Het puerperium - = periode v ontzwangering o Geboorte placenta reproductieve organen terug voorzwangere toestand - 6-8w Involutie baarmoeder - Uterus blijft na ZS wat groter/beweeglijker dan voorheen - Fundushoogte (navelhoogte): daalt met 0,8 cm/d o D12: abd niet meer voelbaar - Cervix: gesloten D6-7 - Involutie baarmoeder: o < resorptie + reorganisatie Spiervezels autolyse (< preotolytische enzymen) BV zijn getromboseerd fibrinoidvormig Macrofagen: resorptie debris Vorming nieuwe takken spiraal arteries Leukocyt infiltratie slijmvlies - verhoogde urinaire excreties stikstof demarkatielijn basale zone – opp decidua Opp avasc laag afgestoten Nieuw epitheel na 10d Volleidg herstel mucosa na 3w Subinvolutie: o Bij retentie vliezen/delen placenta o bloeding + infectie Hemostase v placentaire bed - Hemostase o < retractie baarmoeder o < retractie mazen spiervezels o < gewone stollingsmechanisme - Stollingsreserve is toegenomen tijdens ZS Ernstige bloedingen (als 1vd3 niet werkzaam) o Atone boeding < onvoldoende uterus retractie o Stollingsstoornissen < fibrinogeentekort of anticoagulerend therapie o Traumatische oorzaak? Lochiale verlies - = verlies uit genitale tractus 3-4w o Bloederig bruingeel o Vaak > 10d o < bloed, fibrine, leukocyten, genecroseerde decidua - Afwezig o < puerperale sepsis of extreme flexie/extensie uterus - Gewoonlijk steriel - Besmetting in schede opstijgende infectie endometritis (involutieve baarmoeder) o subinvolutie o verlies overvloediger + slechtriekend Lactatie - Hormonen o Oestrogenen ontw steunweefsel + melkafvoerwegen o Progesterone ontw secreterende klierweefsel - Melkafscheiding/secretie o < ZS PRL inhibitie (< seksuele hormonen placenta) valt weg PRL ook onder neurogene controle hypothalamus o bloedtoevoer borstklieren + initiatie melkafscheiding acini - Melkuitscheiding/excretie (ejectie) o < neurohormonale reflex Zuigen tepels achterkwab hypofyse oxytocine contractie myofibrillen Geremd < emoties, angst en pijn (niet melksecretie!) Gepaard met naweeen: - < oxytocine baarmoeder bestrijden atone bloedingen + bevorderen involutie Verband melkejectie – melkafscheiding: o Geen ejectie druk acini mech remming afscheiding Andere karakteristieken puerperium - Koude rillingen o Enkele min na geboorte o < geleverde inspanning of foetomaternale transfusie? - Temp opstoot (37,5-38) o 24h: opwinding? o Eerste dagen: borststuwing en obstipatie o DD: koorts < infectie urogenit tract, mammae, … - Koorts pathologisch tot tegendeel bewezen Mictie o Eerste dagen bemoeilijkt < nervositeit, oedeem urethra, atonie m detrusor vesicae, buikperskracht minder (pijn, epidurale) o urineretentie - Risico infectie + ischuria paradoxa (overloopblaas) Stoelgang o Moeizaam < atonie Darmen, verzwakte buikpers, anticipatie pijn (hemorroïden en perineale letsels) - Naweeen o Pijnlijk + vervelend o Vnl bij multipara tijdens zogen o Ernstig bij primipara denk aan geretineerde klonter - Ovulatie + menstruatie o Amenorroe minstens 6w Borstvoeding: langer o Eisprong mogelijk na 4w - Zeker bij lacatie-I Geremd door borstvoeding (oneffic anticonceptie) Psychische problemen o Post partum blues (hyperesthetisch-emotioneel syndroom) 50% Na 4-5d B: supportief o Postnatale depressie 10-15% 1-6 mnd erna slaapstoornissen, depressief, sociale isolatie, last moederrol B: supportief + professioneel Maternale mortaliteit - = dood vrouw terwijl zwanger of 42d na bevalling, miskraam of afbreking o < oorzaak verband/verergerd door ZS/behandeling o NIET door accidentele of incidentele oorzaken - Directe oorzaken: o AHT, bloedingen, infecties, sepssi, TE, distocische arbeiden, illegale abortussen - Indirect: o Astam, hartziekten, DM, SLE - Andere: o Trauma, geweld, zelfmoord Paternale mortaliteit Vergeten probleem Perinatale mortaliteit - Immaturiteit, prematuriteit, cong afwijkingen, hypertensieve ZS aandoening, bloeding, traumata, maternale ziekten