Hoofdstuk 2 Aarde

Hoofdstuk 2
Aarde
§ 1 Op fossielenjacht
(herhaling bekende stof)
Opbouw van de aarde
Aardbol
Binnenkern
Buitenkern
Mantel
Aardkorst
Aarde
 De
aarde is een gloeiend hete bol met
een dunne, harde schil, de aardkorst. De
aardkorst verandert voortdurend van
vorm, door natuurkrachten
 De
natuurkrachten komen van twee
kanten
 Buitenaf:
exogene krachten
 Binnenuit:
endogene krachten
Aarde staat onder druk

Endogene krachten: krachten van binnen uit


Magmastromen in de aarde zorgen voor
beweging in de aardkorst (aardbevingen en
vulkanisme)
Exogene krachten: krachten van buitenaf


Verwering: uiteenvallen van gesteente door
het weer en plantengroei
Erosie: afschuren of uitschuren van een
hardgesteente door met verweringsmatriaal
geladen water, ijs of wind
Mantel en de aardkorst
 In
de mantel stroomt (heet) vloeibaar
gesteente (magma)
 Op
 De
deze magmastromen ligt de aardkorst
aardkorst is gebroken in stukken van
verschillende grote
Endogene krachten
Aardplaten
AARDPLATEN
2 soorten aardplaten
 Continentale
plaat: deel van de
aardkorst, bestaande uit lichte massa
(continent en zee)
 Oceanische
plaat: deel van de aardkorst
bestaande uit zware oceaanbodem
Platentektoniek
 De
platen blijven niet stil liggen
 Zij
drijven mee op de magmastromen in
de mantel
 De
platen zijn voortdurend in beweging
Divergent
 Divergente
uit elkaar
platen: twee platen schuiven
Divergent
Divergent
Transform
 Transform:
elkaar
twee platen schuiven langs
Transform
Transform
Convergent
 Convergent:
twee platen botsen. Een
zware plaat schuift onder een lichtere.
(Subductie)
Convergent
Platentektoniek
750 ma geleden
650 ma geleden
600 ma geleden
550 ma geleden
500 ma geleden
450 ma geleden
420 ma geleden
350 ma geleden
300 ma geleden
250 ma geleden
220 MA GELEDEN
200 ma geleden
150 ma geleden
80 ma geleden
50 ma geleden
50 ma geleden
Huidige ligging van de
continenten
Exogene krachten
Krachten die
van buitenaf
de aardkorst
beïnvloeden
Verwering
Uiteenvallen van
gesteenten onder
invloed van weer en
plantengroei
Erosie
Het afschuren en uitschuren van hard
gesteente door met verweringsmateriaal
geladen water, ijs of wind
Erosie door wind
Erosie door water
Gesteenten
GESTEENTEN
SEDIMENTATIE
GESTEENTEN
AFKOMSTIG
UIT LOS
MATERIAAL
(ZAND, KLEI, KALK)
STOLLINGS
GESTEENTEN
STOLLEN VAN
MAGMA OF LAVA
METAMORFE
GESTEENTEN
STOLLING- OF
SEDIMENTATIE
GESTEENTEN ONDER
INVLOED VAN DRUK
OF TEMPERATUUR
Levensloop van steen
MAGMA
SMELTEN
VULKAANUITBARSTING
EROSIE EN
VERWERING
AFKOELEN EN
KRISTALISATIE
STOLLINGS
GESTEENTEN
METAMORF
GESTEENTEN
WARMTE, DRUK, STRESS
SEDIMENT
GESTEENTEN
Levensloop van steen
Stollingsgesteenten
Stollingsgesteenten
Stollingsgesteenten
Sedimentatie of afzetting
 Het
materiaal wat losgekomen is door
verwering en erosie wordt ergens anders
weer neergelegd
 Dit materiaal heet dan afzettingsgesteente
of sedimentgesteente
 Kan los (zand / klei) of vast (zandsteen /
leisteen) zijn
 Gelaagdheid
 Bevat vaak fossielen
Sedimentgesteenten
Laag
voor
laag
opgebouwd
Metamorfgesteente
M
O
E
D
E
R
G
E
S
T
E
E
N
T
E
GRANIET
KLEISTEEN
GNEIS
LEISTEEN
SCHIST
KWARTSIET
ZANDSTEEN
KALKSTEEN
MARMER
WARMTE, DRUK, STRESS
M
E
T
A
M
O
R
F
G
E
S
T
E
E
N
T
E
Metafmorfe gesteente
LEISTEEN