Wijsheid Spreuken Engels: ‘Proverbs’ = spreekwoorden Van Dale: -uitspraak die een algemene levenservaring of wijze les bevat. ‘Wijsheid’ in het Hebreeuws: ‘chokmah’ (> 100x OT) Vergelijk: ‘Goochem’ en ‘gochme’ Andere sleutelwoorden in Spreuken: -verstand, verstandig, plan(nen), begrip, bedachtzaamheid, leren, inzicht. Spreuken 4 (nbg) 5 Verwerf wijsheid, verwerf inzicht, vergeet niet en wijk niet af van de woorden mijns monds. (…) 7 Het begin der wijsheid is: verwerf wijsheid en verwerf inzicht bij al wat gij bezit. SV verkrijg wijsheid, verkrijg inzicht Spreuken 2 4 indien gij haar zoekt als zilver en naar haar speurt als naar verborgen schatten, 5 dan zult gij de vreze des HEREN verstaan en de kennis Gods vinden. 6 Want de HERE geeft wijsheid (…) Spreuken 1 (SW) 1 Spreuken van Salomo, zoon van David, koning van Israël, 2 om wijsheid te kennen en vermaning, om verstandige woorden te begrijpen. H995 en H998 afgeleid van: 2 Timotheüs 2 (SW) 15 Streef er naar jezelf beproefd te presenteren voor God als een onbeschaamd werker, het woord van de waarheid juist snijdend Recht snijdend 2 Timotheüs 2 (SW) 17 (…) en hun woord zal koudvuur als weide hebben, onder wie zijn Hymeneüs en Philetus 18 die afwijken van de waarheid, zeggend dat de opstanding reeds is geweest en het geloof van sommigen omverwerpen. Galaten 3 24 De wet is dus een tuchtmeester voor ons geweest tot Christus, opdat wij uit geloof gerechtvaardigd zouden worden. 25 Nu echter het geloof gekomen is, zijn wij niet meer onder de tuchtmeester. Spreuken 1 (SW) 1 Spreuken van Salomo, zoon van David, koning van Israël, 2 om wijsheid te kennen en vermaning, om verstandige woorden te begrijpen. H995 en H998 afgeleid van: Spreuken 1 (SW) 3 om discipline te ontvangen, om verstandig te handelen, in rechtvaardigheid, in oordeel en in billijkheid. 4 om aan de eenvoudigen kundigheid te geven, aan de jeugdige kennis en een plan. Wordt vertaald met: onderwijzing, kastijding, tuchtiging, instructie. Heeft te maken met: ‘leren’ Spreuken 1 (SW) 5 De wijze zal horen en hij zal invloed toevoegen, en de verstandige zal strategieën verwerven. 6 om een spreuk en een puzzel te begrijpen, woorden van wijzen en hun raadselen > beeldspraak, typologie Spreuken 1 (SW) 7 de vrees voor JAHWEH is het begin van kennis (…) Spreuken 9 10 De vreze des HEREN is het begin der wijsheid… De vrees/vreze des Heeren Spr.1:29, 2:5, 8:13, 9:10, 14:2, 26, 27, 15:16, 33, 16:6, 19:23, 22:4, 23:17 Vrees =yir’ah Zien = ra’ah Romeinen 1 21 Immers, hoewel zij God kenden, hebben zij Hem niet als God verheerlijkt of gedankt, > DÉ God! Romeinen 1 21 Immers, hoewel zij God kenden, hebben zij Hem niet als God verheerlijkt of gedankt, maar hun overleggingen zijn op niets uitgelopen, > door-redeneringen Romeinen 1 21 Immers, hoewel zij God kenden, hebben zij Hem niet als God verheerlijkt of gedankt, maar hun overleggingen zijn op niets uitgelopen, en het is duister geworden in hun onverstandig hart. Romeinen 1 21 Immers, hoewel zij God kenden, hebben zij Hem niet als God verheerlijkt of gedankt, maar hun overleggingen zijn op niets uitgelopen, en het is duister geworden in hun onverstandig hart. 22 Bewerende wijs te zijn, zijn zij dwaas geworden. God niet als de God verheerlijken of danken God WEL als de God verheerlijken of danken God niet als de God verheerlijken of danken Overleggingen/redeneringen lopen op niets uit Duister geworden in hun hart Onverstandig hart Dwaas geworden God WEL als de God verheerlijken of danken God niet als de God verheerlijken of danken God WEL als de God verheerlijken of danken Overleggingen/redeneringen Overleggingen/redeneringen lopen op niets uit worden zinvol Duister geworden in hun hart Onverstandig hart Dwaas geworden God niet als de God verheerlijken of danken God WEL als de God verheerlijken of danken Overleggingen/redeneringen Overleggingen/redeneringen lopen op niets uit worden zinvol Duister geworden in hun hart Onverstandig hart Dwaas geworden Licht geworden in het hart Efeze 1 17 opdat de God van onze Here Jezus Christus, de Vader der heerlijkheid, u geve de Geest van wijsheid en van openbaring om Hem recht te kennen: 18 verlichte ogen uws harten (…) God niet als de God verheerlijken of danken God WEL als de God verheerlijken of danken Overleggingen/redeneringen Overleggingen/redeneringen lopen op niets uit worden zinvol Duister geworden in hun hart Licht geworden in het hart Onverstandig hart Verstandig hart Dwaas geworden God niet als de God verheerlijken of danken God WEL als de God verheerlijken of danken Overleggingen/redeneringen Overleggingen/redeneringen lopen op niets uit worden zinvol Duister geworden in hun hart Licht geworden in het hart Onverstandig hart Verstandig hart Dwaas geworden Wijs gemaakt Gebeden van Paulus Kolossenzen 1 9 Daarom houden ook wij sedert de dag, dat wij dit gehoord hebben, niet op voor u te bidden en te vragen, dat gij met de rechte kennis van zijn wil vervuld moogt worden, Epignosis: letterlijk boven-kennis > besef, realisatie Kolossenzen 1 9 Daarom houden ook wij sedert de dag, dat wij dit gehoord hebben, niet op voor u te bidden en te vragen, dat gij met het besef van zijn wil vervuld moogt worden, in alle wijsheid en geestelijk inzicht, Grieks: Sofia (G4678) Dr. Spiros Zodhiates in zijn lexicon: Grieks: Sofia (G4678) Hebreeuws: Tsophiem (H6822) 1 Samuël 14:16 Toen de uitkijkposten van Saul te Gibea in Benjamin dit zagen (…) Hooglied 7:4 …een toren van de Libanon, die uitkijkt over Damascus… Klaagliederen 4:17 …op onze wachttoren zagen wij uit naar een volk (…) Micha 7:7 Maar ik zal uitzien naar de HERE (…) Kolossenzen 1 9 Daarom houden ook wij sedert de dag, dat wij dit gehoord hebben, niet op voor u te bidden en te vragen, dat gij met het besef van zijn wil vervuld moogt worden, in alle wijsheid en geestelijk inzicht, Inzicht = begrijpen, inzien, samen-hang zien Letterlijk: samen brengen, bij elkaar brengen. Kolossenzen 1 10 om de Here waardig te wandelen, Hem in alles te behagen, in alle goed werk vrucht te dragen en op te wassen in de rechte kennis van God. Letterlijk: boven-kennis > besef, realisatie Efeze 1 15 Daarom houd ook ik, gehoord hebbende van uw geloof in de Here Jezus en van uw liefde tot al de heiligen, 16 niet op te danken, u gedenkende bij mijn gebeden, 17 opdat de God van onze Here Jezus Christus, de Vader der heerlijkheid, u geve de Geest van wijsheid en van openbaring om Hem recht te kennen: Letterlijk: boven-kennis > besef, realisatie Efeze 1 18 verlichte ogen uws harten, zodat gij weet, welke hoop zijn roeping wekt, hoe rijk de heerlijkheid is zijner erfenis bij de heiligen. Filippenzen 1 9 En dit bid ik, dat uw liefde nog steeds meer overvloedig moge zijn in helder inzicht en alle fijngevoeligheid, Filippenzen 1 9 En dit bid ik, dat uw liefde nog steeds meer overvloedig moge zijn in helder inzicht en alle fijngevoeligheid, 10 om te onderscheiden, waarop het aankomt. SV: ‘opdat gij beproeft de dingen die verschillen’. 1 Korinthe 2 10 Want ons heeft God het geopenbaard door de Geest. Vers 7: maar wij spreken wijsheid van God…… 1 Korinthe 1 24 maar voor hen, die geroepen zijn, Joden zowel als Grieken, prediken wij Christus, de kracht Gods en de wijsheid Gods. Kolossenzen 2:3 Christus, in wie al de schatten der wijsheid en kennis verborgen zijn. 1 Korinthe 2 10 Want ons heeft God het geopenbaard door de Geest. Want de Geest onderzoekt alle dingen, zelfs de diepten Gods. 1 Korinthe 2 (…) 12 Wij nu hebben niet de geest der wereld ontvangen, maar de Geest uit God, opdat wij zouden weten wat ons door God in genade geschonken is. 1 Korinthe 2 13 Hiervan spreken wij dan ook met woorden, die niet door menselijke wijsheid, maar door de Geest geleerd zijn. Paulus wat niet gekomen: • Met ‘schittering van woorden’ (2:1) • Niet in ‘wijsheid van mensen’ (2:5,13) • Niet met de ‘wijsheid van deze wereld’ (1:20) • Niet met de ‘wijsheid van deze aion (=eeuw)’ (1:20) 1 Korinthe 2 13 Hiervan spreken wij dan ook met woorden, die niet door menselijke wijsheid, maar door de Geest geleerd zijn. 2 Timotheus 3 (SV) 16 Al de Schrift is van God ingegeven, en is nuttig tot lering, tot wederlegging, tot verbetering, tot onderwijzing, die in de rechtvaardigheid is; Geïnspireerd > van God geademd, be-geesterd 2 Timotheus 1 (SW) 13 Heb een patroon van gezonde woorden (…) 1 Korinthe 2 13 Hiervan spreken wij dan ook met woorden, die niet door menselijke wijsheid, maar door de Geest geleerd zijn. Zodat wij het geestelijke met het geestelijke vergelijken. SV samen-voegend 1 Korinthe 2 14 Doch een ongeestelijk mens aanvaardt niet hetgeen van de Geest Gods is, Psuchikos > psyche = ziels 1 Korinthe 2 14 Doch een ongeestelijk mens aanvaardt niet hetgeen van de Geest Gods is, want het is hem dwaasheid en hij kan het niet verstaan, omdat het slechts geestelijk te beoordelen is. > nagaan, controleren 1 Korinthe 2 15 Maar de geestelijke mens beoordeelt alle dingen, zelf echter wordt hij door niemand beoordeeld. > nagaan, controleren Handelingen 17 11 en dezen onderscheidden zich gunstig van die te Tessalonica, daar zij het woord met alle bereidwilligheid aannamen en dagelijks de Schriften nagingen, of deze dingen zo waren. 2 Timotheus 1 (SW) 7 Want God geeft ons niet de geest van vrees, maar van kracht en van liefde en van gezond verstand. 1 Korinthe 2 16 Want wie kent de zin des Heren, dat hij Hem zou voorlichten? Maar wij hebben de zin van Christus. > denken