Transcriptie en translatie van het DNA -DNA wordt gedespiraliseerd -De matrijsstreng wordt gekopieerd -RNA Polymerase bindt zich -RNA nucleotiden uit het cytoplasma worden aan de DNA streng gekoppeld DNA RNA Desoxiribose Suiker Ribose Adenine Basen Adenine Cytosine Cytosine Guanine Guanine Thymine Uracil Dubbele streng Keten Enkele streng Verschillende typen RNA • m-RNA = messenger RNA – Bevat informatie over de aanmaak van alle noodzakelijke eiwitten • t-RNA = transfer RNA – Speelt een rol bij het transport van aminozuren naar de ribosomen • r-RNA = ribosomaal RNA – Bevat de informatie voor het maken van de ribosomen Code • Start code: stukje DNA gedespiraliseerd • Keten verlenging door RNA polymerase • Eind code: RNA polymerase koppelt af en kopie is klaar Benodigdheden: DNA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA m-RNA-polymerase Knipenzym X Knipenzym Y DNA bestaat uit een aaneenschakeling van nucleotiden (Nucleotide = desoxyribose + fosfaat + organische base). Alleen de organische basen zijn afgebeeld. Waterstofbruggen worden verbroken. TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA 3 waterstofbruggen tussen Guanine en Cytosine 2 waterstofbruggen tussen Adenine en Thymine m-RNA-polymerase schuift over DNA-enkelstreng en maakt primair m-RNA via een polymerisatieproces. TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA primair messenger-RNA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA primair messenger-RNA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA primair messenger-RNA AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA DNA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA primair messenger-RNA AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA primair messenger-RNA Bepaalde stukken zullen uit dit RNA geknipt worden door bepaalde enzymen. Dit proces heet splicing. Alzo wordt primair messenger-RNA het uiteindelijke messengerRNA. AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA Splicing primair messenger-RNA Exon Exon = Expressed region AUGGUA UAUAUACGAAAACACCGUUAA UGAA Intron Exons: delen van het DNA: bevatten DNA dat codeert voor eigenschappen messenger-RNA m-RNA bestaat uit aan elkaar geschakelde nucleotiden (nucleotide = ribose + fosfaat + organische base). AUGGUACGAAAACACCGUUAA De organische basen zijn: U: uracil (i.p.v. thymine bij DNA) A: adenine G: guanine C: cytosine m-RNA: Benodigdheden: Codon Codon Codon Codon Codon Codon Codon AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA RF = Release Factor: Anti-codon RF Ribosoom: 30 S 50 S Aminozuur t-RNA Een codon (triplet) komt overeen met een bepaald aminozuur of duidt start en stop aan. AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA P UAA = stopcodon A Arginine Histidine Lysine Arginine Valine Methionine AUG = startcodon AUG = startcodon AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Met Val Het m-RNA zal door het ribosoom schuiven om de codons (3 basen) af te lezen en te vertalen in de overeenstemmende aminozuren. Deze komen voor in het cytoplasma en worden door t-RNA aangeleverd. Deze aminozuren worden aan elkaar gekoppeld tot een eiwit. Startcodon is AUG: staat voor het aminozuur methionine. Elk eiwit begint dus met het aminozuur methionine. AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Val Met Arg AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg Val Met Lys AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Lys Arg Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Lys Arg Val Met His AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA His Lys Arg Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA His Lys Arg Val Met Arg AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA RF Arg His Lys Arg Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA RF Arg His Lys Val Met Arg AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA RF Arg His Lys Val Met Arg AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA RF Arg EIWIT His t-RNA-moleculen worden weer voorzien van hun juiste aminozuren Met Val Arg Lys EIWIT Arginine Histidine Methionine kan afgeknipt worden. Methionine Lysine Valine Arginine EIWIT Aan elkaar geschakelde aminozuren Arginine m-RNA codons Aminozuur UAA Stop CGU Arginine CAC Histidine AAA Lysine CGA Arginine GUA Valine AUG Methionine / Start Histidine Lysine Valine Arginine