Een bezoekje aan de kinderboerderij…

342
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE | VOLUME 23 | NUMMER 06 | juni 2013
Dermatologie in beeld
Een bezoekje aan de
­kinderboerderij…
S.R.P. Dodemont1, C.J.M. Henquet2
Aios, afdeling Dermatologie, Maastricht Universitair
Medisch Centrum, Maastricht
2.
Dermatoloog, afdeling Dermatologie, Maastricht
Universitair Medisch Centrum, Maastricht
2dd om superinfectie te voorkomen. De laesie was
na zes weken restloos genezen.
Correspondentieadres:
Drs. S.R.P. Dodemont
Afdeling Dermatologie
Maastricht Universitair Medisch Centrum
Postbus 5800
6202 AZ Maastricht
E-mail: [email protected]
Orf (ecthyma contagiosum).
1.
Een 59-jarige vrouw werd gezien op de polikliniek
dermatologie vanwege een pijnlijke laesie op de
ulnaire zijde van de rechterhand. De laesie was tien
dagen eerder ontstaan als een erythemateuze papel
die in de opvolgende dagen langzaam groeide. Twee
dagen voor het ontstaan van de huidlaesie had zij
een kinderboerderij bezocht en de pasgeboren lammetjes gevoed. Patiënte heeft geen huisdieren en
bezit geen aquarium.
Bij lichamelijk onderzoek was er op de ulnaire zijde
van de rechterhand een scherp begrensde, erythemateuze, oedemateuze plaque met centrale genezing zichtbaar. Dorsaal van deze plaque bevond zich
een bulla gevuld met helder vocht. De gehele laesie
was 5,5 x 2,8 cm.
Nuclear Acid Amplification Test (NAAT) op bulla
vloeistof was positief voor parapoxvirus van het
orftype. Dit bevestigde de diagnose ecthyma contagiosum (orf).
Patiënte werd behandeld met chloorhexidinecrème
Figuur 1. Ulnaire zijde rechterhand met een scherp begrensde oedemateuze plaque en bulla.
Diagnose
Bespreking
Orf is een huidinfectie met een parapoxvirus die
wordt overgebracht door aangedane geiten en/of
schapen. Orf komt vooral voor bij jonge geiten- en
schapenlammeren, maar een enkele keer ook bij
oudere dieren. Het virus dringt binnen via kleine
wondjes aan de onbewolde huid. Het veroorzaakt
eerst papels, die later pustels en vesicels worden en
uiteindelijk een crusteuze laesie vormen. Dit ziet
men bij lammeren vooral rond de bek, oogleden en
rond de uitwendige geslachtsorganen.
Besmetting van de mens kan door middel van direct
contact met het besmette dier, bijvoorbeeld door te
aaien of door lammetjes flesvoeding te geven. Het
virus kan echter ook nog lange tijd in leven blijven
buiten het dier, bijvoorbeeld in de afgevallen korstjes. Daardoor kan het ook indirect, via de omgeving,
overgedragen worden.
Na een incubatieperiode van twee tot zes dagen
presenteert orf bij de mens zich gewoonlijk als een
solitaire, papuleuze huidlaesie. Algemene verschijnselen van koorts, malaise en lymfadenopathie zijn
ongewoon.
De diagnose wordt voornamelijk klinisch gesteld op
basis van een anamnese met diercontact en het klinische beeld. Aanvullend onderzoek in de vorm van
een NAAT hoeft alleen te worden verricht indien er
twijfel is over de diagnose.
De ziekte is zelflimiterend en laesies helen zonder
littekenvorming in zes tot twaalf weken.
Antiseptische therapeutica kunnen worden gebruikt
om superinfectie te voorkomen.
Gezien het imuunmodulerende en antivirale effect,
kan behandeling met imiquimod overwogen worden. Recente literatuur adviseert imiquimod toe te
passen bij immuungecompromiteerde patiënten.