Baas in eigen Bodem?

Baas in eigen Bodem?
Green Spread, september 2010
Aardwarmte in Nederland
Aardwarmte (geothermie) is de warmte die in
de aardkorst zit ‘gevangen’. In de bovenste
meters van de aardkorst heeft de
temperatuur van de buitenlucht nog een
sterke invloed op de temperatuur van de
aarde. Op zo'n tien meter diepte heerst een
constante temperatuur van tien graden
Celsius. Daaronder neemt de temperatuur
steeds verder toe, met zo’n graad per 100
meter.
Aardwarmte kan dienen als energiebron,
warm water uit de ondergrond kan direct of
na behandeling fungeren als
warmwatervoorziening. Ook kan
bodemwarmte worden omgezet in
elektriciteit. De temperatuur moet dan ruim
boven de 100 graden zijn en het liefst zelfs
hoger dan 200 graden.
Vanwege zijn warmte-isolerende werking kan
warm of koud water tijdelijk in de ondergrond
worden opgeslagen, veelal op een diepte van
25-100 meter. Door deze isolatiecapaciteit te
benutten kunnen we warm water 's zomers opslaan in een ondergrondse aquifer om het vervolgens in de winter
weer op te pompen voor de warmwatervoorziening, we praten dan meestal over Warmte Koude opslag (WKO).
Omgekeerd biedt ondergronds opgeslagen koud water in de zomer mogelijkheden voor koeling. Seizoensgebonden
uitwisseling van warmte en koude kan ook plaatsvinden met behulp van holle funderingspalen (energiepalen). Deze
methode maakt gebruik van de constante temperatuur die in de ondergrond heerst. WKO, als energiebron ongeveer
40% duurzaam, wordt al op grote schaal in Nederland toegepast met een zeer sterke groei sinds de jaren ‘90. Op dit
moment is de productie van diepe aardwarmte, dat is in het algemeen winning van warmte beneden 500 meter
diepte (tot wel 3000 of 4000 meter), op nationale schaal echter nog te verwaarlozen. Aardwarmte heeft veel
potentie als aanvulling op energiebesparing en winning. Aardwarmte is een vrijwel geheel hernieuwbare
energiebron (ongeveer 90-95%) en het is schoon. Bij de productie van aardwarmte komen vrijwel geen
broeikasgassen vrij.
Primeur
Kwekerij A + G van den Bosch in Bleiswijk heeft de Nederlandse primeur: aardwarmte voorziet bij deze
vleestomatenteler in de warmtebehoefte (kasverwarming). Medio 2009 vervangt de duurzame warmtebron op de
bedrijfslocatie in Berkel en Rodenrijs aardgas. Eind 2007 gebeurde dat al op de locatie in Bleiswijk. In Bleiswijk levert
de aardwarmtebron vanuit een diepte van 2 kilometer ruim 150 m3 water per uur met een constante temperatuur
van ruim 60 Celsius. Dit komt uit op een warmtecapaciteit tussen 4 en 5 MW. Het kassencomplex dat met
aardwarmte is te verwarmen kon worden verdubbeld naar bijna 15 hectare. In Berkel en Rodenrijs zal ruim 5,5
hectare met aardwarmte verwarmd gaan worden.
Het Wilde Westen
Op 16 maart 2010 kopte Trouw “Iedereen wil zijn eigen heetwaterbron” met als subtitel “Het willekeurig verlenen
van opsporingsvergunningen leidt tot wildwesttoestanden.” De strekking van het verhaal was dat ‘wie het eerst
komt, die het eerst maalt’. In principe klopt dit ook; wanneer een partij een opsporingsvergunning aanvraagt, wordt
dit gepubliceerd in de Staatscourant en krijgen andere partijen de tijd om een concurrerende opsporingsvergunning
aan te vragen. Men moet dan wel de publicaties volgen (!) en hier binnen 13 weken op reageren, en dus ‘voorbereid’
zijn.
Voor het benutten van bodemwarmte is een vergunning noodzakelijk. Het benutten van grondwater voor de
toepassing van WKO is dit betrekkelijk eenvoudig geregeld in de Grondwaterwet, een vergunning hiervoor wordt
aangevraagd bij de Provincie. Voor het gebruik van diepe bodemwarmte geldt echter een ander en complexer
regime onder de Mijnbouwwet. Ook de werkingssfeer is veel groter. Een opsporingsvergunning voor aardwarmte
kan betrekking hebben op een gebied van bijvoorbeeld 20-100 km2.
Hieronder staan twee kaartjes van Nederland. Het linker kaartje laat de stand van zaken zien per 1 januari 2010, het
rechter kaartje de stand van zaken per 1 september 2010, dus acht maanden later.
Het mag duidelijk zijn dat er in de tussenliggende acht maanden veel actie is ondernomen. Een van de partners van
Green Spread heeft het afgelopen jaar de aanvragen gecoördineerd voor de gemeente Amsterdam, de gemeente
Aalsmeer en de Bloemenveiling Aalsmeer. Dit kunnen wij ook voor u doen met als belangrijkste doel dat u als
gemeente zelf de regie kunt voeren over het eventueel benutten van deze ondergrondse, duurzame, bodemschat.
Gezien de snelle groei van het aantal aangevraagde opsporingsvergunningen voor geothermie (in twee jaar tijd zijn
vanuit ‘niets’ meer dan 80 aanvragen ingediend bij het Ministerie van Economische Zaken), is de kans is groot dat
externe partijen straks in ‘uw’ grond, met uw energie, aan de slag gaan. Op zich hoeft dat niet conflicterend te zijn,
maar u heeft géén controle over het proces, noch over de optimale ontwikkelingskansen binnen uw gemeente. De
houder van de geothermie- vergunning verkrijgt namelijk het exclusief recht voor het opsporen (lees: boren) en
(later:) het gebruik van diepe aardwarmte.
Veiligstellen van uw bodemschatten
Om uw bodemschatten veilig te stellen is een verkort proces ontwikkeld waarbij u niet wordt opgezadeld met
onnodige kosten doordat na iedere stap wordt geëvalueerd of het zin heeft om een stap verder te gaan.
Het is niet noodzakelijk om zelf een project te ontwikkelen
en allerlei risico’s te gaan lopen. Het is echter wel zaak
ervoor te zorgen dat u het, in ieder geval deels, voor het
zeggen houdt bij aardwarmteprojecten binnen uw gemeente
of provincie.
Door zelf de opsporingsvergunningen aan te vragen voor uw
‘eigen’ gebied kan dit. Wanneer u de houder bent van de
opsporingsvergunning, moeten partijen, die
aardwarmteprojecten willen ontwikkelen in het aan u
gegunde gebied, met u om de tafel.
Als vergunninghouder heeft u een bepaalde waarde die u op
verschillende manieren ten gelde kunt maken. Het
onderbrengen van de opsporingsvergunning(en) in een
aparte juridische entiteit, zoals bijvoorbeeld een BV, geeft u
een bepaalde flexibiliteit. Zo kunt u ervoor kiezen om de BV
met een of meerdere opsporingsvergunningen te verkopen.
U zou er ook voor kunnen kiezen om een VOF op te richten
met de marktpartijen die aan de slag willen met de
aardwarmte en de vergunning in te brengen als kapitaal.
U kunt echter ook waarde creëren door zeggenschap af te dwingen waardoor u zeker weet dat de afnemers van de
aardwarmte niet meer dan anders (NMDA) betalen, maar u kunt ook andere eisen stellen, bijvoorbeeld aan de
duurzaamheid van de rest van het project.
Geothermie iets voor u?
Wilt u baas in eigen bodem zijn? Green Spread kan u hierbij helpen door het verkorte proces voor u te doorlopen
waarmee u een gedegen en goed onderbouwd advies krijgt met betrekking tot de onder uw gemeente- of
provinciegrens gelegen aardwarmtebronnen.
Afhankelijk van bepaalde geologische parameters kan op relatief eenvoudige wijze worden vastgesteld of
geothermie voor u een aantrekkelijke, duurzame, energiebron kan zijn. Daarnaast kan Green Spread voor u de
praktische vertaling maken van het hebben van de bron tot en met de aanwending daarvan voor de realisatie van uw
doelstellingen op het gebied van verduurzaming en uw streven naar klimaatneutraliteit. Green Spread biedt u
aantoonbare ervaring bij dit proces en is u als ‘one-stop-shop’, graag tot dienst.
Bent u geïnteresseerd in de mogelijkheden van aardwarmte voor uw organisatie? Neem dan contact op met Jan
Willem Zwang ([email protected] / 06 – 52 083 046) of Arjan Muil ([email protected] / 06 – 15 896
421).
Over Green Spread
Green Spread is een onafhankelijk adviesbureau dat is opgericht door Jan Willem Zwang. Green Spread adviseert
organisaties over het terugdringen van het energieverbruik en over het ontwikkelen en exploiteren van duurzame
energie. Green Spread werk met ervaren partners op het gebied van duurzame energie en projectontwikkeling.
Green Spread heeft een duidelijke missie: lokaal opgewekte en duurzame energie rendabel exploiteren, zowel
maatschappelijk als financieel.
Green Spread gaat voor duurzame relaties. Dit betekent dat we altijd eerlijk moeten zijn. Wij vertellen dus niet
alleen wat de klant wil horen, maar ook wat die niet wil horen. Onafhankelijk, kritisch en transparant. Wij stellen ons
altijd de vraag of wij zelf in het project willen investeren. Wanneer dit zo is, zijn wij ook bereid om dit samen met de
klant te doen. Wanneer dit niet zo is, zullen wij dit ook zeker niet adviseren.
Green Spread heeft jarenlange ervaring in en kennis van de energiemarkt, opgedaan bij de 'grote' energie- en
afvalbedrijven. Hierdoor weten wij hoe de energiewaardeketen werkt en hoe we de risico's kunnen beheersen. Wij
kennen de risico's maar ook de kansen en brengen beiden voor u in kaart.
Het team van Green Spread is betrokken geweest bij projecten voor grote energie- en afvalbedrijven op het gebied
van handel, risico management en financial control, maar ook bij projecten provincies, gemeenten en van kleinere
organisaties die zich voor het eerst begeven in de markt van de duurzame energie. Bij het type projecten kunt u
denken aan:
-
-
Het oprichten van lokale energiebedrijven. Dit doet Green Spread zowel voor gemeenten en
woningcorporaties als voor commerciële partijen. Green Spread is zelf aandeelhouder in ADEM Houten, een
lokaal duurzaam energiebedrijf in de gemeente Houten.
Het ontwikkelen van financiële modellen voor de exploitatie van duurzame productiemiddelen;
Het opstellen van inkoop- en hedgingstrategieën voor het rendabel exploiteren van duurzame
energieproductiemiddelen;
Het opstellen van een plan van aanpak voor het verduurzamen van de vastgoedportefeuille;
Het uitvoeren van een second opinions op strategische plannen;
Het ontwikkelen van een financiële modellen voor de berekening van de onrendabele top van
energiebesparingsmaatregelen;
Het uitvoeren van een second opinions op EPA-U rapporten;
Het aanvragen van opsporingsvergunningen voor verschillende gemeenten en commerciële organisaties.
Green Spread streeft als organisatie klimaatneutraliteit na. Dit doen we door onze CO2 footprint te monitoren en
continu te verbeteren. Uiteraard kopen we duurzaam in. Helaas kunnen we achteraf pas constateren of het gelukt is
om klimaatneutraal te opereren. Daarom investeren we jaarlijks 20% van de winst in duurzame energie
(besparings)projecten. Ook wanneer we al klimaatneutraal zijn.
Green Spread B.V.
Laan van Beek en Royen 1A
3701 AH Zeist
www.greenspread.nl
030 -799 1885
[email protected]