Degeneratie van het heupgewricht Symposium Orthopedie – 21 mei 2016 Dr. P. Dierckxsens Dr. H. De Houwer Inhoud • • • • • • • • Wat? Oorzaken Symptomen Klinisch onderzoek Diagnostiek Differentiëel diagnose Behandeling Totale heupprothese Wat is coxartrose? • • • • Degeneratief Trage evolutie Verlies aan kraakbeen Vorming van bot Wat is coxartrose? • • • • Meest voorkomende oorzaak van pijn thv de heupgordel 20-30% op 70 jaar symptomen < 65 jaar voornamelijk ♂ > 65 jaar voornamelijk ♀ • Risicofactoren - Leeftijd Obesitas ♀>♂ Genetische predispositie Oorzaken van coxartrose Trauma - Intra-articulaire fractuur femurkopfractuur acetabulumfractuur Oorzaken van coxartrose Trauma femurhalsfractuur luxatie Oorzaken van coxartrose Repetitieve microtraumata - Chronische overbelasting ◦ Werkactiviteit ◦ Sportactiviteit Labrumletsels Oorzaken van coxartrose Repetitieve microtraumata Femoro-acetabulair impingement ◦ Pincer laesie ◦ Cam laesie Oorzaken van coxartrose Ontwikkelingsanomalie ◦ Heupdysplasie • Onvolledig overdekken van de heupkop door het acetabulum Oorzaken van coxartrose Ontwikkelingsstoornis ◦ Legg-Calvé-Perthes • Vroegtijdige avasculaire necrose van de epifyse Oorzaken van coxartrose Ontwikkelingsstoornis ◦ Epifysiolyse • Afglijden van de femurhals tov de epifyse Oorzaken van coxartrose Avasculaire necrose van de femurkop ◦ Stoornis in de bloedvoorziening van de heupkop Oorzaken van coxartrose Avasculaire necrose van de femurkop ◦ ◦ ◦ ◦ ♂ >> ♀ Tussen 35 en 50 jaar 80% bilateraal voorkomen Vormen 10% van indicatie voor totale heupprothese Stadia volgens Ficat Oorzaken van coxartrose Avasculaire necrose van de femurkop - Risicofactoren ◦ ◦ ◦ ◦ > 20% geen duidelijke oorzaak Chronisch ethylgebruik Chronisch steroïden gebruik Hypercoagulabiliteit • Rokers • Diabetes ◦ Trauma - Kopfractuur 75-100% kans Collumfractuur 50% Laterale collum 25% Luxatie 2-10% als repositie <6u ◦ Andere • Radio – chemotherapie • Caisson – duikersziekte • Bloedziekten – virale infecties - lupus Oorzaken van coxartrose Inflammatoire aandoeningen - Reumatoide artritis Psoriasis – spondylarthropathieën Lupus M. Bechterew Oorzaken van coxartrose Septische artritis Symptomen • • • • • • • Ochtendstijfheid Anterieure liespijn - kniepijn Startpijn Afgenomen wandelafstand Manken Instabiel aanvoelen Nachtelijke- of rustpijn Klinisch onderzoek • Afname range of motion • Toename pijn bij mobiliseren en functieonderzoek • Contractuurvorming ◦ Exorotatie ◦ Adductie ◦ Flexie test van Thomas Diagnostiek • Radiografie - Gouden standaard - Diagnose coxartrose enkel als radiografische bevindingen conform kliniek Diagnostiek • MRI ◦ Wanneer kliniek suggestief voor intra-articulair lijden met negatieve radiografie Bevestigen artrose bij twijfel Aantonen avasculaire necrose in vroeg stadium Diagnostiek • Intra-articulaire infiltratie - Diagnostisch - Therapeutisch Differentieel diagnose • Gerefereerde pijn uit lage rug - Pseudoradiculair - Spinaal kanaal stenose – neurogene claudicatio - Sacro-iliacaal • • • • Trochanteritis Arteriële claudicatio Stressfractuur Pubalgie - tendinopathieën Behandeling Conservatief • • • • Levensstijl aanpassen Gewichtsverlies Kinesitherapie Loophulpmiddel - Stok - Kruk - Looprek Behandeling Conservatief • Analgetica - Klassiek - NSAID • Intra-articulaire infiltratie - Corticosteroïden - Visco-supplementatie Behandeling Heelkunde • Preventief: afremmen van de evolutie naar coxartrose ◦ Forage – core decompressie bij avasculaire necrose • Neo-vascularisatie ◦ Peri-acetabulaire osteotomie bij dysplasie ◦ Heuparthroscopie bij labrumletsels forage acetabulum osteotomie Behandeling Heelkunde Totale heupprothese • Indicatie ◦ ◦ ◦ ◦ Invaliderende pijn Belangrijk functieverlies Radiologische afwijkingen Falen conservatieve behandeling Totale heupprothese Materialen • Stem - Gecementeerd ◦ Ouderen, osteoporotisch bot - Ongecementeerd ◦ hydroxyapatiet Totale heupprothese Materialen • Klassiek wrijvingskoppel - Ceramiek – crosslinked polyethyleen - Ceramiek – ceramiek • Andere - Metaal – crosslinked polyethyleen - Metaal – metaal Totale heupprothese Toegangswegen Anterieur Anterieur Anterolateraal Lateraal Posterieur Posterieur Totale heupprothese Toegangswegen POSTERIEUR ANTERIEUR • Excellente toegang tot acetabulum en proximale femur • Uit te breiden igv revisieingreep • Populair • Geen spierschade • Vlot initieel herstel • Minder pijnklachten • Minder bewegingsrestricties • Luxatierisico groter door sectie posterieur kapsel en exorotatoren • N. ischiadicusletsel • Technisch moeilijker • Learning curve • N. cutaneus femoris lateralis schade • Revisie? Resultaten op 2-3 maanden evenwaardig! Totale heupprothese Postoperatieve revalidatie Kijk naar de gebruikte toegangsweg! POSTERIEUR ANTERIEUR posterieure luxatie anterieure luxatie CAVE endorotatie met diepe flexie CAVE exorotatie Totale heupprothese Preventie thrombose • Snelle mobilisatie • Compressieve kousen Totale heupprothese Preventie thrombose • Anticoagulantia - LMWH ◦ Subcutaan ◦ 5 weken ◦ Risico-baten analyse beter gekend ◦ Eerste keuze - NOAC ◦ Orale intake ◦ Vaste dosis ◦ Weinig interacties met voeding en geneesmiddelen ◦ Geen monitoring noodzakelijk ◦ Contra-indicatie nierinsufficiëntie Besluit • Coxartrose is frequent en invaliderend • THP succesvolle ingreep - Functioneel herstel - Weinig complicaties • Continue evolutie - Materialen - Design - Operatietechnieken Bedankt! www.azklina.be