Anatomie en pathofysiologie van het maagdarmstelsel

28/04/2013
Anatomie en pathofysiologie
van het maagdarmstelsel
Ivo Duysburgh
• Eén lange buis van mond tot aars
– regionale specialisatie
• Spierbuis
– motiliteit
• dumping
• Vocht
– Secretie-absorptie: flux
• diarree
• Interactie:
–
–
–
–
voedsel: digestie + absorptie = assimilatie
barrière: immuunfunctie! (GALT) • ‘gut feeding’
• galzouten diarree
excretie: gal (vetoplosbaar)
• obesitas
flora: fermentatie, interactie
1
28/04/2013
mond
mond-keel
15cm
bovenste SD sfincter
slokdarm
25-30cm
maag
25-50cm
onderste SD sfincter
pyloor
dunne darm
- duodenum
- jejunum- ileum
30cm
3-6m
klep van Bauhin
dikke darm
- colon
- rectum
100-120cm
15cm
aars
Motiliteit
• spierbuis
• sluitspieren
• regeling:
– centraal
– regionaal
– lokaal
2
28/04/2013
Dumping syndroom
• oorzaak:
– ‘bypass’ van de maag: te snel, te
hyperosmolair
• klachten:
– snelle symptomen: tgv dilatatie
– late symptomen: tgv hypoglycemie
• meestal postoperatief
• dieet (medicatie) (heelkunde)
Vocht
• IN: ongeveer 2000g
• UIT: ongeveer 100-200g
– onderweg: -1800g?
3
28/04/2013
MAAGDUODENUM
‘Treitz’
‘DUNNE DARM’
ileocaecale klep
DIKKE DARM
2l
+1l
+2l
+4l
9l
voeding
speeksel
maagsap
gal-pancreas-darm
2 - 50cc/min
- 4 à 5l
- 3 à 4l
jejunum
ileum
1à1,5 l
0,5- 10cc/min
-0,8l
proximaal (max - 5l)
0,1 à 0,2 l
Diarree
• Definitie:
– > 200g/d
• Pathogenese
– motiliteit
– vocht
4
28/04/2013
•
pathogenese: COLON
Normaal
Ileocaecaal
1500cc
Colon
Faeces
Diarree
Dunne darmpathologie
4500cc
1400cc
Colonpathologie
6000cc
4400cc
1500cc
4400cc
500cc
100cc
100cc
1500cc
2000cc
NEEN
NEEN
JA
JA
Assimilatie
• Mond: amylase
• Slokdarm
• Maag:
– enzymes
– zuur: digestie en protectie
– dilutie: isotoon
– buffer
• dumping
5
28/04/2013
• Dunne darm
– Drie fases:
o intraluminele fase
o mucosale fase
o incorporatie fase
– Regionale verschillen:
o proximaal: merendeel nutriënten
o distaal: vit B12 en galzouten
6
28/04/2013
Immuunfunctie
• interactieve barrière
• bescherming tegen ‘buitenwereld’
• rol in ziekten:
– coeliakie
– allergie
– SIRS - MOF
Bakteriële translocatie
VASTEN
HYPOPERFUSIE
INFLAMMATIE
MOF
O
H
C
V VK V M
Vlaamse Vereniging voor
N Klinische Voeding en Metabolisme
darmlumen
bloedbaan
7
28/04/2013
• ‘splanchnische voeding’:
– Minimale hoeveelheid enterale voeding om
de DARM te voeden
– Hoeveel? 10cc/u?
– Speciale voeding?
• enteraal OF parenteraal?
•
enteraal EN parenteraal?
Excretie
• waterplosbare toxische stoffen: URINE
• vetoplosbare toxische stoffen: GAL
– bilirubine
– medicatie!
– metalen: Hg, As
8
28/04/2013
galzouten cyclus
• enterohepatische
cyclus: ‘recyclage’
• zo verstoord:
galzoutendiarree
Flora
• gigantische hoeveelheid:
– 1-1,5kg
– soorten: 1000-tal
– cellen: 1014 (x10)
– genen: 2.500.000 (x100)
• kweek vs PCR:
•
‘enterotypes’
9
28/04/2013
• Functies:
– vertering: oa korte keten vetzuren (SCFA)
o acetaat
o propionaat
o butyraat
system.
lever
colon
energie
precursor
energie en trofisch
– vitamine aanmaak: vit K
– ‘antibiotica’
– signaalstoffen (bv tryptamine -> serotonine)
– immunomodulatie
• Obesitas:
– bepaalde stammen
– muizenexperimenten
– dieet effecten
– obesitasheelkunde
10
28/04/2013
Gastric bypass (GB)
Gastric bypass (GB)
• Effectief:
– gewichtsverlies
– ‘genezing’: diabetes, hypertensie,
hypercholesterolemie, asthma, SAS, refluxziekte,…
• Mechanisme:
– restrictief
– malabsorptie
– en...? hormonale factoren, neurogene factoren,
flora...?
11
28/04/2013
GB
sham
gewicht
flora
sham+dieet
=
∆∆∆
gewicht
=
∆
=
=
Liou AP, Pazluk M, Luevano JM, Machineni S, Turnbaugh PJ,
Kaplan LM. Sci Transl Med, 27/3/2013, 5; 178; 178
• Eén lange buis van mond tot aars
– regionale specialisatie
• Spierbuis
– motiliteit
• dumping
• Vocht
– Secretie-absorptie: flux
• diarree
• Interactie:
–
–
–
–
voedsel: digestie + absorptie = assimilatie
barrière: immuunfunctie! (GALT) • ‘gut feeding’
• galzouten diarree
excretie: gal (vetoplosbaar)
• obesitas
flora: fermentatie, interactie
12
28/04/2013
QuickTime™ en een
-decompressor
zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
QuickTime™ en een
-decompressor
zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
QuickTime™ en een
-decompressor
zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
QuickTime™ en een
-decompressor
zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
QuickTime™ en een
-decompressor
zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
www.vvkvm.be
13
28/04/2013
14