Kunstmatige intelligentie verandert beroep van de radioloog

Kunstmatige intelligentie verandert beroep van de radioloog - SmartHealth http://www.smarthealth.nl/2016/11/28/philips-kunstmatige-intelligentie...
smarthealth.nl/2016/11/28/philips-kunstmatige-intelligentie-radiologie/
Frederieke Jacobs
28-11-2016
In Amerika startte gisteren het jaarlijkse congres van de Radiological Society of America (RSNA), een
van de grootste radiologiecongressen ter wereld. Leveranciers als Philips, GE en Siemens tonen hun
nieuwste CT- en MRI-scanners. Maar de grootste vooruitgang zit niet in de enorme scan-apparaten: die
zit in software en de (kunstmatig) intelligente systemen die een bedrijf als Philips eromheen bouwt.
Volgens Mark van Buchem, hoogleraar neuroradiologie in het Leids Universitair Medisch Centrum, is ‘IT
de nieuwe revolutie in radiologie’. “We gaan van analyses met het blote oog naar computer analyse en
kwantificering.”
“Informatica speelt een steeds grotere rol om artsen in staat te stellen om de juiste diagnose te stellen, het
juiste behandelpad te kiezen, en een behandeling uit te voeren die in één keer goed gaat. Dat is de holy grail
waar we naar op zoek zijn.” Dat zegt Philips topman Frans van Houten. Voorafgaand aan de RSNA gaven Van
Houten en Jeroen Tas, CEO Healthcare Informatics, Solutions and Services, toelichting over de digitale
strategie en nieuwe productontwikkelingen.
Van Houten: “Vroeger zou je gezegd hebben: een radiologie congres gaat over apparaten, zoals
röntgenapparatuur en MRI-scanners. Die apparaten zijn nog steeds belangrijk, maar die vormen het startpunt
om beeldvorming te doen. Software speelt een steeds belangrijke rol om die medische beelden te analyseren,
integreren en informatie en wijsheid uit de data te halen.”
1 van 4
29-11-2016 15:30
Kunstmatige intelligentie verandert beroep van de radioloog - SmartHealth http://www.smarthealth.nl/2016/11/28/philips-kunstmatige-intelligentie...
Jeroen Tas (links) en Frans van Houten (rechts)
Rond 2014 maakte Philips de ingrijpende strategische stap om de lichtdivisie af te splitsen en meer nadruk te
leggen op medische apparatuur en consumentenproducten voor gezondheid en welzijn. “Philips wordt een
oplossingsbedrijf”, zei CEO Dan Houten destijds. “We gaan zowel hardware, software als services aanbieden in
de medische sector.”
Machine learning in radiologieportal
Philips introduceert vandaag een nieuw pakket services en software gericht op radiologie. Beeldvormende
technieken zoals röntgenfoto, CT-scan, MRI-scan en echografie spelen een belangrijke rol bij diagnostiek en
behandelingen.
Een van de nieuwe oplossingen is een pakket softwareapplicaties voor neurologisch MRI-onderzoek. Ook komt
Philips met een update van het IntelliSpace Portal, het dashboard waarmee radiologen naar medische beelden
zoals CT-scans en röntgenfoto’s en relevante patiëntinformatie kunnen kijken. Nieuw bij deze versie van
IntelliSpace is dat Philips machine learning capaciteiten inzet om de arts te ondersteunen. Het IntelliSpace
Portal werd al gebruikt voor oncologie, cardiologie en radiologie, en wordt nu ook uitgebreid naar
neurologie.“Het systeem verzamelt alle relevante informatie en presenteert de context van de patiënt”
En het bedrijf lanceert een nieuw systeem voor radiologie, Illumeo. Die technologie noemt Jeroen Tas een
‘volgende generatie user interface voor radiologen’. “Illumeo is een beeldgestuurde technologie voor
radiologen, die zich automatisch aanpast aan voorkeuren van de gebruiker, relevante informatie verzamelt en
de context van de patiënt presenteert”, aldus Jeroen Tas. Philips verwerkte in Illumeo een patient briefing,
gebaseerd op de mission briefing die je bij games vooraf krijgt. “Die patient briefing bevat alle relevante
informatie van een patiënt: niet alleen de MRI-scan, maar ook eerdere beelden en de context van de patiënt”,
aldus Tas.
Beperkingen van het blote oog
Prof. Dr. Mark van Buchem is radioloog en hoogleraar neuroradiologie in het Leids Universitair Medisch
Centrum (LUMC). “Bij neuroradiologie is MRI onze grootste vriend. MRI is een techniek die enorm breed
inzetbaar is en een schat aan structurele en fysiologische informatie over de hersenen kan blootleggen.”
Neuroradiologen kijken met het blote oog naar de digitale MRI-beelden, en kunnen adequaat en snel een
diagnose stellen en een verslag schrijven. Maar er zijn een paar beperkingen, volgens Van Buchem. De
analyse van de neuroradioloog noemt hij een inschatting, een artist impression. “Een analyse met het blote oog
is niet kwantitatief. Waar we ook heel slecht in zijn, is om subtiele veranderingen over tijd waar te nemen met
het blote oog. Ook is het lastig om uitspraak te doen over bijvoorbeeld het onderscheid tussen het krimpen van
hersenen als effect van leeftijd, of als gevolg van een aandoening als atrofie.”
2 van 4
29-11-2016 15:30
Kunstmatige intelligentie verandert beroep van de radioloog - SmartHealth http://www.smarthealth.nl/2016/11/28/philips-kunstmatige-intelligentie...
Neuroradioloog Mark van Bruchem: “Subtiele veranderingen over tijd zijn erg lastig waar te nemen met het blote oog”
Van Buchem doet bij het LUMC onderzoek naar de hersenen. Hij noemt het systeem van Philips een
doorbraak. “Ik gebruik al vijftien jaar digitale systemen voor het analyseren van beelden, maar dat is enkel voor
onderzoek, niet voor de dagelijkse patiëntenzorg. Met deze nieuwe software en service heeft een radioloog een
werkstation om beelden te kwantificeren, analyseren en veranderingen over tijd bij te houden, die past in de
workflow.”“Een diagnose van een radioloog is een ‘artist impression'”
IntelliSpace vergroot volgens de neuroradioloog de accuraatheid van diagnoses. “Het systeem gaat
bijvoorbeeld op zoek naar veranderingen tussen foto’s, visualisatie van veranderingen en afwijkingen. We turen
ons een ongeluk, maar hiermee hebben we het direct in beeld.”
Superintelligente systemen
Kunstmatige intelligentie (artificial intelligence ofwel AI) speelt hierbij een steeds belangrijkere rol. Philips
verwerkt kunstmatige intelligentie in zijn clinical decision support systems, bijvoorbeeld voor de automatisering
van beeldinterpretatie. Volgens Tas is het ‘een eerste stap op weg naar superintelligente systemen voor
specialistische zorg’.
Verschillende technologische ontwikkelingen liggen daaraan ten grondslag. Zo zijn de kosten voor opslag en
beheer van data sterk gedaald. Die enorme datasets – miljarden beelden, foto’s en scans – moeten veilig en
schaalbaar worden opgeslagen. Philips heeft inmiddels 200 miljoen van die beelden in zijn HealthSuite
cloudplatform gezet, vertelt Tas. Die beelden vormen de input vormt voor kunstmatige intelligentie. “Vroeger
moest je hele krachtige werkstations en computers op locatie hebben. Met een werkstation in de cloud kunnen
specialisten zulke intelligente systemen in de dagelijkse praktijk inzetten”, aldus Tas.
3 van 4
29-11-2016 15:30
Kunstmatige intelligentie verandert beroep van de radioloog - SmartHealth http://www.smarthealth.nl/2016/11/28/philips-kunstmatige-intelligentie...
Inzoomen op een CT-scan en bloedvat met Illumeo
Van Houten benadrukt dat het HealthSuite platform en de slimme systemen voor radiologen open en
leverancier-onafhankelijk zijn. Ook medische beelden uit de database van Siemens of GE kunnen in het
IntelliSpace portal bekeken worden. Zo kunnen meerdere beelden en meerdere datastromen gecombineerd
worden, los van de leverancier.
IT is de revolutie
“IT is in mijn vakgebied de nieuwe revolutie. Scanners worden steeds beter, maar dit is de grote knaller. We
gaan van analyses met het blote oog naar computer-geassisteerde diagnoses”, zegt Van Buchem.
Zorgen kunstmatig intelligente systemen er straks voor dat het beroep radioloog overbodig wordt? Een hoop
radiologen voelen zich bedreigd door dit soort nieuwe technologie, maar Van Buchem ‘absoluut niet’. “Mijn doel
is om de zorg voor patiënten beter te maken, niet om te zorgen dat de radioloog zijn baan behoudt. De
komende decennia“Ik verwacht dat we computer-geassisteerde diagnoses krijgen, waar nog steeds een arts bij
nodig is”zie ik niet gebeuren dat we ergens een scanner in parkeergarage hebben staat waar je doorheen gaat
en een uitslag of diagnose krijgt. Ik verwacht dat we steeds geavanceerdere systemen krijgen voor computerassisted diagnoses, geen volledige computerdiagnoses. In de voorziene toekomst zal er altijd een expert nodig
zijn om met verstand van zaken naar complexe informatie te kijken.”
SmartHealth (c) 2013-2016
4 van 4
29-11-2016 15:30