1 Industrie en verkeer in de zeehavens - Middenschool Sint

Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
1 Industrie en verkeer in de zeehavens
We onderzoeken nu een aantal belangrijke industriegebieden en zeehavens. Eerst gaan we nader in op de
kenmerken van de Antwerpse haven en daarna vergelijken we deze gegevens met andere Belgische en
Europese havens.
0.1 De havens van België
Opdracht 1 : : - Atlas p 16 : Kaart : België industrie
- Atlas p 29 : Kaart B : Structuurplan Vlaanderen
- Benoem op de kaart de belangrijkste zeehavens in België in de kaders.
- Kleur de kerngebieden van de industrie rond de grote steden met paars.
- Kleur de aansluitende industriegebieden met roze.
- Benoem nu de belangrijke industriesteden en industriegebieden :
De facetkaart van de zeehavens en industrie in België
Grote industriegebieden
1
2
3
West-Vlaams
industriegebied
Vlaamse Ruit of
Kerngebied
Kempens
industriegebied
Belangrijke steden in deze gebieden
Zeebrugge
Gent
Brugge
Antwerpen
Kortrijk
Brugge
Turnhout
Genk
Verviers
4
Luiks industriegebied
Luik
5
Henegouws
industriegebied
Bergen
La Louvière
Industrie 1
Leuven
Charleroi
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
1.1 De haven van Antwerpen : digitale excursie op het Internet
We bestuderen nu op een gedetailleerde wijze het landschap en de activiteiten in een havengebied. We
bekijken deze kenmerken eerst voor de haven van Antwerpen !
Opdracht 2 : : - Website : http://www.middenschoolsint-pieter.be/
Klik op : welkom en klik daarna op vakken en daarna op aardrijkskunde.
Klik op : havenexcursie
- Atlas p 21 : Kaart : Antwerpen
- Je krijgt nu een inhoudstafel te zien waarop je een 6-tal onderwerpen kunt zien !
1. Situering :
1. De Noordzee : afstand > 80 km landinwaarts. Te bereiken via de rivier de Schelde (atlas!)
2. De dichte bevolkingscentra van Europa.
Antwerpen ligt relatief dicht bij een aantal grote Europese steden en zeehavens waar meer dan 200000
mensen wonen.
3. De grote industriegebieden van West-Europa.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Ruhrgebied
Hamburg
Londen
Parijs
Lyon
Saarland
Milaan
Barcelona
Bordeaux
Marseille
4. Antwerpen in de wereld
Antwerpen is een belangrijke wereldhaven, maar hoe belangrijk is dat ?
Raadpleeg: http://www.portofantwerp.be/html/02_PORTHANDBOOK/10_statistics/Statistics5b.html
Kies voor: Antwerpen in de wereld - totaal maritiem goederenverkeer . en lees af:
De top 10 van de grootste wereldhavens is :
haven
land
haven
land
1
Rotterdam
Nederland
6
Shanghai
China
2
Singapore
Singapore
7
Rizhao
China
3
Ningbo Zhoushan
China
8
Tangshan
China
China
9
Guangzhou
China
China
10
Antwerpen
België
4
5
Qingdao
Tianjin
Industrie 2
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
5. Antwerpen een transithaven tussen maritiem voorland en continentaal hinterland.
Een zeehaven ontvangt heel wat goederen van gebieden overzee. Met een geleerde term noemt men dat het
maritiem voorland.
- Het maritiem voorland van Antwerpen.
Er zijn 800 overzeese bestemmingen naar ca 200 landen in de wereld. Voor 32 landen bedraagt de aan- en
afvoer van elk meer dan 1 miljoen ton goederen per jaar. Met regelmatige diensten worden 600 havens
aangelopen, er zijn wekelijkse afvaarten naar 325 havens en dagelijks naar 50 havens. Zo staat de haven met ca
14.000 afvaarten per jaar in verbinding met zijn maritiem voorland. Niet alle goederen die vanuit het maritieme
voorland toekomen, worden doorgevoerd naar het hinterland. Ze verlaten opnieuw per zeeschip de haven.
Eens de goederen van overzee in de haven aankomen, worden ze meestal vervoerd naar steden op het
continent. Al deze streken die op het vasteland liggen en die afhankelijk zijn van de haven voor hun aan- en
afvoer noemt men het continentaal hinterland !
- Het continentaal hinterland van Antwerpen.
50 % van de totale maritieme trafiek in de haven bestaat uit goederen die door bedrijven in België en
Luxemburg worden in- en uitgevoerd. Hiervan wordt de helft gebruikt of gemaakt door de Antwerpse
havenindustrie. De andere 50 % gaat naar of komt van andere Europese landen.
Geef nu aan op de overzichtstekening van een zeehaven : Zeehaven, Maritiem voorland, Continentaal achterland
Industrie 3
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
2. Verkeersinfrastructuur :
- Zoek de namen van de verschillende Europese en nationale wegen die Antwerpen met
andere industriegebieden verbinden. Vul ze in de hokjes op het volgende kaart :
1. De autosnelwegen :
2. Het spoorwegennet :
- Kleur de kaart in volgens deze legende :
Rood :
Rood :
Groen :
Geel :
Blauw :
Oranje :
Gent - Kortijk - Le Nord - Parijs
Essen - Randstad Holland
Brussel - Bergen - Parijs
Gent - Oostende - Groot-Brittanië
Aarschot - Hasselt - Rijn - Ruhrgebied
Brussel - Namen - Aarlen Luxemburg - Lyon - Italië
Industrie 4
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
3. Het waterwegennet :
- Kleur de kaart in volgens deze legende :
Rood :
Groen :
Blauw :
Oranje :
Bovenschelde - Gent - Doornik - Le Nord - Rijsel
Kanaal Charleroi - Willebroek - Het Centrum en Borinage - Le Nord-Rijsel
Albertkanaal : Luik - Hasselt - Nederland
Schelde - Rijnkanaal - Rotterdam - Ruhrgebied
3. Ruimtelijke structuur en groei :
1. Zicht op de haven.
- Antwerpen is zowel een rivier- als dokhaven ! Leg uit !
Dokhaven:
gesloten haven achter sluizen met constant waterpeil
Rivierhaven:
open haven met getij
-
Waar werden de volgende foto’s genomen ?
- Europaterminal
- Kanaaldok
- Sluis
- Delwaidedok
Industrie 5
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
2. De kaart van de haven !
Kleur op de kaart :
- De Schelde met blauw. = lichtblauw
- De Belgisch-Nederlandse grens met
rood. = puntstreeplijn
- De recente dokken op de linkeroever
met paars.
4. De bedrijvigheid :
Goederenbehandeling
Onderzoek de volgende figuur en vul het nummer van de goederenbehandeling aan op de figuur!
De goederen worden verdeeld naar de verschillende (groot)handels.
1 Distributie
De goederen worden van de ene boot naar de andere overgeladen.
2 Rechtstreekse overslag
De goederen worden tijdelijk in loodsen op de kade opgeslagen.
3 Opslag
De goederen worden op de kade uitgeladen en daarna in een ander schip ingeladen.
4 Overslag
Soorten goederen : ze worden volgens deze website in 4 groepen opgedeeld:
Industrie 6
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
a. Goederen die zonder verpakking kunnen overgeladen worden : Massagoed (= bulk) met 2
types :
vloeibaar massagoed
Voorbeelden: aardolie, glucosestroop,
zonnebloemolie, alcohol
droog massagoed
Voorbeelden: zout, graan, zand, steenkool, ijzererts,
plastiek korrels, meel
b. Goederen die apart verpakt worden vervoerd : Stukgoed. Hierin bestaan ook 2 types :
conventioneel stukgoed
Voorbeelden: fruit, rollen papier, auto’s, zakken
cement.
containers
Voorbeelden: containers met fietsen ,TV’s, medicatie,
speelgoed, kledij.
Havenindustrie
In de haven komen verschillende industriële sectoren voor die ingedeeld worden volgens het product dat ze
leveren. Vul de in de tabellen van de verschillende sectoren op de volgende bladzijde de passende merknamen
in ! Kies uit de namen van deze bekende logo’s !
Elektriciteitsmaatschappij
Benzine, diesel
Oplosmiddelen verf
Medicijnen, insecticiden
CD’s, plastiek
Insecticiden
Grondstoffen Chemische stoffen
Benzine, diesel, stookolie
Tractoren
Plastiek korrels
Auto’s Opel
Smaakstoffen
CNH Tractor
Industrie 7
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
Sector 1: Aardolieraffinaderijen
Aardolie verwerken tot zuivere brandstoffen en
oplosmiddelen
Ruwe aardolie (= petroleum)
Via aardolietankers & pijpleidingen
White spirit, benzine, diesel, stookolie, kerosine,
asfalt, grondstoffen voor plastiek.
Activiteit
Grondstof
Aanvoer
Producten
Afvoer via
Bekende merken
Pijpleidingen, treinen, vrachtwagens
Total, Fina, Esso
Sector 2: Petrochemische industrie
Grondstof
Aardolieproducten omvormen tot chemische
producten.
Aardolieproducten zoals benzeen, ether,…
Aanvoer
Via pijpleidingen vanuit de raffinaderijen.
Producten
Plastiek, DVD’s, CD’s, CD-Roms, medicijnen,
verven, kleurstoffen, insecticiden, geurstoffen.
Afvoer via
Bekende merken
schepen, treinen, vrachtwagens
Activiteit
Ineos Phenol, Borealis, BASF (Emtec),
Bayer, Degussa
Sector 3: Autoassemblage
Activiteit
Grondstof
Auto’s bouwen
Staal, kunststoffen, glas, aluminium,…
Aanvoer
Producten
Afvoer via
Bekend merk
Via schepen, treinen
Auto’s, bestelwagens, tractoren…
Treinen, vrachtvagens, schepen
New Holland, Opel (nu jammer genoeg niet
meer!)
Sector 4: Elektriciteitcentrales
Activiteit
Grondstof
Aanvoer
Producten
Afvoer via
Bekende
centrales:
Elektriciteit opwekken uit kernenergie,
steenkool, petroleum, aardgas
Uranium, steenkool, petroleum, aardgas
Via schepen, treinen, pijpleidingen
Elektriciteit
Hoogspanningleidingen
Elektriciteitsbedrijf :
Electrabel
- Kernenergie: Doel:
- Klassieke centrale: Kallo
Industrie 8
Cursus Aardrijkskunde 2de jaar Dhr. Jacobus
Sector 5: Andere havenindustrie
Voedingsnijverheid
Smaakstoffen aanmaken
vb. Degussa
Scheepsherstelling
Industriële werken
Milieubedrijven
Schepen herstellen in een droogdok
Bedrijven oprichten, renoveren,...
Controle van water, lucht, bodem,…
- Bestudeer de volgende gegevens over de verschillende industrietakken :
- Geef de belangrijkste tak aan met rood in de tabel ! Chemie en petrochemie!!!
Industrietak
Petroleumraffinaderijen
Chemie en petrochemie
Autoassemblage
Elektriciteitsvoorziening
Andere havenindustrie
Oppervlakte Tewerkstelling Investering x miljoen euro
475,4
3 244
3 149
kapitaal/arbeid in euro
970 840
1895,9
11 609
34 468
2 969 080
199,8
7 718
1 276
165 290
261,2
1 394
2 874
2 061 620
618,6
3 240
941
290 430
5. De tewerkstelling :
- Hoeveel procent neemt de industrie voor haar rekening in de tewerkstelling ?
6. De andere Noordzeehavens van de Hamburg – Le Havre Range.
- Antwerpen maakt deel uit van deze groep havens aan de Noordzee en het Kanaal. Ze strekken zich uit van Le
Havre in Frankrijk tot Hamburg in Duitsland.
Welke Europese haven is duidelijk de sterkste ?
Rotterdam
Welke Belgische zeehaven is de belangrijkste
concurrent van Antwerpen?
Zeebrugge
Industrie 9