Praktijkproef keukenmedewerker

OPSTELLEN VAN EEN ASSESSMENTINSTRUMENT
Beroep: Onderhoudstechnicus elektromechanische
installaties(m/v)
Vertrekpunt van de proeven zijn logische gehelen (één competentie of een combinatie van meerdere
competenties) die bepaald worden in functie van het opstellen van realistische en economische proeven conform
de beroepsstandaard.
Als bronmateriaal werd gebruik gemaakt van de SERV- beroepsstandaard onderhoudstechnicus
elektromechanische installaties (m/v)
Standaard nummer: 08/28
Publicatiedatum: 10 maart 2010
Stap 1
Bepalen van de opdracht
Verwacht product
Een document dat de volgende elementen bevat:
 Het geheel van aandachtspunten/richtlijnen voor de beoordelaars
 Het geheel van opdrachten die aan de kandidaat / cursist gegeven worden.

de kerncompetenties (WAT zijn de kerntaken van het beroep?)

de succescriteria (HOE moeten de kerntaken uitgevoerd worden?)
 In de opdracht wordt bepaald of de praktijkproef in een gesimuleerde of reële situatie zal
plaatsvinden.

De plaats van de opdracht wordt ook bepaald.
Postbakoefening
Herkenning van
onveilige situaties
Criteriumgericht
interview
Opdracht 1
Opdracht 2
Opdracht 3
Opdracht 4
Opdracht 5
Opdracht 6
Opdracht 7
Criteriumgericht
interview
De kandidaat krijgt bij de aanvang van de praktijkproef een aantal
werkbonnen. Bij de werkzaamheden dient hij prioriteiten te leggen i.f.v. een
efficiënte uitvoering
De kandidaten krijgen een viertal situaties uit het werkveld op foto te zien en
dienen te verwoorden wat er onveilig is aan de getoonde situatie en hoe dit
verholpen kan worden.
Rapporteren: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een
schriftelijke neerslag achter laat van zijn werkzaamheden aan een installatie
Een motor- pomp combinatie uitlijnen.
Een motor- reductor combinatie met V- riemaandrijving uitlijnen . De reductor
staat gemonteerd op de aangedreven as. De kabel aan de motor aansluiten
Een defect lager in een elektromotor opsporen.
Twee lagers in een elektromotor vervangen
Een elektrische motor aansluiten in ster en de kabel en de plaatjes monteren
Een links- rechts schakeling bouwen en foutzoeken
Een ster- driehoek schakeling bouwen en foutzoeken
Rapporteren over opdrachten 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7
De praktijkproef vindt in een gesimuleerde situatie plaats,
1
Praktijkproef onderhoudstechnicus elektromechanische installaties
1. Schematisch overzicht van kerncompetenties en de succescriteria en de manier waarop ze gemeten
worden.
Op het niveau van de kerncompetenties
Kerncompetenties Postbakoefening
1. Mechanische
onderdelen
positioneren
2. Elektrische
motoren aansluiten
3. Defecten
opsporen
4. Elektrische
storingen
herstellen
5. Demonteren en
monteren
6. Rapporteren
X
7. Veilig werken
Onveilige
situaties
Opdr
1
X
Opdr
2
X
Opdr
3
Opdr
4
X
X
Opdr
5
Opdr
6
Opdr
7
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Op het niveau van de succescriteria
Onderstaand overzicht geeft per succescriterium aan waar wat gemeten wordt. De cijfers verwijzen naar het
nummer van de opdracht.
kerncompetentie: Mechanische componenten positioneren
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Lijnt de componenten uit zodat ze zowel in het radiaal als het axiaal vlak in één
lijn staan
- Plaatst de componenten zo dat de afwijking binnen de waarden valt zoals
voorzien door de constructeur
- Zet de componenten kruiselings en in een logische volgorde vast met bouten
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de componenten
124
12
124
124
124
2
kerncompetentie: Elektrische motoren aansluiten
- Kiest de motor en de componenten volgens het schema
- Kiest de sectie van de kabels in functie van het schema
- Stript de geleiders zodat er geen koper zichtbaar blijft en toch voldoende koper
in de klem zit
- Knipt de draad af zodat er voldoende draadreserve is en de lengte niet
hinderlijk is
- Perst de kabelschoen of draadhuls over de gestripte draad zodat er een
naadloze overgang ontstaat
- Bevestigt bij een sterverbinding ook het resterende plaatje zodat dit als reserve
kan gebruikt worden
- Gebruikt zowel voor de motor als voor het bord dezelfde volgorde van
draadkleur
- Past de draaizin aan in functie van de toepassing
567
567
567
567
567
2567
67
267
kerncompetentie: Defecten opsporen
- Vraagt informatie aan de bediener van de elektromechanische installatie over
de storing die zich voordoet aan de installatie
- Neemt defecten zintuiglijk waar
- Controleert onderdelen van de elektromechanische installatie op hun werking
- Raadpleegt technische handleidingen of schema’s
- Meet spanning, stroom of weerstand met het geschikte meettoestel
- Lokaliseert de storing door het combineren van verkregen informatie van de
bedieners van de elektromechanische installatie, van de meetresultaten en de
gegevens uit het schema
kerncompetentie: Elektrische storingen herstellen
- Kiest het juiste gereedschap in functie van de toepassing
- Kiest een vervangonderdeel met de waarden die de constructeur voorschrijft
- Controleert de werking van het vervangen onderdeel
367
367
367
367
67
367
67
67
67
kerncompetentie: Demonteren en monteren
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Merkt de onderdelen zodat ze nadien op exact dezelfde plaats kunnen worden
teruggezet
- Kiest het gereedschap in functie van de toepassing
- Demonteert en monteert in een logische volgorde
- Kiest een vervangonderdeel met de waarden die de constructeur voorschrijft
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de gemonteerde
onderdelen na de vervanging
124
14
124
124
4 (2 lagers
vervangen)
124
3
kerncompetentie: Rapporteren
- Omschrijft mondeling het defect en de manier waarop het werd opgelost
- Meldt niet direct oplosbare defecten en vastgestelde tekortkomingen aan de
installaties.
- Doet mondeling een voorstel omtrent de keuze van materialen en de werkwijze
om defecten op te lossen
- Vult een logboek in zodat de historiek van de installatie en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
- Combineert opdrachten op verschillende locaties zodat de werktijd optimaal
benut wordt
- Meldt wijzigingen in planning aan de verantwoordelijke
3467
fotoreeks 4 foto’s
124
fotoreeks 4 foto’s
3467
1234567
postbakoefening
met 7 opdrachten
3 combinaties
postbakoefening
met 7 opdrachten
12
kerncompetentie: Veilig werken
- Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gekregen instructies en
opdracht
- Schakelt de spanning uit
- Vergrendelt de schakelaar en brengt een waarschuwingsbord aan
- Meet of de installatie spanningsloos is
- Gebruikt de beveiliging (noodstop) bij het werken aan een elektromechanische
installatie
- Herkent onveilige situaties en geeft aan hoe deze verholpen kunnen worden
124567
1267
1267
1267
1267
fotoreeks met 4
foto’s
267
4
Opmerking: In te tekst die volgt wordt met “de kandidaat” zowel de mannelijke als de vrouwelijke
persoon bedoeld die wenst deel te nemen aan het assessment om het ervaringsbewijs te behalen.
Omwille van de leesbaarheid wordt enkel met “hij” verwezen naar de kandidaat.
2. Postbakoefening
De kandidaat krijgt werkbonnen en storingsverslagen conform de realiteit in een bedrijf. Deze dient hij
aandachtig te bekijken. Indien nodig wordt de beschreven opdracht mondeling nader toegelicht.
Hij dient prioriteiten te leggen binnen de opdrachten i.f.v. efficiënt werken
Parameters te hanteren bij de postbakoefening
o urgentie
o duurtijd job
o jobs in zelfde atelier combineren
De postbakoefening begint met een korte situatieschets die betrekking heeft op de later uit te voeren
praktijkopdrachten.
SITUATIESCHETS:
Je bent onderhoudstechnicus in een voedingsbedrijf dat voornamelijk koekjes en deegwaren produceert.
Je hebt vandaag werk te doen in vier afdelingen:
- De waterlevering
- De mengafdeling
- De koelwaterafdeling
- De verpakkingsafdeling
In elke afdeling zijn er onderhouds- en herstellingswerken uit te oefenen. Je krijgt van elk uit te voeren werk een
storingsrapport en een werkbon. Bepaal aan de hand van de informatie op deze documenten een efficiënte
werkvolgorde en vul de documenten aan na het uitvoeren van elke opdracht.
Een korte schets van de opdrachten:
In de waterlevering is er een pomp buiten werking, een andere pomp draait momenteel in bypass. Hier is een
dringende herstelling nodig.
In de koelwaterafdeling moet in de loop van de dag een nieuwe motor gemonteerd worden op pomp 8. De
motor dient aangesloten te worden in ster.
Bij pomp 9 moet een nieuwe motor worden aangesloten in ster- driehoek. De schakeling dient verder afgewerkt
te worden. Het gaat hier om een eerste in dienstname.
In de mengafdeling moet aan mengmolen 3 de motor- reductor te worden uitgelijnd. De motor is versleten, het
is het moment om hem te vervangen en aan te sluiten.
Bij mengmolens 4, 5, 6 en 7 is er een abnormaal lawaai te horen en er is een trilling in één van de motoren. Je
dient dit defect te localiseren.
Bij mengmolen 8 is er een lager defect, die dien je te vervangen
In de verpakkingsafdeling wordt transportband 3 in gebruik genomen. Er dient nog een nieuwe motor te
worden gemonteerd. Het gaat om een links- rechts schakeling. Je dient de vermogenbekabeling af te werken.
Het gaat hier om een eerste indienstname.
Orden deze opdrachten op basis van deze informatie en de storingsrapporten.
Essentieel in het antwoord is dat eerst de dringende herstelling in de pompafdeling wordt aangepakt, daarna de
drie klussen in de mengafdeling, en vervolgens de werkzaamheden in de koelwaterafdeling en in de
verpakkingsafdeling; in deze laatste twee afdelingen is de volgorde willekeurig.
5
In de versie van de documenten die bestemd is voor de kandidaten worden de tekstgedeelten die op de
storingsrapporten en werkbonnen in het rood staan niet afgedrukt omdat ze de gewenste werkvolgorde
weergeven.
3. STORINGSRAPPORTEN EN WERKBONNEN
Zie pagina’s 7 tem 20.
6
Opdracht 1
STORINGSRAPPORT
werkordercode
storingscode
storing
definitief/tijdelijk
verholpen
Naam technieker
gewerkte uren
gepland.
uitgevoerd
80 min.
08
omschrijving van de storing:
Waterlevering: Pomp buiten werking. Andere pomp tijdelijk in
bypass.
Opmerkingen/ verbetervoorstellen technieker:
paraaf technieker
datum
Naam beoordelaar
tijdstip
van
aanvang
tijdstip
einde
storing
Verklaring stoorcode
01 Normale slijtage
02 Breuk machinedeel
03 Bedieningsfout
04 Lagering onvoldoende
05 Foutieve montage
06 Breuk aandrijvend onderdeel
07 Energiestoring
08 Ontregeling
09 Overbelasting
10 Hydraul./ pneum. defect
11 Koeling
12 Verwarming
13 Veiligheid voldoet niet aan de
eis
14 Vocht
15 Vervuiling
16 Losgewerkt onderdeel
17 Beschadigingen van buitenaf
18 Eerste indienstname
paraaf beoordelaar
7
NAAM:
DATUM:
WERKORDER
machine/
fabrikaat
type/
capaciteit
opstellingsplaats
Waterlevering
ordernummer:
taak:
Geplande werkvolgorde:
556
opmerking:
begindag: Geplande start:
einddag: Geplande stop:
UIT TE VOEREN WERKZAAMHEDEN
werkzaamheden
Opmaak werkvolgorde
Veilig uit dienst nemen
PBM’s gebruiken
Aandrijfmotor demonteren
Koppelingshelft demonteren
Koppelingshelft monteren zoals opgegeven in
constructeursfiche in bijlage.
Aandrijfmotor monteren
Koppeling uitlijnen op 0,1mm per 100 mm
nauwkeurig
Uitlijning controleren
Gemeten afwijkingen:
radiaal verticaal
radiaal horizontaal
axiaal (hoek) verticaal
axiaal (hoek) horizontaal
Opstelling terug in bedrijf stellen
Opvulplaatjes terug verwijderen
uitgevoerd
opmerkingen
:
…………mm
…………mm
…………mm
…………mm
8
Opdracht 2
STORINGSRAPPORT
werkordercode
storingscode
storing
definitief/tijdelijk
verholpen
Naam technieker
gewerkte uren
gepland.
uitgevoerd
60 min.
05
omschrijving van de storing:
Mengafdeling: motor- reductor van mengmolen 3 uitlijnen
Eerst motor vervangen, nadien in bedrijf stellen
Opmerkingen/ verbetervoorstellen technieker:
paraaf technieker
datum
Naam beoordelaar
tijdstip
van
aanvang
tijdstip
einde
storing
Verklaring stoorcode
01 Normale slijtage
02 Breuk machinedeel
03 Bedieningsfout
04 Lagering onvoldoende
05 Foutieve montage
06 Breuk aandrijvend onderdeel
07 Energiestoring
08 Ontregeling
09 Overbelasting
10 Hydraul./ pneum. defect
11 Koeling
12 Verwarming
13 Veiligheid voldoet niet aan de
eis
14 Vocht
15 Vervuiling
16 Losgewerkt onderdeel
17 Beschadigingen van buitenaf
18 Eerste indienstname
paraaf beoordelaar
9
NAAM:
DATUM:
WERKORDER
machine/
fabrikaat
type/
capaciteit
opstellingsplaats
Mengafdeling Mengmolen 3
ordernummer:
taak:
Geplande werkvolgorde:
557
opmerking:
begindag: Geplande start:
einddag: Geplande stop:
UIT TE VOEREN WERKZAAMHEDEN
werkzaamheden
Opmaak werkvolgorde
Veilig uit dienst nemen
PBM’s gebruiken
Riemschijf monteren zoals opgegeven in
constructeursfiche in bijlage.
Riemoverbrenging uitlijnen op 2mm per 500 mm
nauwkeurig
V- riem monteren op passende spanning
Uitlijning controleren
Gemeten afwijkingen:
radiaal
axiaal (hoek) verticaal
axiaal (hoek) horizontaal
Riemspanning controleren
uitgevoerd
opmerkingen
…………mm
…………mm
…………mm
indrukdiepte.....
of
spankracht .......
of
trillingsfreq.......
Riemschijf demonteren
10
Opdracht 3
STORINGSRAPPORT
werkordercode
storingscode
storing
definitief/tijdelijk
verholpen
Naam technieker
gewerkte uren
gepland.
uitgevoerd
15 min.
04
omschrijving van de storing:
Mengafdeling: defect lager in een elektromotor opsporen
in mengmolens 4, 5, 6 of 7
Opmerkingen/ verbetervoorstellen technieker:
paraaf technieker
datum
Naam beoordelaar
tijdstip
van
aanvang
tijdstip
einde
storing
Verklaring stoorcode
01 Normale slijtage
02 Breuk machinedeel
03 Bedieningsfout
04 Lagering onvoldoende
05 Foutieve montage
06 Breuk aandrijvend onderdeel
07 Energiestoring
08 Ontregeling
09 Overbelasting
10 Hydraul./ pneum. defect
11 Koeling
12 Verwarming
13 Veiligheid voldoet niet aan de
eis
14 Vocht
15 Vervuiling
16 Losgewerkt onderdeel
17 Beschadigingen van buitenaf
18 Eerste indienstname
paraaf beoordelaar
11
NAAM:
DATUM:
WERKORDER
machine/
fabrikaat
ordernummer:
taak:
Geplande werkvolgorde:
type/
capaciteit
opstellingsplaats
Mengafdeling Mengmolens 4, 5, 6 en 7
558
opmerking:
begindag: Geplande start:
einddag: Geplande stop:
UIT TE VOEREN WERKZAAMHEDEN
werkzaamheden
Opmaak werkvolgorde
PBM’s gebruiken
Motoren veilig opstarten
Defect lager opsporen
Lager identificeren
uitgevoerd
opmerkingen
:
Motornr............
Positie:.........
Motoren veilig uitschakelen
12
Opdracht 4
STORINGSRAPPORT
werkordercode
storingscode
storing
definitief/tijdelijk
verholpen
Naam technieker
gewerkte uren
gepland.
uitgevoerd
30 min.
datum
Naam beoordelaar
04
omschrijving van de storing:
2 lagers in elektromotor vervangen
tijdstip
van
aanvang
opmerking: Motor staat in een vochtige omgeving en start en stopt frequent tijdstip
einde
storing
Opmerkingen/ verbetervoorstellen technieker:
paraaf technieker
Verklaring stoorcode
01 Normale slijtage
02 Breuk machinedeel
03 Bedieningsfout
04 Lagering onvoldoende
05 Foutieve montage
06 Breuk aandrijvend onderdeel
07 Energiestoring
08 Ontregeling
09 Overbelasting
10 Hydraul./ pneum. defect
11 Koeling
12 Verwarming
13 Veiligheid voldoet niet aan de
eis
14 Vocht
15 Vervuiling
16 Losgewerkt onderdeel
17 Beschadigingen van buitenaf
18 Eerste indienstname
paraaf beoordelaar
13
NAAM:
DATUM:
WERKORDER
machine/
fabrikaat
type/
capaciteit
opstellingsplaats
Mengafdeling
ordernummer:
taak:
Geplande werkvolgorde:
559
.
begindag: Geplande start:
einddag: Geplande stop:
UIT TE VOEREN WERKZAAMHEDEN
werkzaamheden
Opmaak werkvolgorde
PBM’s
Motor demonteren
Lagers demonteren
Meest geschikte type lager kiezen
Opmerking: motor staat in een vochtige omgeving en
start en stopt frequent
Aangeleverde lagers monteren
Motor monteren
uitgevoerd
opmerkingen
:
14
Opdracht 5
STORINGSRAPPORT
werkordercode
storingscode
storing
definitief/tijdelijk
verholpen
Naam technieker
gewerkte uren
gepland.
uitgevoerd
15 min.
09
omschrijving van de storing:
Elektromotor aansluiten in ster
Naam beoordelaar
tijdstip
van
aanvang
tijdstip
einde
storing
Opmerkingen/ verbetervoorstellen technieker:
paraaf technieker
datum
Verklaring stoorcode
01 Normale slijtage
02 Breuk machinedeel
03 Bedieningsfout
04 Lagering onvoldoende
05 Foutieve montage
06 Breuk aandrijvend onderdeel
07 Energiestoring
08 Ontregeling
09 Overbelasting
10 Hydraul./ pneum. defect
11 Koeling
12 Verwarming
13 Veiligheid voldoet niet aan de
eis
14 Vocht
15 Vervuiling
16 Losgewerkt onderdeel
17 Beschadigingen van buitenaf
18 Eerste indienstname
paraaf beoordelaar
15
NAAM:
DATUM:
WERKORDER
machine/
fabrikaat
type/
capaciteit
opstellingsplaats
Koelwaterafdeling
ordernummer:
560
taak:
Geplande werkvolgorde:
opmerking: Alle plaatjes monteren, motor kan ook elders dienen.
begindag: Geplande start:
einddag: Geplande stop:
UIT TE VOEREN WERKZAAMHEDEN
werkzaamheden
uitgevoerd
Opmaak werkvolgorde
PBM’s gebruiken
Motor aansluiten
Soepele kabel correct monteren
Kabel en motorplaatjes terug demonteren
opmerkingen
:
16
Opdracht 6
STORINGSRAPPORT
werkordercode
storingscode
storing
definitief/tijdelijk
verholpen
Naam technieker
gewerkte uren
gepland.
uitgevoerd
80 min.
18
omschrijving van de storing:
Links- rechts schakeling bouwen op asynchrone motor
Opmerkingen/ verbetervoorstellen technieker:
paraaf technieker
datum
Naam beoordelaar
tijdstip
van
aanvang
tijdstip
einde
storing
Verklaring stoorcode
01 Normale slijtage
02 Breuk machinedeel
03 Bedieningsfout
04 Lagering onvoldoende
05 Foutieve montage
06 Breuk aandrijvend onderdeel
07 Energiestoring
08 Ontregeling
09 Overbelasting
10 Hydraul./ pneum. defect
11 Koeling
12 Verwarming
13 Veiligheid voldoet niet aan de
eis
14 Vocht
15 Vervuiling
16 Losgewerkt onderdeel
17 Beschadigingen van buitenaf
18 Eerste indienstname
paraaf beoordelaar
17
NAAM:
DATUM:
WERKORDER
machine/
fabrikaat
type/
capaciteit
opstellingsplaats
Koelwaterafdeling
ordernummer:
561
taak:
Geplande werkvolgorde:
opmerking: Eerste indienstname
begindag: Geplande start:
einddag: Geplande stop:
UIT TE VOEREN WERKZAAMHEDEN
werkzaamheden
uitgevoerd
Juist type motor kiezen uit beschikbare voorraad
(kenplaatjes)
Bepaal motorbeveiliging (en noteer)
....................A
Selecteer draadsectie voor de bedrading naar motor
..................mm²
Motor uitmeten (noteer alle gemeten waarden)
opmerkingen
Motor OK/
NOK
PBM’s gebruiken
Spanning uitschakelen, werkpost beveiligen
Motor aansluiten
Beveiliging juist instellen
Vervolledig vermogenbekabeling van de schakelkast
volgens het schema
Drukknoppen aansluiten volgens schema
In dienst nemen. EERSTE INDIENSTNAME.
Deze kast werd nog niet getest.
- Problemen rapporteren!
- Motorbeveiliging afstellen en vervangen
indien nodig
- Motor aansluiten
- Schakelkast testen
- Eventuele fouten rapporteren
Sturingskast en aansluiting motor weer in
oorspronkelijke toestand brengen.
18
Opdracht 7
STORINGSRAPPORT
werkordercode
storingscode
storing
definitief/tijdelijk
verholpen
Naam technieker
gewerkte uren
gepland.
uitgevoerd
80 min.
18
omschrijving van de storing:
Asynchrone motor met een ster- driehoekschakeling aansluiten
Opmerkingen/ verbetervoorstellen technieker:
paraaf technieker
datum
Naam beoordelaar
tijdstip
van
aanvang
tijdstip
einde
storing
Verklaring stoorcode
01 Normale slijtage
02 Breuk machinedeel
03 Bedieningsfout
04 Lagering onvoldoende
05 Foutieve montage
06 Breuk aandrijvend onderdeel
07 Energiestoring
08 Ontregeling
09 Overbelasting
10 Hydraul./ pneum. defect
11 Koeling
12 Verwarming
13 Veiligheid voldoet niet aan de
eis
14 Vocht
15 Vervuiling
16 Losgewerkt onderdeel
17 Beschadigingen van buitenaf
18 Eerste indienstname
paraaf beoordelaar
19
NAAM:
DATUM:
WERKORDER
machine/
fabrikaat
type/
capaciteit
opstellingsplaats
Verpakkingsafdeling
ordernummer:
562
taak:
Geplande werkvolgorde:
opmerking: EERSTE INDIENSTNAME
begindag: Geplande start:
einddag: Geplande stop:
UIT TE VOEREN WERKZAAMHEDEN
werkzaamheden
uitgevoerd
Vervolledig stuurstroomschema volgens goed
vakmanschap
Juist type motor kiezen uit beschikbare voorraad
(kenplaatjes)
Bepaal motorbeveiliging (en noteer)
....................A
Selecteer draadsectie voor de bedrading naar motor
..................mm²
Motor uitmeten (noteer alle gemeten waarden)
opmerkingen
Motor OK/
NOK
PBM’s gebruiken
Spanning uitschakelen, werkpost beveiligen
Motor aansluiten
Beveiliging juist instellen
Vervolledig vermogenbekabeling van de schakelkast
volgens het schema
Drukknoppen aansluiten volgens schema
In dienst nemen. EERSTE INDIENSTNAME.
Deze kast werd nog niet getest.
- Problemen rapporteren!
- Motorbeveiliging afstellen en vervangen
indien nodig
- Motor aansluiten
- Schakelkast testen
- Eventuele fouten rapporteren
Sturingskast en aansluiting motor weer in
oorspronkelijke toestand brengen.
20
Criteriumgericht interview
Rapporteren: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke neerslag achter laat van
zijn werkzaamheden aan een installatie
De kandidaat dient bij elke werkopdracht het rapport in te vullen. De daaraan gekoppelde bevraging gebeurt per
opdracht volgens de STAR- methode
Situatie: Heb je in het verleden al dergelijke werkzaamheden uitgevoerd? Hoe deed je dat toen?
Taak: Werkte je daar ook met storingsrapporten en werkorders? Vertel hoe dat verliep. Bleef je oorspronkelijke
werkplanning altijd behouden?
Activiteit: Wat heb je ingevuld op het storingsrapport en de werkorder? Deed je dat in het verleden ook? Geef
enkele voorbeelden. Zijn er alternatieven om deze storing te verhelpen? Beschrijf ze.
Reflectie: Wat vind je van de kwaliteit van je ingevulde storingsrapport en werkorder? Zou je in de toekomst de
rapporten ook op dergelijke manier invullen? Waarom (niet)? Ben je tevreden met de kwaliteit van je
onderhoudswerk? Waarom(niet)?
De kandidaat moet aangeven dat hij:
- aangeeft hoe het defect werd opgelost (succescriterium 1 van kerncompetentie rapporteren)
- vermeldt welke de duurtijd van de werkzaamheden was (succescriterium 4 van kerncompetentie
rapporteren)
- niet- oplosbare defecten meldt (succescriterium 2 van kerncompetentie rapporteren)
- vastgestelde tekortkomingen aan de installatie meldt op het storingsrapport (succescriterium 2 van
kerncompetentie rapporteren)
- een voorstel voor oplossing formuleert op het storingsrapport (succescriterium 3 van kerncompetentie
rapporteren)
- de uitgevoerde werkzaamheden noteert op de werkorder (succescriterium 4 van kerncompetentie
rapporteren)
- de gemeten waarden (indien van toepassing) noteert op de werkorder (succescriterium 4 van
kerncompetentie rapporteren)
- op die manier een historiek opbouwt van een installatie, zodat andere personen weten welke
werkzaamheden reeds uitgevoerd zijn aan de installatie. (succescriterium 4 van kerncompetentie
rapporteren)
- prioriteiten in de werkzaamheden soms verschuiven (succescriterium 6 van kerncompetentie rapporteren)
Het succescriterium 5 van de kerncompetentie rapporteren wordt beoordeeld d.m.v. de postbakoefening
21
4. Onveilige situaties
De kandidaat krijgt vier foto’s met situaties uit een productieomgeving waarin een onveilige situatie in beeld
wordt gebracht. Er bestaat een set van acht foto’s, waarvan er vier getoond worden aan de kandidaat (dus twee
varianten van de fotoreeks beschikbaar) . Bij elke foto wordt vermeld hoeveel onveilige situaties er op te zien
zijn. Hij dient hiervan drie foto’s op een correcte manier te beschrijven en aangeven hoe de situatie kan
verholpen worden.
De onveilige situaties hebben te maken met:
- het verplicht gebruik van goede stellingen om werkzaamheden uit te voeren
- overvolle elektrische contactdozen die niet meer kunnen afgesloten worden
- een belemmerde nooduitgang
- onafgeschermde draaiende onderdelen (2x)
- niet afgeschermde elektrische contacten
- niet correct gemonteerde differentieelschakelaar
- elektrische schakelkast waarin andere aansluitingen zijn gemaakt dan via de daarvoor voorziene
klemmenrij
5. Praktijkopdrachten
De postbakoefening heeft betrekking op de praktijkopdrachten. De kandidaat bepaalt daar de meest efficiënte
volgorde voor het uitoefenen van de praktijkopdrachten. In het eigenlijke praktijkassessment zal de volgorde van
uitvoering van deze opdrachten evenwel verschillen indien meerdere kandidaten tijdens eenzelfde
praktijkbeoordeling worden beoordeeld. De beoordelaars bepalen in welke volgorde de kandidaat de opdrachten
uitvoert.
Opdracht 1: Een motor- pomp combinatie uitlijnen
De kandidaat dient op een stand een motor en een daaraan gekoppelde pomp uit te lijnen.
Proefopstelling: Pomp met aandrijfmotor (1,5 à 2 KW) aangesloten op het net (werkschakelaar). De koppeling is
geborgd en gepositioneerd enkel met een stelbout. De opstelling is opgebouwd op een frame met elektrische
bedieningskast.
De motor- pomp combinatie wordt gemonteerd aangeboden ZONDER opvulplaatjes (Shimms).
De kandidaat dient de koppeling te verwijderen en deze terug te monteren en de opstelling uit te lijnen.
De uitlijning (radiaal, axiaal (hoekfout)) dient binnen de opgegeven toleranties te vallen. De toegelaten tolerantie
is 0,1 mm. Deze tolerantie wordt aan de kandidaat meegedeeld.
De kandidaat doet de uitlijning met behulp van een haarlineaal en zaklamp. Nadien dient hij de via een
meetklokopstelling of een laser asuitlijntoestel de gerealiseerde uitlijning te controleren (resultaat moet binnen
0,1 mm) zijn (is tevens ook de beoordeling van de proef).
De motor is aangesloten op het net via een werkschakelaar. Kandidaat dient de motor veilig uit dienst te stellen
en na het uitvoeren van de werkzaamheden terug veilig in dienst te nemen.
Kandidaat dient de opdracht af te sluiten met het maken van een rapport. Daarna volgt een criteriumgericht
interview: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke neerslag achterlaat van zijn
werkzaamheden aan een installatie. Bevraging over eerdere gelijkaardige werkzaamheden volgens het STARmethode.
Opdracht 2: Een motor- reductor combinatie met V- riemaandrijving uitlijnen (waarbij de reductor staat
gemonteerd op de aangedreven as) + de kabel aan de motor aansluiten.
De kandidaat dient op een stand een motor- reductor met riemoverbrenging uit te lijnen. De kandidaat dient de
motor energieloos te zetten, de schijven en de V-riem zelf te monteren op de as van de motor, de constructie uit
22
te lijnen en de V- riem op de juiste spanning te zetten. De aangedreven as is reeds voorzien van een riemschijf.
De uitlijning (met lat, touw of laser) dient te gebeuren binnen de opgegeven tolerantie .
Toelaatbare afwijking: 2 mm op 500 mm
Motor is aangesloten op het net via een werkschakelaar. Kandidaat dient de motor veilig uit dienst te stellen en
na het uitvoeren van de werkzaamheden terug veilig in dienst nemen.
Kandidaat dient de opdracht af te sluiten met het maken van een rapport. Daarna volgt een criteriumgericht
interview: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke neerslag achter laat van zijn
werkzaamheden aan een installatie
Opmerking: of de reductor al dan niet aanwezig is op de testopstelling is niet bepalend voor het mogelijk
uitvoeren van de proef
Deelopdrachten:
Deelopdracht 2.1.
De kandidaat dient een veilige werkomgeving te creëren, het geheel energieloos te zetten en te vergrendelen
met een hangslot (molslot) en veiligheidsbordje
Opdracht 2.2.:
De kandidaat dient de V- riemschijf met taperlock te monteren op de motor, de riemschijf met klembus
(taperlock) op de as van de motor te schuiven en lichtjes aan te draaien tot hij nog net kan schuiven. Indien de
kandidaat bij het definitief vastzetten gebruikt maakt van een momentsleutel leidt dit tot een score 1
Deelopdracht 2.3.
Het uitlijnen gebeurt bij voorkeur met latjes of een laser uitlijntoestel. Een kandidaat die de riemschijven
regelmatig verdraait krijgt een score 2, in het andere geval score 1.
De riemspanning wordt elektronisch gecontroleerd door de assessor. De kandidaat mag ook gebruik maken van
deze apparatuur, maar mag ook op het gevoel werken.
Deelopdracht 2.4.
De installatie starten en de draairichting controleren
Deelopdracht 2.5.
Het storingsrapport en de werkbon aanvullen
Opdracht 3: Een defect lager in een elektromotor opsporen.
De kandidaat dient in een opstelling met 4 draaiende motoren die motor te selecteren waarvan één van beide
lagers defect is.
Kandidaat dient de opdracht af te sluiten met het maken van een rapport. Daarna volgt een criteriumgericht
interview: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke neerslag achter laat van zijn
werkzaamheden aan een installatie
Opdracht 4: Twee lagers in een elektromotor vervangen.
De kandidaat dient een motor (min 1 kW en max 3kW) te demonteren, de lager te vervangen door een
wentellager met tolerantie zz/C3 of 2RS/C3. De kandidaat dient zelf een lager te kiezen uit een aanbod
(verschillende diameters,toleranties en afdichtingen (niet afgedicht, metaal afdichting kunststof afdichting en
tolerantie)) en de motor opnieuw en te monteren. Slagset en inductiewarmer zijn ter beschikking.
23
Opgelet : in de instructies aan de kandidaat: Elektromotor staat in temperatuurgevoelige omgeving en start en
stopt geregeld (dit is bepalend voor de keuze van het geschikte lagertype).
Kandidaat dient de opdracht af te sluiten met het maken van een rapport. Daarna volgt een criteriumgericht
interview: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke neerslag achterlaat van zijn
werkzaamheden aan een installatie
Opdracht 5: Een elektrische motor aansluiten in ster en de kabel en de plaatjes monteren
De kandidaat dient een motor van max. 3kW aan te sluiten met een geschikte kabel en de plaatjes te monteren,
zo dat het resterende plaatje als reserve kan worden gebruikt.
Kandidaat dient de opdracht af te sluiten met het maken van een rapport. Daarna volgt een criteriumgericht
interview: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke neerslag achter laat van zijn
werkzaamheden aan een installatie
Opdracht 6: Een links- rechts schakeling bouwen en foutzoeken
Gegeven:
- Het schema van een links-rechts schakeling voor een asynchrone motor
*De hoofdschakelaar van de kast staat op bij het starten van het assessment.
*De installatie is geschikt voor gebruik op 3 x 400 V +N, De stuurspanning gebeurt op 24 VDC
*Het schema bevat een fout in de vermogenkring (er is geen faseomkering)
*De motorbeveiligingsschakelaar is van een verkeerd kaliber waardoor een juiste afregeling op de
motorstroom niet mogelijk is
*De Vermogenbekabeling tussen de contactoren ontbreekt
*Een contactor (K1M) heeft 2 NC contacten ipv 1 NO + 1 NC (hulpcontactblokjes gebruiken voor
een gemakkelijke vervanging !)
*De drukknoppost is niet aangesloten
-
De kandidaat dient de juiste motor te kiezen d.m.v. zes foto’s van verschillende motorkenplaten,
hiervan is slechts 1 motor geschikt om deze schakeling correct uit te voeren.
We geven de keuze uit volgende kenplaten: Dahlander, 230/400V motor, 400/690 V motor,
servomotor, stappenmotor, DC motor
Elektrisch schema dat aan de kandidaat wordt aangeboden: links- rechts schakeling (foutief)
24
25
26
Opdracht 6.1:
Hierbij vind je het schema van een links- rechts schakeling voor een asynchrone motor.
Kies uit onderstaande kenplaten (foto’s) de motor uit waarbij je deze schakeling kan toepassen
Beoordelingscriterium: de kandidaat kiest de juiste motor uit de foto’s met kenplaten
Opdracht 6.2:
Noteer op het schema de juiste instelling van de motorbeveiligingsschakelaar
Beoordelingscriterium :de kandidaat noteert de nominale stroom van de motor volgens de kenplaat
Opdracht 6.3:
Noteer op het schema de juiste draadsectie voor de bedrading naar de motor
Beoordelingscriterium: de kandidaat kiest de juiste draadsectie
Opdracht 6.4:
Indien de motor volgens jou geen elektrische gebreken vertoont, sluit dan de motor aan.
Beoordelingscriteria:
De hoofdschakelaar wordt afgezet, en er gebeurt een spanningsmeting om zeker te zijn dat de spanning
af staat.
De motor wordt uitgemeten met een ohm-meter en met een isolatiemeter
(9 metingen).
De motor wordt op een correcte manier aangesloten
Opdracht 6.5:
Vervolledig de vermogen bekabeling van de schakelkast zoals op het schema. Sluit ook de drukknoppen
aan zoals op het schema.
Beoordelingscriteria:
De kandidaat maakt de vermogenbekabeling tussen de contactoren.
Hij gebruikt hiervoor de juiste draadsectie en gebruikt de juiste draadbussen
Eventueel maakt hij hier reeds de opmerking dat er een fout op het schema staat
Hij sluit de drukknoppen op een correcte manier aan
Opdracht 6.6:
Doe een indienstname van de installatie, terwijl je weet dat deze kast nog niet werd getest, en dit dus de
eerste keer is dat de schakeling onder spanning zal worden gebracht.
Indien je problemen vaststelt, rapporteer dit dan.
Beoordelingscriteria:
De kandidaat ziet na of de motorbeveiliging is afgesteld volgens de motorkenplaat
Hij zet het vermogengedeelte af, doet een spanningsmeting, zet de stuurspanning op, test de sturing.
Hij rapporteert de fout met de verkeerde hulpcontacten
Opdracht 6.7.:
Noteer welke fouten je vaststelt in het schema of in de schakeling (rapporteer)
Beoordelingscriteria:
De kandidaat rapporteert de verkeerde bedrading in de vermogenkring (op het schema of in de bedrading
die hij heeft uitgevoerd) indien hij de fout niet had opgemerkt tijdens opdracht 6.5
Hij rapporteert het verkeerd kaliber motorbeveiligingsschakelaar en vervangt deze door een correct type.
Hij rapporteert de bedradingsfout NC contact ipv NO contact gebruikt (overname K1M)
Opdracht 6.8.:
Rapporteer welke werkzaamheden er dienen te gebeuren om de overige fouten op te lossen, en zorg
ervoor dat alle door jou uitgevoerde werken gerapporteerd zijn.
Breng de kast terug in de oorspronkelijke staat (zoals je aan deze proef bent begonnen).
De kandidaat dient de opdracht af te sluiten met het maken van een rapport. Daarna volgt een
criteriumgericht interview: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke
neerslag achterlaat van zijn werkzaamheden aan een installatie
27
Opdracht 7: Een ster- driehoek schakeling bouwen.
* We vertrekken vanuit een kast waarvan de hoofdschakelaar op staat.
* De installatie is geschikt voor gebruik op 3 x 400 V +N, De stuurspanning gebeurt op 24 VDC
* Het schema bevat een fout in de vermogenkring (Bij driehoek zijn de fasen gewisseld)
* De bekabeling bevat een fout (er werd een NO contact gebruikt ipv een NC contact voor de
vergrendeling K3M-K1M)
* Het stuurstroomschema is onvolledig
* Het thermisch bimetaalrelais (thermiek) is van een verkeerd kaliber en kan niet afgeregeld worden op de
juiste stroom.
* De drukknoppost is niet aangesloten
* De startdrukknop en de stopdrukknop hebben elk een NO en een NC contact.
* De motor is niet aangesloten
De kandidaat dient de geschikte motor te kiezen d.m.v. foto’s van verschillende motorkenplaten, waarbij slechts
1 kenplaat correct is voor deze installatie
We geven de keuze voor volgende kenplaten: Dahlander, 230/400V motor, 400/690 V motor (juiste keuze),
servomotor, stappenmotor, DC motor
Elektrisch schema dat aan de kandidaat wordt overhandigd (foutief):
28
29
Details van opdracht 7:
Opdracht 7.1:
Vervolledig het stuurstroomschema van deze ster- driehoekschakeling volgens de regels van goed
vakmanschap voor het aansturen van een asynchrone motor.
Beoordelingscriterium: De kandidaat plaatst de nodige NC vergrendelingscontacten (2 x ) tussen de ster en
driehoek contactoren
Opdracht 7.2.:
Kies uit de onderstaande kenplaten de juiste motor uit waarbij je een ster/driehoekschakeling kan toepassen
Beoordelingscriterium: De kandidaat kiest de juiste motor (standaard asynchrone motor met kenplaat 400/690 V)
aangezien de voedingsspanning van de kast 3 x 400 Volt + N is.
Opdracht 7.3:
Noteer in het schema de juiste instelling van het thermisch bimetaalrelais voor de motor die je hebt gekozen.
Beoordelingscriterium: De kandidaat vult de juiste stroomsterkte in. (kleinste stroom die op de motor staat)
Opdracht 7.4:
Noteer de juiste draadsectie bij de bedrading naar de motor
Beoordelingscriterium: De kandidaat kiest de juiste draadsectie
Opdracht 7.5:
Indien de motor volgens jou geen elektrische gebreken vertoont, sluit dan de motor aan. Denk er aan steeds
veilig te werken !
Beoordelingscriteria: De kandidaat meet de motor uit : elke wikkeling (met de ohmmeter), iedere wikkeling naar
de massa (met de isolatiemeter) en de drie wikkelingen tov elkaar (met de isolatiemeter) Dit is dus in totaal 3
metingen met de Ohmmeter, 6metingen met de isolatiemeter.
De kandidaat past de veiligheidsregels toe: hij zet de hoofdschakelaar af, hij plaatst het bordje “niet inschakelen”
, hij vergrendelt met een slot en hij doet een meting met de voltmeter.
Daarna sluit hij de motor op een correcte manier aan (hij let er op dat de fasevolgorde gerespecteerd wordt).
Opdracht 7.6:
Sluit de drukknoppen aan op de stuurkast.
Beoordelingscriteria: De kandidaat sluit de startdrukknop (NO contact) correct aan, de kandidaat sluit de
stopdrukknop (NC contact) correct aan.
Opdracht 7.7:
Doe een indienstname van de installatie, terwijl je weet dat deze kast nog niet werd getest, en dit dus de eerste
keer is dat de schakeling onder spanning zal worden gebracht. Dat betekent dus ook dat de beveiliging nog niet
werd ingesteld.
Indien je problemen vaststelt, rapporteer dit dan.
Beoordelingscriteria:
De kandidaat ziet na of de motorbeveiliging is afgesteld volgens de motorkenplaat
De kandidaat rapporteert dat er een andere motorbeveiliging dient geplaatst te worden.
De kandidaat zet het vermogengedeelte af, doet een spanningsmeting, zet de stuurspanning op, test de
sturing.
Opdracht 7.8:
Noteer welke fouten je vaststelt (rapporteer)
Beoordelingscriteria:
De kandidaat vindt de verkeerde bedrading in de vermogenkring
De kandidaat vindt de bedradingsfout NO contact ipv NC contact gebruikt
De kandidaat rapporteert deze fouten.
Opdracht 7.9:
Vervang de “verkeerde component”
Beoordelingscriterium: De kandidaat vervangt het thermisch bimetaalrelais door een juist type
30
Opdracht 7.10:
Rapporteer welke werkzaamheden er dienen te gebeuren om de overige fouten op te lossen.
Vervang de component die je vervangen hebt door de oorspronkelijke component.
Koppel de drukknoppen terug af.
Koppel de motor terug af.
Beoordelingscriteria:
De kandidaat past de veiligheidsregels toe: hij zet de hoofdschakelaar af, hij plaatst het bordje “niet inschakelen”,
hij vergrendelt met een slot en hij doet een meting met de voltmeter.
Kandidaat dient de opdracht af te sluiten met het maken van een rapport. Daarna volgt een criteriumgericht
interview: bevraging van de kandidaat over de manier waarop hij een schriftelijke neerslag achterlaat van zijn
werkzaamheden aan een installatie
31
6. Praktisch verloop
Het assessment gebeurt met maximaal vier kandidaten en twee assessoren
Atelier/locatie is reeds voorbereid: dit gebeurt ’s morgens of de dag ervoor.
Uurrooster op de dag van het assessment:
De duurtijd van de beoordeling bedraagt aaneensluitend max. 8 u.
De postbakoefening is de eerste stap: overlopen en commentariëren van de opdrachten op de werkbonnen.
Nadien volgen de foto’s over onveilige situaties.
Nadien volgen de opdrachten, met voorafgaand een voorbereidingstijd (van max xx min) voor de praktijkproef
- Rondleiding in de werkruimte, evenals het tonen waar de grondstoffen en het materiaal zich bevinden
- Veiligheidsinstructies (BA4)
- In deze tijdspanne kan de kandidaat ondermeer bijkomende vragen stellen.
Ook worden dan al de nodige algemene instructies gegeven voor de opdrachten.
Het criteriumgericht interview omtrent de mondelinge omschrijving van de manier waarop een defect werd
opgelost, de melding van niet direct oplosbare defecten, vastgestelde tekortkomingen aan de installaties, het
voorstel voor herstel van de installatie (15 min in totaal) gebeurt na elke praktijkopdracht waarop dit van
toepassing is (opdrachten 1 t.e.m. 5).
Uurrooster op basis van max tijdsbesteding Werktijd van 08u00tot 16.30
Begin 08u00: Klaarzetten/controle materiaal/materieel/documenten voor beoordeling door assessoren.
08u15: Administratieve documenten en ontvangst kandidaat door één assessor.
Uitdeling kledij en algemene info over dagverloop.
08u45: Rondleiding in de testruimte en de andere delen van het gebouw die voor kandidaten relevant zijn
(kleedruimte, refter, sanitair..)
Schets opdrachten in globo (15 min) en tijd om bijkomende vragen te stellen.
09u00: Start van de postbakoefening en de foto’s over onveilige situaties
09u30: Start praktijkopdrachten. De volgorde van de praktijkopdrachten verschilt per kandidaat.
Per opdracht volgt nog een extra toelichting
12u00 Middagpauze
12u30 Vervolg praktijkassessment
15u45: einde praktijkassessment, aanvang deliberatie tussen assessoren
16u00: aanvang feedback met kandidaten.
Tijdsverloop is indicatief, de nodige tijd voor elke opdracht kan verschillen van kandidaat tot kandidaat,
afhankelijk van zijn competenties
De praktijkproef vindt in een gesimuleerde situatie (beroepsrelevant) plaats.
32
Inschatting van de nodige tijd:
Welkom en instructies voor kandidaat
Postbakoefening:
Onveilige situaties herkennen
Opdracht 1: Een motor- pomp combinatie uitlijnen
Opdracht 2: Een motor- reductor combinatie met V- riemaandrijving uitlijnen en motor aansluiten .
Opdracht 3: Een defecte lager in een elektromotor opsporen
Opdracht 4: Twee lagers in een elektromotor vervangen.
Opdracht 5: Een elektrische motor aansluiten in ster en kabel en plaatjes monteren
Opdracht 6: Een links- rechts schakeling bouwen en foutzoeken en comb. samenstellen
Opdracht 7: Een ster- driehoek schakeling bouwen en foutzoeken en comb. samenstellen
10 min
10 min.
10 min.
80 min.
60 min.
15 min
30 min
15 min
80 min
80 min
Deliberatie tussen assessoren
Feedback met kandidaat
30 min
30 min.
Totaal: 460 minuten = 7.40 uur
33
Stap 2 . Bepalen van de uitvoeringsmodaliteiten (leidraad beoordelaar)
Aantal kandidaten:
Er kunnen maximaal vier kandidaten tegelijkertijd beoordeeld worden per twee beoordelaars.
Organisatie:
Tijdens de talentenmapbegeleiding wordt uitdrukkelijk aandacht besteed aan veilig werken (vitale vijf)
 Atelier/locatie is volledig ingericht ’s morgens/de dag ervoor
De nodige documenten/materialen zijn allemaal aanwezig
 Bij ontvangst is er de mogelijkheid dat de kandidaat zijn eigen kledij en schoenen draagt, …indien nodig
zal het testcentrum de persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking stellen .
 De kandidaat dient bij de aanvang van de proef op de hoogte gesteld te worden van de criteria die zullen
gehanteerd worden om zijn proef te beoordelen, n.l.:beoordeling van volgende kerncompetenties:
 Mechanische onderdelen positioneren
 Elektrische motoren aansluiten
 Defecten opsporen
 Elektrische storingen herstellen
 Demonteren en monteren
 Rapporteren
 Veilig werken
 Er is een rondleiding in de werkruimte (tonen materialen, grondstoffen en materieel) met daaraan
gekoppeld een overzicht van de opdrachten, hier kan de kandidaat bijkomende vragen stellen.
 De postbakoefening en de bevraging over onveilige situaties duurt maximaal 20 minuten en wordt
afgenomen in een apart lokaal.
 De kandidaat krijgt vervolgens per opdracht een toelichting, een storingsrapport en een werkbon
Op het einde van elke opdracht moet de kandidaat zijn werk laten controleren alvorens hij een nieuwe opdracht
mag beginnen. Hij rapporteert op dat moment schriftelijk op de werkbon en bespreekt zijn werkwijze en doet
eventuele meldingen aan de assessor.
 Na elke opdracht maakt iedere assessor zijn afzonderlijke beoordeling op.
De beoordelaars hebben per opdracht en per kandidaat een beoordelingsformulier. Elk beoordelingsformulier
bevat de naam van de kandidaat en beoordelaar. Hierop wordt alles wat geobserveerd wordt genoteerd. Op het
einde van elke opdracht, geeft de beoordelaar aan de hand van hetgeen hij genoteerd heeft een beoordeling op
elk observatiepunt (succescriteria) en zijn/haar beoordeling per kerncompetentie. De beoordelaar quoteert per
succescriterium en per opdracht volgens onderstaand principe (zie ook stap 4):
Materiaal voor de assessoren
De assessoren beschikken over:
- de beoordelingsformulieren
- de postbakoefening (werkbonnen en storingsrapporten)
- fotoreeks over onveilige situaties
- ondersteunend visueel materiaal voor opdrachten 6 en 7 ( 11 motorkenplaatjes, elektrische schema’s)
- Opsomming gereedschap en verbruiksgoederen
34
Materiaal per kandidaat:
De kandidaat krijgt een algemene gereedschapskoffer waarin alle gereedschappen voor alle proeven
aanwezig zijn. Daarnaast kunnen er bij bepaalde opdrachten specifieke toestellen of gereedschappen ter
beschikking gesteld worden.
Bij de opdrachtsituaties worden de nodige pictogrammen voorzien.
Bij opdracht 1:
Zaklamp
Haarliniaal
Meetklok, puppitaster
Meetklokbeugels
Set voelermaten
Contactthermomether
Laser asuitlijntoestel
Inductieverwarmingstoestel
Schuifmaat
Micrometer 0-25mm
Set opvulplaatjes (shims)
Demontagegereedschap: steek-, ringsleutels, schroevendraaiers inbussleutels
Bankhamer
Kunststofhamer
Aftrekker (tweearmige trekker)
Asbeschermingsstukken
Boutensmeerpasta
Hangslot en waarschuwingsbord.
Bouten
Technische informatie van de constructeur: een beperkt aantal relevante technische informatie over de
motor en de pomp
Bij opdracht 2:
Riemschijf gemonteerd op een aangedreven as (hier radiale ventilator, of een V- riem aangedreven
pomp)
Een losse riemschijf om op de as van de motor te monteren
V- riem, liefst XP i.p.v. SP
Motor gemonteerd op een chassis
Motor geschakeld als direct geschakeld (geen ster driehoek, softstart of frequentieregeling)
Moslot voor hoofdschakelaar ligt zichtbaar ter beschikking
Blanco gevarenbordje met stift is ter beschikking
Gereedschap:
Uitlijnlatten
Touw (dunne en dikke koord)
Elektronische riemspanningsmeter
Laser uitlijntoestel
Momentsleutel tot 25Nm en een tot 200Nm
Metrische inbussleutels
Technische informatie van de constructeur: een beperkt aantal relevante technische informatie over de
motor, de pomp en de V- riemen, het elektrisch schema van de kast, een tabel met aanhaalmomenten
(bouten en taperlock), frequentie voor spannen van de V- riem.
De foutmarge voor het uitlijnen is 2 mm/500mm.
35
Bij opdracht 3:
4 elektromotoren van 1 kW waarvan 1 met een defecte lager. Opgelet: moeten identieke motoren zijn, de
opstelling is zodanig dat de motoren zeer gemakkelijk van plaats kunnen gewisseld worden op een
frame. Motoren moeten gelijktijdig kunnen draaien (aangesloten op elektrische kast)
Schroevendraaier, stethoscoop, trillingsmeetpen
Hoofdschakelaar
Vier aparte magnetothermische motorbeveilingsschakelaars gemonteerd in vier aparte kastjes
Technische informatie over de beschikbare lagertypes
Bij opdracht 4:
Instructies demontage- en montagevolgorde
Motor van 3 KW
Set van lagers (1 lager C3 (meest geschikt = 2 punten), 1 geschikt lager (1 punt), 2 niet geschikte lagers
(0 punten))
Slagset en inductiewarmer
Technische informatie over de beschikbare lagertypes
Bij opdracht 5:
Elektromotor (min 3 KW) hoeft niet meer te functioneren
Kabel (soepel, 4 G2,5)
Kabelontmantelmes
Kabelschoenen, oogjes, krimptang
Wartel
Striptang
Set steeksleutels
Set potschroevendraaiers
36
Bij opdracht 6:
Benodigdheden links rechts schakeling
15 X Rijgklemmen Legrand 2.5 mm²
2 x Rijgklemmen Legrand Blauw 2.5 mm²
3 x Rijgklemmen Legrand geel/groen 2.5 mm²
1 x Geperforeerde grondplaat Moeren M4 en M5 voor geperforeerde grondplaat
3 m Draadgoot 30/30 mm
Kunststofschroeven voor montage draadgoten
2m Symetrische dyn rail
1 x Hoofdschakelaar type last/scheider
1 x Motorbeveiligingsschakelaar (correct)
1 x Motorbeveiligingsschakelaar (foutief)
2 x Contactoren voor L/R (spoelspanning 24Vdc !)
2 x Hulpcontactblokken voor frontmontage op contactoren 1NO + 1 NC(correct)
2 x Hulpcontactblokken voor frontmontage op contactoren 2 NC (foutief)
1 x Automaat type D kaliber= ……A ICC = 6KA Vynckier (automaat motorkring)
Automaat type B kaliber = 2 A ICC = 6KA Vynckier (primaire voeding 24 Vdc)
2 x Klem legrand (voor glaszekering secundaire 24Vdc) (type 390.86 ?)
1 x 230 -> 24 Vdc voeding
1 x Drukknopbakje voor 2 drukknoppen (met wartelingang)
2 x Drukknop met 1NO en 1NC contact
1 x Houten grondplaat of verplaatsbare kar
1 x Motor 1.5 Kw 380/660 V 1500 tr/min (met 2 wartelingangen) gemonteerd op houten plank
1 x Montage sokkel voor motor ?
1 x Set klemnummering 0-9 + letter N + letter V
Algemeen:
Hangslot
Plaatje “verboden inschakelen”
Veiligheidsbril voorzien (andere PBM’s: veiligheidsschoenen, stofjas of kiel met lange mouwen)
Soepele kabel (1,5 en 4G2,5)
Soepele draad 2,5 en 1
Draadbussen 1 en 2.5 mm²
Ampliversal oogjes voor 2,5 mm²
Schroevendraaierset Pozidrive (geïsoleerd materiaal voor 1000 V)
Set “pot schroevendraaiers” M4,M5,M6,….
Krimptang voor ampliversal (oogjes)
Krimptang voor draadbussen
Universele tang
Kniptang
Striptang
Jokari (kabelontmantelmes)
Isolatiemeter
Multimeter
A-tang
Foto’s van 11 motorkenplaatjes
37
Bij opdracht 7:
Benodigdheden Ster driehoekschakeling
15 x rijgklemmen Legrand 2.5 mm²
2 x Rijgklem Legrand Blauw 2.5 mm²
4 x Rijgklem Legrand geel/groen 2.5 mm²
Reeks klemnummering Legrand 0-9 + letters V en N
1 x voorgeperforeerde grondplaat (ik denk Telemecanique of Legrand)
Moeren voor geperforeerde plaat M4 en M5
Kunststofschroeven voor montage draadgoten
3m Draadgoot 30/30 mm
2m symetrische dyn-rail
1 x hoofschakelaar type last scheider
1 x Hoofd automaat type D voor ster/driehoek
1 x stercontactor (spoelspanning 24Vdc)
1 x lijncontactor (spoelspanning 24Vdc)
1 x driehoekcontactor (spoelspanning 24Vdc)
1 x elektro-pneumatische timer voor lijncontactor
1 x voeding 220/24Vdc 2 A
1 x automaat primair 24 V voeding
1 x automaat secundair 24 voeding
1 x motor 380/660 Volt 1.5 Kw 1500 tr/min
1 x montage voor motor (sokkel ?)
1 x drukknopbakje voor 2 drukknoppen
2 x drukknoppen met 1 NO + 1 NC contact
1 x thermisch bimetaalrelais (correct)
1 x thermisch bimetaalrelais (foutief)
1 x houten grondplaat of verplaatsbare kar
Algemeen:
Hangslot
Plaatje “verboden inschakelen”
Veiligheidsbril voorzien (andere PBM’s: veiligheidsschoenen, stofjas of kiel met lange mouwen)
Soepele kabel (1,5 en 4G2,5)
Soepele draad 2,5 en 1
Draadbussen 1 en 2.5 mm²
Ampliversal oogjes voor 2,5 mm²
Schroevendraaierset Pozidrive (geïsoleerd materiaal voor 1000 V)
Set “pot schroevendraaiers” M4,M5,M6,….
Krimptang voor ampliversal (oogjes)
Krimptang voor draadbussen
Universele tang
Kniptang
Striptang
Jokari (kabelontmantelmes)
Isolatiemeter (megger)
Multimeter
A- tang
Foto’s van 11 motorkenplaatjes
38
Stap 3 Globale opdracht
Eén van de beoordelaars geeft aan de kandidaat de volgende instructie:
Je krijgt in de loop van deze dag een toetsing van alle competenties die een onderhoudstechnicus
elektromechanische installaties zou moeten bezitten.
Eerst krijg je je kledij, met daarop volgend een bevraging (over de uit te voeren werkzaamheden), en dit in een
apart lokaal.
Nadien is er dan een voorbereidingstijd voorzien: hier krijg je een rondleiding in de werkruimte waarbij de
opdrachten reeds kort toegelicht worden.
Er zal eveneens getoond worden waar de benodigde materialen en grondstoffen (groenten, enz..) zich bevinden.
Ook kan je dan nog bijkomende vragen stellen.
Hierna begin je aan de praktijkopdrachten.

Rondleiding Werkruimte
De assessoren tonen de kleedruimte, de refter, het sanitair en de werkruimte; hier worden de materialen,
grondstoffen en te gebruiken materieel toegelicht.

Criteriumgericht interview/ postbakoefening
Eén van de assessoren geeft aan de kandidaten de volgende instructie:
Je krijgt bij aanvang van deze dag een schets van het bedrijf waarin je zogezegd werkt. Daarnaast krijg je een
aantal opdrachten, die op werkbonnen en storingsrapporten vermeld staan. Lees de werkbonnen aandachtig,
vraag indien nodig mondelinge toelichting bij deze schriftelijke informatie.
Je dient met deze werkbonnen een werkvolgorde te bepalen waarin je de opdrachten gaat uitvoeren om je
werkdag zo efficiënt mogelijk te organiseren en ook aandacht te hebben voor de dringendheid van sommige
opdrachten.

Fotoreeks onveilige situaties
Eén van de assessoren geeft aan de kandidaten de volgende instructie:
Zo dadelijk toon ik je vier foto’s van situaties op een werkpost. Kijk goed of je dingen ziet die niet in orde zijn met
betrekking tot de veiligheid. Beschrijf me of je dingen ziet die niet correct zijn. Geef aan hoe de situatie kan
verbeterd worden. Elke foto bevat één onveilige situatie.

Praktijkproef
Eén van de assessoren geeft aan de kandidaten de volgende instructie:
-
Je gaat in dit praktijkgedeelte verschillende opdrachten uitvoeren die te maken hebben met mechanische
montage, het aansluiten van elektrische motoren, het opsporen van defecten, het zoeken en herstellen van
elektrische storingen en het rapporteren over je werkzaamheden. De beoordelaars zullen ook nagaan of je
veilig en efficiënt werkt.
-
Elke opdracht zal nog apart worden toegelicht.
- Je werk zal beoordeeld worden door twee beoordelaars.
- Na de proef bespreken we (de beoordelaars) samen je resultaat. Hierna krijg je je resultaat met de gepaste
feedback en wordt dit naar de overheid (het departement WSE) opgestuurd. Ingeval van een positief resultaat
krijg je van hun je certificaat ongeveer 4 weken later naar je thuisadres opgestuurd
- Voor alle opdrachten samen krijg je tot 15.45u. de tijd. (indicatief; zie uurrooster p 28)
(Tijd aangeven op klok!)
39
Stap 4 . Opstellen van een beoordelingsinstrument
Voor de beoordeling wordt er met een 3-puntenschaal gewerkt. De betekenis van de puntenschaal is de
volgende:
0 = het gedrag wordt niet geobserveerd
1 = het gedrag wordt soms geobserveerd (frequentie), het gewenste gedrag wordt ten dele
geobserveerd (kwaliteit)
2 = het gedrag wordt altijd geobserveerd (frequentie), het gewenste gedrag wordt ten volle
geobserveerd (kwaliteit).
Toelichting bij de puntenschaal met een andere verwoording:
Frequentie:
Score is 2 = de kandidaat het gedrag op verschillende vastgelegde momenten in dezelfde opdracht vertoont
Score 1 = de kandidaat vertoont het gedrag niet altijd op de vereiste momenten in de opdracht, doch merendeels
wel
Score 0 = de kandidaat vertoont het gewenste gedrag niet
Kwaliteit:
Score is 2 indien de kandidaat het gedrag juist gesteld heeft, zodat het volledige succescriterium geobserveerd
werd, met het gevraagde resultaat tot gevolg
Score is 1indien de kandidaat het gedrag heeft gesteld, doch niet met het volledig gevraagde resultaat als gevolg
Score 0= het proces/ product van de kandidaat beantwoordt niet aan de gestelde kwaliteitseisen.
De keuze om 0,1,2 te nemen i.p.v. 1,2,3 is omdat het voor de doelgroep duidelijker is dat afwezigheid van
gewenst gedrag met 0 gescoord wordt. Niet aanwezige succescriteria als 0 bestempelen is logischer dan daar
een 1 op te quoteren.
-
Indien de kandidaat op een bepaalde kerncompetentie volgens beide assessoren te laag scoort, wordt de
kandidaat als niet geslaagd beschouwd. De kandidaat dient positief te scoren op alle kerncompetenties.
-
Praktijkproef:
De beoordelaars kijken hoe iets gebeurt of hoe iemand zich gedraagt en dit op objectieve basis. Als
hulpmiddel hebben ze een leidraad uit de beroepsstandaard zodat we weten aan welke vooraf bepaalde
observatiepunten (succescriteria) ze zich moeten houden. Ze maken gebruik van de beschrijvende
observatie: ze beschrijven alles wat ze zien. Op die manier krijgen ze een compleet beeld van wat er
gebeurt. Deze gegevens worden opgenomen in het deel ‘observaties’ op de scoreformulieren; dit laat toe
gedetailleerder te werken dan met de reeds aangegeven observatiepunten. Aan de observatiepunten is de
bovenstaande beoordelingsschaal verbonden.
-
Criteriumgericht interview:
Aan de kandidaten worden vooraf vastgelegde vragen gesteld over situaties die te maken hebben met het
beroep, hun eigen taak daarin, hun uitgevoerde handelingen en het waarom daarvan. Deze vragen zijn zo
opgesteld dat alle succescriteria in de antwoorden aan bod moeten komen. Op de beoordelingsformulieren
is er per vraag ruimte voorzien om de antwoorden van de kandidaten te noteren.
Per opdracht wordt er bekeken a.h.v. de scores op de succescriteria of de kerncompetenties beheerst werden.
Elke assessor gebruikt een afzonderlijk exemplaar van het beoordelingsformulier
40
 Bespreking en feedback naar kandidaat toe duurt maximaal 30 minuten.
De beoordelaars trekken zich terug om hun persoonlijke eindbeoordeling per kandidaat te noteren. Hierna
leggen ze hun resultaten samen om tot een eindbeoordeling (consensus) te komen per kandidaat. Deze
eindbeoordeling wordt genoteerd (inclusief extra opmerkingen/feedback) op het eindevaluatieformulier (slechts
één per kandidaat).
Iedere kandidaat krijgt hierover feedback van een beoordelaar. Het feedbackgesprek wordt één op één gedaan,
één beoordelaar met één kandidaat. De feedback gaat enkel over het geobserveerde gedrag. Indien de
kandidaat een uitgebreide feedback wenst naar verdere op(bege)leiding, wordt dit aangeboden via de
talentenmapbegeleider.
Om als competent beschouwd te worden dient de kandidaat aan te tonen

alle kerncompetenties te beheersen

te slagen voor het criteriumgericht interview

de opdracht binnen de voorziene tijd volledig af te werken
41
Beoordelingsdocument voor het gedeelte postbakoefening
Tijdens de postbakoefening worden volgende zaken getest:
- de kandidaat kan juiste prioriteiten bepalen binnen de opdrachten die voor hem bestemd zijn.
Beschrijving van de proef:
Storingsrapporten en werkbonnen ordenen i.f.v. een efficiënte uitvoering
Opdracht naar kandidaat:
Formuleer de opdracht zoals ze aan de kandidaat zal gegeven worden
Je krijgt zo meteen een aantal storingsrapporten en werkbonnen van opdrachten die je vandaag dient uit te
voeren. Bekijk de informatie op de werkbonnen en orden ze zo dat je het werk op een efficiënte manier kan
uitoefenen.
Indien nodig kan je om verduidelijking van de werkbon vragen.
Observatie van de proef
Succescriteria
Combineert opdrachten op verschillende locaties zodat de werktijd optimaal
benut wordt
Meldt wijzigingen in planning aan de verantwoordelijke
kerncompetentie: Rapporteren:SCORE
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
42
Beoordelingsdocument voor de bevraging over het herkennen van onveilige situaties
De assessor toont de foto’s, vraagt aan de kandidaat of hij dingen ziet die niet zijn zoals het hoort. Hij vraagt
deze onveilige situatie wat nader te beschrijven en vraagt tot slot bij elke foto hoe de onveilige situatie zou
kunnen verholpen worden.
Foto 1, 2, 3 en 4
Succescriterium
Herkent onveilige situaties en geeft aan hoe deze verholpen kunnen worden
kerncompetentie: Veilig werken: SCORE
O
1
NOK
2
OK
Succescriterium
Meldt niet direct oplosbare defecten en vastgestelde tekortkomingen aan
installaties
Doet mondeling een voorstel omtrent de keuze van materialen en de werkwijze
om defecten op te lossen
kerncompetentie: Rapporteren: SCORE
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
43
Beoordelingsdocumenten
Naam:
Datum:
Opdracht 1 – Een motor- pomp combinatie uitlijnen
Beschrijving van de proef:
Een motor- pomp combinatie uitlijnen met behulp van opvulplaatjes, binnen de gegeven toleranties
Opdracht naar kandidaat:
Je dient op deze stand een motor en een daaraan gekoppelde pomp uit te lijnen.
Je dient de koppeling te verwijderen en deze terug te monteren en de opstelling uit te lijnen.
De uitlijning (radiaal, hoekfout) dient binnen de opgegeven toleranties te vallen. De toegelaten tolerantie is
0,1 mm.
Hier heb je de nodige technische informatie. Voer het werk op een veilige manier uit.
Indien nodig kan je om verduidelijking vragen.
Vul na de opdracht het onderhoudsrapport aan.
Observatie van de proef
Succescriteria
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Lijnt de componenten uit zodat ze zowel in radiaal als axiaal vlak in één lijn
staan (binnen opgegeven toleranties)
- Plaatst de componenten zo dat de afwijking binnen de waarden valt zoals
voorzien door de constructeur (opgegeven op fiche, meegeleverd op werkbon)
- Zet de componenten kruiselings en in een logische volgorde vast met bouten
(enkel van toepassing op motor)
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de componenten
kerncompetentie: Mechanische onderdelen positioneren: SCORE
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Merkt de onderdelen zodat ze nadien op de exact dezelfde plaats kunnen
worden teruggezet (in werkvolgorde beoordelen)
- Kiest het gereedschap in functie van de toepassing (gebruik van metalen
hamer is uitgesloten, rubberen hamer met weinig kracht is score 1, opwarmen of
trekstang is score 2)
- Demonteert en monteert in een logische volgorde
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de componenten
kerncompetentie: Demonteren en monteren: SCORE
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Meldt niet direct oplosbare defecten en vastgestelde tekortkomingen aan de
installaties
- Vult een logboek in zodat de historiek van de installaties en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
- Meldt wijzigingen in de planning aan de verantwoordelijke
kerncompetentie: Rapporteren: SCORE
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
44
Succescriteria
- Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gekregen instructies en
opdracht
- Schakelt de spanning uit
- Vergrendelt de schakelaar en brengt een waarschuwingsbord aan
- Meet of de installatie spanningsloos is
- Gebruikt de beveiliging (noodstop) bij het werken aan een elektromechanische
installatie
kerncompetentie: Veilig werken: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Observaties:
45
Beoordelingsdocumenten
Naam:
Datum:
Opdracht 2– Een motor- reductor combinatie met V- riemaandrijving uitlijnen en de kabel aan de motor
aansluiten
Beschrijving van de proef: Een motor- reductor combinatie met V- riemaandrijving uitlijnen. De reductor is
gemonteerd op de aangedreven as; de kabel dient aan de motor te worden aangesloten
Opdracht naar kandidaat:
Hier heb je een combinatie van een motor met een reductor. Via een V- riem wordt een ventilator
aangedreven. Je dient de combinatie uit te lijnen en de kabel aan de motor aan te sluiten.
Hier heb je de nodige technische informatie. Daarin staan ook de toleranties vermeld. Voer het werk op een
veilige manier uit.
Vul na de opdracht het onderhoudsrapport aan.
Indien nodig kan je om verduidelijking vragen.
Observatie van de proef
Succescriteria
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Lijnt de componenten uit zodat ze zowel in radiaal als axiaal vlak in één lijn
staan
- Plaatst de componenten zo dat de afwijking binnen de waarden valt zoals
voorzien door de constructeur
- Zet de componenten kruiselings en in een logische volgorde vast met bouten
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de componenten
kerncompetentie: Mechanische onderdelen positioneren: SCORE
Succescriteria
- Bevestigt bij een sterverbinding ook het resterende plaatje zodat dit als reserve
kan gebruikt worden
- Past de draaizin aan in functie van de toepassing
kerncompetentie: Elektrische motoren aansluiten: SCORE
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Kiest het gereedschap in functie van de toepassing
- Demonteert en monteert in een logische volgorde (en verdraait regelmatig de
riemschijven om de spanning te verdelen en te controleren, is score 2)
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de gemonteerde
onderdelen na vervanging
kerncompetentie: Demonteren en monteren: SCORE
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
46
Succescriteria
- Meldt niet direct oplosbare defecten en vastgestelde tekortkomingen aan de
installaties
- Vult een logboek in zodat de historiek van de installaties en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
- Meldt wijzigingen in de planning aan de verantwoordelijke
kerncompetentie: Rapporteren: SCORE
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gekregen instructies en
opdracht
- Schakelt de spanning uit
- Vergrendelt de schakelaar en brengt een waarschuwingsbord aan
- Meet of de installatie spanningsloos is
- Gebruikt de beveiliging (noodstop) bij het werken aan een elektromechanische
installatie
- Herkent onveilige situaties en geeft aan hoe deze verholpen kunnen worden
kerncompetentie: Veilig werken: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Observaties:
47
Beoordelingsdocumenten
Opdracht 3 – Een defect lager in een elektromotor opsporen
Beschrijving van de proef: :
Vier identieke motoren staan te draaien. In één van de motoren is een lager defect. De kandidaat dient dit defect
lager op te sporen.
Opdracht naar kandidaat:
Je ziet hier vier motoren in werking. In één van deze motoren is een lager defect. Spoor dit lager op.
Hier heb je technische informatie over de motoren. Je kan aan de beoordelaars bijkomende informatie
vragen.
Vul na de opdracht het onderhoudsrapport aan.
Indien nodig kan je om verduidelijking vragen.
Observatie van de proef
Succescriteria
- Vraagt informatie aan de bediener van de elektromechanische installatie over
de storing die zich voordoet aan de installatie
- Neemt defecten zintuiglijk waar
- Controleert onderdelen van de elektromechanische installatie op hun werking
- Raadpleegt technische handleidingen of schema’s
- Lokaliseert de storing door het combineren van verkregen informatie van de
bedieners van de elektromechanische installatie, van de meetresultaten en de
gegevens uit het schema
kerncompetentie: Defecten opsporen: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Omschrijft mondeling het defect en de manier waarop het werd opgelost
- Doet mondeling een voorstel omtrent de keuze van materialen en de werkwijze
om defecten op te lossen
- Vult een logboek in zodat de historiek van de installatie en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
kerncompetentie: Rapporteren SCORE:
O
1
2
O
1
2
0
1
2
NOK
OK
Observaties:
48
Opdracht 4 – Twee defecte lagers in een elektromotor vervangen
Beschrijving van de proef: :
De kandidaat dient een motor (min 1 kW en max 3kW) te demonteren, de lager te vervangen door een zelf te
kiezen wentellager met tolerantie zz/C3 of 2RS/C3 en de motor opnieuw en monteren. Slagset en
inductiewarmer zijn ter beschikking.
De elektromotor staat in een temperatuurgevoelige omgeving en start en stopt geregeld
Opdracht naar kandidaat: Beschrijf de instructie die de kandidaat krijgt
Je dient deze motor te demonteren en het lager te vervangen door een geschikt type, te kiezen uit deze
reeks (tonen). Deze elektromotor staat in een temperatuurgevoelige omgeving en start en stopt geregeld.
Vul na de opdracht het onderhoudsrapport aan.
Indien nodig kan je om verduidelijking vragen.
Observatie van de proef
Succescriteria
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Plaatst de componenten zo dat de afwijking binnen de waarden valt zoals
voorzien door de constructeur
- Zet de componenten kruiselings en in een logische volgorde vast met bouten
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de componenten
kerncompetentie: Mechanische componenten positioneren: SCORE
O
1
2
O
1
2
0
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Raadpleegt technische informatie van de constructeur
- Merkt de onderdelen zodat ze nadien op exact dezelfde plaats kunnen worden
teruggezet
- Kiest het gereedschap in functie van de toepassing
- Demonteert en monteert in een logische volgorde
- Kiest een vervangonderdeel met de waarden die de constructeur voorschrijft
- Controleert handmatig de werking en bevestiging van de gemonteerde
onderdelen na de vervanging
kerncompetentie: Demonteren en monteren: SCORE
O
1
2
0
1
2
O
1
2
O
1
2
0
1
2
0
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Omschrijft mondeling het defect en de manier waarop het werd opgelost
O
1
2
O
1
2
0
1
2
- Meldt niet direct oplosbare defecten en vastgestelde tekortkomingen aan de
installaties.
- Doet mondeling een voorstel omtrent de keuze van materialen en de werkwijze
om defecten op te lossen
- Vult een logboek in zodat de historiek van de installatie en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
kerncompetentie: Rapporteren SCORE:
NOK
OK
49
Succescriteria
- Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gekregen instructies en
opdracht
kerncompetentie: Veilig werken: SCORE:
O
NOK
1
2
OK
Observaties:
50
Naam:
Datum:
Opdracht 5 – Een elektrische motor aansluiten in ster en de kabel en plaatjes monteren
Beschrijving van de proef
Een gegeven motor aansluiten in ster, de kabel monteren
.
Opdracht naar kandidaat:
Dit is een motor die je in ster dient aan te sluiten. Sluit ook een passende kabel aan.
Vul na de opdracht het onderhoudsrapport aan.
Indien nodig kan je om verduidelijking vragen.
Observatie van de proef
Succescriteria
- Kiest de sectie van de kabels in functie van het schema
-
Stript de geleiders zodat er geen koper zichtbaar blijft en toch voldoende
koper in de klem zit
-
Knipt de draad af zodat er voldoende draadreserve is en de lengte niet
hinderlijk is
-
Perst de kabelschoen of draadhuls over de gestripte draad zodat er een
naadloze overgang ontstaat
-
Bevestigt bij een sterverbinding ook het resterende plaatje zodat dit als
reserve kan gebruikt worden
kerncompetentie: Elektrische motoren aansluiten: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- vult een logboek in zodat de historiek van de installaties en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
kerncompetentie: Rapporteren SCORE:
O
1
NOK
2
OK
Succescriteria
- Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gekregen instructies en
opdracht
kerncompetentie: Veilig werken: SCORE:
O
NOK
1
2
OK
Observaties:
51
Naam:
Datum:
Opdracht 6– Een links- rechts schakeling bouwen en fouten opsporen
Beschrijving van de proef: : Omschrijf de opdracht omstandig
Geschikte motor kiezen voor een links- rechtsschakeling, de vermogenbekabeling vervolledigen en de
motor voor de eerste keer in dienst stellen.
Opdracht naar kandidaat: Beschrijf de instructie die de kandidaat krijgt
Je dient voor één van deze motoren (tonen) een links- rechts schakeling te bouwen. Kies de motor die
hiervoor geschikt is. Vervolledig de vermogenbekabeling (tonen). Sluit de motor aan met de geschikte kabel.
Ga na of alles in orde is en stel de motor in werking. Het is de eerste keer dat deze motor in werking wordt
gesteld.
Zoek eventuele fouten in deze installatie
Vul na de opdracht het onderhoudsrapport aan.
Indien nodig kan je om verduidelijking vragen.
Observatie van de proef
Succescriteria
- Kiest de motor en de componenten volgens het schema
- Kiest de sectie van de kabels in functie van het schema
- Stript de geleiders zodat er geen koper zichtbaar blijft en toch voldoende koper
in de klem zit
- Knipt de draad af zodat er voldoende draadreserve is en de lengte niet
hinderlijk is
- Perst de kabelschoen of draadhuls over de gestripte draad zodat er een
naadloze overgang ontstaat
- Bevestigt bij een sterverbinding ook het resterende plaatje zodat dit als reserve
kan gebruikt worden
- Gebruikt zowel voor de motor als voor het bord dezelfde volgorde van
draadkleur
- Past de draaizin aan in functie van de toepassing
kerncompetentie: Elektrische motoren aansluiten: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
-
Vraagt informatie aan de bediener van de elektromechanische installatie
over de storing die zich voordoet aan de installatie
- Neemt defecten zintuiglijk waar
- Controleert onderdelen van de elektromechanische installatie op hun werking
- Raadpleegt technische handleidingen of schema’s
- Meet spanning, stroom of weerstand met het geschikte meettoestel
- Lokaliseert de storing door het combineren van verkregen informatie van de
bedieners van de elektromechanische installatie, van de meetresultaten en de
gegevens uit het schema
kerncompetentie: Defecten opsporen: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
52
Succescriteria
- Kiest het juiste gereedschap in functie van de toepassing
- Kiest een vervangonderdeel met de waarden die de constructeur voorschrijft
- Controleert de werking van het vervangen onderdeel
kerncompetentie: Elektrische storingen herstellen SCORE
O
O
O
1
1
1
NOK
2
2
2
OK
Succescriteria
- Omschrijft mondeling het defect en de manier waarop het werd opgelost
- Meldt niet direct oplosbare defecten en vastgestelde tekortkomingen aan de
installaties
- Doet mondeling een voorstel omtrent de keuze van materialen en de werkwijze
om defecten op te lossen
- Vult een logboek in zodat de historiek van de installaties en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
kerncompetentie: Rapporteren SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gekregen instructies en
opdracht
- Schakelt de spanning uit
- Vergrendelt de schakelaar en brengt een waarschuwingsbord aan
- Meet of de installatie spanningsloos is
- Gebruikt de beveiliging (noodstop) bij het werken aan een elektromechanische
installatie
- Herkent onveilige situaties en geeft aan hoe deze verholpen kunnen worden
(opdracht start met installatie onder spanning)
kerncompetentie: Veilig werken: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Observaties:
53
Opdracht 7 – Een ster- driehoek schakeling bouwen en foutzoeken
Beschrijving van de proef: : Omschrijf de opdracht omstandig
Geschikte motor kiezen voor een ster- driehoek schakeling, het stuurstroomschema vervolledigen, de
drukknoppen aansluiten en de motor voor de eerste keer in dienst stellen.
Opdracht naar kandidaat: Beschrijf de instructie die de kandidaat krijgt
Je dient voor één van deze motoren (tonen) een ster- driehoek schakeling te bouwen. Kies de motor die
hiervoor geschikt is. Vervolledig het stuurstroomschema (tonen). Sluit de motor aan met de geschikte kabel.
Sluit ook de drukknoppen aan op de stuurkast. Ga na of alles in orde is en stel de motor in werking. Het is de
eerste keer dat deze motor in werking wordt gesteld.
Zoek eventuele fouten in deze installatie
Vul na de opdracht het onderhoudsrapport aan.
Indien nodig kan je om verduidelijking vragen.
Observatie van de proef
Succescriteria
- kiest de motor en de componenten volgens het schema
- kiest de sectie van de kabels in functie van het schema
- stript de geleiders zodat er geen koper zichtbaar blijft en toch voldoende koper
in de klem zit
- knipt de draad af zodat er voldoende draadreserve is en de lengte niet
hinderlijk is
- perst de kabelschoen of draadhuls over de gestripte draad zodat er een
naadloze overgang ontstaat
- Bevestigt bij een sterverbinding ook het resterende plaatje zodat dit als reserve
kan gebruikt worden
- Gebruikt zowel voor de motor als voor het bord dezelfde volgorde van
draadkleur
- Past de draaizin aan in functie van de toepassing
kerncompetentie: Elektrische motoren aansluiten: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
-
Vraagt informatie aan de bediener van de elektromechanische installatie
over de storing die zich voordoet aan de installatie
- Neemt defecten zintuiglijk waar
- Controleert onderdelen van de elektromechanische installatie op hun werking
- Raadpleegt technische handleidingen of schema’s
- Meet spanning, stroom of weerstand met het geschikte meettoestel
- Lokaliseert de storing door het combineren van verkregen informatie van de
bedieners van de elektromechanische installatie, van de meetresultaten en de
gegevens uit het schema
kerncompetentie: Defecten opsporen: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
54
Succescriteria
- Kiest het juiste gereedschap in functie van de toepassing
- Kiest een vervangonderdeel met de waarden die de constructeur voorschrijft
- Controleert de werking van het vervangen onderdeel
kerncompetentie : Elektrische storingen herstellen SCORE
O
O
O
1
1
1
NOK
2
2
2
OK
Succescriteria
- Omschrijft mondeling het defect en de manier waarop het werd opgelost
- Doet mondeling een voorstel omtrent de keuze van materialen en de werkwijze
om defecten op te lossen
- Vult een logboek in zodat de historiek van de installaties en de uitgevoerde
werken opgevolgd kunnen worden
kerncompetentie: Rapporteren SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Succescriteria
- Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gekregen instructies en
opdracht
- Schakelt de spanning uit
- Vergrendelt de schakelaar en brengt een waarschuwingsbord aan
- Meet of de installatie spanningsloos is
- Gebruikt de beveiliging (noodstop) bij het werken aan een elektromechanische
installatie
- Herkent onveilige situaties en geeft aan hoe deze verholpen kunnen worden
(opdracht start met installatie onder spanning)
kerncompetentie: Veilig werken: SCORE:
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
O
1
2
NOK
OK
Observaties:
55
Beoordelingsdocumenten: samenvattend resultaat
Naam:
Datum:
Samenvatting beoordeling Ervaringsbewijs onderhoudstechnicus elektromechanische installaties
Kerncompetenties Postbakoefening
1. Mechanische
onderdelen
positioneren
2. Elektrische
motoren aansluiten
3. Defecten
opsporen
4. Elektrische
storingen
herstellen
5. Demonteren en
monteren
6. Rapporteren
OK/NOK
7. Veilig werken
Onveilige
situaties
Opdracht
1
OK/NOK
Opdracht
2
OK/NOK
Opdracht
3
Opdracht
4
OK/NOK
OK/NOK
Opdracht
5
Opdracht
6
Opdracht
7
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
OK/NOK
56
Eindevaluatie Titel van Beroepsbekwaamheid
Onderhoudstechnicus elektromechanische installaties m/v
Naam + Voornaam:
Rijksregisternummer:
Firma:
Testcentrum:
Datum test:
Werknemer uit de sector/ Werknemer uit andere sector / Zelfstandig / Werkzoekende /
Leerling deeltijds onderwijs
(schrappen wat niet past)
Postbakoefening:
geslaagd/ niet geslaagd1
Bevraging onveilige situaties
geslaagd/niet geslaagd
Criterium gericht interview :
geslaagd/ niet geslaagd1
Praktijkproeven
geslaagd/ niet geslaagd1
:
DE KANDIDAAT IS GESLAAGD1
DE KANDIDAAT IS NIET GESLAAGD1
1 Schrappen wat niet past
57
Aandachtspunten voor het persoonlijk ontwikkelplan:
1. Mechanische onderdelen positioneren
2. Elektrische motoren aansluiten
3. Defecten opsporen
4. Elektrische storingen herstellen
5. Demonteren en monteren
6. Rapporteren
7. Veilig werken
BEOORDELAAR 1
BEOORDELAAR 2
Naam + handtekening
Naam + handtekening:
Voor kennisname kandidaat
Naam + handtekening
58