650491 onderwerp: 05BR-Textielinzameling na 2015

Collegebesluit
Collegevergadering: 21 april 2015
ONDERWERP
Textielinzameling na 2015
SAMENVATTING
Tot 31 december 2015 heeft de gemeente een overeenkomst met Humana voor de
inzameling van textiel. De opbrengst van de textielinzameling komt tot nog toe ten goede
aan een charitatieve instelling.
Voorgesteld wordt de inzameling van textiel via containers in de openbare ruimte en de
sortering toe te voegen aan de dienstverlening van Meerlanden. Meerlanden verzorgt de
inzameling en werkt samen met ervaren partijen bij de sortering en verwerking. Bij de
sortering worden mensen met afstand tot de arbeidsmarkt ingezet. Al het ingezamelde textiel
wordt hergebruikt.
Voorgesteld wordt ook de huis aan huis inzameling van textiel toe te voegen aan de
dienstverlening van Meerlanden. Hierdoor kan de inzameling efficiënter worden voorbereid
en uitgevoerd en is er meer grip op de sortering en verwerking.
Voorgesteld wordt de opbrengst van de textielinzameling na 2015 ten goede te laten komen
aan de afvalstoffenheffing. Textiel is een afvalstof. De verwerking levert geld op.
BESLUIT B&W
1. De inzameling van textiel via containers in de openbare ruimte en de sortering toe te
voegen aan de dienstverlening van Meerlanden, ingaande 1 januari 2016;
2. De huis aan huis inzameling van textiel toe te voegen aan de dienstverlening van
Meerlanden;
3. De opbrengst van de textielinzameling na 2015 ten goede te laten komen aan de
afvalstoffenheffing;
4. Deze voorstellen voor te leggen aan de Commissie Ruimte om deze in de gelegenheid te
stellen haar zienswijze te geven (B-stuk).
INLEIDING
Na een moeizame aanbestedingsprocedure hebben we op 1 april 2014 een overeenkomst
gesloten met Humana voor de inzameling van textiel. Deze overeenkomst heeft een duur
van 21 maanden en eindigt derhalve van rechtswege op 31 december 2015. Deze
overeenkomst heeft alleen betrekking op de inzameling van textiel door middel van
containers in de openbare ruimte.
De opbrengst van de textielinzameling in Heemstede komt tot nog toe ten goede aan een
charitatieve instelling. In het verleden waren dit Stichting KOE en KICI en dus sinds april
2014 Humana. Sinds 2015 zijn Humana en KICI gefuseerd tot de Stichting Sympany.
De inzameling van textiel wordt op de volgende wijze uitgevoerd;
1. textielcontainers in de openbare ruimte
2. huis aan huis inzameling
3. textielcontainers op particulier terrein
4. kleding ophalen bij mensen thuis en kleding doneren aan kringloopwinkels
1. Textielcontainers in de openbare ruimte
- Momenteel staan er op vijf locaties textielcontainers van Stichting Sympany.
650491
1/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 21 april 2015
- Bij drie winkels staan textielcontainers van de commerciële inzamelaar DMW Reco. De
winkeliers ontvangen een vergoeding voor het beheer van deze containers van de
inzamelaar. Aangezien de gemeente grip wil houden op deze afvalstroom zijn de inzamelaar
en de winkeliers aangeschreven om deze containers uiterlijk 31 december 2015 te
verwijderen.
- Tot 2015 stond bij de Vomar een container van inzamelaar Curitas. Deze container is begin
2015 verwijderd.
2. Huis aan huisinzameling
Op grond van de Afvalstoffenverordening kan het college inzamelaars aanwijzen voor het
inzamelen van textiel. Op 2 februari 2010 heeft het college het ‘Beleid met betrekking tot
huis aan kledinginzamelingen’ vastgesteld. Jaarlijks krijgt de gemeente circa. twintig
aanvragen van charitatieve organisaties om textiel te mogen inzamelen, waarvan vier
partijen worden aangewezen. Deze keuze is gebaseerd op het CBF-Keur, de
verscheidenheid van doelstellingen en de netto-opbrengst per kilo. Door deze selectiewijze
worden diverse maatschappelijke organisaties ondersteund.
3. Textielcontainers op particulier terrein
- Sinds januari 2013 heeft ook The Vintage Store twee kledingcontainers op particulier
terrein geplaatst. Dit mogen zij doen omdat op de containers expliciet staat dat het gaat om
herdraagbare kleding bestemd voor The Vintage Store. De kleding in deze containers is dan
ook geen afvalstof en daarom geen bevoegdheid van de gemeente.
- Stichting KOE had tot en met 2014 twee textielcontainers in beheer, maar is hier sinds
januari 2015 mee gestopt.
4. Kleding ophalen bij mensen thuis & kleding doneren aan kringloopwinkels
Kringloopwinkels halen kleding op afroep op bij mensen thuis. In principe betreft dit
herdraagbare kleding die wordt gedoneerd ter verkoop in de kringloopwinkel. Dit is dan ook
geen afvalstof en er hoeft formeel dan ook niets te worden geregeld door de gemeente.
Hoeveel textiel is er in 2014 in Heemstede ingezameld?
Sympany (KICI en Humana)
containers bij winkels (DMW Reco en Curitas)
huis aan huisinzameling
containers op particulier terrein - Stichting KOE
containers op particulier terrein - Vintage Store
Totaal
97,5 ton
17,4 ton
7,2 ton
16,8 ton
6,8 ton
146 ton
Hoe is de Nederlandse markt verdeeld?
Er zijn op dit moment in Nederland nog twee charitatieve inzamelaars die actief inzetten op
plaatsen van textielcontainers in de openbare ruimte. Dit zijn Sympany en Reshare/Leger
des Heils. Deze organisaties zamelen jaarlijks bijna 50 miljoen kilo textiel in. Dit is een
marktaandeel van ongeveer 50%. De charitatieve organisatie Sam's Kledingactie zamelt
kleding in bij kerken, scholen en instellingen. De rest wordt ingezameld door
kringloopbedrijven, afvalinzamelaars en commerciële textielinzamelaars. Het marktaandeel
van de charitatieve organisaties loopt sinds een aantal jaar steeds verder terug doordat
commerciële partijen (zoals Curitas en DMW Reco) en afvalinzamelaars steeds actiever
worden op de markt. Ook winkels (H&M en C&A) begeven zich op de markt van de
textielinzameling.
Meerlanden zamelt ook al jaren textiel in, onder andere in Haarlemmermeer, Lisse en
Hillegom. In deze gemeenten verzorgen zij ook de huis aan huisinzameling. Hierbij maakt
Meerlanden gebruik van de diensten van het bedrijf PLQ.
650491
2/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 21 april 2015
MOTIVERING
1.1 Al het ingezamelde textiel wordt hergebruikt
De termen kleding en textiel worden vaak door elkaar gebruikt. Vroeger mocht er alleen
herdraagbare kleding en schoeisel in de container. Het was onrendabel om alle textiel in te
zamelen. Door aangescherpte recyclingdoelstellingen en dankzij betere
verwerkingsmogelijkheden spreken we tegenwoordig van textielinzameling. Textiel is veel
meer dan alleen maar kleding; ook lakens, dekens, handdoeken, schoeisels, grote lappen
stof, gordijnen, knuffels en kapotte kleding mogen in de container. Het is mogelijk om 100%
van het ingezamelde textiel nuttig toe te passen. Kwalitatief goede kleding wordt nog steeds
geëxporteerd naar landen in Afrika en Oost-Europa. Het overige textiel wordt gerecycled tot
nieuwe producten.
1.2 Meerlanden werkt samen met ervaren partijen
Meerlanden heeft inmiddels jarenlange ervaring met het inzamelen van textiel. In 2014 is
Meerlanden een aanbestedingstraject gestart om geschikte samenwerkingspartners te
vinden met expertise in textielsortering en een aantoonbaar netwerk in het duurzaam
afzetten en vermarkten van textiel. Uiteindelijk is de samenwerking van Sympany en HITS
service (onderdeel van PLQ) als beste aanbieding geselecteerd. Vanaf 1 september 2015
zal Meerlanden in samenwerking met deze partijen textielinzameling en sortering gaan
aanbieden als dienstverlening. Er wordt gesorteerd op meerdere stromen, die via diverse
kanalen worden aangeboden voor hergebruik. De afzetkanalen dienen te voldoen aan
duurzaamheids- en maatschappelijke criteria; Meerlanden toetst daar ook op.
1.3 Inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt is gegarandeerd
Eén van de ambities van Meerlanden is het creëren van ‘meer mogelijkheden voor mensen’.
Daarom is in 2014 gekeken naar de mogelijkheden die er zijn om de inzet van mensen met
afstand tot de arbeidsmarkt en uit de bijstand verder te optimaliseren. Daarnaast is gekeken
naar projecten om de lokale werkgelegenheid te stimuleren. Een van die projecten is het in
eigen hand nemen van de textielsortering. Er zijn goede mogelijkheden zijn om hierbij
mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten. Meerlanden gaat samen met
Sympany en HITS service een sorteerlocatie in het verzorgingsgebied realiseren;
hoogstwaarschijnlijk in Nieuw-Vennep. Meerlanden heeft afspraken gemaakt met deze
nieuwe partners om binnen de textielsortering te werken met maximale inzet van
participatiemedewerkers. In de startsituatie wordt 1500 ton textiel gesorteerd op een nieuwe
locatie in het verzorgingsgebied. Hiervan wordt 760 ton textiel geleverd door Meerlanden
vanuit de gemeenten Haarlemmermeer, Hillegom en Lisse. Op basis van deze tonnages
kunnen in totaal negen participatiemedewerkers worden ingezet. Als de tonnages textiel
toenemen kunnen er meer medewerkers worden ingezet. Als ook het textiel uit Heemstede
door Meerlanden wordt gesorteerd, zal Meerlanden de mogelijkheid bieden om hiervoor
mensen van Paswerk in te zetten.
1.4 Een ingewikkelde aanbestedingsprocedure wordt voorkomen
De vorige aanbesteding van de textielinzameling heeft het beeld van de charitatieve
instellingen geen goed gedaan. Het feit dat de twee partijen nu samen zijn gegaan tot één
stichting beperkt het risico van procedures. Deze dienstverlening toevoegen aan de diensten
van Meerlanden is eenvoudiger door hiervoor een alleenrecht te verlenen, mits een
transparante procedure gegarandeerd wordt.
2.1 Efficiënte huis aan huis inzameling en meer grip op de sortering en verwerking
Jaarlijks krijgt de gemeente circa twintig aanvragen om textiel te mogen inzamelen, waarvan
vier partijen worden aangewezen. Hierdoor worden diverse maatschappelijke organisaties
ondersteund. Het resultaat van de inzamelingen is wisselend. Dit is mede afhankelijk van het
tijdstip van inzamelen, de wijze van communiceren en het gebied waar ingezameld wordt
(hele gemeente of slechtst een deel). Door de huis aan huis inzameling toe te voegen aan
650491
3/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 21 april 2015
de dienstverlening van Meerlanden heeft de gemeente meer grip op de inzameling, sortering
en verwerking. Meerlanden zal voor de uitvoering gebruik maken van de diensten van PLQ.
Hiervoor dient het college het ‘Beleid met betrekking tot huis aan kledinginzamelingen’ in te
trekken en Meerlanden aan te wijzen op basis van de Afvalstoffenverordening. Nieuwe
aanvragen voor charitatieve huis aan huisinzameling zullen worden afgewezen.
3.1 Textiel is een afvalstof / grondstof
Textiel wordt wettelijk gezien als een afvalstof. De gescheiden afvalinzameling is een
gemeentelijke verplichting. De kosten en opbrengsten van de afvalinzameling en verwerking
zijn verwerkt in de afvalstoffenheffing. De afvalstoffenheffing is 100% kostendekkend. Hier
mag de gemeente dus niet aan verdienen. Mede daarom is de landelijke trend om de
opbrengsten van textiel aan te wenden voor de afvalstoffenexploitatie. De kosten voor
plaatsen van onderhouden van (ondergrondse) textielcontainers zijn voor de gemeente.
Deze kosten worden betaalt uit de afvalstoffenheffing. Het is dus logisch om ook de
opbrengsten hieraan toe te rekenen.
3.2 Textielinzameling levert geld op
Via Meerlanden ontvangt de gemeente een meerjarig gegarandeerde marktconforme
opbrengst van het textiel. Op basis van de ingezamelde tonnages via de textielcontainers in
de openbare ruimte en via de huis aan huisinzameling wordt geschat er jaarlijks 125 ton
door Meerlanden ingezameld zal worden. De definitieve netto opbrengst is op dit moment
nog niet bekend, omdat de overeenkomst tussen Meerlanden en Sympany/HITS nog niet is
getekend en de sortering nog vorm moet krijgen. Op basis van de huidige marktprijzen is de
verwachting dat het ingezamelde textiel ongeveer € 400 tot € 550 per ton opbrengt. De
geschatte netto opbrengst voor de gemeente Heemstede (na aftrek van de kosten voor
inzameling en sortering) wordt geschat op ca. € 20.000. Daarnaast wordt extra financiële
waarde gecreëerd door een koppeling te maken met het sociaal domein en medewerkers uit
de eigen SW-sector of bijstand een plek te geven op de arbeidsmarkt.
3.3 Bijdrage aan Stichting KOE stopt na 2015
De lokale Stichting KOE (Kennemerland Oost-Europa) is in 1993 opgericht met als doel het
verstrekken van hulp aan de bevolking van landen in Oost Europa. Deze stichting draaide
voor een groot deel op de opbrengsten van de textielinzameling. Deze stichting gaat
binnenkort stoppen is sinds enkele jaren begonnen de activiteiten af te bouwen. De
afgelopen jaren de bijdrage via de textielinzameling aan de stichting ook afgebouwd. De
Stichting KOE is op de hoogte dat zij vanaf 2016 geen financiële bijdrage meer ontvangen
van de textielinzameling.
FINANCIËN
De kosten voor plaatsing en onderhoud van de (ondergrondse) containers zijn voor de
gemeente. De kosten voor inzameling, sortering en verwerking zijn voor Meerlanden. De
geschatte netto opbrengst voor de gemeente Heemstede bedraagt op basis van de huidige
tonnages ca. € 20.000 per jaar.
JURIDISCH KADER
Afvalstoffenverordening Heemstede 2010
(Europese) aanbestedingsregels
650491
4/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 21 april 2015
PLANNING/UITVOERING
Collegevoorstel (B-stuk)
Commissie Ruimte
Aanbestedingsvoorstel college
Overeenkomst Meerlanden – aanpassen DVO
Gunning college – verlenen alleenrecht
apr
X
mei
jun
jul
aug
X
XXXX
XXXX
XXXX
sep
X
X
COMMUNICATIE/BEKENDMAKING
Dit collegevoorstel wordt aan de Commissie Ruimte voorgelegd. Deze vergadering wordt
algemeen openbaar aangekondigd. De huidige inzamelaar wordt op de hoogte gesteld van
dit voorgenomen besluit.
BIJLAGEN
-
650491
5/5