINE WAX
MADECASSOSIDE
DIMETHICONE/VINYL DIMETHICONE CROSSPOLYMER
DIMETHICONOL
DISODIUM EDTA
HYDROLYZED HYALURONIC ACID
CAPRYLYL GLYCOL
ACETYL DIPEPTIDE-1 CETYL ESTER
XANTHAN GUM
PENTAERYTHRITYL TETRA-DI-T-BUTYL HYDROXYHYDROCINNAMATE
PHENOXYETHANOL
PARFUM / FRAGRANCE
AQUA / WATER
ISOSTEARYL NEOPENTANOATE
GLYCERIN
OCTYLDODECANOL
PROPYLENE GLYCOL
PENTYLENE GLYCOL
ACRYLAMIDE/SODIUM ACRYLOYLDIMETHYLTAURATE
COPOLYMER
CETEARYL ALCOHOL
GLYCINE SOJA OIL / SOYBEAN OIL
TRIETHANOLAMINE
ISOHEXADECANE
SODIUM HYALURONATE
RETINOL
RETINYL LINOLEATE
ADENOSINE
CAPRYLOYL SALICYLIC ACID
CAPRYLYL GLYCOL
POLYSORBATE 80
PHENOXYETHANOL
PARFUM / FRAGRANCE
22
28-5-2015
Zalf/crème
Lipide, water, emulgator, conserveringsstof,
anti-oxidantia
Lipiden
Vloeibare paraffine, vaseline (“petrolatum”),
lanoline, lanettewas W, cetiol V,
(siliconenolie)
23
28-5-2015
Emulgator/emulsifiers
Cetyl, stearyl, myristyl alcoholen, ceteareth-20,
triethanolamine (TEA), octylododecanol,
sorbitan sesquioleaat, cetomacrogol
Conserveringsstof
Parabenen, isothiazolinon, phenoxyethanol,
bronopol, benzylalcohol, sorbinezuur, thimerosal,
triclosan, formaldehyde(releasers): quaternium,
diazolidinyl ureum, imidazolidinyl ureum
Surfactant (schuimvormende middelen)
Sodium laurel sulfate (= natriumlaurylsulfaat),
cocamido propylbetaine, cocamide DEA
(=diethanolamide), nonoxynol-9, oleyl/stearylAmidopropyl-dimethylamine
Centella asiatica
(Gotu kola)
Bevat triterpenen,
zoals madecassoside:
-ontstekingsremmend
-collageen 1&3
-MMP 
24
28-5-2015
Synergistische effecten
retinol-retinylacet.-retinylpalmit. 1,1% creme
vs. tretinoinecreme 0,025%
34 vrouwen, DB, pigm./perioc.rimpels/UV
schade
Resultaat: geen verschillen, combinatie wordt
veel beter verdragen (JDD,2012,1:64)
Synergistische effecten
1. 5% vit.C+0,1% madecassoside cr. vs. moisturizing cr.
2dd gelaat nek arm, 6 maanden, 196 vrouwen, dbs
Resultaat: elasticiteit, vochtgehalte, periorbitale rimpels,
elastisch netwerk sterk verbeterd in microscopie (Haftek 2008,
Exp.Derm.)
2. Niacinamide-peptide-antioxidant-retinylpropionaat vs 0,02%
tretinoinecrème
2dd gelaat, 8 weken, dbs
Resultaat: Véél betere tolerantie (roodheid, droge huid),
rimpels  (Fu 2010,Br.J.Dermatol.)
25
28-5-2015
Vitamine C (l-ascorbinezuur)
Anti-oxidant, synthese van coll. 1, 3 en
elastische vezels, proliferatie melanocyten
Kliniek (creme, lotion 5-10%):
Elasticiteit huid, rimpels, pigmentvlekken
Vitamine C studies
1. Vit.C 10% in lotion 0,5ml/dag, gelaat, 3 maanden, pcdbcs
Resultaat: rimpels, elasticiteit (Traikovich, Arch.
Otolaryng.Head Neck Surg. 1999)
2. Vit.C 5% creme, nek, arm, 6 maanden, pcdbcs
Resultaat: collageen 1&3, elast. vezels, betere ordening
collageen (Humbert, Exp.Derm. 2003)
3. Vit.C 10% +tetrahexyldecylascorbaat 7% in polysilic.gel, 12
weken
Resultaat: collageen 1 (Fitzpatrick, Derm.Surg. 2002)
Niacinamide (nicotinamide, vit.B3)
Anti-oxidant, ontstekingsremmer
5% niacinecreme, 2dd 12 weken, gelaat, 50 personen, pcdbcs
Resultaat: vermindering roodheid, rimpels, pigmentaties,
gelige huidteint (Bisset 2003, Int.J.Cosm.Sci.)
26
28-5-2015
Salicyloyl-phytosphingosine
sfingolipide: herstel huidbarriere, remt afbraak collageen,
stimuleert synthese, stabiliseert dermo-epidermale zone
0,2% SP creme 2dd, gelaat, pcdbcs
Resultaat: rimpeldiepte, ruwe huid wordt gladder, MMP-1
activiteit, procollageen (Farwick 2007, Int.J.Cosm.Sci.)
Low molecular hyaluronzuur
Hyaluronzuur: belangrijkste component van de amorfe
tussenstof in de dermis
0,1% hyaluronzuur in een creme, 2dd, 8 weken, 76 vrouwen,
gelaat, pcdbcs
Resultaat: vochtgehalte huid, huidelasticiteit , ruwe huid
gladder (Pavicic 2011,JDD)
Nieuwe producten
Nifedipine crème vs. Moisturizing crème in een dbs met
significante verbetering ten aanzien van: rimpels, hydratie,
bleking (Calabrò 2014, J.Derm.Treatm.)
4-n-butylresorcinol creme 2dd, een tyrosinaseremmer, bij
behandeling van pigmentlaesies (lentigines solaris) op de
onderarm, gaf na 8 weken verbetering. Effect was beter dan
met hydrochinon of kojic acid (Kolbe 2013, JEADV)
27
28-5-2015
Vitamine E
Vetoplosbare vitamine: anti-oxidant
GEEN overtuigende klinische studies m.b.t. heilzame
werking.
In-vitro onderzoek: UV schade minder: MMP-1 activiteit  en
vorming radicalen in fibroblasten (Zhai 2005, Skin
Pharmacol.Physiol.)
Fytohormonen
Vooral de fyto-oestrogenen hebben oestrogeen-achtige
werking op de huid. Vermindering oestrogeen bij vrouwen in
de menopauze wordt gezien als factor in de huidveroudering
Isoflavon*) creme bij 234 postmenopausale vrouwen,
echter NIET pcdbcs
Resultaat: rimpels, stevigheid van de huid (Bayerl
2002, Akt.Derm.)
*) Isoflavon: genesteïne, daidzeïne, cumestaan, lignaan.
Bewijskracht cosmoceutica
In-vitro: co-enzym Q10, polyfenolen (resveratrol),
fytosterolen
Klinische, niet pcdb studies, wel met objectieve
meetmethodes: vitamine E, dimethylaminoethanol,
fytohormonen (isoflavonen)
Klinische pcdb studies: vit A preparaten (retinol, tretinoine,
etc), vit.C, α-lipoinezuur, niacinamide (vit.B3), polypeptiden,
laagmoleculaire hyaluronzuur, salicyloyl-phytosphingosine
28
28-5-2015
Co-enzym Q10 (ubiquinon)
Lipofiel anti-oxidant
Onderdrukt MMP-1 acriviteit, die na UV bestraling
optreedt
De oude huid heeft een verlaagd Q10 gehalte, echter
géén toename van Q10 na applicatie Q10 creme!
29