Irritatie van de groeischijf

Sportmedisch
Irritatie van de
groeischijf (apofyse)
Vooral jonge sporters kunnen er last van hebben: apofysitis. Een apofysitis is een irritatie van de groeischijf (apofyse). Op de plek van de
groeischijven groeien de botten. Bij snelle groei is deze kraakbeenachtige verbinding tussen de twee botstukken kwetsbaar en kan deze
geïrriteerd raken.
Tekst: Irene Hendriks, sportarts
CWZSanasport, www.sanasport.nl
Er zijn verschillende theorieën voor
het ontstaan van een apofysitis, zoals
toegenomen mechanische belasting
tijdens de groei. Een andere theorie
is dat, als botten sneller groeien dan
spieren en pezen, er meer trekkracht
is van de pezen aan de botkern.
Wetenschappelijke consensus over
de ontstaanswijze is er niet. Wel is
duidelijk dat apofysitis vaker voorkomt bij jongeren die aan sport doen
met veel spring-, hurk- en sprintactiviteiten en bij overgewicht. Meestal
zijn de klachten het ergst bij het begin van de groeispurt.
Bult
Zowel op de hak als op het tuberositas tibiae ontstaat meestal een “bult”.
Hoewel deze benige zwelling blijft,
gaat de apofysitis in principe na verloop van tijd over. De duur kan variëren van enkele maanden tot jaren.
Vaak wordt geadviseerd om een
periode weinig aan sport te doen
en na het sporten te koelen met ijs.
Het is belangrijk de pijngrens niet te
overschrijden. Pijn belemmert het
herstel. Het is voor jonge, ambitieuze
sporters vaak moeilijk te verkroppen
dat ze rust moeten nemen. Maar
als ze de pijn negeren kunnen de
klachten langer duren.
Bij twijfel over de diagnose of indien
zekerheid gewenst is voorafgaand
aan een periode van relatieve rust,
kan een sportarts onderzoeken of er
inderdaad sprake is van een apofysitis. Bij de knie kan er bijvoorbeeld
ook sprake zijn van een patellofemoraal pijnsyndroom, (stress)fracturen van de patella, infrapatellaire
bursitis of een tendinopathie van de
patellapees.
Spierlengte
Osgood Schlatter
De meest bekende plek, waar apofysitis ook het meest voorkomt, is
bij de aanhechting van de patellapees op het tuberositas tibiae:
Osgood Schlatter. Bij Sinding Larsen
Johansson is er sprake van een distale patella apofysitis en is de aanhechting van de patellapees op de patella
aangedaan. Beide aandoeningen komen het meest voor bij kinderen tussen de 10 en 15 jaar en dan meestal
bij jongens.
Als de irritatie ter plaatse van het
hielbeen bij de aanhechting van de
achillespees zit, spreken we van de
ziekte van Sever. Dit komt meestal
voor bij jongeren tussen de 8 en 13
jaar, ook weer vaker bij jongens dan
bij meisjes.
Naast minder belasten is er een
aantal mogelijkheden om de
klachten (sneller) te verminderen.
Het is van belang de lengte van
de m.quadriceps, de hamstrings
en de kuitspieren te bepalen.
Niet zelden zijn deze verkort
en worden de klachten minder
bij intensieve rekoefeningen of
detoniserende massages. Die
rekoefeningen mogen geen pijn
doen.
Stabiliteitsoefeningen, inlegzolen en patellabandjes kunnen
in individuele gevallen zinvol
zijn. Bij de ziekte van Sever is
het van belang dat de schoen
goed past om de hak en dat
er ter plaatse geen wrijving
plaatsvindt.
november 2013 | Sportmassage 19