De Toekomst van de grote meren

© Hans Maesen
013
11 oktober 2
t
s
m
o
k
e
o
t
Welke
te
o
r
g
e
d
r
voo
meren?
I
G
I
TNOD
I
U
NG
013
11 oktober 2
st
m
o
k
e
o
t
e
Welk
ote
r
g
e
d
r
o
vo
meren?
W
at en wie maakt of kraakt de toekomst van de
Grote Merenregio? Heeft de strijd om grondstoffen
de regio in een ijzeren greep? Kan hulp wel werken
daar waar staten lijken te falen? En hoe groot is de kans op
een duurzame vrede? Tijdens deze studiedag krijgt u de kans
om achter de façades te kijken, om inzichten te bekomen over
deze actuele en zeer complexe realiteit en kennis te maken
met organisaties en instellingen die actief zijn in de regio.
De grensstreek tussen Burundi, Rwanda en de Democratische
Republiek Congo is uitgegroeid tot een strijdtoneel waar zowel
lokale, nationale als internationale belangen via achterpoortjes
en stromannen verdedigd worden met de bevolking als
speelbal ertussen. Dat deze strijd de ontwikkeling van de
regio hypothekeert is overduidelijk. Maar brengt de toekomst
beterschap? Is er recht na onrecht mogelijk? En kunnen onze
ngo’s en het Belgisch beleid een verschil maken?
We zoeken graag samen met u naar antwoorden. Van harte
welkom!
11.11.11, IOB, IPIS en Provincie Antwerpen
 PROGRAMMA
• 15.00: Ontvangst.
• 15.30-16.30: Workshop sessies 1 : keuzemogelijkheid
uit “Rebellen zonder grenzen” en “Grondstoffen
zonder grenzen”.
• 16.30-17.00: Koffiepauze.
• 17.00-18.00: Workshop sessies 2: keuzemogelijkheid
uit “Helpt Hulp?” “Recht na Onrecht” en “Valse
Tweelingen”.
• 18.00-19.00: Receptie met broodjes.
• 19u00-21u00: Gastspreker David Van Reybrouck, met
aansluitend debat en panelgesprek. Moderator: Koen
Vidal.
• 21u30: Afsluitend receptie.
U kan tijdens de studiedag bij de start van elk moment
instappen in het programma. Het aanbod is gratis,
vooraf inschrijven is wel verplicht.
 Workshops sessie 1:
Rebellen zonder grenzen
Rebellenbewegingen in de Grote Meren zijn meer dan
een ‘lokaal’ gegeven: ze opereren aan verschillende
kanten van grenzen, en worden door verschillende
actoren gesteund. Interventies gebeuren ook door
verschillende actoren, op verschillende (lokale en
internationale) niveaus. Aan de hand van bewegingen
als het LRA en M23 worden deze verschillende belangen
uiteengezet.
Begeleiding: Kristof Titica (IOB) en Steven Spittaels (IPIS)
Grondstoffen zonder grenzen
Natuurlijke rijkdommen (in de DRC) of het gebrek eraan
(in Rwanda en Burundi) worden vaak genoemd als
onderliggende oorzaken van conflict in de Grote Meren.
We bespreken de gegrondheid van deze stelling en
voeren een debat over de mogelijke beleidsimplicaties
Begeleiding: Marijke Verpoorten (IOB)en Ken Mattyssen
(IPIS)
 Workshops sessie 2:
Recht na onrecht
De afgelopen 20 jaar is er in de regio van de Grote
Meren behoorlijk wat geëxperimenteerd met het
bieden van gerechtigheid na grootschalig onrecht.
Waarheidscommissies werden aangekondigd maar
nooit opgericht (Burundi) of opgericht maar mislukten
desastreus (DRC). Tribunalen die voldoen aan de
hoogste internationale kwaliteitsstandaarden werden
toch als overwinnaarsjustitie gepercipieerd (Rwanda
en DRC), terwijl andere tribunalen aan geen enkele
kwaliteitsstandaard voldeden maar volgens sommigen
toch op zijn minst tot waarheid en hier en daar wat
verzoening hebben geleid (Rwanda). Hoog tijd voor een
terugblik op wat werkte en wat niet en wat we daaruit
kunnen leren.
Begeleiding: Stef Vandeginste (IOB) en Nadia Nsayi
(Broederlijk Delen)
Valse Tweelingen
Omwille van hun gelijkaardige etnische samenstelling
worden Rwanda en Burundi dikwijls op één hoopje
gegooid. Hoewel er gelijkenissen zijn, is dit ook een
valse tweeling. Zowel in hun benadering van etniciteit
als in de structurering van hun politieke systemen
hebben deze landen in het verleden en vandaag
uiteenlopende paden bewandeld. In deze sessie komen
die verschillen en hun gevolgen aan bod.
Begeleiding: Filip Reyntjens (IOB) en Bert Ingelaere (IOB)
Helpt hulp?
Kan ontwikkelingshulp het verschil uitmaken in
fragiele staten? Wat zijn de mogelijks perverse
effecten van hulp? Heeft Congo een ander soort hulp
nodig dan Timor Leste? En hoe zit het met de rollen
van gouvernementele en niet-gouvernementele hulp
in fragiele staten? Via vragen en stellingen gaan
deelnemers in debat met elkaar.
Begeleiding: Nadia Molenaers (IOB), Dirk Brems (DGD) en
Marleen Vos (11.11.11)
Welke toekomst voor de Grote Meren?
Debat en panelgesprek, ingeleid door David Van
Reybrouck
Schrijver David Van Reybrouck (Brugge, 1971) is één
van de toonaangevende auteurs van zijn generatie. Hij
studeerde archeologie en filosofie aan de universiteiten
van Leuven en Cambridge en promoveerde in Leiden.
David Van Reybrouck is sinds 2011 is hij voorzitter van
de auteursvereniging PEN Vlaanderen. In hetzelfde jaar
stak hij de lont aan het G1000 project, het platform
voor democratische innovatie dat meer burgerinspraak
beoogt in de democratische besluitvorming.
Hij werkte gedurende zes jaar op onafhankelijke
basis aan het boek Congo. Een geschiedenis, dat een
ware bestseller werd. Congo werd vertaald en is nu
verkrijgbaar in het Noors, het Duits, het Frans, het
Zweeds, het Deens en het Fins. Vertalingen naar het
Pools, het Engels en het Chinees worden verwacht.
David brengt tijdens zijn uiteenzetting zijn visie omtrent
de vraag: “Welke toekomst voor de Grote Meren.”
Panelleden:
Filip Reyntjens: gewoon hoogleraar aan het Instituut
voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer van de Universiteit
Antwerpen, waar hij Recht en Politiek in Afrika doceert.
Hij werkt in en over Afrika sinds 1976, en is vooral
gespecialiseerd in het gebied van de Grote Meren van
Midden-Afrika.
Nadia Nsayi: master in internationale en vergelijkende
politiek (KUL), beleidsmedewerker Centraal-Afrika voor
Pax Christi Vlaanderen en Broederlijk Delen met focus
op de vredesprocessen in DRC, Rwanda en Burundi.
Melanie Schellens: kabinetsmedewerker Minister Labille
inzake bilaterale samenwerking. In deze hoedanigheid
legt zij zich niet alleen toe op beleidsvoorbereidend
werk maar neemt zij ook actief deel aan zendingen,
met name naar Oost-, Zuid- en Centraal-Afrika.
Het debat wordt in goede banen geleid door Koen Vidal
(De Morgen)
 Praktisch:
Inschrijven:
Inschrijving is gratis en kan via:
www.provant.be/dnz
Voor wie wil, wordt een broodjesmaaltijd voorzien.
Hiervoor vragen we 5 Euro, te betalen ter plaatse.
U kan tijdens de studiedag bij de start van elk
moment instappen in het programma.
Voor meer informatie kan u terecht op de dienst
Noord-Zuidbeleid, provincie Antwerpen:
T 03 240 56 85

 Adres:
We raden iedereen aan om gebruik te maken van
het openbaar vervoer. Het centraal station bevindt
zich op 10 minuten loopafstand van het IOB.
V.U.: Winand De Smet | Boomgaardstraat 22, 2600 Berchem | 2013/DNZ/005/RV
IOB,
Lange Sint Annastraat 7
2000 Antwerpen
Departement Onderwijs, Veiligheid en Jeugd
Dienst Noord-Zuidbeleid
Boomgaardstraat 22 | 2600 Antwerpen
T 03 240 56 53 | F 03 240 55 79 | [email protected]