8 Tien gouden tips voor een natuurlijke tuin Meer weten? Heemtuin IVN Hengelo, Landmansweg 141, 7557 ZA Hengelo. e-mail [email protected], telefoon (074) 2780520, website www.ivn. hengelo.nl Gemeente Hengelo Centrum voor Natuur- en Milieu Communicatie Van Alphenstraat 25-27 7556 JT Hengelo E-mail: [email protected] Telefoon: (074) 245 9468 Natuur nabij Natuur brengt leven in de stad In Hengelo komen meer dan 200 diersoorten voor.Vooral vogels voelen zich hier thuis in bosjes en bij plassen.Verder zijn er maar liefst zeven soorten vleermuizen waargenomen, waaronder ook zeldzame. De pad en de bruine kikker nemen in aantal toe dankzij de verbeterde waterkwaliteit. In de woonwijken laten zich egels en eekhoorns zien. Maar er zijn ook diersoorten die het moeilijk hebben in een omgeving die steeds meer versteent. De stad met al zijn variatie biedt genoeg natuurkansen, als we een beetje moeite doen. Help mee door uw tuin natuurvriendelijk te maken! Natuur in Hengelo Mensen kunnen niet zonder natuur en de stadsnatuur kan niet zonder mensen. Waar het kan doet de gemeente aan natuurbouw. Laanbomen dienen als trekroute voor vogels, natuurvijvers en poelen zijn een leefgebied voor kikkers en libellen, kruidenrijke bermen en wadi’s zijn geschikt voor bijen en vlinders. Onder wegen zijn paddentunnels aangelegd. Beken worden natuurlijker gemaakt, met glooiende oevers en vistrappen in plaats van stuwen. Roodborst Foto: Martin Bonte. N a t uu r in H eng elo • Plant bomen en struiken. Bomen en struiken brengen hoogte in de tuin, bieden voedsel en zijn ideaal als nest- en schuilgelegenheid. • Zaai of plant bloeiende planten voor vlinders, bijen en hommels. Met nectar rijke planten zal het altijd gonzen van de bedrijvigheid in uw tuin. • Gebruik vooral planten die in Nederland thuis horen. Planten die hier van nature voorkomen gedijen hier ook het beste. Ze hebben minder last van ziek ten en plagen, bloeien mooi, ontwikkelen gezonde zaden en vruchten en trek- ken daardoor dieren aan. • Zet de juiste soort op de juiste plaats. Planten komen het best tot hun recht als ze de ruimte hebben om te groeien tot hun natuurlijke formaat, met een grondsoort en hoeveelheid zon of schaduw die past bij de soort. • Breng variatie aan. Een afwisseling in licht en schaduw, hoge en lage begroeiing, openheid en geslotenheid, en in bloeitijd, is altijd verrassend en trekt de meeste dieren aan. • Zorg voor een gesloten plantendek. Begroeide bodems hebben een gezond bodemleven met insecten en wormen, die weer als voedsel voor andere dieren dienen. • Laat de schoffel eens staan. Door grond te vaak te ‘roeren’ (bewerken) krijgt u meer onkruiden. Dit zijn de onkruiden van de braakliggende terreinen. Op bodems in rust komt er evenwicht. • Zorg voor water. Zo kunnen vogels drinken of baden en amfibieën zich voort planten. • Gebruik geen gif. In een afwisselende, evenwichtige tuin is gif niet nodig. Gif is schadelijk voor plant en dier, dus ook voor uw huisdieren, uw kinderen en uzelf. • Onderhoud met zorg. Zorg ook hierbij voor afwisseling: snoei niet alle struiken tegelijk. Laat afgevallen blad tussen de beplanting liggen. Het verteert tot voed- sel en biedt een goede bescherming tegen vorst. Meer natuur rond uw huis Een natuurlijke tuin betekent veel kijkplezier: een scharrelende egel, een nieuwsgierig veldmuisje of een tere vlinder op een bloem. U kunt uw tuin op de klassieke manier inrichten met een gazon, een border en tegels. Maar met de onderstaande tips kunt u het spannender maken. Zo wordt de tuin aantrekkelijk voor plant en dier – en mens! Zorg dat uw tuin in ieder geval een gesloten plantendek heeft. Open grond droogt uit in de zon en slaat dicht door de regen. Er komt dan geen bodemleven op gang. Als de bodem helemaal bedekt is krijgen onkruiden minder kans, de aarde blijft vochtig en er leven insecten en bodemdiertjes. Zij zorgen voor een evenwichtige bodemstructuur en dienen weer tot voedsel voor andere dieren. Meer dieren door variatie Een natuurlijk ingerichte tuin heeft zowel open plekken als een gevarieerde beplanting. Denk aan een stukje gras, een boom, bloeiende planten, struiken met bessen, een dichte haag, een hoekje voor blad en snoeiafval, een bronnetje of vijver, een schaduwplekje. Vogels en kleine dieren voelen zich thuis in tuinen waar ze kunnen schuilen en voedsel kunnen vinden. Hoe groener hoe meer leven Bomen en struiken zijn onmisbaar voor dieren. Zij bieden voedsel en nestgelegenheid, rustplaatsen en schuilplekken. Op bessenstruiken komen veel vogels af. Doordat ze de bessen (met zaden erin) op de ene plek eten en op de andere plek uitpoepen, dragen vogels bij aan de verspreiding van soorten. Sommige struiken kunnen goed als haag worden geplant. Hagen zijn als tuinafscheiding vriendelijker dan schuttingen of muren. Egels kunnen er onderdoor van tuin naar tuin trekken. Hebt u toch een schutting of muur, dan kunt u er klimplanten tegenaan zetten. Zo biedt u weer een toevluchtsoord aan vogels, vlinders, insecten en dagslapende vleermuizen. Bloeiende planten in de tuin zijn niet alleen mooi, maar ook een feest voor bijen, hommels en vlinders. In een beschut hoekje met takken en blad is het hele jaar voor dieren iets te halen. Winterkoning en roodborst zijn gek op deze plekjes. Maar ook slakken, veldmuisjes, egels en insecten kruipen erin weg. Een boom maakt de tuin tien of twintig meter hoger. U voegt voor de natuur een nieuwe dimensie toe. Bloesems trekken vlinders en bijen, vruchten worden door merels en lijsters gegeten en in de schors zitten kleine insecten voor mezen of boomkruipers. Met een nestkast aan de stam haalt u nog meer jong leven in de tuin. Gezonde bodem Laat blad en stengels van uitgebloeide planten in de winter zitten en laat het afgevallen blad in de border liggen. Zo hebben de ondergrondse wortels de hele winter een goede bescherming tegen de vorst. En er blijft voedsel voor de vogels over, zoals zaad van uitgebloeide bloemen en allerlei insectenrestjes. In het voorjaar kunt u het blad eventueel gebruiken voor de composthoop, maar het mag ook blijven liggen. Het verbetert de structuur van de bodem en is voedsel voor planten. Foto: Lieske van Eck Water In een natuurlijke tuin is water onmisbaar. Er zijn genoeg mogelijkheden: een decoratieve vogeldrinkschaal, een bronnetje of een vijver met flauwe oevers. Dieren kunnen er drinken of een bad nemen. Oever- en waterplanten houden de vijver gezond en trekken libellen en vlinders aan. Als u kikkers en padden wilt lokken, moet de vijver visvrij zijn, anders worden de eitjes opgegeten. Amfibieën moeten bovendien op de wal kunnen kruipen.