Natuurwetenschappen - Straling, schadelijk of onontbeerlijk

2. Hoe zuur is azijn?
2.1
Wat is azijn?
Tot welke stofklasse behoort azijnzuur?
CH3 C OOH
of
CH3 C O H
O
Kleur de functionele groep rood
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
2.2
De zure eigenschap van azijn
2.2.1
De chemische betekenis van zuur en base
sterk
zwak
zuur
1
______________________________________________
zwak
sterk
neutraal
basisch
____________________________________________
7
14
Hoe lager de pH-waarde = hoe hoger de zuurgraad, hoe zuurder de oplossing.
Waarneming zuur of basisch?
zintuiglijk
Indicator
indicatoren
kleur in zuur midden
kleur in basisch midden
rood
blauw
fenolftaleïne
kleurloos
paarsrood
methyloranje
rood
oranje
broomthymolblauw
geel
blauw
Lakmoes
pH-waarde meten met universeel pH-papier of met een pH-meter
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
2.2.2
Zuren en basen in een meer uitgebreide betekenis
Wat is een karakteristieke eigenschap van een zuur?
Het afsplitsen van H+-deeltjes in water.
Ionisatievergelijking van maagzuur HCl
HCl  H1+ + Cl1 Zuur = protondonor = een deeltje dat een of meer protonen afgeeft
Base = protonacceptor = een deeltje dat een of meer protonen opneemt
Zuur:
HZ  H1+ + Z1zuur
Base:
Z1- + H1+  HZ
base
Natuurwetenschappen
base
zuur
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
Schrijf de bijbehorende ionisatievergelijking voor azijnzuur en duid het zuur en de base aan
CH3COOH  H1+ + CH3COO1-.
CH3COOH is het zuur en CH3COO1- de base.
Waarom bezit azijnzuur eigenschappen van een zuur ?
Omdat het een protondonor is.
De H1+ -ionen vormen met water H3O1+-ionen:
H2O + H1+  H3O1+
Z1-
Een base bij water een H1+-ion en vormt OH1--ionen:
+ H2O  HZ + OH1-
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
2.2.3
Het verband tussen de zuurgraad en de concentratie aan H3O+-ionen
zuiver water
H2O + H2O
Zuurgraad
 H3O1+ + OH1-
pH = - log H3O1+
H3O1+ = OH1- = 10-7 mol/l
 pH = - log 10-7 = 7
 neutraal midden
H3O1+  10-7 mol/l
 pH  7
 zuur midden
H3O1+  10-7 mol/l
 pH  7
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
 basisch midden
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
2.2.4
Zijn alle zuren even sterk?
HCl-oplossing (1mol/liter) en CH3COOH-oplossing (1mol/liter)
Gelijke hoeveelheden NaHCO3 in twee colaflessen
Besluit! HCl is het sterkste zuur
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
2.2.5
Wat gebeurt er als zuur en antizuur samen komen?
Welk type reactie ondergaat een zuur in aanwezigheid van een antizuur base?
Neutralisatiereactie
Beschrijf bondig hoe de hoeveelheid H1+-deeltjes (H3O1+-deeltjes) en OH1-deeltjes verandert tijdens de reactie van een zuur met een base
Zie dynamische transparant Lic. Mieke Boesmans
Stel azijnzuur voor door HAc en schrijf dan de reactievergelijking van de
reactie met de base NaOH
HAc + NaOH  NaAc + HOH = H2O
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
2.3 Het azijnzuurgehalte bepalen
Titratie
Bij een zure oplossing met onbekende concentratie voeg
je een base-oplossing toe met gekende concentratie tot
het neutralisatiepunt is bereikt.
Noteer hoeveel milliliter van de base-oplossing nodig is.
Animatie
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
1. Doe met behulp van een
meetspuitje 1 ml azijn in een
erlenmeyer en voeg 10 ml water toe.
3. Neem een zuiver meetspuitje.
Vul het met NaOH-oplossing
0,10 mol/l en lees het
beginvolume af. ............... ml.
2. Voeg een paar druppels
fenolftaleïne-indicator toe.
4. Spuit een kleine hoeveelheid
NaOH-oplossing bij de
verdunde azijn.
Eenvoudige titratie
5. Kwispel de erlenmeyer
om alles goed te mengen.
Natuurwetenschappen
6. Als de oplossing nog geen kleur
heeft, herhaal dan 4 en 5 totdat er
wel een fuchsia kleur zichtbaar
wordt.
8. Lees het eindvolume in de
7. Stop de toevoeging van
injectiespuit af. ............ ml. Het
NaOH-oplossing als er een
toegevoegde volume NaOHblijvende fuchsia kleur ontstaat. oplossing is dus: ................. ml.
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
Berekening van het azijnzuurgehalte
Bij het equivalentiepunt (neutralisatiepunt) geldt:
0,1 mol
0,1 mol
Meetwaarde
n = 1,2 mol
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
1,2 mol
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen
Berekening van het azijnzuurgehalte (vervolg)
Molaire concentratie omrekenen naar massaconcentratie
Natuurwetenschappen
Gezondheid en voeding
Tom Mortier
Ursulinen Mechelen