handleiding groepsvoorlichting kvh werkvorm 6.4.3

Werkvorm Vergiftiging
Vraag-en-antwoordspel –
Weet jij hoe dat moet?
Groepsvoorlichting kinderveiligheid 0 tot 4 jaar
‘Veilig groot worden’
Uitgegeven door
VeiligheidNL
Postbus 75169
1070 AD Amsterdam
april 2014
Vraag-en-antwoordspel - Weet jij hoe dat moet? (6.4.3 Handleiding)
Thema: Vergiftiging
Werkvorm:
Vraag-en-antwoordspel.
Doel:
Deelnemers laten weten hoe ze vergiftigingsongevallen
kunnen voorkomen.
Tijdsduur:
15 minuten.
Groepsgrootte:
Maximaal 25 deelnemers.
Benodigdheden:
Lijst met adviezen om vergiftiging te voorkomen (zie toolkit
op www.veiligheid.nl/toolkit).
Achtergrondinformatie:
Ook al probeer je je kinderen zo goed mogelijk in de gaten
te houden, dan nog kunnen ze aan je aandacht
ontsnappen. Het is dus belangrijk om meer te doen dan
alleen toezicht houden. De adviezen over preventieve
maatregelen zijn onderverdeeld in vier groepen:
• weten wat je aan giftige producten in huis hebt/haalt;
• giftige stoffen bewaren op veilige plaatsen in huis;
• giftige stoffen op een kindveilige manier gebruiken;
• helder communiceren met je kind.
Voorbereiding:
Lijst met adviezen doornemen.
Lijst met tips kopiëren voor deelnemers.
Werkwijze:
Begin met de volgende vragen:
Denken de deelnemers dat ze giftige producten op plaatsen
hebben staan waar hun kinderen bij kunnen?
Zo ja, waar hebben ze wat staan?
Vraag vervolgens wat ze kunnen doen of hebben gedaan
om te voorkomen dat kinderen giftige producten pakken.
Op de volgende pagina staan adviezen en tips over het
voorkomen van vergiftigingsongevallen. Lees ze voor aan
de deelnemers, inclusief de korte toelichting die er steeds bij
staat (maar nog niet de tips). Laat de deelnemers nu tips
geven over hoe je de adviezen kunt uitvoeren. Geef tot slot
de aanvullende tips die onder de toelichting op de volgende
pagina staan.
Tip:
Neem eventueel een verpakking met een kindvriendelijke
sluiting mee.
Vraag-en-antwoordspel - Weet jij hoe dat moet?
Thema: Vergiftiging
Adviezen en tips
Weet welke giftige producten je in huis hebt of haalt
Etiketten bevatten belangrijke informatie. Op veel schoonmaakmiddelen staan symbolen die
aangeven of een product giftig en schadelijk is of niet. Als je twijfelt over een bepaalde stof en je
kunt het etiket niet lezen, zoek dan iemand op die je kan helpen.
Tips:
· Zorg ervoor dat giftige producten herkenbaar blijven. Haal de etiketten er niet af, zodat je
altijd kunt zien wat erop staat. Laat giftige producten in hun originele verpakking zitten. Giet
bijvoorbeeld geen giftige stoffen in een limonadefles.
· Koop schoonmaakmiddelen met een kindveilige sluiting. Een kindveilige sluiting is een
sluiting die kinderen niet makkelijk open krijgen, omdat je tegelijkertijd moet drukken en
draaien. Veel schoonmaakmiddelen hebben zo’n sluiting. Maar let wel op: de sluiting biedt
geen garantie dat kinderen de fles niet open krijgen, dat wordt alleen moeilijker gemaakt.
Ook belangrijk om te weten: als een schoonmaakmiddel geen kindveilige sluiting heeft, wil
dat niet zeggen dat het product niet giftig is. Er is bewust voor gekozen om niet alle flessen
zo’n sluiting te geven. Anders zouden kinderen snel leren hoe zulke flessen moeten worden
opengemaakt. Er is voor gekozen om alleen enkele sterk bijtende giftige stoffen te voorzien
van een kindveilige sluiting.
· Verwijder giftige planten uit je huis. Niet alle kamerplanten zijn giftig. Zie het overzicht op de
Gifwijzer.
Bewaar giftige stoffen op kindveilige plaatsen in huis
Zorg ervoor dat gevaarlijke stoffen buiten het bereik van kinderen staan. Denk aan hoge kasten
en kasten die je kunt sluiten.
Tips:
· Bij doe-het-zelfmarkten kun je veiligheidshaakjes kopen. Die kun je bijvoorbeeld op de
keukenkastjes bevestigen, zodat kinderen ze niet zomaar open krijgen. Maar let op: deze
haakjes bieden geen garantie dat je kind het kastje absoluut niet openkrijgt. Op een
gegeven moment hebben ze door hoe het werkt. Het advies is daarom om gevaarlijke
stoffen in hoge kastjes te bewaren of in een kastje met een echt slot.
· Bewaar medicijnen in een medicijnkastje met een goed slot. Geneesmiddelen liggen te vaak
zomaar voor het grijpen voor kinderen (bijvoorbeeld ‘de pil’, op het nachtkastje).
Gebruik giftige stoffen op een kindveilige manier
Sluit de verpakking steeds onmiddellijk weer af en berg giftige producten meteen weer op in
een kast, buiten bereik van kinderen. Laat bijvoorbeeld een schoonmaakmiddel niet naast de
emmer of op het aanrecht staan, zelfs niet als er een kindvriendelijke sluiting op zit.
Tips:
· Als de deurbel of de telefoon gaat: sluit de producten eerst af, zet ze buiten bereik van je
kind en neem je kind mee naar de voordeur of telefoon.
· Gebruik giftige stoffen zo veel mogelijk alleen als je kind er niet bij is. Een goed moment om
bijvoorbeeld de vloer te dweilen is als je kind slaapt, of als iemand op je kind past.
· Houd het kind buiten bereik van giftige stoffen. Als je bijvoorbeeld aan het schoonmaken
bent, kun je het kind in de box zetten of in de kinderstoel.
Communiceer helder met je kind
Kleine kinderen zijn erg nieuwsgierig en proberen graag allerlei dingen uit. Vertrouw nooit
zomaar op het begrip van je kind en denk niet dat het je altijd gehoorzaamt. Je kunt een klein
kind nog niet goed duidelijk maken wat precies wel en niet mag. Een verbod blijft misschien
eventjes hangen, maar een dag later kan een kind net zo makkelijk weer naar dezelfde fles
afwasmiddel grijpen.
Tips:
· “Niet doen, want dan ga je dood” is voor een kind niet erg bedreigend. Het kan zich bij de
dood weinig voorstellen. “Niet doen, want dan kun je nooit meer spelen of lopen” sluit meer
aan bij hun belevingswereld.
· Pas op dat je pillen en medicijnen geen snoepjes noemt in het bijzijn van je kind. Ook niet
om het innemen van een pilletje aantrekkelijk te maken als je kind daar geen zin in heeft.
Verplaats je in het kind
Loop eens met een frisse blik door je huis en kijk welke giftige producten aantrekkelijk kunnen
lijken. Het helpt om door de knieën te gaan en je huis te bekijken op kinderooghoogte.
Tips:
· Controleer de woonkamer op aanwezigheid van sterke drank, volle asbakken en rookwaren,
olielampjes en giftige planten.
· Check de keuken op giftige huishoudproducten, muizenkorrels en rattengif.
· Let op: ook de emmer met sop kan gevaarlijk zijn, net als een potje terpentine met een
kwast.
· Kijk of er in de slaapkamer geen medicijnen, de ‘pil’, vitaminen en hoestdrank voor het
grijpen liggen. Breng niet-gebruikte medicijnen altijd terug naar de apotheek.
· Check de badkamer en wc op cosmetica, parfum, verzorgingsproducten (ook op de
commode), luchtverfrisser, wc-reinigers, toiletblokjes, losliggende medicijnen, shampoo en
badschuim op de badrand.
· Controleer de berging op chemische stoffen (terpentine, kwastenreiniger en verfverdunner)
en op gevaarlijke producten als lijm en bestrijdingsmiddelen.
· Check balkon en/of tuin op giftige planten en bloemen, onkruidverdelgingsmiddelen en
kunstmest.
Extra info: wat is het verschil tussen bijtende en petroleumachtige producten?
Dit onderscheid speelt bij huishoudmiddelen en doe-het-zelfproducten. Bijtende producten
leiden als ze worden ingeslikt tot ernstige beschadigingen (inwendige verbrandingen) aan
slokdarm en keel. Voorbeelden van zulke producten zijn wasbakontstopper, permanentvloeistof
en ontkalkingsmiddelen. Bijtende producten kunnen ook gevaar opleveren voor huid en ogen.
Petroleumachtige producten kunnen als ze worden gedronken in de longen terechtkomen. Een
kleine hoeveelheid kan dan al een chemische longontsteking veroorzaken. Voorbeelden van
deze producten: wasbenzine, meubelolie, lampenolie, terpentine.
Extra info: als een dier niet ziek wordt van een plant, is die plant dan veilig?
Als een plant niet giftig is voor dieren, betekent dat niet automatisch dat hij ook niet giftig is voor
mensen. Dieren zijn namelijk meestal minder gevoelig voor giftige planten. Sommige planten
zijn giftig als je ze aanraakt. Dat kan dan ontstekingen of andere huidaandoeningen opleveren.
Planten met giftige, rode besjes zijn erg aantrekkelijk voor kleintjes.