Module

Module AH Gs 1
voortgangs -toets
1
Pd:
22-2-02
e
Toetsdatum:
210502 Tijd:
1 uur
Lokaal:
210
Aantal:
2
Onderwerp:
Verzamelen
N.B. DEZE TOETS IS BEDOELD VOOR HERKANSERS UIT VWO-4
Bron 1: Uit een officieel rapport aan de Nederlandse regering over het dalende aantal
negers in Suriname, 1827. Over de oorzaken schrijft een hoge Nederlandse ambtenaar:
Het aantal negers daalt jaarlijks met 3%. De oorzaak blijkt vooral in de onzedelijkheid der
negers te moeten worden gezocht; geslachtsziekten komen veel voor, wat de voortplanting
belemmert en de sterfte vermeerdert.
Te zware arbeid en te weinig voedsel zijn een tweede oorzaak en de regering moet daar met
regels een eind aan maken. Verder is de huishoudelijke levenswijze een probleem en daarin
kan geen verandering worden gebracht, noch door de regering, noch door de
plantagehouders, want net als elk onbeschaafd volk hechten zij erg sterk aan gewoonten en
vooroordelen. Een dierlijke voldoening van hun driften is het enige geluk dat zij kennen.
1
2
3
4
a
b
a
b
2 pnt
2 pnt
8 pnt
2 pnt
2 pnt
c
2 pnt
a
3 pnt
b
3 pnt
Jij onderzoekt de vraag: 'Hoe werden slaven in Suriname behandeld?'
Ga bij het beantwoorden van vraag 1 en 2 steeds uit van deze vraagstelling.
Beoordeel de bruikbaarheid van de bron
Bedenk bij bron 1 een vraagsteling die gaat over blanken.
Noem alle meningen uit bron 1.
Beoordeel de betrouwbaarheid van de bron (denk aan de vier punten).
Leg uit waarom de bron representatief is voor de bovengenoemde
vraagstelling.
Bedenk een vraagstelling waarvoor de bron wel bruikbaar, maar niet
representatief is.
De hoofdvraag luidt: 'Hoe werden slaven in Suriname behandeld?'. Geef
aan of dit een beschrijvende, verklarende of beeldvormende vraag is en leg
je keuze uit.
Bedenk bij deze hoofdvraag drie deelvragen.
Bron 2 Uit het in 1861 verschenen boek Geschiedenis van Suriname van de Nederlandse
journalist Julien Wolbers:
'Claas Badouw, directeur op de plantage La Rencontre, maakte zich aan vele wreedheden
schuldig. Onder andere had hij een slaaf, die ervan beschuldigd werd met vergif te hebben
omgegaan, in het kookhuis gebracht en hem aldaar de vingers van de handen en de tenen van
de voeten met een beitel afgekapt en gedwongen die op te eten, waarna hij hem een oor
afsneed en dwong dit ook op te eten. Vervolgens liet hij hem zijn tong uitsteken, sneed die met
een scheermes af, waarna hij ook die moest opeten. De neger stamelde met de stomp van de
tong nog een weinig. Baldouw haalde met een nijptang het overige gedeelte uit de hals en
sneed ook dat af. Daarna probeerde hij de neger levend te verbranden, maar het hout vatte
geen vlam. Daarop liet hij hem door een andere slaaf geweldig zwepen en slaan en vervolgens
levend begraven.
5
a
b
6
a
b
2 pnt Beoordeel de bruikbaarheid van de bron voor de hoofdvraag ('Hoe werden
slaven in Suriname behandeld?).
2 pnt Beoordeel de representativiteit van de bron voor de hoofdvraag ('Hoe
werden slaven in Suriname behandeld?).
Je wilt een krant maken over de slavernij in Suriname.
2 pnt Je denkt erover om bron 2 te gebruiken. Noem een voordeel en een nadeel
van het gebruiken van bron 2.
2 pnt Je zoekt voor je krant aanvullende bronnen. Bedenk twee voorbeelden van
bronnen die je graag zou vinden en geef bij beide aan welke informatie je
hoopt te krijgen.
Correctievoorschrift schoolexamentoetsen met afzonderlijke opgaven
behorend bij module:
A of H:
AH
Deelvak:
Gs
Volgnummer:
Onderwerp: Verzamelen
opg.
Normantwoord
1a
'Te zware arbeid ... voedsel' geeft informatie over de behandeling
van slaven, dus de bron is bruikbaar
1b
Voorbeeld: Hoe dachten blanken over de levenswijze van slaven?
2
Het aantal negers daalt jaarlijks met 3%. De oorzaak blijkt vooral in
de onzedelijkheid der negers te moeten worden gezocht;
geslachtsziekten komen veel voor, wat de voortplanting belemmert
en de sterfte vermeerdert.
Te zware arbeid en te weinig voedsel zijn een tweede oorzaak en
de regering moet daar met regels een eind aan maken. Verder is de
huishoudelijke levenswijze een probleem en daarin kan geen
verandering worden gebracht, noch door de regering, noch door de
plantagehouders, want net als elk onbeschaafd volk hechten zij erg
sterk aan gewoonten en vooroordelen. Een dierlijke voldoening van
hun driften is het enige geluk dat zij kennen.
3a
3b
3c
4a
4b
5a
5b
6a
6b
Tijd:
Zelfde tijd; gunstig voor betrouwbaarheid
Maker: Hoge Nederlandse ambtenaar; een deskundige,
betrokkene; gunstig voor betrouwbaarheid
Bedoeling: Officieel rapport schrijven; gunstig voor betrouwbaarheid
Info:
Uit eigen waarneming/onderzoek; gunstig voor
betrouwbaarheid. Conclusie: zeer betrouwbare bron
Bron zegt: 'het aantal', waarmee het totaal is bedoeld; gaat dus over
alle slaven > representatief
Voorbeeld: Welke gewoonten/ leefwijze/sexuele moraal e.d. hadden
de negerslaven?
Bron is geschreven vanuit Nederlands standpunt en bevat veel
'blanke' meningen over de gewoonten van negers; Conclusie:
eenzijdig
Beeldvormende hoofdvraag, want hij nodigt uit tot een oordeel als
‘slecht’ (of: ‘redelijk’).
Voorbeelden van deelvragen:
Welke werkzaamheden moesten slaven verrichten?
Welke straffen kregen slaven?
Wat kregen slaven te eten?
De bron noemt feiten over bestraffing van slaven in Suriname
(zoals: …waarna hij hem een oor afsneed en dwong dit ook op te
eten...)en is dus bruikbaar.
De bron gaat over één incident bij één slavenhouder en is dus niet
representatief voor alle slavenhouders/alle bestraffingen.
Voordeel: tamelijk heftige informatie, sensatie/of: tamelijk feitelijk
verslag
Nadeel: geeft door zijn gebrek aan representativiteit/door zijn
eenzijdigheid een vertekend beeld.
Cijfermateriaal over aantallen slaven, invoer, sterfte,
mannen/vrouwen/kinderen etc.
Privé-bronnen van slaven, dagboeken, brieven
Interviews met slaven
Maximumscore:
1
Max.score
2
2
8
(bij 15-17
meningen)
Verder 1 pnt
per 2 correcte
meningen.
2
2
2
3
3
2
2
2
2
32