Dikke benen met problemen. Marijke Visser-van Andel dermatoloog oedeem Verschillende soorten oedeem. oa: • - veneus oedeem • - lymfoedeem • - lipo oedeem • - myxoedeem Oorzaken pitting oedeem Toename van de hydrostatische druk (is toename van druk in de bloedvaten) Een lokale oorzaak Trombosebeen Veneuze insufficiëntie, hierbij functioneren de aders niet goed en kunnen het bloed niet goed richting het hart transporteren. Het gevolg is dat bloedplasma uit de bloedvaten treedt in de interstitiele ruimte Compressie door processen in de buik of het kleine bekken. Door de druk die de compressie veroorzaakt, worden de grote bloedvaten dichtgedrukt, waardoor de druk deze bloedvaten verhoogt en bloedplasma wederom uittreedt Medicatie Systemische oorzaak Hartfalen, bij hartfalen heeft het hart onvoldoende vermogen om bloed rond te pompen. Er hoopt vervolgens bloed in de circulatie op. Dit vergroot de druk op de bloedvaten, waardoor vervolgens vocht uit het bloed in de interstitiele ruimte wordt geperst Immobilisatie, bij immobilisatie werkt de spierpomp niet. Het bloed kan niet goed worden afgevoerd richting het hart. Het bloed hoopt zich op in de bloedvaten en vocht uit het bloedplasma treedt uit de bloedvaten Lymfoedeem Lymfoedeem Proef van Stemmer huid tussen dig 1 en 2 Lymfoedeem Primair: congenitaal, symmetrisch Secundair: lymfvat beschadiging OK, RT, DVT, Erysipelas, Varices Lymfe systeem • Het stelsel maakt deel uit van de veneuze bloedsomloop en fungeert als een drainagesysteem van het lichaam dat begint in de lymfevaten en eindigt in grote aders. Het stelsel is van groot belang bij de afweer in het menselijk lichaam, voorkoming van een auto-immuunrespons, transport van bloedcellen, afbraak en rijping van lymfocyten alsmede het reinigen van het bloed. Het stelsel vervult een immuunafweerfunctie van het lichaam door de aanwezigheid van lymfocyten in lymfeklieren, die via de lymfe en de grote borstbuis in de bloedsomloop worden gebracht. • Het lymfevatenstelsel ligt nagenoeg parallel aan de bloedvaten en is een open systeem, in tegenstelling tot de bloedsomloop. Het bestaat uit lymfevaten, lymfebanen en lymfeklieren. Lymfe dat de bloedbaan heeft verlaten, wordt vanuit de extracellulaire ruimte opgezogen door de lymfevaten. Die transporteren lymfe via de lymfeknopen terug naar de bloedbaan. De milt behoort niet tot het lymfestelsel, maar voert een soortgelijke functie uit in het bloedvatenstelsel. Lymfoedeem Leefregels wondjes voorkomen hygiëne overbelasting voorkomen Therapie ACT, manuele lymfdrainage TEK Lipo-oedeem Lipo-oedeem -oorzaak onbekend -overgewicht / adipositas -symmetrisch -wisselend pijn -voeten geen oedeem -Stemmer negatief -later mengvormen Lipo-oedeem Therapie: LASTIG Afvallen Bewegen Liposuctie Manuele lymfdrainage ACT korte rek TEK steunkous klasse 2-3 Veneuze insufficientie Open been Flebologisch onderzoek en biopsie/ wondkweek/ contactallergisch onderzoek Behandeling open been De wet van Laplace (Pierre-Simon Laplace 1749 – 1827) De formule: p=s/r in woorden: Druk = Spanning gedeeld door de Straal >Uitgaande van een constante spanning* is de consequentie van Laplace dat bij een veranderende straal (r) de druk omgekeerd evenredig zal veranderen. consequentie van Laplace volgens Varodem Neemt de straal toe, dan zal de druk omgekeerd evenredig afnemen, neemt de straal af, dan zal de druk omgekeerd evenredig toenemen. Zoals in de illustratie rechts te zien is, zal bij een gelijkblijvende spanning (aan beide katrollen hangt een gewicht van 1 kilogram) de druk bij de kleine cirkel eens zo groot zijn als de druk bij de grote cirkel. * = Spanning is constant omdat er sprake is van ongewijzigde productsamenstelling. Definities: p = Pressure (=Druk) s = Spanning r = Radius (=Straal) Korte rek zwachtel • Lage rustdruk • Hoge werkdruk • Kan dag en nacht omblijven Lange rek zwachtel • • • • Met elastiek Hoge rustdruk Lage werkdruk Moet af bij liggen normaal spatader met compressie m.b.v. zwachtel of kous Fout en goed. • Spataders Behandelen spataderen • • • • • • Redenen op varices te behandelen zijn oa: - preventie open been - vermoeidheidsklachten in het been - pijnklachten in het been - cosmetische klachten - dik worden van het been in de loop van de dag Kan ik die ader wel missen Na het laseren 1 • Steunkousen na de ingreep • U krijgt na de behandeling direct de steunkous aan. Die moet u twee dagen 24 uur per dag dragen. Daarna draagt u, afhankelijk van het advies van uw behandelend specialist, de kousen één tot twee weken alleen overdag. Na het douchen gaat het aantrekken van de kousen soms wat moeizaam. Daarom wordt u geadviseerd om ’s avonds te douchen en direct daarna naar bed te gaan. ’s Morgens trekt u de kousen op bed weer aan. U mag ‘s nachts wel naar het toilet zonder steunkousen. Na het laseren 2 • U mag bij pijn paracetamol gebruiken, 4 maal daags 2 tabletten van 500 mg. Houdt de pijn aan, lever dan het recept wat u van de arts heeft meegekregen in bij uw apotheek. Deze pijnstiller gebruikt u samen met de paracetamol. • Na de behandeling • Veel lopen is goed en dat mag zo snel als mogelijk is na de behandeling. Ook fietsen en traplopen is toegestaan, alleen intensief sporten mag de eerste week niet. Lang staan dient u te vermijden. Indien een aanvullende sclerocompressiebehandeling op de dermatologie noodzakelijk blijkt, dient u op de dag van behandeling de bruine kous(en) die u nu krijgt weer mee te nemen Sclerocompressietherapie Spataderen wegspuiten 1 • Samenvatting van de belangrijkste punten • Blijf na het spuiten een kwartier in de buurt van de polikliniek in het ziekenhuis rondwandelen en ga pas daarna naar huis. • Niet douchen 1 tot 2 weken na het spuiten. • De watten en pleisters op de avond vóór of de dag van de volgende afspraak thuis eraf halen. Kom altijd met de bruine kousen aan op controle. • . Spataderen wegspuiten 2 • De witte kousen de eerste week na het spuiten dag en nacht aanhouden en daarna alleen ’s nachts. Gebruik deze kousen ook om na het zittend douchen en afdrogen in de badkamer aan te trekken. Loop hiermee naar uw slaapkamer; overdag omwisselen met bruine. • De bruine kous 2 tot 4 weken na het spuiten overdag dragen. • De kousen krijgt u bij de eerste behandeling op de polikliniek. Bij controle neemt u de witte kous mee en draagt u sowieso de bruine • Harde, pijnlijke bobbeltjes op de plaats van de ingespoten spatader zijn een goed teken. Pas na enkele maanden is het eindresultaat van de behandeling juist te beoordelen. Foamsclerose onder echogeleide Tenslotte • Om een been na behandeling dun te houden: • Aanmeten van een steunkous met een drukklasse passend bij het probleem. • Te dunne kous is niet effectief, eerder ineffectief. • Te oude kous geeft te weinig druk • Smokkelen met de kous geeft toename oedeem.