Tabel 1

Kwaliteitshandboek
Documenten
Deel 6.1
Informatieblad
PEP profylaxe voor studenten van het UMC
St Radboud in het buitenland
Inleiding
Het grootste risico op het oplopen van een HIV infectie is via onveilige seksuele contacten. Vermijd
onveilige seksuele contacten1; neem altijd zelf condooms mee, ook indien de expliciete bedoeling
bestaat om seksuele contacten te vermijden (dit geldt ook voor vrouwen; goede condooms zijn niet altijd
lokaal verkrijgbaar).
Prikaccidenten zijn grotendeels te voorkomen door goede techniek (naald niet in hoesje terug doen),
goede werkdiscipline en bescherming middels handschoenen en bril (niet-brildragers moeten zonodig
een spatbril opzetten; deze meenemen indien aan ingrepen met kans op spatten zal worden
meegedaan).
Het derde risico, via bloedtransfusies en besmette naalden, is te vermijden door zoveel mogelijke
ongevals- en infectiepreventie (o.a. niet 's nachts reizen indien niet nodig en goede malariaprofylaxe).
Naar tropisch Afrika is het verstandig een setje van (ongeveer 5) naalden en spuiten mee te nemen om
aan te bieden aan hulppost of ziekenhuis als medische behandeling op reis nodig is. Ook zal via de
AMD een doos met (niet steriele) handschoenen worden meegegeven.
Achtergrond
Sinds januari 1998 bestaat er een procedure in het UMC St. Radboud, hoe er gehandeld dient te worden
bij prikaccidenten aan HIV seropositieve patiënten of aan patiënten die mogelijk zijn besmet met het HIV
(bronpatient). Het gaat hier om een beslissing of er een maand antiretrovirale therapie (PEP) gestart
moet worden. Vanzelfsprekend vallen medisch studenten, co-assistenten en tandheelkunde studenten
onder deze regeling.
Wel of niet behandelen hangt in sterke mate af van de wijze en de mogelijke ernst van de besmetting. Er
zijn 2 belangrijke factoren die het besluit t.a. v. eventuele behandeling zullen bepalen:
1. Ernst accident (zie tabel 1)
Het grootste risico, afgezien van besmetting door onbeschermd sexueel contact, is besmetting door
bloed, met name waarbij geinfecteerd bloed direct in de bloedbaan komt. Snijwonden en diepe
prikverwondingen met een holle naald zijn voorbeelden van relatief hoog risico.
Voorbeeld van relatief klein risico is b.v. prikaccident met een hechtnaald of het contact van
bloedspatjes, vloeistof of speeksel met slijmvliezen zoals van oog of mond. Vanaf risico categorie 2
en hoger is er sprake van een significant accident.
2. Besmettingsgraad van de patiëntenpopulatie (zie tabel 2).
Indien de HIV prevalentie van de patiëntenpopulatie laag is, zoals in Nederland, Nicaragua of El
Salvador, wordt aangenomen dat bij een negatief HIV test resultaat de patiënt inderdaad niet besmet
is, en wordt er bij onbekende serostatus vaak niet voor behandeling met PEP gekozen.
Indien de HIV prevalentie van de patiëntenpopulatie middel tot hoog is, zoals in Ghana, Tanzania
en Suriname, bestaat er een kleine kans (ongeveer een kwart van de jaarlijkse incidentie) dat bij een
negatief HIV test resultaat de bron toch besmet is, en wordt er bij onbekende en negatieve
serostatus wel voor behandeling met PEP gekozen.
1
Alle partners, anders dan een monogame, bewezen HIV-seronegatieve vaste partner, zijn onveilig mbt HIV/SOA
transmissie.
Veilige seksuele technieken bestaan niet; transmissie is afhankelijk van de gebruikte seksuele techniek; in volgorde van
toenemend risico: manueel / oraal / vaginaal / rectaal.
Condooms verminderen het risico van seksuele transmissie, maar sluit deze niet uit. Spermiciden bieden geen bescherming
tegen HIV transmissie, maar kunnen deze bij regelmatig gebruik zelfs bevorderen.
Beheerder: David Burger, Monique
Keuter (AIG), Riet Horsten (AMD)
Vindplaatsen: n.v.t.
UMC St Radboud
Apotheek/Klinische Farmacie
Datum: 20-07-2017 Versie: concept
Bestand: D:\317551272.doc
Pagina: 1/5
Kwaliteitshandboek
Documenten
Deel 6.1
Informatieblad
PEP profylaxe voor studenten van het UMC
St Radboud in het buitenland
Procedure in het buitenland voor studenten
1. PEP profylaxe wordt m.i.v. augustus 2004 beschikbaar gesteld aan studenten van het UMC St
Radboud die een stage in het buitenland lopen en waar zij met bloed in aanraking kunnen
komen. Dit geldt voor (bio-)medische en tandheelkunde studenten die deelnemen aan officiële
programmaonderdelen van het curriculum (o.a. onderzoekstage, co-assistentschap)
2. Studenten krijgen voor vertrek voorlichting over PEP profylaxe bij de AMD. Hierbij wordt o.a.
ingegaan op de medicatie zelf, de mogelijke bijwerkingen en de indicatiestelling. Hiertoe is een
stappenplan voor studenten opgesteld.
3. De voorlichtingsbijeenkomsten van de AMD worden vier keer per jaar georganiseerd. Hier wordt
ook uitgelegd wanneer zij het PEP-pakket kunnen afhalen bij de AMD. De data en tijdstippen
worden bekend gemaakt op Ad Valvas.
4. Het PEP-pakket omvat medicatie voor 10 dagen. Bij ontvangst van het pakket tekent de student
een formulier waarbij de ontvangst wordt bevestigd en wordt aangegeven dat de student op de
hoogte is van de regelingen rondom PEP profylaxe.
5. De kosten voor de beschikbaarstelling van PEP-profylaxe komen voor rekening van het UMC St
Radboud.
6. Tijdens de stage (het co-schap) treedt de AMD op als vertrouwensarts. Deze is binnen
kantooruren bereikbaar via +31-24-3615400. E-mail: [email protected] . Buiten
kantooruren kan de dienstdoende infectieziekte-specialist/infectioloog van het UMC St Radboud
gebeld worden: +31-24-3611111.
7. Indien het PEP-pakket ongebruikt blijft levert de student het PEP-pakket na afloop van het coassistentschap of stage in bij een apotheek.
8. Indien een pakket daadwerkelijk gebruikt wordt worden de kosten verhaald op de
ziektekostenverzekeraar van de student.
9. PEP medicatie bestaat uit Combivir® (zidovudine/lamivudine 300/150mg) 2 dd 1 tablet +
Viracept® (nelfinavir 250mg) 2 dd 5 tabletten, met voedsel in te nemen. Belangrijkste bijwerking
is diarree; hiervoor kan loperamide (Imodium®, Diacure®, 2mg) 1-3 dd 1 caps, gebruikt worden.
Let wel: de medicijnen staan niet ter beschikking van de ziekenhuizen en haar medewerkers
die hierin genoemd staan, maar alleen van de door het UMC St Radboud uitgezonden
studenten die hier werkzaam zijn.
Deze info is ook te vinden op www.umcn.nl
Beheerder: David Burger, Monique
Keuter (AIG), Riet Horsten (AMD)
Vindplaatsen: n.v.t.
UMC St Radboud
Apotheek/Klinische Farmacie
Datum: 20-07-2017 Versie: concept
Bestand: D:\317551272.doc
Pagina: 2/5
Kwaliteitshandboek
Documenten
Deel 6.1
Informatieblad
PEP profylaxe voor studenten van het UMC
St Radboud in het buitenland
Tabel 1
Beoordeling risico en indicatie voor PEP
Type en ernst accident
lichaamsvloeistof
risico
Spataccident intacte huid
elke lichaamsvloeistof
1
Spataccident niet-intacte huid
(bv. Eczeem, schaafwond)
bloed,liquor, ascites, pleuravocht, vruchtwater
2
speeksel, urine, feces
1
bloed, liquor, ascites, pleura
vocht, vruchtwater
2
speeksel, urine en feces
1
Krasje zonder zichtbaar bloed
elke lichaamsvloeistof
1
Percutane prik, snee met
Zichtbaar bloed na accident
bloed, liquor, ascites, pleuravocht
vruchtwater
3
Speeksel, urine, feces
1
Spataccident muceuze membranen
Percutane accidenten
Seksueel accident
Beheerder: David Burger, Monique
Keuter (AIG), Riet Horsten (AMD)
Vindplaatsen: n.v.t.
altijd in overleg
UMC St Radboud
Apotheek/Klinische Farmacie
Datum: 20-07-2017 Versie: concept
Bestand: D:\317551272.doc
Pagina: 3/5
Kwaliteitshandboek
Documenten
Deel 6.1
Informatieblad
PEP profylaxe voor studenten van het UMC
St Radboud in het buitenland
Tabel 2. Inschatting risico land op aanwezigheid HIV positieve patiënt
Land
Ghana
Tanzania
Suriname
Nicaragua
El Salvador
Total
Standplaats
Berekum
Techiman
Sengerema
Rubya
Sumve
Biharamulo
Machame
Paramaribo
Managua
Morazán (El Tablón)
Guarjila
11 standplaatsen
Beheerder: David Burger, Monique
Keuter (AIG), Riet Horsten (AMD)
Vindplaatsen: n.v.t.
Nr. Risico
2 Hoog
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
20
Hoog
Hoog
Hoog
Hoog
Hoog
Hoog
Middel
Laag
Laag
Laag
UMC St Radboud
Apotheek/Klinische Farmacie
Datum: 20-07-2017 Versie: concept
Bestand: D:\317551272.doc
Pagina: 4/5
Kwaliteitshandboek
Documenten
Deel 6.1
Informatieblad
PEP profylaxe voor studenten van het UMC
St Radboud in het buitenland
FLOW diagram
Prikaccident
Eerste hulp : wond uitknijpen en wassen met water en zeep
Bepaal de ernst van het accident (tabel 1)
Risico 2 of hoger
Risico 1
Bepaal risico land (tabel 2)
Risico middel of hoog
geen PEP
Risico laag
Start PEP
Bepaal status bron
Bron HIV positief
HIV status onbekend
Cito HIV test
Test niet uitvoerbaar of negatief
Beheerder: David Burger, Monique
Keuter (AIG), Riet Horsten (AMD)
Vindplaatsen: n.v.t.
UMC St Radboud
Apotheek/Klinische Farmacie
Datum: 20-07-2017 Versie: concept
Bestand: D:\317551272.doc
Pagina: 5/5