tekst ir. frank biesboer tekening john macneill m e chan ica technische tekening! RUIMTEKANON SCHOT AFVUREN Een kanon met een lengte van 1,1 km is in staat om een vracht van 450 kg met een snelheid van 6 km/s (Mach 20) weg te schieten, wat voldoende is om de massa met hulp van een kleine raketmotor in een baan om de aarde te brengen. Dat stelt dr. John Hunter, die met zijn bedrijf Quicklauncher een goedkoop alternatief wil ontwikkelen voor ruimtetransport. Met het ruimtekanon zouden de kosten 550 dollar per kilogram bedragen, terwijl dat met een vrachtraket het twintigvoudige is, 11 000 dollar. Hunter zoekt nu een investeringsbedrag van 500 miljoen dollar (375 miljoen euro). Het lanceerkanon heeft een lange geschiedenis. Schrijver Jules Verne gebruikte het in 1865 in Reis naar de maan om astronauten te lanceren, iets wat volgens Hunter onmogelijk is. Het kanon produceert een versnelling van 5000 g en is daarom alleen geschikt voor robuuste projectielen. Begin jaren zestig begonnen de Amerikaanse en Canadese ministeries van Defensie aan een gezamenlijk onderzoek naar een ruimtekanon dat geschikt zou zijn om op een goedkope manier ballistische raketten de lucht in te schieten. Het onderzoeksteam onder leiding van dr. Gerald Bull, slaagde erin vanaf het eiland Barbados met een 40 m lang kanon een projectiel van 180 kg te lanceren tot 180 km hoogte. Kort daarna werd het project gestaakt. Bull ging verder met de ontwikkeling van het kanon, en deed later zaken met de Iraakse dictator Saddam Hoessein voor de levering van een kanon voor Scud-raketten. Dit project Babylon kwam groot in het nieuws toen de Britse douane in april 1990 enkele buissecties van het kanon in beslag nam. Inmiddels was onder de vlag van het Amerikaanse raketschild begin jaren tachtig een nieuw onderzoek naar het lanceerkanon gestart bij het Lawrence Livermore National Laboratory. Met een loop van 130 m slaagde het team onder leiding van Hunter er in 1992 in een projectiel van een paar kilogram een snelheid van bijna 3 km/s (Mach 9) te geven. Voor de aandrijving werd een met aardgas voortgedreven zuiger gebruikt, die waterstofgas comprimeerde, dat op zijn beurt het projectiel wegschoot. Na een ingrijpende inperking van het Star Wars-programma begon Hunter voor zichzelf en richtte het bedrijf Quicklaunch op. Onlangs maakte Hunter de ontwerpdetails bekend van zijn nieuwste ruimtekanon. Daarin is de zuiger vervangen door een brander op aardgas, die waterstof in een afgesloten ruimte zodanig verhit dat deze genoeg druk opbouwt om het projectiel weg te schieten. Hunter wil de 1,1 km lange lanceerbuis in zee zetten, waardoor de ondersteunende constructie veel minder draagkracht hoeft te hebben. Bovendien is het dan veel gemakkelijker het aan een 500 m diep stekend platform bevestigde kanon verschillende kanten op te richten. STAP 1: VERHITTEN Een gasbrander verhit waterstofgas, dat zich in een afgesloten ruimte bevindt, tot 1400 °C, en veroorzaakt een druktoename tot 100 MPa (1000 atm). STAP 2: LOSLATEN De aflaatklep gaat open en de expanderende waterstof drijft het projectiel naar buiten. STAP 3: LANCEREN Als het projectiel na 1,1 km de loop passeert, heeft het een snelheid van 21 600 km/h. Een diafragma aan het eind van de buis sluit zich, zodat het waterstofgas niet verloren gaat. projectiel aflaatklep brander waterstofgas 2010ETechno!E2 31