DE HUID - BIOREGIUS

DE HUID
1
Bouw en functie
De huid is het grootste orgaan van je
lichaam.Het is ook een soort "visitekaartje". Vandaar dat je je huid goed
moet verzorgen.
Je huid beschermt je tegen beschadiging, infecties, uitdrogen en schadelijke zonnestraling. De huid zorgt er
ook voor dat je lichaamstemperatuur
constant blijft.
Via je huid maak je contact met je om-
Afbeelding 12-2 Delen van de huid
Afbeelding 12-1
geving:je kunt ermee voelen.Je geeft
er ook stoffen en warmte mee af.
Je huid bestaat uit verschillende lagen: van buiten naar binnen zijn dat
de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel.
Op de huid van de voetzoelen en
handpalmen vind je een patroon van
ribbels.Ieder mens heeft een eigen
patroon. Alleen bij eeneiige tweelingen is het patroon precies hetzelfde.
Je kunt de vingerafdruk dus gebruiken om mensen van elkaar te onderscheiden.
1. 1
Opperhuid
De buitenste laag van de huid is de opperhuid. Eigenlijk bestaat de opperhuid uit twee lagen: dehoornlaag en
de kiemlaag.
De hoornlaag bestaat uit dunne,
verhoornde celresten. Ze vormen
een voor water ondoordringbare
laag. Ook bacteriën en virussen
kunnen er niet doorheen.
Afbeelding 12-3 Eelt
De hoornlaag slijt voordurend,
af, bijvoorbeeld door wrijving
met je kleren Bij een gezond
mens vernieuwt
de hoornlaag zich ongeveer eens
per maand
Op plaatsen waar veel druk op de
hoornlaagwordt uitgeoefend, wordt
de laag dikker. Er ontstaat eelt.
Onderde
hoornlaag
ligt
de
kiemlaag. Hierin zitten levende
cellen, die zich voortdurend delen.
De gevormde cellen schuiven naar
buiten toe op en verhoornen.
In de cellen van de kiemlaag zitten
pigmentkorrels. Zij beschermen je tegen de schadelijke ultraviolette straling van de zon.
Ook liggen er zenuwuiteinden in de
kiemlaag. Hiermee neem je pijnprikkels waar.
M aa k nu: O 1 2/t / m O : 12 /6
1 .2 L e d e r h u i d
Afbeelding 1 2-4 De zintuigen liggen in de
lederhuid
1 2
D E
H U I D
In de lederhuid zitten elastische vezels.Hierdoor is de lederhuid sterk en
veerkrachtig. Bij oudere mensen verliezen de vezels hun veerkracht: de
huid wordt rimpelig.
Wist je dat je huid snel veroudert als
je veel in de zon zit en veel rookt?
In de lederhuid lopen bloedvaten.
Met de zintuigen in deze laag kun je
onder andere temperatuurverschillen en drukverschillen waarnemen.
Je hebt ook zintuigjes voor de tast.
Bijna overal steken haartjes door de
opperhuid naar buiten. De haartjes
groeien vanuit haarzakjes in de
lederhuid. Aan de haarzakjes zitten
haar-spiertjes vast.
De talgkliertjes scheideneen vetachtige stof(talg) af waardoor de haren en
de hoornlaag soepel blijven.
Zweetkliertjes vormen zweet.
De openingen in de opperhuid waar
de zweetkliertjes uitmonden heten
poriën.
Het onderhuids bindweefsel is een
soepele overgang tussen de lederhuiden de spieren die eronder liggen.
Het onderhuids bindweefsel bevat
veel vetcellen. Vooral in de huid van
buik en heupen ligt veel vet opgeslagen. De vetlaag houdt niet alleen de
warmte vast, maar dient ook als reservestof. Bovendien beschermt deze
laag tegen stoten.
Maak nu:O:12/7t/m O:12/10
2
Regeling van
de lichaamstemperatuur
Om de processen in je lichaam goed te
laten verlopen is een constante lichaamstemperatuur van 37°C nodig.
Bij de verbranding ontstaat in alle cellen voortdurend warmte. Het vet in
het onderhuids bindweefsel zorgt ervoor datje niet te veel warmte verliest.
1.3 Onderhuids bindweefsel
`
Afbeelding 12-6
Afbeelding 1 2-5
1 2
D E
H U I D
Omde temperatuur zo constant mogelijktehouden regeltje lijf de warmteproductie en de warmteafgifte op
verschillendemanieren
De warmteproductie kan worden opgevoerd door veel te bewegen.De
verbranding wordt dan hoger.Ook
rillen verhoogt de
warmteproductie. De warmteafgifte
wordt geregeld via de
zweetkliertjes, de bloedvaten en de
haren.
2.1 Zweetkliertjes
In je huid liggen ongeveer 2 miljoen
zweetkliertjes.
Zweet bestaat voor het grootste deel
uit water en zouten.
Doorveeltezweten,koeltjehuid af.
Ditkomtdoordat het verdampen
van hetzweetwarmteaanjehuid
onttrekt. Bij koude sluiten de poriën
zich.
2.2 Bloedvaten
Als je lichaamstemperatuur te hoog
wordt, worden de bloedvaatjes in je
huidwijderZe werken dan net als de
buizenvaneen centrale verwarming:
zegevenwarmteaf!
Bijkoudewordendebloedvaatjes
nauwer. Er stroomt dan minder bloed
vlak aan de oppervlakte en je verliest
minder warmte.
Het verschil in doorbloeding van de
huid is goed te zien. In de warmte is
de huid rood, in de kou ziet de huid
er bleek uit.
2.3
Haren
Als het warm is liggen de haren plat
op je huid.
Bij koude trekken de haarspiertjes sa
men.De haren in de huid gaan recht
opstaan:jekrijgtkippenvel.
Je koelt dan minder af doordat er
lucht tussen de haren blijft hangen.
De lucht vormt een isolerend laagje.
De haarspiertjes geven warmte af.
Hierdoor neemt de temperatuur in de
huid weer toe.
Maak nu: O:12/11 en O:12/12
SAMENVATTING
1
Afbeelding 1 2-7 Je huid helpt bij het regelen van de lichaamstemperatuur.
1 2 D E H U I D
SAMENVATTING
1
2
3
4
5
6
De huid beschermt tegen infecties, uitdroging, UV-straling, beschadiging
(opperhuid), regelt de lichaamstemperatuur, neemt prikkels waar (lederhuid) en beschermt tegen stoten en warmteverlies (onderhuidsbindweefsel).
De opperhuid bestaat uit een hoornlaag en een kiemlaag.
De hoornlaag bestaat uit dode cellen, de kiemlaag uit levende cellen.
Vrije zenuwuiteinden in de kiemlaag nemen pijn waar.
Pigmentkorrels in de kiemlaag beschermen tegen ultraviolette straling van
de zon.
De lederhuid bevat bloedvaten, haarzakjes, talgklieren, haarspieren,
zweetklieren, zenuwuiteinden en zintuigen.
De talgklieren scheiden een vetachtige stof (talg) af. Hierdoor blijven de
huid en haren soepel.
De zweetklieren geven zweet af via de poriën.
De zintuigen nemen veranderingen in de omgeving waar.
In het onderhuids bindweefsel ligt vet opgeslagen in vetcellen.Het dient
als reservevoedsel, beschermt tegen kou en tegen stoten.
Als je lichaamstemperatuur te laag wordt, worden de bloedvaatjes in de
huid nauwer, de poriën sluiten zich, de haren gaan rechtop staan doordat
de haarspiertjes zich samentrekken, de spierarbeid (rillen) en de verbranding worden verhoogd.
Als je lichaamstemperatuur te hoog wordt, produceren de zweetkliertjes
veel zweet, de bloedvaatjes in de huid worden wijder, de lichaamsarbeid
en de verbranding worden verlaagd.