Pioniers en kiemen voor een duurzaam Utrecht

Pioniers en proeftuinen
voor een duurzaam Utrecht
wat kan de bijdrage van de creatieve economie zijn?
Harm van den Heiligenberg
6 januari 2014
2
3
4
Een aantrekkelijke regio…
Kennis/cultuur
human capital
Ligging
(Stads-)/landschap
ontmoetingspunt
rijke schakering kwaliteiten
LANDSCHAPPELIJKE DIVERSITEIT
Aantal landschappen binnen
straal van 10 kilometer
KENNISHUB
…Onder hoge druk
Kennis/cultuur
achterblijvers en afhakers
Ligging
(Stads-)landschap
onbereikbaarheid,
lucht, geluid
afname kwaliteit door
verstedelijking & klimaat
Missie: voortzetting van een goede
kwaliteit van leven
Kennis/cultuur
behoud aantrekkingskracht
duurzame ontwikkeling
Ligging
(Stads-)/landschap
klimaatverandering
OMGEVINGSTRENDS
afname biodiversiteit
groei mobiliteit
van bezit naar gebruik
revival van de streek
big society
bevolkingsgroei
vergrijzing
grote vraag naar woningen
van fysiek naar kennisknooppunt?
10
EEN GEÏNTEGREERDE BLIK OP DE TOEKOMST
•
•
•
•
•
•
Ruimte voor wonen, werken en natuur
Ontwikkeling kenniseconomie
Bereikbaar in een beter milieu
Klimaatneutraal en klimaatbestendig
Iedereen telt mee en kan meedoen (participatie)
Kwaliteit natuur en landschap, duurzame landbouw
Én: de zoektocht naar synergie!
11
VEERKRACHT ALS KANSRIJK CONCEPT
Ecologisch: reageren op verstoring, aanpassingsvermogen
Hoe: biodiversiteit, ..?
Economisch: herstel na vraaguitval
Hoe: diversificatie, relaties buitenwereld, ..?
Sociaal: verwerken van tegenslag, crises, rampspoed
Hoe: cohesie, zelforganisatie?
Evolutionair: kan een systeem naar een beter/hoger niveau
komen?
Hoe: leren?
12
Utrecht2040 Netwerk
13 13
GESTUURD, MAAR OOK VAN ONDEROP!
UTRECHT2040 & EBU
STRAT. AGENDA
SLEUTELPROJECTEN
DUURZAAMHEIDSPRIJS
BIG SOCIETY
14
SLEUTELPROJECTEN 2013
• CO2 reductie bestaande bouw
• Transitiepad duurzame energie
• Transformatie leegstaande kantoren
• Gebiedsontwikkeling A12-zone
• Elektrisch woon-werk verkeer
• Groene gebiedsontwikkeling
DUURZAAMHEIDSPRIJS
• Lekker Utregs (2011)
• Groene Hoeve (2012)
• Brinkwal (2013)
15
INNOVATIE EN TRANSITIE NODIG
“elke grote verandering begint klein”
stabili
satie
visie
2040
versne
lling
kiem
16
GOEDE UITGANGSPOSITIE VOOR
INNOVATIE
•Twee zeer “jonge” steden
•Hoog opleidingsniveau & topuniversiteit, HU, HKU, ROC
•Knooppunt van kennis
•Regionale concurrentiekracht: nr. 1 in EU
•Sterk regionaal netwerk
 Voedingsbodem voor innovatie
“Test-bed”
17
HET VERLOOPT NIET PLANMATIG
18
Wat is nodig in de transitie?
stabili
satie
versn
elling
ki
visie
e
2040
m
early adopters, majority
leren en opschalen
cross-overs
pioniers
pilots, broedplaatsen
LT doel KT innovatie
19
19
WAAR ONTKIEMT DE TOEKOMST?
•pilot
•incubator
•creatieve incubator
•proeftuin
•living lab
In experimenteerruimte…
20
(Creatieve) broedplaatsen
OLIEMOLENKWARTIER
AMERSFOORTINC
SOESTERBERG
UTRECHTINC
CARTESIUS/NUTRECHT
DUTCH GAME GARDEN
ROTSOORD
NIEUWEGEIN
VEENENDAAL
TRENDS OP DE BROEDPLAATS
Van bezit naar gebruik
Big society
CREATIEVE BROEDPLAATS
WAT BIEDT CREATIEVE PROFESSIONAL?
•Denkt vrij
•Maakt chaos
•Denkt in alternatieve oplossingen
•Combineert onmogelijke dingen (crossovers)
Brengt verbeeldingskracht in
innovatieprocessen
(Hagoort, 2012)
23
Ruimte voor
wonen,
werken,
recreatie
24
Kenniseconomie
25
Bereikbaar in
een beter
milieu
26
Klimaatneutraal
27
Klimaatbestendig
28
Iedereen telt
mee
29
Natuur en
landschap,
duurzame
landbouw
30
31 31
31
DISCUSSIE
• Bijdrage creatieve economie aan verduurzaming?
• Hoe kunnen we pioniers ondersteunen?
32 32
32