200.000 100.000 50.000 10.000 3.000 2000 1.000 500 1 Kenmerk 3 Het Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen / samenlevingen Les 2: Het Ontstaan der Staten 500 De wieg van de beschaving: Mesopotamië 200.000 100.000 H1:§ 2:p15 50.000 10.000 Babylonische Rijk, 1800 tot 539 VC 3.000 2000 Assyrische Rijk, 2000612 VC 1.000 500 1 500 Sumerische Rijk, 3800 tot 2000 (ca 1800) VC Eufraat 3.000 2000 1.000 500 1 • Restanten van een dergelijke stad noemt men een Tell (stadsheuvel) • Centraal in de stad lag de Ziggurat 10.000 – Een plattelandsgebied gelegen om een versterkte hoofdstad 50.000 • Beschaving ontstond aan de benedenloop van de Eufraat en Tigris • Deze oudste beschaving beïnvloedde Egypte en Harappa sterk • Bestond uit vele kleine stadstaatjes 200.000 100.000 Sumerië ofwel het begin der beschaving 500 500 1 500 • graan e.d. 1.000 – huizen van de burgers – huizen van de ambachtslieden – de opslagplaatsen 2000 • Om de Ziggurat stonden 3.000 zetel van het bestuur verblijf van de priesters school Kazerne 10.000 – – – – 50.000 • tempel-paleis als centrum • De trap verbond de wereld van de goden met die van de mensen • De Ziggurat diende ook als 200.000 100.000 De Ziggurat Ziggurat en de stad The Ziggurat of Ur Babylon 6e eeuw VC 2000 1.000 500 1 • Vanaf midden 13e eeuw VC stond het hele gebied onder bestuur van de Assyriërs 3.000 • Ca. 1750 veroverde Hammoerabi – koning van de Babyloniërs – Mesopotamië en maakte daarmee een einde aan de politieke heerschappij van de Sumeriërs, maar niet aan hun cultuur (culturele erfgoed) – Want, zowel de Babyloniërs als de Assyriërs waren sterk door de Sumerische cultuur gevormd 10.000 • Ca. 2000 VC veroverde de Sumeriërs opnieuw het gebied en haar cultuur verspreidde zich over het gehele gebied 50.000 • De stadstaten betwistten elkaars grondgebied – Ca. 2300 VC veroverde Sargon de Oude heel Mesopotamië, West-Perzië, een deel van Syrië en Klein-Azië • Geboorte van de eerste staat 200.000 100.000 Ontstaan der Staten 500 Assyrische Rijk, 1810 v.Chr. Gevolgen ontstaan der staten voor onderworpen stadstaatjes/gebieden Wat maakt een gebied tot een staat? • Economisch – – – – • Landbouw blijft hetzelfde Wel schattingen/belasting opgelegd Handel tussen gebieden kon verbeteren Meer rust in een gebied hetgeen de economie bevorderd Sociaal – De inwoners van de stadstaat wordt onderworpen aan een (nieuwe) koning • Cultureel – Culturele beïnvloeding van onderworpen én aangrenzende gebieden • Materiële cultuur, maar bijvoorbeeld ook religie – Het schrift wordt verspreid • Bestuurlijk – Politieke macht komt elders te liggen – Stad(staat) wordt bestuurt door een gouverneur – Introductie (nieuw) ambtelijk systeem • Orde en rust Inkomsten Acceptatie van gezag Ontwikkeling van het schrift was dus eerder noodzaak dan een culturele noviteit (ca. 3000 VC)! nu kon men • – Hierdoor Bereikte de heerser zijn doel Maar werd ook de handel bevorderd En cultuur gemakkelijker verspreid En geschiedenis geschreven! 500 • • • • 1.000 • Regels en wetten vastleggen en verspreiden (Hammoerabi, zie activiteitenboek) Belastingen en betalingen vastleggen 2000 – 3.000 1. 2. 3. 10.000 Bestuurders van grote gebieden hebben behoefte aan een aantal zaken 50.000 • 200.000 100.000 Ontwikkeling van het schrift én wetgeving 1 500 Spijkerschrift Een voorbeeld van de ontwikkeling Ossekop Ossekop gekanteld Babylonisch Assirisch Herkomst: Telloh, in het huidige zuidoost Irak datering: 2050 v C 3.000 2000 1.000 500 • In ongeveer 800 VC namen de Grieken dit alfabet over en maakte het er voor ons bekende alfabet van 10.000 – Zo’n 1400 VC, in Ugarit – Het zag er uit als spijkerschrift, maar was gebaseerd op klanken – Ook in eerste instantie voor handel en wetgeving 50.000 • Eerste alfabet was ontwikkeld door de Feniciërs 200.000 100.000 Ontstaan van het schrift naar klanken: het eerste alfabet 1 500