asbest en gezondheid

ASBEST EN GEZONDHEID
GGD IJsselland en GGD Twente
Team Milieu en Gezondheid
Asbest en gezondheid
Wat is asbest?
Asbest is een naam voor een aantal mineralen, die zijn opgebouwd uit hele kleine vezels.
Deze vezels hebben de vorm van een naald. Ze zijn niet te zien met het blote oog. Asbest is
vroeger veel gebruikt in de bouw. Sinds 1993 zijn de meeste toepassingen van asbest
verboden.
Welke soorten asbest zijn er?
De meest gebruikte soorten asbest in Nederland zijn:
- wit asbest;
- blauw asbest;
- bruin asbest.
De kleur van het materiaal zegt niets over het soort asbest. Vaak zit er wit asbest in, vaak
vermengd met andere soorten asbest.
Er bestaat:
- hechtgebonden asbest. De vezels zitten stevig vast in het materiaal. Als dit materiaal in
goede staat is en niet wordt bewerkt of gesloopt, komen er geen vezels vrij.
- niet-hechtgebonden asbest. De vezels zijn niet of nauwelijks aan het materiaal
gebonden. De vezels kunnen gemakkelijk in de lucht komen en worden ingeademd.
Asbest en risico’s voor de gezondheid
Er is een risico voor de gezondheid als mensen losse asbestvezels inademen. Asbestvezels
in voedsel en water zijn geen gevaar voor de gezondheid.
Ziektes door asbest
Mensen kunnen asbestvezels die in de lucht zweven, inademen. Dan kunnen de vezels diep
in de longen komen en ziektes veroorzaken. Als mensen lange tijd veel asbestvezels
inademen, kan longkanker, longvlieskanker, buikvlieskanker of stoflongen ontstaan. Meestal
zit er lange tijd tussen het inademen van de vezels en het ziek worden. Vaak zo’n dertig tot
veertig jaar.
Kans op ziekte door asbest
Lang niet iedereen die asbestvezels inademt, krijgt daardoor kanker of stoflongen. De kans
op deze ziektes wordt groter als mensen lange tijd veel asbest inademen. Soms ademen
mensen één keer heel veel asbest in. Dan hebben ze nauwelijks meer kans op het krijgen
van kanker of stoflongen.
Ook het type asbest dat iemand heeft ingeademd, speelt een rol. Blauw asbest en bruin
asbest geven een grotere kans op kanker dan wit asbest. Ook als iemand rookt, wordt het
risico op kanker door asbest groter.
1
Asbest in uw omgeving
Asbest in de lucht
Overal in Nederland zweven asbestvezels in de lucht. Dit komt door slijtage van materiaal
waar asbest in zit. Bijvoorbeeld doordat remmen van vrachtwagens slijten.
De hoeveelheid asbestvezels in de buitenlucht is echter zo klein, dat het risico voor de
gezondheid ook erg klein is. Ter vergelijking:
- Gemiddeld krijgt één op de drie Nederlanders een vorm van kanker. Dat betekent dat
een Nederlander 33% kans heeft om kanker te krijgen.
- Iemand die zijn leven lang tien sigaretten per dag rookt, heeft 10% meer kans op kanker.
- Iemand die zijn leven lang met iemand in huis woont die tien sigaretten per dag rookt,
heeft 0,1% meer kans op kanker.
- Asbest in de buitenlucht geeft een extra kans op kanker van 0,0001%.
Asbest in en om huis
Tot in de jaren ‘80 is in en om veel gebouwen asbest gebruikt. Vaak als cement. U kunt het
daarom nog tegenkomen. Bijvoorbeeld in:
- brandwerend materiaal rond de cv-ketel;
- isolatieplaten bij kachels;
- vloerbedekking;
- onderlagen van bepaalde soorten vloerzeil;
- oudere huishoudelijke apparaten die warm worden, bijvoorbeeld haardrogers, strijkijzers
of warmhoudplaatjes
- huishoudelijke apparaten die aan warmte worden blootgesteld;
- golfplaten op schuren;
- erfverharding en wegen, vooral in Overijssel en Gelderland.
Door slijtage, zagen, schuren of boren kunnen asbestvezels in de lucht komen.
Asbest in de grond
Op sommige plekken zit asbest in de grond. Dit komt bijvoorbeeld:
- doordat puin, vermengd met asbest, in de grond is gekomen;
- door de sloop van een gebouw;
- door de verharding van de grond.
Zo lang asbest in de grond zit, is er geen risico voor de gezondheid. De asbestvezels kunnen
dan niet in de lucht komen. Daardoor kunnen ze ook niet worden ingeademd. Bij droog weer
en harde wind, of wanneer de grond waar veel asbest in zit wordt omgewoeld, kunnen
asbestvezels in de lucht komen. Het gebeurt in Nederland bijna nooit dat er hierdoor te veel
asbestvezels in de lucht komen.
Wegen, paden en erven met asbest
In Overijssel en Gelderland is asbest gebruikt om wegen, paden en erven te verharden. Er
kunnen vezels loskomen en opstuiven. De asbestvezels kunnen dan worden ingeademd. In
deze provincies worden de asbesthoudende wegen en paden gesaneerd.
2
Asbest in uw huis, wat kunt u zelf doen?
Ga voorzichtig om met asbest in een gebouw, bijvoorbeeld in uw huis:
- Boor, schuur of zaag niet in materiaal waar asbest in zit.
- Vloerbedekking met asbest kunt u het beste gewoon laten liggen en bedekken met
nieuwe vloerbedekking.
- Is de vloerbedekking met asbest versleten of beschadigd? Schakel dan een
professioneel bedrijf in voor verwijdering.
- Is het materiaal waar asbest in zit, beschadigd? Dan moet u maatregelen nemen.
Afhankelijk van de situatie betekent dat afdekken, behandelen (impregneren) of door een
bedrijf laten verwijderen.
Hechtgebonden asbest hoeft u meestal niet te laten verwijderen. De asbestvezels zitten
stevig vast in het materiaal. Het levert daarom geen gevaar op als het in goede staat
verkeert en niet wordt bewerkt. Of er bij niet-hechtgebonden asbest maatregelen nodig zijn,
hangt af van of het materiaal is afgeschermd.
Ook is het belangrijk te weten of er asbest aanwezig is op een plaats waar regelmatig
mensen komen.
Asbest in of op de grond, wat kunt u zelf doen?
Is de grond verontreinigd met asbest? Dan is het belangrijk dat deze grond niet in uw woning
komt. Spoel daarom uw schoeisel (schoenen, laarzen, etc.) goed schoon met water vóórdat
u het huis binnengaat. Is dat niet mogelijk? Dan kunt u de schoenen het beste schoon
borstelen met een zachte borstel. Trek kleding die vies is geworden voorzichtig uit. Was de
kleding direct in de wasmachine.
Denkt u dat er al asbest vanuit de tuin in uw woning terecht is gekomen? Neem gladde
oppervlakken (vloer met laminaat of tegels, kasten, tafels, etc.) af met een vochtige doek
zodat het stof niet kan opwaaien. Als u alleen afstoft en stofzuigt, dwarrelen de stofdeeltjes
op, en dalen even later weer neer. Het stof kan asbest bevatten. Als dit stof dan opdwarrelt,
neemt de kans toe dat u asbestvezels inademt.
Meer informatie
-
Voor meer informatie over het verwijderen van asbest in uw woning, kunt u contact
opnemen met uw gemeente.
Uitgebreide informatie over asbest in woningen, herkennen en verwijderen van asbest,
kunt u vinden op de website www.rijksoverheid.nl.
Deze folder is een uitgave van het team Milieu en Gezondheid van GGD IJsselland en GGD Twente.
Het team houdt zich bezig met de invloed van de (woon)omgeving op onze gezondheid. Met vragen,
klachten en meldingen kunt u op werkdagen contact opnemen met het team. Tel. 0900 - 277 77 77
(lokaal tarief) of e-mail [email protected]. Of kijk op www.ggdijsselland.nl of
www.ggdtwente.nl.
3