test voor het meten van de doorlaatbaarheid (permeabiliteit)

DARMPERMEABILITEITS TEST
- test voor het meten van de doorlaatbaarheid (permeabiliteit) van de darm DE DARMPERMEABILITEITS TEST
De darm heeft twee belangrijke functies die met elkaar in tegenspraak lijken: enerzijds worden in de
darm voeding(sstoffen) verteerd en opgenomen, anderzijds heeft de darm een belangrijke barrière en
afweer functie. Een juiste doorlaatbaarheid van de darm is van belang om beide functies goed te laten
verlopen. Onvoldoende doorlaatbaarheid (malabsorptie) leidt tot een verminderde opname van
voedingsstoffen en geeft een verhoogd risico op tekorten en de klachten die hiermee samenhangen.
Een te hoge doorlaatbaarheid (een 'lekkende' darm) leidt tot een verhoogde blootstelling van het
lichaam aan toxische stoffen en macromoleculen en geeft een verhoogde kans op toxische en
allergische klachten en infecties. De doorlaatbaarheid van de darm kan op een relatief eenvoudige en
weinig belastende wijze gemeten worden met behulp van de darmpermeabiliteits test.
Bij de darmpermeabiliteits test wordt de doorlaatbaarheid van de darm gemeten voor twee suikers die
normaal niet in de voeding aanwezig zijn en die in het lichaam niet gemetaboliseerd worden: het
monosaccharide mannitol en het disaccharide lactulose. (Mannitol kan wel aanwezig zijn in
snoepgoed en kunstmatige zoetstof).
Bij de test neemt de persoon de suikers - na een periode van vasten (en het legen van de blaas)- in de
vorm van een drankje waarin een vaste hoeveelheid van deze suikers opgelost is. De percentages van
het mannitol en lactulose die gedurende de vijf uren na inname van het drankje met de urine worden
uitgescheiden en hun onderlinge verhouding geven waardevolle informatie over de doorlaatbaarheid
en integriteit van de darm.
Kleine wateroplosbare moleculen, zoals mannitol, worden gewoonlijk relatief gemakkelijk
opgenomen via de cellen van de darmmucosa (transcellulair).
Grotere wateroplosbare moleculen, zoals lactulose, worden slechts matig opgenomen. Zij worden
gewoonlijk alleen opgenomen via de ruimtes tussen de cellen, de 'tight junctions', die de integriteit
van de darm helpen handhaven.
De hoeveelheid mannitol in de urine is een maat voor de opname (absorptie) via de cellen van de
darmmucosa. Wanneeer het darmoppervlak afgenomen is (atrofie), zal de opname van mannitol
verlaagd zijn. Er kan dan sprake zijn van malabsorptie.
De hoeveelheid lactulose in de urine geeft informatie over de integriteit ('mate van lekken') van de
darmmucosa. Wanneer de darm lekt, wordt meer lactulose in de urine aangetroffen.
De ratio lactulose/mannitol geeft aanvullende informatie over de permeabiliteit (integriteit) van de
darmmucosa.
WANNEER IS HET ZINVOL DE DARMPERMEABILITEITS TEST TE DOEN?
Het is zinvol om de darmpermeabiliteits test te laten doen bij:
•
Achterblijvende groei.
'gluten-challenge' en het nagaan van
•
Autoimmuunziekten, zoals
het effect van glutenvrije voeding).
rheumatoïde arthritis, spondylitis
•
Colitis.
ankylopoetica en de ziekte van Reiter
•
(Klinische) Infecties.
(i.v.m. mogelijke 'kruis-reacties')
•
Malabsorptie.
•
Autisme
•
Ondervoeding.
•
Reacties tegen lichaamseigen weefsels
•
Ulceratieve colitis
die lijken op antigenen die door de
•
Voedselallergie (ook diagnostisch darm lekken).
'challenge' met klachten veroorzakend
•
Huidaandoeningen, zoals atopische
voedsel doet de permeabiliteit
dermatitis (eczeem) en urticaria.
toenemen).
•
Coeliakie (ook diagnostisch/
•
Ziekte van Crohn.
therapeutisch voor het vaststellen van
•
Overige allergische aandoeningen
overgevoeligheid voor gluten na
Bij een afwijkende darmpermeabiliteit is het belangrijk de reden hiervan op te sporen.
Mogelijke oorzaken van een verhoogde permeabiliteit zijn:
•
Alcoholisme.
•
Verstoorde spijsvertering.
•
Inname van bepaalde Chemicaliën
•
Darminfecties en parasieten in de
darm
•
Dysbiose.
•
Endotoxemia.
•
Gebruik van niet steroïdale
ontstekingsremmende geneesmiddelen
(NSAID's). Deze
geneesmiddelbeinvloeden de barrière
functie van de darm negatief.
•
sIgA deficiëntie (falende darmafweer).
•
Verstoorde Sulfatie van de eiwitten
van de darmwand
•
Trauma.
•
Inname van Voedsel waarvoor allergie
bestaat.
•
Veroudering.
Europees Laboratorium voor Nutriënten (ELN), Bunnik tel: 030-2871492
1
Mogelijke oorzaken van een verminderde doorlaatbaarheid van de darm zijn:
Behandeling met Chemotherapeutica
Gastro-enteritis
BENODIGD MATERIAAL
Voor de test is een urine monsters (10 ml) nodig uit de goed gemengde urine van de 5 uren na inname
van het suikerdrankje. Tevens moet het totale volume van de urine van de 5 uren na inname van het
drankje vermeld worden (zonder vermelding van dit totale volume kunnen de percentages niet
berekend worden!). Bij de test horen (dieet)instructies.
Voor de test is een testkit (materiaal en instructies) beschikbaar. Testkits worden op uw verzoek door
het ELN aan u of uw patiënt toegestuurd.
AANVULLENDE TESTEN
-Faeces test: Via deze test kan dysbiose (overgroei met bacterien, schimmels en gist) opgespoord
worden.
-Voedingsmiddelen IgE/IgG4 panel: Via deze test kan allergie voor een heel scala aan
voedingsmiddelen opgespoord worden.
-Sulfaat (vrij en totaal) in bloed en/of Zwavel pakket (sulfaat vrij en totaal, sulfiet, thiocyanaat
en thiosulfaat) in urine. Deze testen geven informatie over de zwavel status en/of het
zwavelmetabolisme in het lichaam.
REFERENTIES
- M. Elia R. Behrens et al. Evaluation of mannitol, lactulose and 51Cr-labelled ethylenediaminetetraacetate as markers of intestinal permeability in man. Clinical Science 73, p 197-204, 1987.
- van Elburg RM et al. Measurement of selective intestinal permeability using a new, simple
sugarabsorption test. Ned Tijdschr Geneeskd. 1993 Oct 9;137(41):2091-5.
- Uil JJ. Et al. Follow-up of treated coeliac patients: sugar absorption test and intestinal biopsies
compared. Eur J Gastroenterol Hepatol. 1996 Mar;8(3):219-23.
- Dupont C et al. Measurement of intestinal permeability to sugars: application in the diagnosis of
celiac disease and cow's milk protein enteropathy. Pathol Biol (Paris). 1987 Oct;35(8):1179-82
- Cobden I et al. Intestinal permeability and screening tests for coeliac disease. Gut. 1980
Jun;21(6):512-8.
Europees Laboratorium voor Nutriënten (ELN), Bunnik, tel: 030-2871492
2