Tekst: Lise van de Kamp | Foto’s: iStock Voedingssupplementen voor moeder en kind 18 K R A A M S U P P O R T 4 / 2008 1031627_KS_4_2008.indd 18 19-03-08 12:35:28 Een beetje extra Wie gezond leeft en vooral ook gezond eet, kan in principe zonder extra vitaminen en mineralen, ook tijdens de kraamperiode. Maar door deskundigen wordt het slikken van aanvullende voedingsstoffen wel aanbevolen. Vooral als de vrouw borstvoeding geeft. Wat is gezond eten? Zelfs fanatieke tegenstanders van voedingssupplementen moeten toegeven dat de huidige mens niet zo natuurlijk meer leeft. Slechts weinigen komen ‘In de oertijd kreeg de baby vitamine D door voldoende buitenlucht.’ aan de aanbevolen hoeveelheid van 200 gram verse groenten en twee stuks fruit per dag. Een goed multisupplement is dan een praktische en verstandige oplossing. Tekst: Lise van de Kamp | Foto’s: iStock Multi Vrouwen wordt aanbevolen om in ieder geval de periode dat ze borstvoeding geven gebruik te maken van supplementen. Lactatiekundige en diëtist Anita Badart raadt aan een combinatievariant te kiezen, omdat voedingsstoffen in een multipreparaat in een goede onderlinge verhouding zijn opgenomen. Dosering De aangeraden hoeveelheid tabletten, dragees, capsules of druppels per dag verschilt per fabrikant, en is afhankelijk van de dagdosering. De dagdoseringen van vitamine A en D zijn wettelijk aan maxima gebonden (1200 microgram voor vitamine A en 5 microgram voor vitamine D). Voor vrouwen die borstvoeding geven is een maximum van 15 microgram vitamine D vastgesteld. Het advies is om niet meer dan één keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid in te nemen voor vitamine A, D en B3. Voor vitamine B 11 (foliumzuur) geldt een maximum van drie keer en voor de overige vitamines een maximum van vijf keer de dagelijkse hoeveelheid. Voor alle mineralen geldt maximaal de dubbele aanbevolen hoeveelheid. In Europese wetgeving is geregeld dat in supplementen maximaal 13 vitamines en 15 mineralen mogen zitten. doordat veel voedsel omega 6 bevat. Omega 6 vetzuren werken in het lichaam concurrerend met omega 3 vetzuren. In margarine, sausjes, chips en andere vette producten zitten veel omega 6 vetzuren. Overigens komt er steeds meer halvarine en margarine op de markt waaraan extra omega 3 is toegevoegd. Door het voedingscentrum wordt aangeraden niet meer dan twee porties vette vis per week te eten en het eten van roofvis (zoals verse tonijn en zwaardvis) te vermijden. Dit komt doordat vis ook giftige stoffen bevat – dioxines. Als de kraamvrouw niet van vis houdt kan ze supplementen slikken. Tijdens de periode van borstvoeding is een hoeveelheid van 200 mg per dag voldoende. Omega 3 Voor vrouwen die borstvoeding geven is het naast de vitaminen belangrijk dat ze voldoende omega 3 vetzuren binnenkrijgen. Omega 3 vetzuren zitten vooral in vette vis, maar ook in een beperkt aantal plantaardige oliën zoals lijnzaadolie en walnootolie. Ze zijn bouwstenen voor de hersenen, het zenuwstelsel en het netvlies. In onze huidige voeding zijn deze zeker te weinig aanwezig. Dit komt ‘Bij flesvoeding is het niet nodig extra vitaminen te geven.’ De baby Baby’s die geheel of gedeeltelijk borstvoeding krijgen hebben de eerste drie maanden dagelijks vitamine D en K nodig. Badart: ‘In borstvoeding zit te weinig vitamine D. Deze vitamine is nodig voor de absorptie van calcium in de darmen. Calcium is weer nodig voor de opbouw van sterke botten. Vitamine D wordt ook aangemaakt in de huid ‘In borstvoeding zit te weinig vitamine D.’ onder invloed van zonlicht. Bij onze verre voorouders, in de oertijd, kreeg de baby deze vitamine door voldoende buitenlucht, maar de kinderen zitten tegenwoordig zo ingepakt, zijn zo weinig buiten, én de aanmaak van vitamine D is op onze noorderbreedte zo gering, dat bijslikken is aan te bevelen. Zelfs in de zomer.’ Per dag wordt een hoeveelheid van 5 microgram vitamine D aangeraden. Voor baby’s is toedienen in de vorm van druppeltjes door de voeding het meest praktisch. Kinderen met een donkere huid, wordt een dosis van 10 microgram aangeraden. Vitamine K Susan Tuinier van het Vitamine Informatie Bureau (VIB) legt uit waarom borstgevoede baby’s daarnaast vitamine K nodig hebben: ‘Vitamine K wordt normaliter aangemaakt in de darmen, maar bij baby’tjes is dit de eerste levensweken nog onvoldoende. Dagelijks K R A A M S U P P O R T 4 / 2008 1031627_KS_4_2008.indd 19 19 19-03-08 12:35:29 Voedingssupplementen voor moeder en kind 25 microgram vitamine K, in de vorm van druppeltjes, is noodzakelijk. Als ouders ervoor kiezen om hun kindje flesvoeding te geven, is complete zuigelingenvoeding de juiste voeding. Hierin zitten alle voedingsstoffen die het kind nodig heeft. Bij flesvoeding is het, anders dan bij borstvoeding, niet nodig om extra vitamines te geven.’ Kruiden Tuinier en Badart waarschuwen beiden voor multipreparaten waaraan kruiden zijn toegevoegd. Badart: ‘Het is verstandig om kritisch te kijken naar toevoeging van kruiden die de vrouw weer kwiek en fit zouden maken. Ze kunnen nogal eens invloed hebben op de hormoonwerking en dat is nu juist iets wat in deze periode is af te raden.’ Samenhang Badart adviseert daarnaast de onderlinge samenhang van voedingssuplementen goed in de gaten te houden. ‘Het is noodzakelijk om, voordat je begint met het slikken van een combinatiepreparaat, eerst goed te kijken naar je huidige voedingspatroon. Wie weinig vis eet moet kijken of het supplement extra omega 3 bevat. Vrouwen die weinig zuivel gebruiken zullen extra calcium moeten gebruiken. Vegetariërs of mensen die weinig vlees eten moeten opletten of er extra ijzer en vitamine B12 is toegevoegd aan het supplement. ‘Kijk kritisch naar toevoeging van kruiden.’ Op de verpakking van de supplementen staat duidelijk wat er wel en wat er niet inzit. Het is altijd belangrijk de dosering te gebruiken die op de verpakking staat.’ • Vette vis is een goede bron voor omega 3 vetzuren. De belangrijkste vitaminen voor moeder en baby Vitamine A Vitamine B1 Vitamine B2 Vitamine B3 Vitamine B12 Vitamine C Vitamine D Vitamine E Vitamine K Vetzuren Omega 3 Foliumzuur Calcium IJzer Zink ❯ De weerstand. De verbranding en een sterk zenuwstelsel. De spijsvertering en een sterk zenuwstelsel. De energievoorziening en een gezonde huid. Het voorkomen van bloedarmoede en een sterk zenuwstelsel. De weerstand. Sterke botten en een stevige huid. De weerstand. De darmwerking. Versterking van de hersenen. De aanleg van de hersenen, het ruggenmerg en rode bloedcellen. De opbouw van het skelet. Het transport van zuurstof. De versterking van het afweersysteem. Links Voor meer informatie over vitaminen kun je terecht bij: • het Voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl (Hoe eet ik gezond? > Vitamines en mineralen), • de website van Anita Badart: www.rondengezond.nl, • en het Vitamine Informatie Bureau: www.vitamine-info.nl. 20 K R A A M S U P P O R T 4 / 2008 1031627_KS_4_2008.indd 20 19-03-08 12:35:30 Sudocr