Hoge dosis vitamine B6

DOOR: GERT E. SCHUITEMAKER
Hoge dosis vitamine B6
Stand van wetenschap
Lareb waarschuwt voor neurologische klachten
Het Nederlandse Bijwerkingen Centrum Lareb maakte in december 2013 melding
van enkele gevallen van zenuwschade die ontstaan zijn na het gebruik van vitamine
B6-supplementen. Volgens Lareb is al langer bekend dat hoge doseringen vitamine
B6 kunnen leiden tot neuropathie en sensibiliteitsstoornissen die zich uiten als een
doof gevoel, tintelingen of pijn in handen en/of voeten.
Lareb is een onafhankelijk instituut dat bijwerkingen
van medicijnen, vaccinaties en dus ook voedingssupplementen verzamelt. Jaarlijks komen er zo’n 10 000
meldingen binnen. Elke melding wordt geregistreerd
in een databank. De meldingen komen van zowel
zorgverleners als rechtstreeks van patiënten. Voor vitamine B6 rapporteerde Lareb december verleden jaar
zeven meldingen.1 De rapportage van het Lareb is
reden om na te gaan wat de stand van wetenschap is
betreffende de neurotoxiciteit van vitamine B6.
Europese gezondheidsautoriteiten
De European Food Safety Authority (EFSA) publiceerde nog in 2011 een rapport met daarin de laatste gegevens over het toxicologische profiel van vitamine B6.2
Vooral werd teruggegrepen op het rapport van de
Scientific Committee on Food (SCF, voorloper van de
28
ORTHO 1-2014
www.ortho.nl
EFSA) dat in 20003 en nog eens in 20064 werd gepubliceerd met daarin de aanbevelingen voor de Tolerable
Upper Intake Levels (UL’s) van voedingsstoffen. De
UL is de maximale dagelijkse inname waarbij de kans
op bijwerkingen minimaal is. Op basis hiervan werd
de Europese UL van vitamine B6 voor volwassenen op
25 mg per dag gesteld (zie tabel 1). Voorts werd in de
rapporten gemeld dat bij een dosis van 500 mg per dag
of meer zich ernstige bijwerkingen hadden voorgedaan.
Bij een dosis vanaf 100 mg bleek een verhoogd risico
van neurologische symptomen waaronder neuropathie,
mits deze dosis gedurende langere tijd wordt ingenomen. Neurotoxiciteit werd niet waargenomen bij een
dosis van 100 mg per dag of lager gedurende enkele
maanden. Uit de EFSA-rapporten blijkt dat na staken
van de hoge doses vitamine B6 de symptomen langzamerhand weer verdwijnen. Verder konden geen doelgroepen onderscheiden worden die eerder kans hadden
op bijwerkingen van een hoge dosis vitamine B6. Wel
blijkt uit studies dat de plasmaconcentratie van de
vitamine afneemt met het ouder worden. Daarnaast
blijkt de vitamine B6-spiegel sterker te dalen bij personen met een hoge eiwitinname. In 2008 berichtte de
EFSA in een apart rapport dat de actieve vorm van vitamine B6, het pyridoxal-5-fosfaat, de neurotoxische
symptomen van vitamine B6 niet liet zien, zelfs niet na
injectie van maximaal toegelaten doses.5
Amerikaanse gezondheidsautoriteiten
In de Verenigde Staten is de Office of Dietary Supplements (ODS) bij de National Health Institutes ondergebracht. Zo behoort de ODS tot het departement van
volksgezondheid van de Amerikaanse overheid.6
De ODS heeft als missie de kennis over voedingssupplementen te versterken door het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek en door middel van voorlichting
aan de bevolking. De ODS baseert zijn ‘safe upper
limit’ (UL) op die van de Food and Nutrition Board
(FNB) dat onderdeel is van het Institute of Medicine
(IOM), de organisatie die ook de Amerikaanse RDA’s
(Recommended Dietary Allowances) vaststelt. De FNB
is onder andere belast met de veiligheid van voedingssupplementen.
Op de website van de ODS vinden we ‘fact sheets’ in
twee versies: ‘QuickFacts en ‘Fact Sheets for Health
Professionals’7 waaronder een fact sheet voor vitamine
www.ortho.nl
Leeftijd
Tolerable Upper Intake Level
(UL; mg/dag)
1 - 3 jaar
5 mg
4 - 6 jaar
7 mg
7 - 10 jaar
10 mg
11 - 14 jaar
15 mg
15 - 17 jaar
20 mg
Volwassenen
25 mg
Tabel 1. De ‘Tolerable Upper Intake Level’
(UL) van vitamine B6 in de EU (2006).
Leeftijd
Man vrouwZwangerschap
borstvoeding
Tot 6 maanden
Niet vast
Niet vast
te stellen
te stellen
7 tot 12 maanden
Niet vast
Niet vast
te stellen
te stellen
1 tot 3 jaar
30 mg
30 mg
4 tot 8 jaar
40 mg
40 mg
9 tot 13 jaar
60 mg
60 mg
14 tot 18 jaar
80 mg
80 mg
80 mg
19 jaar of ouder
100 mg
100 mg
100 mg
Tabel 2. De ‘safe upper limit’ (UL) van vitamine B6 per dag,
zoals vastgesteld in de Verenigde Staten door de FNB (2008).
ORTHO 1-2014
29
B6. Onder het hoofdje ‘Health Risks from Excessive
Vitamin B6 ‘ wordt vermeld dat langdurig gebruik - 12
tot 40 maanden - van vitamine B6 in een orale dosis
van 1000 tot 6000 mg per dag tot ernstige bijwerkingen
leidde waaronder progressieve, sensorische neuropathie
met als symptoom coördinatiestoornissen (ataxie). De
ernst van de symptomen blijkt dosisafhankelijk. Na
staken van suppletie verdwenen over het algemeen de
symptomen.
Er waren ook meldingen van neuropathie bij een lagere
dosis van 500 mg per dag, maar studies met daarin een
gemiddelde dagdosis van 200 mg gedurende vijf jaar
lieten verder geen bijwerkingen zien. De FNB halveerde
deze dosis en stelde daarmee de UL op 100 mg per
dag (zie tabel 2). Voor kinderen en jongvolwassenen
werd deze dosis (op geleide van lichaamsgewicht) naar
beneden bijgesteld.
2. EFSA Panel on Additives and Products or Substances used in Animal Feed (FEEDAP). Scientific Opinion on the safety and efficacy of vitamin B6 (pyridoxine hydrochloride) as a feed additive for all animal species. EFSA Journal 2011; 9(5):2171
3. SCF (Scientific Committee on Food), 2000. Opinion of the Scientific
Committee of Food on the Tolerable Upper Intake Level of Vitamin B6. Available from: http://ec.europa.eu/food/fs/sc/scf/out80c_en.pdf
4. Scientific Committee on Food Scientific Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Tolerable Upper Intake Levels For Vitamins And Minerals. European Food Safety Authority, 2006
5. Scientific Opinion of the Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Materials in Contact with Foods (AFC) on a request from the Commission on Pyridoxal-5’-phosphate as a source for vitamin B6 added for nutritional purposes in food supplements. The EFSA Journal (2008) 760, 1-13.
6. Website Office of Dietary Supplements (ODS) http://ods.od.nih.gov [benaderd op 5 februari 2014]
7. ODS. Dietary Supplement Fact Sheet, vitamin B6 (for health 1. Lareb. Analyse Pyridoxine (vitamine B6) en gevoelsstoornissen. professionals). http://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB6-
HealthProfessional [benaderd op 5 februari 2014]
http://bit.ly/1dpOUrc, 13 december, 2013 [benaderd op 5 februari 2014]
(advertentie)
Topkwaliteit voedingssupplementen met een gezonde prijs
Vitamine D3-varianten
Vitamine D-3 400 IE
Voedingssupplement
Bestelcode: 2401
Adviesverkoopprijs: D 9,46
90 softgels
Vitamine D-3 Druppels
Voedingssupplement
Bestelcode: 2405
Adviesverkoopprijs: D 14,39
60 ml
Vitamine D-3 1000 IE
Voedingssupplement
Bestelcode: 2403
Adviesverkoopprijs: D 10,64
90 softgels
VitOrtho, exclusief distributeur van NOW Foods-voedingssupplementen
www.vitortho.nl