Lunchbijeenkomst DAP Horst Hoe groeit een big? Hoe groeit S.Suis ? 19 & 27 januari 2016 Merijn Veldkamp Denkavit • Nederlands familiebedrijf (sinds 1929) • Hoofdactiviteiten: – Voeders voor jonge dieren (± 420.000 ton kalvermelk en specialiteiten) – – Speciale ingrediënten voor mengvoederindustrie Vleeskalveren (± 500.000 kalveren in integratie in Europa) • Internationaal actief – Export: > 40 landen wereldwijd • Onderzoeksbedrijven in Nederland en Frankrijk • Praktijkonderzoek • Omzet € 600 miljoen/jaar Denkaveal Denkamilk Denkapig Blank-vlees productie Opfokmelken voor Melken Fokkalveren Rosé kalveren Prestarters Eigen integratie / vrije verkoop Voeders en ondersteuning Speenvoeders Lammeren (schapen/geiten) Opfokvoeders Denkavit Ingredients Zuivel grondstoffen, Aminozuren, Vitaminen, Enzymen Pro(e)biotica, Organische zuren Biggenvoer(en) vs. S. Suis Hoe groeit een big? S. Suis vs. biggenvoeding… 150 Voeropname is cruciaal voor gezonde darm! Ideaal 250 gr 150 gr Praktijk 50 gr spenen +3 dagen +7 dagen Conditie darmcellen bepaalt weerstand E. Coli Villus Strepto coccus suis Crypt Gezonde darmcellen Beschadigde darmcellen Effect van voer opname op darmvilli Hoge voer opname: Gezonde lange villi Lage voer opname: Villus atrophy Wat gebeurt er in de big…? mest voer Vertere n ferm en enter Verteren Fermenteren “Verteren is het kleiner maken van de ingenomen nutriënten” “Fermenteren is het proces waarbij micro organismen de weefselstructuur van voedingsmiddelen veranderen zodat deze door de darm opgenomen kunnen worden” - Mechanisch Zuren Enzymatisch Vertering: Stap voor stap Bek • • Kauwen – Verkleinen grove delen (indien aanwezig) – Homogeniseren ingenomen voedsel Speeksel toevoegen – Bevochtigen – Antimicrobieel – Glad maken van voedsel massa – Amylase • zetmeel maltose (NB: maalfijnheid is belangrijke factor!) Vertering stap voor stap: maag pH=6,5 Bek (speeksel) Slokdarm lever Lever Gal Galblaas pH=2,5 Maag pancreas Darmwand dunne darm Absorptie nutriënten Dikke darm Maag • • • • Opslag van voedsel Mengen van voedsel Aanzuren van voedsel Bij jonge biggen zuur– Anti-bacteriëel (pH 2-3) productie nog niet – Verbetering enzym-activiteit optimaal: pH ~ 4 – Denaturatie van eiwitten Enzymproductie – Pepsinogeen - Pepsine • Splitst grote eiwitten in kleinere eiwitten Vertering stap voor stap: 12-vingerige darm pH=6,5 Bek (speeksel) Slokdarm lever Lever pH=2,5 Gal Galblaas Maag pH=6,5 alvleesklier Darmwand dunne darm Absorptie nutriënten Dikke darm 12-vingerige darm Toevoegen van verteringssappen • • Lever – Galzouten (geproduceerd in lever, opgeslagen in galblaas) Vetdruppels verkleinen (emulgator) pH > 6.5, dan pas wordt Alvleesklier extra voeding – Natrium-bicarbonaat vanuit maag Neutraliseren (pH doorgelaten – Amylase, Maltase, Sucrase, Lactase Di-saccharides en zetmeel splisten tot aan enkelvoudige suikers – Lipase Glycerol en vetzuren splitsen – Trypsine Eiwitten knippen – Protease Eiwitten splitsen tot aan aminozuren Vertering stap voor stap: (rest) dunne darm pH=6,5 Bek (speeksel) Slokdarm lever Lever pH=2,5 Gal Galblaas Maag pH=6,5 alvleesklier Darmwand pH=7-8 dunne darm Absorptie nutriënten Dikke darm Dunne darm • Productie en afgifte verteringsenzymen Vertering van: • Disacharides Polypeptides Andere substraten Opnemen nutriënten Enkelvoudige suikers Aminozuren Vetzuren Vitaminen Mineralen Groot oppervlak door: • villi (vingers) en crypten (groeven) • microvilli (‘haren’ op vingers) Enzym productie Dunne darm Bron: The University of Waikato; www.sciencelearn.org.nz Vertering stap voor stap: dikke darm pH=6,5 Bek (speeksel) Slokdarm lever Lever pH=2,5 Gal Galblaas Maag pH=6,5 alvleesklier Darmwand pH=7-8 dunne darm Absorptie nutriënten Dikke darm Dikke darm • • • Veel bacteriën aanwezig – > 400 soorten – Fermentatie niet verteerde voedingsstoffen (pas op voor eiwit) – Productie vluchtige vetzuren Opname vluchtige vetzuren – Boterzuur: • Dient als energie voor de darmwand voor o.a. opname van electrolyten (Na/K-pomp) – Proprionzuur – Azijnzuur Re-absorptie – Electrolieten (Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Cl– en HCO3– en PO43 -) – Vitamine B en K (complexe vitamines) – Water (±90%) Dikke darm Buitenkant darm (bloedbaan) Binnenkant darm (voedsel) Dikke darm Goede bacteriën Resultaat = diarree Pathogene bacteriën Biggenvoer(en) vs. S. Suis Hoe groeit een big? S. Suis vs. biggenvoeding… Hoe problemen van s. suis voorkomen / minimaliseren? Inspelen op verteringscapaciteit van een big Voeropname rondom spenen Hoge verteerbaarheid eiwitbronnen Kwaliteit van granen (micotoxinen, hectolitergewicht) Zachte korrel, fijne structuur Goede smaak Vet Smaakmaker of smaakbederver? Geraffineerde vetten Hoge infectiedruk niet te veel vet! Ruw eiwit = verteerbaar + fermenteerbaar eiwit groei gezondheid 16 14 14,4 14,4 12 10 8 6 4 3,6 2 1,6 0 Ileal digestible 18% CP (80% dig.) Fermentable 16% CP (90% dig.) Extra additieven voor meer veiligheid • Organische zuren • Middellang ketenvetzuren • Gist • Planten extracten • Ruwe celstof (Organische)zuren 2 soorten werking: 1.) pH verlaging (fumaar-, citroen-, fosforzuur) in maag, waardoor betere eiwitvertering. (Pepsinogeen pepsine eiwit vertering) 2.) Antimicrobieel (beste zijn zuren met 1 hoge pKa-waarde). • Water oplosbare (kleinere zuren) gram• Vet oplosbare (grotere zuren MCFA’s gram+ Bij pas-gespeende biggen liefst fumaarzuur en calcium-zouten en lage buffercapaciteit. Antimicrobiële werking zuur -alleen niet gedissocieerde zuren -cel maakt buffer, kost energie H+ -denaturatie celwand -DNA replicatie verstoord zuur Extra additieven voor meer veiligheid • Organische zuren • Middellang ketenvetzuren • Gist • Planten extracten • Ruwe celstof Middellangketen vetzuren MCFA, C6 - C12 Antimicrobieel effect: Hoge pK-waarde Common name nC MW pKa mierenzuur azijnzuur propionzuur boterzuur melkzuur sorbinezuur fumaarzuur citroenzuur C1:0 C2:0 C3:0 C4:0 46,0 60,1 74,1 88,1 90,1 3,75 4,76 4,88 4,82 3,83 112,1 116,0 192,1 4,76 3,02 3,13 capronzuur caprylzuur caprinezuur laurinezuur C6:0 C8:0 C10:0 C12:0 116,2 144,2 172,3 200,3 4,88 4,89 4,89 4,96 C14:0 C16:0 C16:1 C18:0 C18:1 C18:2 228,4 256,4 254,4 284,5 282,5 280,4 MIC G+ MIC G- ORGANIC ACIDS Formic acid acetic acid propionic acid butyric acid Lactic acid Sorbic Acid Fumaric acid Citric acid MEDIUM CHAIN FATTY ACIDS Caproic acid Caprylic acid Capric acid Lauric acid LONG CHAIN FATTY ACIDS myristic acid : palmitic acid : palmitoleic acid : stearic acid : oleic acid : linoleic acid : Dierick N., presentation Eurotier (2006) HA H+ + A - Extra additieven voor meer veiligheid • Organische zuren • Middellang ketenvetzuren • Gist • Planten extracten • Ruwe celstof Gram-bacteriën binden aan gistcelwand (fimbriae) E. coli gistproduct Positieve bacterie darmwand Extra additieven voor meer veiligheid • Organische zuren • Middellang ketenvetzuren • Gist • Planten extracten • Ruwe celstof Plantextracten Voorbeelden: • Cinnemaldehyde (kaneel uit bast) • Carvacrol / thymol (oregano van blad) • Capsaicin (peper) • Valeriaan (wortel) • Kamille (bloem) • Anijs (zaad) In voer meestal te lage dosering voor anti-microbieel effect Wel effect op voeropname, enzymvorming, verteerbaarheid voer Extra additieven voor meer veiligheid • Organische zuren • Middellang ketenvetzuren • Gist • Planten extracten • Ruwe celstof Ruwe celstof • • Vertraging maaglediging – Betere werking dier eigen enzymen Verandering microbiota dikke darm – Relatief meer boterzuur vorming, betere darmwerking (reabsorptie van water) Samengevat: S. Suis vs. biggenvoeding…. Stem het voer af op de verteringscapaciteit van de big Geef een big smakelijke en goed verteerbare grondstoffen Ondersteun maag aanzuring van pas gespeende big Middel langketen vetzuren (MCFA’s) hebben een remmend effect op de groei van gram positieve bacteriën (Denkacid XL) Zorg voor een constante voeropname Werk hygiënisch! Bedankt voor jullie aandacht!