PDF Blik hoort bij het restafval

VRAAGTEKENS BIJ BRONSCHEIDEN VAN BLIK
‘Blik
hoort bij het
restafval’
© Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • oktober 2015 • verenigingafvalbedrijven.nl • 1
‘BLIK HOORT BIJ HET RESTAFVAL’
Blik wordt al vele jaren succesvol uit het
huishoudelijk restafval gewonnen. Toch voeren
steeds meer gemeenten een gescheiden
blikinzameling in. Blikverpakkingen mogen
dan in de bak waar consumenten ook plastic
en drankenkartons verzamelen. Maar heeft het
bronscheiden van blik wel een meerwaarde?
Auteur: Sander Ruijsbroek
Ik denk dat
nagenoeg iedere
gemeente die nu
plastic inzamelt in
de toekomst ook
aan blikinzameling
gaat doen.
KARIN FAKKERT
(GEMEENTE ALMELO)
Momenteel wordt in Nederland 93
procent van alle metalen verpakkingen
hergebruikt
J
aarlijks hergebruiken we in Nederland rond de tweehonderd
kiloton metalen verpakkingen (‘blik’), waarvan grofweg de helft
bestaat uit huishoudelijk blik. Het gros van die stroom wordt
in afvalenergiecentrales (AEC’s) uit het restafval gescheiden.
De ene AEC trekt de blikverpakkingen vóór verbranding met behulp van
magneten uit het afval, de ander haalt het blik uit de verbrandingsresten,
het zogenoemde bodemas. De gesmolten resten van aluminium en stalen
blikjes worden vervolgens gebruikt voor recycling.
Zeer succesvol
De huidige wijze van recycling van metalen en stalen blikverpakkingen is
zeer succesvol. Momenteel wordt in Nederland 93 procent van alle metalen
verpakkingen hergebruikt. Dat is ruim boven de wettelijke norm van 85
procent uit het Besluit beheer verpakkingen. Metaal scoort daarmee hoog
op de duurzaamheidsladder.
Nieuwe inzamelroute
Toch kiezen tal van gemeenten momenteel voor het gescheiden inzamelen
van blikverpakkingen. Zo ook Almelo. Inwoners in Almelo mogen sinds
begin dit jaar het blik in de bak van plastic en drankverpakkingen doen. In
2010 stopte de gemeente nog met gescheiden blikinzameling. “In de jaren
negentig zijn we vanuit een schoolproject begonnen met het inzamelen
van blik op enkele plekken in de gemeente”, legt Karin Fakkert uit. De
beleidsmedewerker afvalstoffen vertelt dat de gemeente er jarenlang mee
doorging, maar gaandeweg erachter kwam dat het niet rendabel was om
blik apart met blikcontainers te scheiden. Sinds begin dit jaar kunnen alle
© Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • oktober 2015 • verenigingafvalbedrijven.nl • 2
‘BLIK HOORT BIJ HET RESTAFVAL’
inwoners hun blik bij de stroom
plastic en drankenkartons stoppen.
Deze gecombineerde inzameling
maakt de route volgens haar wel
rendabel. “Ik denk dat nagenoeg
iedere gemeente die nu plastic
inzamelt in de toekomst ook aan
blikinzameling gaat doen”, aldus
Fakkert.
de vertegenwoordiger van de organisatie voor metalen verpakkingen
in Nederland.
Ook op financieel gebied zijn
er vraagtekens te plaatsen. Ter
Morsche: “De bestaande route via
de nascheiding is goed. Het is voor
het recyclen van blik niet nodig om
het apart in te zamelen.”
de afgelopen jaren gestegen.
AEC’s hebben in de Green Deal
Verduurzaming nuttige toepassing
AEC-bodemas met het ministerie
van Infrastructuur en Milieu afgesproken dat de bodemassen uiteindelijk de kwaliteit van bouwstof
moeten hebben.
Vraagtekens
Green Deal
Waardevolle eigenschappen
Robert-Jan ter Morsche van Stichting
Kringloop Blik (SKB) vraagt zich af
wat het vooraf scheiden van blik aan
milieuwaarde oplevert. “Hoeveel
fossiele brandstoffen gebruik je om
in te zamelen, te sorteren en dan te
recyclen? Er komen extra vrachtwagens en vuilniszakken bij. Wat is dan
milieutechnisch het beste?” aldus
AEC’s investeren bovendien volop
in installaties die meer waardevolle
metalen uit bodemas halen. “In
2011 was het recyclingspercentage
nog 91 procent. Dat betekent dat
de inzet van de nieuwe technieken
van de opwerking van bodemas
werkt.” De terugwinrendementen
van metaal uit bodemassen zijn
Ter Morsche ziet geen toegevoegde waarde in het gescheiden
inzamelen van blikverpakkingen.
“Metaal verbrandt niet. Dat is het
voordeel van blik. Je kunt het in
elke stroom laten meelopen. Zowel
bij voorscheiding als nascheiding
wordt het eruit gehaald.” Bovendien
blijft de kwaliteit gewaarborgd, stelt
Dankzij nascheiding
hergebruikt Nederland
93 procent van de
metalen verpakkingen.
Dat is
ver boven de norm van
85 procent uit
het Besluit beheer verpakkingen.
© Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • oktober 2015 • verenigingafvalbedrijven.nl • 3
‘BLIK HOORT BIJ HET RESTAFVAL’
Bron:Stichting Kringloop Blik
hij. “Metaal kan eindeloos worden
hergebruikt zonder verlies van
waardevolle eigenschappen. Het
verdient zich heel snel terug. Het
maakt dus niet uit in welke bak een
blikje cola terechtkomt.” SKB stelt
dat het gemak voor de consument,
namelijk een blikje in een willekeurige afvalbak gooien, een voorwaarde is voor maximale recycling.
Betere hoogwaardige
toepassing
Algemeen directeur Gerard van
Gorkum van afvalenergiecentrale
ARN B.V. deelt die mening. Het
energieproducerende bedrijf
verwerkt jaarlijks ruim 550.000
ton afval. Daarvan bestaat 250.000
ton uit recycling en het vergisten
en composteren van gft-afval. De
overige 300.000 ton wordt verbrand.
De afvalverwerker heeft jaarlijks
een afzet van 7000 ton aan metalen.
Daarvan bestaat 20 tot 30 procent
uit blik. Net als Ter Morsche vraagt
hij zich af wat het motief is van de
gemeenten. “Scheiden ze blik om
duurzaam te zijn of om extra inkomsten binnen te halen? Want metalen
uit een afvalenergiecentrale bieden
een betere hoogwaardige toepassing dan het metaal dat wordt
gescheiden bij de bron.”
Geen extra’s
Van Gorkum vindt het jammer dat
niet is gekeken naar de impact op
Het is voor het
recyclen van blik
niet nodig om
het apart in te
zamelen.
ROBERT-JAN TER
MORSCHE (STICHTING
KRINGLOOP BLIK)
© Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • oktober 2015 • verenigingafvalbedrijven.nl • 4
‘BLIK HOORT BIJ HET RESTAFVAL’
Blikafval in cijfers
De recycling van metalen verpakkingen verbetert. In 2011 kreeg
91 procent van het metaal een nieuw leven, in 2013 was dat 93
procent. In 2013 kwam 205 kton metalen verpakkingen op de
markt. Daarvan is 190 kton hergebruikt.
de bestaande route. Hij benadrukt
dat hij niet tegen bronscheiding is.
“Natuurlijk raken wij een stukje
business kwijt, maar scheiden aan
de bron is niet verkeerd. Het moet
alleen wel een meerwaarde bieden.
Het apart inzamelen van blik levert
geen extra’s op qua recycling.”
Hij noemt als voorbeeld een blikje
waaraan plastic zit geplakt. “Dat
krijg je er bij het scheiden aan de
bron moeilijk vanaf. Maar als het bij
ons door het verbrandingsproces
gaat, blijft het metaal over in de
bodemas. Het product is na verbranding dan ook beter te recyclen.”
Circulaire economie
Recyclen is goed voor de circulaire
economie. Eén van de redenen
waarom Almelo het blik samen
met plastic en drankkartons
inzamelt. “Wij zien graag dat al
het materiaal dat we weggooien
weer terugkomt in het circuit zodat
het voor een nieuw product kan
worden gebruikt”, aldus Fakkert.
“Bij de afvalenergiecentrale wordt
het blik in ons restafval ook gerecycled. Gebeurt het beide, zowel
bron- als nascheiding, dan heb je
een optimale scheiding van deze
afvalstroom.” Ter Morsche vult aan
dat het goed is dat consumenten het
gevoel hebben dat ze hun steentje
bijdragen aan een beter milieu. “Er
zullen nu meer mensen denken
dat blik goed te recyclen is en
dus milieuvriendelijk. Op dat punt
heeft de nieuwe route wellicht een
meerwaarde. Maar milieutechnisch
maakt het echt niet uit.”
Metaal uit een
afvalenergiecentrale biedt
een betere
hoogwaardige
toepassing
dan metaal uit
bronscheiding.
GERARD VAN GORKUM
(ARN B.V.)
Meer lezen:
• Publicatie Monitoring Verpakkingen 2013
• Green Deal Verduurzaming nuttige toepassing AEC-bodemas
• Bodemas als grondstof
• Persbericht: Doel Green Deal bodemas binnen handbereik
• Aluminium behoudt hoge waarde
Vormgeving: Suggestie & illusie, www.illusie.nl
© Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • oktober 2015 • verenigingafvalbedrijven.nl • 5