4. Dood, slapen of actief 5. Magma en lava www.eduboek.nl

4. Dood, slapen of actief
Openingen in de aardkorst zorgen
ervoor dat op die plek vulkanen
ontstaan. Vulkanen hoeven niet
altijd te werken. Sommige vulkanen
noemen we “dood”. Deze vulkanen
werken niet meer. Ze zien eruit als
een berg of heuvel en zijn meestal
begroeid. Weer andere vulkanen
“slapen”. Deze slapende vulkanen
kunnen tientallen jaren “slapen”
om dan plotseling weer te gaan
werken. Ze zijn weer actief geworden. Actieve vulkanen spugen
lava, gassen of stoom uit.
dode vulkaan
slapende vulkaan
actieve vulkaan
5. Magma en lava
de lava stroomt naar buiten
Onder de aardkorst in de mantel zit
vloeibaar gesteente. Dat vloeibaar
gesteente noemen we magma, zolang dit
gesteente nog onder de aardkorst zit.
Dit magma kan op sommige plaatsen heel
dik en taai zijn, maar op andere plaatsen is
het dunner en meer stroperig.
Als magma uit de aardkorst gaat stromen,
noemen we het geen magma meer, maar
lava.
www.eduboek.nl
6. Een uitbarsting
Een uitbarsting of eruptie van een vulkaan
begint als het magma langzaam gaat
stijgen in de mantel. In het magma zit ook
gas. Gas is licht en wil opstijgen. Denk
maar aan het gas in een ballon. Het
magma zit alleen in de weg en het gas
duwt het magma omhoog de aardkorst uit.
Als je een dichte fles cola schudt, gebeurt
er hetzelfde. In de cola zit koolzuurgas en
door het schudden wil het gas omhoog.
Als je de dop eraf draait, spuit de cola uit
de fles, zoals de lava uit een vulkaan.
een eruptie met veel as
7. Stromen of ontploffen
de eruptie van een vulkaan
Een uitbarsting van een vulkaan verloopt
niet altijd op dezelfde manier Als het
magma stroperig dun is, duwt het gas het
magma naar buiten en daar begint het lava
langzaam over de aardkorst te stromen.
Als het magma heel dik is, kan het gas er
niet goed door, maar wil toch een weg naar
boven zoeken. De druk wordt onderin zo
groot dat het magma met grote kracht door
het gat de lucht in geslingerd wordt. De
taaie stukken vliegen in het rond, samen
met delen van de aardkorst.
14.Beroemde vulkanen
Mauna Loa
Deze actieve vulkaan op Hawaïï is
met 17 km de
grootste vulkaan op
aarde . De vulkaan is
op de zeebodem geboren en steekt nu 5
km boven de zee uit.
de Mauna Loa op Hawaï
De Vesuvius
de Vesuvius
de verwoeste stad Pompeï
www.eduboek.nl
De Vesuvius is vooral beroemd
geworden door de uitbarsting
in het jaar 79 waarbij de
Romeinse stad Pompeï verrast
werd en volledig onder de as
en lava terecht kwam.
Pompeï werd tot in de 18e
eeuw vergeten, maar werd toen
weer opgegraven. De verwoestte stad is nu een wereldberoemd museum.