Europese asielcrisis Persconferentie N-VA delegatie Europees parlement 7 september 2015 TIEN EUROREALISTISCHE MAATREGELEN VOOR DE ASIELCRISIS: VERANTWOORDELIJKE LIDSTATEN IN EEN VERANTWOORDELIJKE EU Inhoud Inleiding ................................................................................................................. 2 Algemeen kader ........................................................................................................ 2 Europese grenzen ................................................................................................. 3 Grenzen aan wat de EU kan doen ................................................................................ 3 N-VA standpunt mbt EU Commissievoorstel tot spreiding ...................................................... 3 Europese grenzen ...................................................................................................... 4 1. Asielzoekers overtuigen de gevaarlijke overtocht niet te maken ................................................ 4 2. Andere regio's in de wereld tot meer substantiële inspanningen bewegen ..................................... 4 3. Een harde aanpak van mensensmokkelaars faciliteren ......................................................... 4 4. Hotspots oprichten in Italië, Griekenland en Hongarije .......................................................... 5 5. Een versnelde en efficiënte terugkeer van economische migranten die niet in aanmerking komen voor asiel 5 6. Met onmiddellijke ingang push-backs op zee naar Turkije organiseren ......................................... 6 Grenzen aan wat de EU kan doen .................................................................................... 6 7. Een effectieve toepassing van de Dublinregels afdwingen ...................................................... 6 8. Systeem van verplichte spreiding van asielzoekers over alle lidstaten invoeren ............................... 6 9. Wettelijke basis voor tijdelijke interne grenscontroles verbreden ............................................... 7 10. De Europese sociale regelgeving aanpassen .................................................................. 7 1 Europese asielcrisis Persconferentie N-VA delegatie Europees parlement 7 september 2015 Inleiding Wereldwijd zijn er zestig miljoen mensen op de vlucht. De grootste vluchtelingenstroom sinds de Tweede Wereldoorlog. In de eerste zeven maanden van 2015 werden reeds 565.000 asielaanvragen genoteerd in de EU. Daarmee evenaren we nu reeds het totaal aantal aanvragen dat tijdens het volledige jaar 2014 werd ingediend. Dit verhaal kent alleen maar verliezers. De asielzoekers laten hun leven achter voor een onbekende toekomst, als ze die al hebben. Tot en met augustus 2015 lieten naar schatting 2.500 mensen het leven bij de oversteek via de Middellandse Zee. Onvoorstelbaar en absoluut onaanvaardbaar. En ook Europa staat aan de kant van de verliezers. Europa worstelt met deze ongeziene uitdaging, waarvoor geen makkelijke oplossingen bestaan. De toestroom van asielzoekers vormt een grote uitdaging voor ons sociaal weefsel en onze sociale welvaartsstaat. Uit de herkomst en motieven van de betrokkenen blijkt dat er ook sprake is van een groot aantal economische migranten Iedereen beseft dat een écht antwoord op de vluchtelingencrisis niet ligt in het louter opvangen van vluchtelingen. Enkel een structurele, allesomvattende oplossing kan een duurzame verandering brengen. Hoe krijgen we een degelijke regering in Libië? Welk antwoord bieden we aan de problemen in Syrië? Hoe pakken we de criminele mensensmokkelaars en de beulen van IS aan? Maar we beseffen allen ook dat deze structurele oplossing helaas tijd en veel moeite zal vergen. We mogen ons dan ook niet verschuilen achter deze ultieme pacificatie. Onmiddellijke maatregelen dringen zich op. Vandaag stelt onze Europese N-VA-delegatie dan ook tien concrete maatregelen voor, die vertrekken vanuit onze eurorealistische visie. Ook in dit dossier is er nood aan verantwoordelijke lidstaten in een verantwoordelijke EU. Algemeen kader Enkele zogenaamde hotspots installeren aan de Europese grenzen en 40.000 tot 160.000 asielzoekers spreiden. De oplossing tot het complexe asieldebat lijkt zich steeds meer tot deze twee elementen te beperken. Wie meent dat deze maatregelen alleen zaligmakend zijn, dwaalt. De asielcijfers blijven stijgen. Verschillende Europese lidstaten nemen hun morele en humanitaire verantwoordelijkheid op en bieden veel vluchtelingen bescherming en opvang. Helaas, verschillende landen die vragen om Europese sociaaleconomische solidariteit, blijven aan de kant staan wanneer om een eerlijke asielsolidariteit wordt gevraagd binnen de EU. Elke oplossing van de asielcrisis zal een eerlijke spreiding van asielzoekers over alle lidstaten vereisen. Maar die spreiding zal niet volstaan. Meer nog, de vraag tot spreiding zou slechts de laatste schakel van de oplossing moeten zijn. We zullen allen tot het besef moeten komen dat dit een complex verhaal van grenzen is. Naast de fysieke Europese grenzen, zijn ook de opvang- en integratiemogelijkheden van de EU en haar lidstaten begrensd. 2 Europese asielcrisis Persconferentie N-VA delegatie Europees parlement 7 september 2015 a) Europese grenzen Massaal veel mensen moeten hun land ontvluchten omwille van vrees voor oorlog en geweld. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk van hen veilig en in de best mogelijke omstandigheden worden opgevangen? Dat zou de centrale vraag moeten zijn van elk structureel vluchtelingenbeleid. En dus niet: Hoe kunnen we zoveel mogelijk mensen in Europa opvangen? Cruciaal voor elk asiel- en migratiebeleid is een degelijk grenzenbeleid. Dit houdt niet enkel in dat een correct grenzenbeleid en een effectief terugkeerbeleid moeten worden gevoerd, maar ook dat de EU een morele plicht heeft om bijstand te verlenen om veilige opvang in derde landen mogelijk te maken. Zodat minder mensen de levensgevaarlijke oversteek maken. b) Grenzen aan wat de EU kan doen Een sterke sociale welvaartsstaat dient per definitie samen te gaan met een selectief toegangsbeleid. Een opendeurpolitiek zal onvermijdelijk een impact hebben op de sociale welvaartsstaat. Niet iedereen zal dus in Europa kunnen worden opgevangen. Net daarom is het onethisch dat de EU en haar lidstaten onrealistische verwachtingen scheppen die ze niet kunnen waarmaken. Het is gewoon fout om met de voeten van mensen te spelen, meer nog wanneer het vluchtelingen betreft. Tegelijk moeten we stappen kunnen zetten om mensen die deel zullen uitmaken van onze samenleving te versterken, zodat zij ook onze samenleving kunnen versterken. Inburgeren, activeren, bijdragen, zijn dan ook centrale vereisten. Daarin moet de EU ten dienste staan van de lidstaten. Europese regelgeving blijkt echter al te vaak een remmende factor. c) N-VA standpunt mbt EU Commissievoorstel tot spreiding Zal de N-VA delegatie in het Europees Parlement het commissievoorstel tot spreiding goedkeuren? Net als in het verleden zullen wij elk concreet voorstel grondig bestuderen en steunen wanneer tegelijk en met evenveel ambitie: - maatregelen worden genomen voor een correct grenzenbeleid; en - de mogelijkheid wordt geboden aan lidstaten om een kordaat inburgerings-, activerings- en participatiebeleid te kunnen voeren; en - tenslotte als sluitstuk gekozen wordt voor een eerlijk spreidingsplan waarin elke lidstaat zijn evenredig deel doet, rekening houdend met o.a. de grootte van het land, historische migratiestromen en reeds verwerkte asielaanvragen. De herverdelingsparameters die in het verleden circuleerden voldeden niet aan deze voorwaarde. Niet elk spreidingsvoorstel is voor de N-VA een correct spreidingsvoorstel. In afwachting van een structurele oplossing die rust en veiligheid biedt in de conflictgebieden, is er dringend nood aan dergelijke directe maatregelen. Zolang deze maatregelen uitblijven zal de N-VAdelegatie in het Europees Parlement geen steun verlenen aan elk dossier dat financiële hulp verleent aan EU-lidstaten die weigeren hun verantwoordelijkheid op te nemen in deze historische migratiecrisis. Voor wat, hoort wat. De N-VA ziet een streng, maar eerlijk migratie- en asielbeleid als enige juiste optie. 3 Europese asielcrisis Persconferentie N-VA delegatie Europees parlement 7 september 2015 Europese grenzen 1. Asielzoekers overtuigen de gevaarlijke overtocht niet te maken Europa moet een ambitieuze bijdrage leveren om de levensomstandigheden in de vluchtelingenkampen en de naburige noodlijdende steden te verbeteren. Dit door middel van extra humanitaire hulp aan de buurlanden van Syrië en bijkomende financiële steun aan de VNvluchtelingenorganisatie UNHCR. Bovendien moet Europa bij de lokale regeringen in derde landen aandringen om arbeidskaarten uit te reiken en de betrokkenen er een directe toekomst te bieden. Een hogere levenskwaliteit mét perspectieven moet gelukszoekers de moed helpen ontnemen voor een gevaarlijke oversteek. Ontradingscentra in belangrijke transitlanden voor economische migranten (bv. Niger) kunnen bovendien informatie en een vrijwillige terugkeer aanbieden. Het is belangrijk dat gelukszoekers, voordat ze de gevaarlijke overtocht maken, weten dat ze sowieso niet aan de voorwaarden voldoen om als vluchteling erkend te worden en bijgevolg geen legaal verblijf in Europa zullen krijgen. 2. Andere regio's in de wereld tot meer substantiële inspanningen bewegen Europa – met België als een van de koplopers - doet veel, terwijl vele anderen hun rug keren. Voornamelijk de rijke Golfstaten, nochtans grenzend aan de oorlogszones, nemen nauwelijks een handvol mensen op. Hun beleid lijkt de betrokken conflicten soms zelfs in de hand te werken. 3. Een harde aanpak van mensensmokkelaars faciliteren Libië heeft dringend nood aan een regering van nationale eenheid die de mensensmokkelaars opjaagt en opsluit. Criminelen die duizenden de dood in jagen, verdienen een harde aanpak. Daarom blijven we de inspanningen van de VN-gezant en de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie, Federica Mogherini, voor de vorming van een eenheidsregering steunen. Libië moet tevens de heropgestarte bewaking van zijn eigen kustlijn verderzetten. Ondertussen moet Europa elke mogelijkheid onderzoeken en aangrijpen om onmiddellijk een militaire missie op poten te zetten. Mensensmokkelaars begaan zware schendingen van de mensenrechten, het is dan ook onze morele plicht een dergelijke humanitaire interventie op te zetten. Deze militaire interventie op zee moet boten die voor mensensmokkel worden gebruikt tot zinken brengen, voor vertrek in Libische wateren. Ten slotte moet Europa de Golfstaten onder druk zetten om hun bancaire systeem te hervormen. Net als in de EU reeds is voorzien, moeten financiële transacties naar Syrië en Irak ook daar als verdacht worden bestempeld en opgevolgd. 4 Europese asielcrisis Persconferentie N-VA delegatie Europees parlement 7 september 2015 4. Hotspots oprichten in Italië, Griekenland en Hongarije In landen met een enorme toestroom van asielzoekers dienen zogenaamde hotspots te worden opgericht. Deze gesloten registratiecentra screenen alle asielzoekers die de EU via die plaats willen binnenkomen. Economische migranten die duidelijk niet in aanmerking komen voor asiel dienen terug te keren. Asielzoekers die wellicht in aanmerking komen voor een statuut als vluchteling worden in het spreidingssysteem opgenomen. Bij spreiding verzekert het bestemmingsland de behandeling van de asielaanvraag. Wie Europa binnenkomt via een land met een hotspot, moet zich in die hotspot aanmelden. Doen ze dit niet, dan zullen ze later naar dat betrokken land worden teruggestuurd om de procedure correct te doorlopen. België zal dus geen enkele aanvraag meer dienen te verwerken van asielzoekers die via Italië, Griekenland of Hongarije naar ons land komen zonder zich te hebben aangemeld in de relevante Italiaans, Griekse of Hongaarse hotspot. Enkel zo kan een eerlijke spreiding worden gegarandeerd. Asielzoekers die via landen zonder hotspots Europa binnenkomen, vallen onder de bestaande Dublinregels. Deze regels bepalen dat het eerste EU-land van aankomst moet zorgen voor de opvang van de asielzoeker en de verwerking van zijn aanvraag. De Europese Commissie dient een lijst van veilige landen op te stellen om dit hele proces te vergemakkelijken. Essentieel is dat ook wie zijn asielaanvraag afgewezen zag, hoe dan ook in een veilig derde land terechtkomt. 5. Een versnelde en efficiënte terugkeer van economische migranten die niet in aanmerking komen voor asiel Echte asielzoekers die op de vlucht zijn voor gewapende conflicten en die volgens de Conventie van Genève recht hebben op bescherming, moeten toegang hebben tot een efficiënte en snelle asielprocedure. Oneigenlijke asielaanvragen maken dit onmogelijk en moeten dan ook worden bestreden. De betrokken economische migranten zullen in gesloten centra aan de grens dienen te verblijven. Nadien brengt de betrokken lidstaat en/of Frontex hen terug. Hiervoor moet de EU het mandaat van Frontex aanpassen en haar budget uitbreiden. Zo kan Frontex deze operaties autonoom voltooien en ze niet langer enkel coördineren. In het geplande budget voor 2016 zal Frontex € 15 miljoen besteden aan terugkeeroperaties op een totaal budget van € 172 miljoen (in 2015 was dit ongeveer €9 miljoen op €142 miljoen). Dat is amper 8,7% en dus veel te weinig voor een organisatie die de grenzen van de EU moet bewaken. Cruciaal is daarbij dat de Europese Commissie volop inzet op het afsluiten van de nodige terugnameakkoorden. Ook met landen als Marokko en Algerije. Als het land van herkomst hieraan niet wil meewerken, dan kan dit een opschorting van de ontwikkelingssamenwerking met dat land betekenen. Ook bij het afsluiten van handelsakkoorden moet de Commissie het afsluiten van terugnameakkoorden als voorwaarde stellen. 5 Europese asielcrisis Persconferentie N-VA delegatie Europees parlement 7 september 2015 6. Met onmiddellijke ingang push-backs op zee naar Turkije organiseren De Europese Commissie neemt maatregelen zodat asielzoekers die vanuit Turkije over de Oostelijke Middellandse Zee de EU via Griekenland willen binnenkomen, teruggedrongen worden naar Turkije. Grenzen aan wat de EU kan doen 7. Een effectieve toepassing van de Dublinregels afdwingen De Dublinregelgeving blijft het basisprincipe. Als enige uitzondering hierop geldt de verplichte spreiding vanuit de hotspots. De Commissie dient te verzekeren dat deze Dublinregelgeving door en voor alle lidstaten effectief wordt toegepast. Daarom moeten waar nodig inbreukprocedures tegen onwillige lidstaten worden opgestart. Om een effectieve tenuitvoerlegging te garanderen en daarbij ook solidariteit met de betrokken EUlidstaten te organiseren, werd een systeem uitgewerkt waarbij zij een beroep kunnen doen op Europese noodfondsen en budgetten, waaronder het Asiel, Migratie en Integratiefonds (AMIF) en het Interne Veiligheidsfonds (ISF). Ook bijvoorbeeld Griekenland moet de Dublinregels dus kunnen toepassen , gezien voor hen onlangs nog een enveloppe van 474 miljoen euro beschikbaar werd gemaakt in fondsen (lopende tot 2020) en nog eens € 2,74 miljoen in noodfondsen. Zo kunnen asielzoekers die worden teruggestuurd naar het eerste Europese land van aankomst een humane opvang krijgen. Europa moet echter middelen binnen haar budget verschuiven om deze fondsen verder uit te bouwen. In het bijzonder om die lidstaten te kunnen ondersteunen die vandaag een onevenredig hoog aantal asielzoekers opvangen, zoals België. De Europese Commissie bevestigde zelf dat de vandaag voorziene middelen ontoereikend zijn om aan de budgetaanvragen van de lidstaten te voldoen. Een herallocatie binnen het Europese budget dringt zich dan ook op. De betrokken landen aan de buitengrenzen kunnen voor de effectieve toepassing van de Dublinregels bovendien ook een beroep doen op operationele steun van EU-agentschappen, zoals EASO die ondersteuning biedt bij de registratie van asielzoekers, en de hulp van andere EU-lidstaten onder het civiele beschermingsmechanisme. Dit mechanisme activeert het verschaffen van materiële hulp door andere EU-lidstaten, zoals bvb. tenten voor opvang. Wat opvalt is dat Griekenland zelfs nog geen aanvraag hiervoor heeft ingediend. 8. Systeem van verplichte spreiding van asielzoekers over alle lidstaten invoeren Op basis van dit systeem zal Europa de asielzoekers vanuit de hotspots verdelen over de lidstaten. Idealiter participeren ook landen die nauwe relaties met de EU onderhouden (zoals Noorwegen en Ijsland). Deze spreiding gebeurt volgens een eerlijke verdeelsleutel, waarbij rekening wordt gehouden met o.a. de grootte van een land, historische migratiestromen, het aantal vluchtelingen per duizend inwoners die er reeds langs eigen buitengrenzen zijn aangekomen, …. 6 Europese asielcrisis Persconferentie N-VA delegatie Europees parlement 7 september 2015 Er komt een clausule in het spreidingsplan die de schorsing van die spreiding vanuit de hotspots mogelijk maakt, wanneer de landen aan de buitengrenzen van de EU hun asielverplichtingen niet nakomen. Dat gaat onder meer over de registratie en kwalitatieve opvang van iedereen die de EU binnenkomt. 9. Wettelijke basis voor tijdelijke interne grenscontroles verbreden Het Schengenverdrag laat nu tijdelijk grenstoezicht voor voorzienbare gevallen toe onder volgende voorwaarden: - Ernstige bedreiging voor de openbare orde of de binnenlandse veiligheid; - Proportionaliteit: grenstoezicht moet beperkt blijven tot hetgeen strikt noodzakelijk is om op de bedreiging te reageren; - Enkel te gebruiken als uiterste middel; - Bij het herinvoeren van controles moet de E.U.-lidstaat o.a. rekening houden met de verwachte gevolgen van de bedreigingen voor de openbare orde of veiligheid. Om elke discussie uit te sluiten moet een ‘onevenredige instroom’ als bijkomende grond worden ingevoegd. Zo zullen de grenzen kunnen worden gecontroleerd wanneer bepaalde lidstaten hun solidariteitsverplichtingen die kaderen binnen de hotspots of de Dublinregelgeving niet nakomen. Hierbij is het niet de bedoeling om met de controles de echte vluchtelingen de mogelijkheid te ontnemen dat ze hun asielaanvraag kunnen afhandelen volgens de correcte procedure. Integendeel, de identificatie en terugkeer van economische migranten zal ruimte bieden aan echte vluchtelingen die recht hebben op een efficiënte procedure en bescherming. Dit alles zal ook bijdragen tot bijkomende druk op de landen die vandaag onvoldoende asielsolidariteit betonen. 10. De Europese sociale regelgeving aanpassen De Kwalificatierichtlijn, die vanaf de eerste dag dezelfde sociale rechten toekent aan erkende vluchtelingen als aan eigen onderdanen, is niet langer houdbaar. Met respect voor de Conventie van Genève moet Europa ruimte bieden voor maatwerk op nationaal niveau. De EU moet daarbij ten dienste staan van de lidstaten die een beleid van inburgering, activering en participatie willen voeren. En dus mag de Europese regelgeving daarbij geen remmende factor zijn. 7