Nutritionele support bij Chronische Pancreatitis

25/04/2015
Nutritionele support bij
Chronische Pancreatitis
Kurt Boeykens
NNS-TLLL
1
Definitie
Chronische ontsteking van de pancreas
• Progressief
• Onomkeerbaar
• Fibrosevorming
• Functieverlies
• Exocrien
• En/of endocrien
2
1
25/04/2015
3
4
2
25/04/2015
Pancreatitis
5
Voorkomen
• 4-8 per 100.000 inwoners
• US (2009): 19.724 hospitalisaties
• Soms moeilijke diagnose (vroege fase)
6
3
25/04/2015
Smoking appears to accelerate the development of pancreatic calcifications and
diabetes in patients with alcoholic CP, independent of the amount of alcohol
consumed.
7
8
4
25/04/2015
Pancreas
20%
80%
9
Acinar en duct cellen
Bicarbonaat
Digistieve enzymes (10)
10
5
25/04/2015
11
12
6
25/04/2015
Hormonen: gastrine
13
Hormonen: secretine
14
7
25/04/2015
Hormonen: cholecystokinine
15
Hormonen
16
8
25/04/2015
17
Als lipase productie < 10% is (lipase = voor
90% verantwoordelijk voor vetdigestie)
18
9
25/04/2015
Steatorree
•
•
•
•
•
•
Belangrijkste probleem
> 7 g vet in stoelgang/24u
Losse stoelgang, brij
Volumineus
Vieze geur
Moeilijk door te spoelen
19
Bicarbonaatproductie
Door lagere pH snellere
denaturatie/inactivatie
van lipase
Vetmalabsorptie
• Verlies energie
• Verlies vetoplosbare vitamines
20
10
25/04/2015
Compensatie
• Toename maaglipase-secretie
• Normaal 30% van trygliceridenvertering
gebeurt in de maag
• Toch onvoldoende voor adequate lipolyse
21
Vetmalabsorptie
•
•
•
•
•
Ondervoeding
Abdominale opzetting
Diarree
Flatulentie
20-25%: Bacteriële overgroei
22
11
25/04/2015
< 10% van normaal
Azotorrhea
> 2,5 g N-verlies/24 u
via stoelgang
23
KH-malabsorptie
• Door tekort aan amylase
• Amylorhea
• Laat stadium, ernstige CP
24
12
25/04/2015
Klinische symptomen
• Chronische pijn: meestal bovenbuik
•
•
•
•
•
60-90% van de patiënten
Postprandiaal (hoog vetgehalte)
Variabel: intermittent mild of matig, soms zeer hevig
Soms persistent
Hoofdreden van anorexie!
25
26
13
25/04/2015
Langdurig karakter
• Tussen eerste symptomen en
maldigestie/malabsorptie
• 8 tot 9 jaar bij alcoholische pancreatitis
• > 15 jaar bij idiopathische nonalcoholische pancreatitis
27
28
14
25/04/2015
Behandeling
• The first step in management of CP is
counseling against the use of alcohol and
smoking, which can further result in damage to
the pancreas.
• A study demonstrated that counseling against
further alcohol use after a first episode of acute
alcoholic pancreatitis can potentially prevent the
development of CP.
29
Behandeling
30
15
25/04/2015
(Pijn)behandeling
+ evt. tricyclisch antidepressivum
31
(Pijn)behandeling
• Pancreatische enzymen
• Trial 4 weken, zo niet stop tenzij ook exocriene
dysfunctie
• H2-receptor blokkers of PPI’s
• Trial 4 weken, anders stop
• Zenuwblokkade (plexusblok) retroperitoneaal
• Meestal tijdelijk effect
• Chirurgie (vb. Whipple, duodenumsparende
pancreaskopresectie)
• Laatste optie
32
16
25/04/2015
33
Nutritioneel
• REE + 30 tot 50%
• Verlies electrolieten
• Verlies vitamines
34
17
25/04/2015
35
Nutritioneel
• 80% is geholpen met gewone voeding +
pancreasenzymen
• Calorie/eiwitrijk
• SIP
• Enkel met E en KH?
36
18
25/04/2015
Nutritioneel
• Laag tot matig vetgebruik
• 0,7-1g/kg/24 u
• Oppassen: te weinig vet is minder calorieën
• MCT vetten?
• Bij steatorree/falen suppletie pancreasenzymes en
uitsluiten bacteriële overgroei
• Geen lipaseactiviteit nodig
• Geen galzouten
• Duur, slechte smaak, nausea, krampen + traag
opklimmen
37
Nutritioneel
• Minder vezels
• Vezels inhiberen lipase activiteit
• Vitamines/spoorelementensupplement
• Bij maldigestie/malabsorptie
• Mogelijks B12 tekort
• Doordat onverteerde eiwitten zich gaan
binden aan de intrinsic factor
38
19
25/04/2015
Nutritioneel
• Sondevoeding
• 5 % van de patiënten
• Polymeer
• MCT? Semi-elementair? (geen studies)
39
Nutritioneel
• TPN
• < 1%
40
20
25/04/2015
Conclusies
• Chronische progressieve ziekte
• Chronische abdominale pijn, maldigestie, malabsorptie
en gewichtsverlies
• Vroege diagnose soms moeilijk maar belangrijk
• Abstinentie van roken en alcohol
• Frequente kleine maaltijden
• Matig vet maar calorierijk (KH-eiwit)
• Beperking vezels
• Pancreasenzymen
• Pijnbehandeling
41
42
21