Analyse 1 jaar Bourgeois I Sociale Economie uitgebreid

Analyse 1 jaar Bourgeois I : Sociale Economie
Wat zeggen regeerakkoord, beleidsnota of beleidsbrief in
verband met handicap? (objectief)
Het regeerakkoord heeft het niet over personen met een handicap in de
sociale economie. In de beleidsnota (link:
https://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/beleidsnota-2014-2019sociale-economie ) en de beleidsbrief is er wel sprake van personen met
een arbeidshandicap maar slechts op twee manieren.
Er is de uitrol van het decreet collectief maatwerk (link:
http://www.werk.be/beleidsthemas/sociale-economie-entewerkstelling/sociale-economie ). Dit is vooral een zaak van de
werkplaatsen zelf. Het is niet concreet uitgewerkt, buiten de indicering
voor de personen zelf. Indicering betekent dat personen met een
arbeidshandicap een toelating krijgen om te gaan werken in een
maatwerkbedrijf. Naast het bestaande systeem waarbij personen met een
arbeidshandicap een recht krijgen zoals vroeger, wordt er voor personen
die minder beantwoorden aan dit profiel ook voorzien in een indicering via
“International Classification of Functioning”. Daarbij wordt de betrokkene
gescoord volgens verschillende parameters (pagina 10 van de
beleidsnota).
Naast het collectief maatwerk zou er ook een aanzet komen om
individueel maatwerk mogelijk te maken. Daarvoor werd de conceptnota
hervorming SINE geschreven. Deze conceptnota gebruikt middelen die nu
vooral worden ingezet in de sociale economie (beschutte en sociale
werkplaatsen, lokale diensteneconomie) en voorziet een individuele
werkondersteuningspremie. Die bevat een subsidie voor loonkosten en
een subsidie voor ondersteuning op de werkvloer. De bestaande SINEmaatregel, die een loonkostvermindering en werktoeslag bevatte, wordt
afgeschaft.
Reactie en voorstellen van GRIP (subjectief)
De uitrol van het decreet collectief maatwerk is positief. Alleen zijn er een
paar merkwaardige zaken. Er waren de kinderziektes bij de inschaling
waardoor het moeilijk was om nieuwe werknemers direct een ticket
collectief maatwerk af te leveren. En er is meer aan de hand.
De match tussen de vacatures, die vanaf 1 juli 2015 verplicht moeten
worden doorgegeven aan de VDAB, en de betrokken personen die een job
willen in een maatwerkbedrijf, loopt regelmatig fout. Dat is eigenaardig
want in theorie zou die match juist beter moeten werken. De werkgevers
die sollicitanten ontvangen via doorverwijzing door de VDAB en dus een
job zoeken zouden “veel te zwak” zijn. De VDAB houdt vol dat dit de
geschikte kandidaten zouden moeten zijn want ze hebben een indicering
voor een maatwerkbedrijf.
Wij vragen ons af of de maatwerkbedrijven wel die werknemers opvangen
die ze volgens de inschaling zouden moeten opvangen. De bedoeling van
sociale economie is toch om de zwakste werknemers tewerk te stellen.
Door deze spanning gebeurt dat zeer moeizaam. We hopen dat sociale
economiebedrijven personen met een arbeidshandicap opvangen die nu
niet of nauwelijks terechtkunnen in gewone bedrijven en organisaties. Het
is trouwens ook zo dat er nog steeds een wachtlijst bestaat in de sociale
economie. Het aantal toekenningen van tickets collectief maatwerk
overtreft nog steeds het groeipad dat is voorzien in de beleidsnota van de
minister. Dit groeipad, het aantal bijkomende erkende arbeidsplaatsen elk
jaar, is vastgelegd binnen het kader van contingentering. Dit is eigenlijk
een ramp. Deze contingentering gaat enkel uit van een beschikbaar
budget en niet van de vraag van de betrokkenen. Zo wordt de wachtrij
natuurlijk altijd maar groter. Er os weliswaar geen centrale registratie,
maar wij voelen toch dat dit niet klopt. Eén van actiepunten voor de
minister lijkt ons het beter registreren van het aantal open sollicitaties
binnen de sociale economie.
Want dit legt nog een ander probleem bloot. Als het al zo moeilijk is om
de instroom goed te organiseren in de maatwerkbedrijven, hoe zullen de
maatwerkbedrijven er dan in slagen om doorstroom te organiseren? De
hervorming van de SINE-maatregel maakt individueel maatwerk mogelijk,
maar is nu enkel bedoeld voor doorstroom vanuit de sociale economie.
Dit vinden wij een gemiste kans omwille van verschillende redenen. De
doorstroom zal niet plaatsgrijpen omdat de werkplaatsen nu al zeggen dat
er een afroming gaat gebeuren van hun beste werkkrachten. Dat is vanuit
economisch perspectief van de werkplaatsen een terechte opmerking,
maar klopt natuurlijk niet voor de betrokken werknemers. Zij worden
ongewild en onbewust in de sociale economie gehouden terwijl voor een
aantal onder hen ook doorstroom evident zou moeten zijn.
Achter dit mechanisme zit nog een ander probleem. De reguliere
werkgevers die ook de doorstroom moeten mee mogelijk maken, doen
alsof er geen vuiltje aan de lucht is. Dat is opvallend want ze zijn, terecht,
de eersten die geen oneerlijke concurrentie willen. Nu ze de mogelijkheid
hebben om in te zetten op de opvang van werknemers vanuit de sociale
economie haken ze af? Dat klopt natuurlijk niet.
Een andere, meer beleidsmatige, opmerking is dat er (door de afschaffing
van de SINE-maatregel) financiële middelen worden weggehaald in de
sociale economie en worden doorgeschoven naar de reguliere economie,
terwijl er al erkende plaatsen te weinig zijn in de maatwerkbedrijven.
De hervorming van de sociale economie vraagt meer budget, wat GRIP al
jaren vraagt. Anders blijft doorstroom en individueel maatwerk een lege
doos. En dat is niet goed voor de personen met een arbeidshandicap.