100 80 25.642 heupprothesen Geslacht 34% 66% man vrouw 22.932 Goed om te weten: de ­orthopedie heeft een kwaliteitsregister Krijgt u een gewrichtsprothese? Dan kunt u erop vertrouwen dat dit zorgvuldig gebeurt. Alle gegevens over uw gewrichtsprothese en over de ­operatie komen in de Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten, de LROI. Die verzameling van gegevens geeft informatie over de kwaliteit van de implantaten en over de kwaliteit van de operaties. In de registratie staan ook patiëntgegevens; natuurlijk gecodeerd, dus uw privacy is gegarandeerd. Alleen uw ziekenhuis kent uw gegevens. Stel dat een bepaald type gewrichtsprothese ernstige problemen veroorzaakt, dan kan de LROI laten zien welke ziekenhuizen deze prothesen ­hebben geplaatst. De LROI informeert deze ziekenhuizen en elk ziekenhuis neemt contact op met de patiënten die deze prothese hebben. 2010 2011 Heeft u vragen over het registreren of over de LROI? De meeste vragen kan uw behandelend orthopedisch chirurg beantwoorden. Informatie vindt u ook op onderstaande websites: © Voorjaar 2015 Gebroken heup 4% Osteonecrose 3% Dysplasie 2% Door eerdere fracturen 2% 2012 Artrose 2013 87% 3.454 34% 34% 6% 67 70 jaar 60 12% jaar 70 80 Plaatsing heupprothese met of zonder botcement Revisieoperaties 33% Loslating kom 27% Slijtage plastic lager 27% Loslating steel 28% 63% Plaatsing zonder botcement 9% Alleen steel of kom geplaatst met botcement De orthopedisch chirurg stemt de keuze voor plaatsing met of zonder cement af op uw situatie. Posterolateraal (via achterzijde/ zijkant) Direct lateraal (via zijkant) Prothese verschoven (dislocatie) Breuk rond prothese (periprothetische fractuur) 22% 14% NB Bij één patiënt kunnen meerdere redenen voor vervanging gelden. Daarom telt het totaal op tot meer dan 100%. 10% Anterieur (via voorzijde) 11% Infectie 7% 3% Verwijderen prothese zonder vervanging (Girdlestone situatie) Kalkafzetting rondom gewricht (peri-articulaire ossificatie) Registratie van gewrichtsprothesen in de LROI of 22% over de registratie van gewrichtsprothesen De belangrijkste redenen voor een heuprevisie zijn: Benadering bij operatie 61% Patiëntinformatie Als het een revisie betreft (een verwijdering, vervanging of toevoeging van een prothese), dan is er nog een extra formulier. NB Indien u niet wilt dat uw gegevens worden opgenomen in de LROI, dan kunt u dat aangeven bij uw orthopedisch chirurg. In 2013 vonden 3.454 revisieoperaties plaats. Hierbij werd in 24% van de gevallen de gehele heupprothese vervangen. Bij 68% van de operaties was het een gedeeltelijke revisie waarbij een of meerdere onderdelen zijn vervangen: –heupkop – heupsteel – heupkom – plastic lager in de heupkom. gemiddeld vrouw man 14% Tijdens de operatie wordt het LROI-formulier ingevuld: –Patiëntgegevens (gecodeerd) –Patiëntkenmerken (zoals geslacht en leeftijd) –Diagnose –ASA-score (algehele gezondheid patiënt) –Welk gewricht –Welke protheseonderdelen (elk onderdeel heeft een uniek nummer) –Plaatsingsmethode Bij een revisieoperatie worden één of meerdere onderdelen van de heupprothese vervangen, toegevoegd of verwijderd. Leeftijd Plaatsing met botcement Stichting LROI www.lroi.nl www.mijnheupprothese.nl www.mijnknieprothese.nl 0 In 2013 zijn 25.642 totale heupprothesen geplaatst. Zoals u ziet, neemt het aantal geplaatste totale heupprothesen elk jaar toe. Dat komt deels doordat de registratie completer wordt, maar er zijn ook meer operaties. 50 De Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten (LROI) is het kwaliteitsregister van in Nederland geplaatste orthopedische implantaten. De LROI is in 2007 opgezet door de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV). 40 20 Hoe gaat dat registreren? Zo! Reden voor heupprothese 25.642 24.889 23.510 60 7% Anterolateraal (via voorzijde/ zijkant) Er zijn verschillende redenen waarom een orthopedisch chirurg kiest voor een van deze benaderingen. Uw behandelend arts geeft u uitleg. Heupprothesen: sinds 2007 Knieprothesen: sinds 2007 Enkelprothesen: sinds 2014 Schouderprothesen: sinds 2014 Elleboogprothesen: sinds 2014 Polsprothesen: vanaf 2015 Vingerprothesen: vanaf 2015 Bron: LROI-Rapportage 2013 ‘Zicht op Kwaliteit & Veiligheid’. www.lroi.nl Hele of halve knieprothese 35% mannen Alle prothesen geregistreerd voor kwaliteit en veiligheid 24.091 knieprothesen Stel dat blijkt dat een gewrichtsprothese grote problemen geeft. Via de LROI is gegarandeerd dat alle gewrichtsprothesen die in Nederland geplaatst zijn, kunnen worden opgespoord. De LROI informeert de Nederlandse ziekenhuizen en ieder ziekenhuis kan de patiënten met de betreffende gewrichtsprothese informeren. Indien u niet wilt dat uw gecodeerde gegevens worden opgenomen in de LROI, dan kunt u dat aangeven bij uw orthopedisch chirurg. 20.539 2010 2012 2013 38% 32% gemiddeld 17% 68 10% jaar 3% 50 60 70 80 2.215 Halve knieprothese 41% gemiddeld 62 15% jaar 50 60 Revisieoperaties Bij een revisieoperatie worden één of meerdere onderdelen van de knieprothese vervangen, toegevoegd of verwijderd. 32% 10% 2% 70 94% 80 met botcement De onderbeencomponent moet volgens de behandelrichtlijn Totale Knieprothese altijd met botcement worden geplaatst; uw orthopedisch chirurg kan redenen hebben om hiervan af te wijken en stemt de keuze af op uw situatie. Hoe tevreden bent u? Via vragenlijsten meet de orthopedie dat in heel Nederland. Hartelijk dank voor het invullen! Reden voor knieprothese Artrose Deze cijfers laten zien dat bij relatief jonge patiënten vaker een halve knieprothese wordt geplaatst. Bij hen is de kans groter dat slechts een klein deel van het kraakbeen ernstig versleten is. Plaatsing met of zonder botcement Via de voorzijde van de knie, een snede van boven naar beneden. In 2013 zijn 24.091 knieprothesen geplaatst. Bij bijna iedereen (96%) was artrose de reden. Zoals u ziet, neemt het aantal geplaatste totale knieprothesen elk jaar toe. Dat komt deels doordat de registratie completer wordt, maar er zijn ook meer operaties. Leeftijd de patellacomponent Mediale parapatellaire arthrotomie 96% Totale knieprothese vrouwen mannen vrouwen 95% 21.366 2011 58% 42% 65% Bij het plaatsen van een totale knieprothese blijkt bij 20% van de knieën het kraakbeen op de knieschijf versleten te zijn. Dan krijgt de knieschijf ook een prothese-onderdeel. Dat heet: Benadering bij operatie 24.091 23.540 Traceerbaarheid: wat is dat? Halve knieprothese Relatief veel mannen krijgen een halve knieprothese. Mogelijke redenen: 1Een halve knieprothese voldoet soms als slechts een klein deel van het kraakbeen versleten is. Dat is meestal gerelateerd aan O-benen en dat komt vaker voor bij mannen. 2Ernstige slijtage van een klein deel van het kraakbeen kan ook als oorzaak hebben dat (een deel van) de meniscus is verwijderd. Dit is soms nodig als de meniscus is gescheurd en dat gebeurt meestal bij contactsporten, zoals bij voetbal. 3De ervaring heeft geleerd dat de halve knieprothese bij mannen over het algemeen beter bevalt dan bij vrouwen. Mogelijk dat botontkalking daar een rol bij speelt – daar hebben vrouwen meer last van dan mannen. Patellofemorale prothese Halve knieprothese Totale knieprothese De knieprothese vervangt het versleten kniegewricht. Als slechts een klein deel van het kraakbeen versleten is, voldoet soms een halve knieprothese. Een knieprothese bestaat altijd uit een deel voor het bovenbeen en een deel voor het onderbeen. In enkele gevallen heeft artrose vooral het gewrichtsdeel tussen de knieschijf en het dijbeenbot aangetast. Dan kan een patellofemorale prothese voldoende zijn. 1% 8% 91% Geslacht Totale knieprothese Bron: LROIRapportage 2013 ‘Zicht op Kwaliteit & Veiligheid’. www.lroi.nl In 2013 vonden 2.215 revisieoperaties plaats. Hierbij werd in 47% van de gevallen de gehele knieprothese vervangen. Bij 39% van de operaties was het een gedeeltelijke revisie waarbij een of meerdere onderdelen zijn vervangen: – insert (tussenlaag) – onderbeengedeelte – bovenbeengedeelte – patellacomponent (vervangen of bijgeplaatst). De belangrijkste redenen voor een knierevisie zijn: 29% Instabiliteit Loslaten prothesecomponent onderbeen 27 % 26% Pijn aan knieschijf Verkeerde drukverdeling in de knie 18% 17% NB Bij één patiënt kunnen meerdere redenen voor vervanging gelden. Daarom telt het totaal op tot meer dan 100%. Infectie 13% 12% 11% Loslaten prothesecomponent in bovenbeen Slijtage van de insert (tussenlaag) Verergeren artrose